Электрлік емес шамаларды өлшеу 2023 жыл

Презентация қосу

М.Х.Дулати атындағы Тараз өңірлік университеті

Электрлік емес шамаларды
өлшеу

2023 жыл
Кіріспе

1. Қоғамның ілгері басуы тікелей нақты ғылымдардың
даму деңгейімен анықталады, оның пәні материалдық
әлемнің объективті заңдылықтарын белгілеу және
оларды белгілі бір сенімділікпен сапалық түрде көрсету.
Осы мақсаттарға жетудің жалғыз мүмкін болатын тәсілі
ретінде өлшеу эксперименті қолданылады. Адам
әрекетінің әрбір саласында (ғылымда, техникада,
өнеркәсіпте, медицинада, тұрмыста және т.б.) нақты
физикалық шамаларды өлшеудің өзіндік әдістері мен
құралдары қолданылады. Дегенмен заманауи практикада,
әдеттегідей осы тәсілдердің негізінде электрлік өлшеулер
жатады
ЭЛЕКТРЛІК ЖӘНЕ ЭЛЕКТРЛІК ЕМЕС ШАМАЛАРДЫ ЭЛЕКТРЛІК ӨЛШЕУ

Бүгінде «электрлік өлшеу» ұғымы жүз жыл бұрынғыдан қарағанда
кеңірек түсіндіріледі және тек электрлік шамалардың ғана әдістері мен
құралдарына таралмайды.
Барлық физикалық шамаларды электрлік емес (мысалы, механикалық,
жылулық, химиялық) және электрлік (мысалы, ток, кернеу, кедергі,
электрлік сыйымдылық) деп бөлуге болады. Электрлік емес физикалық
шамалар әрине көп, дегенмен олардың айтарлықтай бөлігін электрлік
өлшеу құралдарымен және әдісімен өлшеуге болады және өлшеген
жөн.
ЭЛЕКТРЛІК ЖӘНЕ ЭЛЕКТРЛІК ЕМЕС ШАМАЛАРДЫ
ЭЛЕКТРЛІК ӨЛШЕУ
Бұл амалды жүзеге асыру үшін алуан түрлі бастапқы өлшеуіш,
электрлік емес шамаларды пропорционал электрлік сигналға
түрлендіргіштерді (бергіштер) қолданады. Мысалы, термо
электрлік түрлендіргіш (термо қосақ) температураның өзгеруін
пропорционал термоЭҚК өзгеруіне түрлендіреді, сосын мысалы,
милливольт метрмен өлшенеді.
Бүгінде ақпаратты түрлендірудің электрлік әдістеріне
негізделген әр түрлі электрлік емес шамаларды өлшеуіштер:
термометрлер, шығын өлшегіштер, газ талдағыштар,
анемометрлер, тахометрлер, массаны, жылжуды, қозғалыс
жылдамдығы мен үдеуді, жарықтылықты, ауаның салыстырмалы
ылғалдылығын, сұйықтың қышқылдығын және т.б. өлшегіштер
кеңінен таралған. Әр түрлі зерттеулер практикасында электрлік
тізбектердің және процестердің өлшегіштері, электр тұтыну
параметрлерін тіркеушілер мен талдағыштар белсенді түрде
қолданылады.
Электрлік өлшеу заманауи өлшеу техникасында
маңызды орын алады. Электрлік өлшеудің кең
таралуының себебі — электрлік түрде берілген
ақпаратты алудың, түрлендірудің, жеткізу мен
сақтаудың қарапайымдылығы мен ыңғайлылығы.
Заманауи өлшеу құралдарының басым көпшілігі
электрлік өлшеу принциптеріне негізделген.
Осылайша, электрлік және электрлік емес шамаларды
өлшеу әдістері мен құралдары бізді қоршаған орта, әр
түрлі технологиялық объектілері мен процестер
туралы алғашқы ақпаратты алуда жетекші рөл
атқарады.
ТАРИХИ АСПЕКТ
Заманауи ғылымның даму деңгейі, өкінішке орай, Жер ғаламшары
қашан қалыптасты және онда Адам қашан пайда болды деген сұраққа
бір мәнді жауап бере алмайды. Түрлі деректер бойынша біздің
ғаламшарымыздың жасы — бірден он миллиард жылға дейін. Адам,
ақылесі бар тіршілік иесі (HomoSapiens) ретінде Жерде 1...10 млн жыл
өмір сүруде деп есептеледі. Көптеген ғасырлар бойы адамзаттың
тіршілігі өз дамуының бірнеше негізгі сатыларынан өтті, сонымен
бірге бұл даму өте біркелкі емес түрде болды.
Бұл процесс экспонентті еске салады деп саналды – әрбір жаңа
мыңжылдықта, ғасырда, онжылдықта адамзат екпіндей алға басады.
Ғылыми білімдердің, жинақталған ақпараттың көлемі әлемде әрбір он
жыл сайын екі еселенетіні белгілі. Егер негіз ретінде адамзаттың ең аз
жасын – бір миллион жылды алсақ және оны ұзындығы бір метр
сызықтық кесінді түрінде елестетсек
ЭЛЕКТРЛІК
ЭЛЕКТРЛІК ЕМЕС
ЕМЕС ШАМАЛАРДЫҢ
ШАМАЛАРДЫҢ ӨЛШЕУ
ӨЛШЕУ ТҮРЛЕНДІРГІШТЕРІН
ТҮРЛЕНДІРГІШТЕРІН ЭЛЕКТРГЕ
ЭЛЕКТРГЕ ЖІКТЕУ
ЖІКТЕУ
СҰРАҚТАР:
1.Электрлік
шамаларға байланысты не
қолданылады және не себепті қолданылады?

2.Жүктеме
жасушалары қай жерде
қолданылады?

3.Магнитті-серпімді датчиктер туралы кысқаша
анықтама беріңіз?

Ұқсас жұмыстар

Электрмен жабдықтау жүйесін басқаруды ұйымдастыру

Микропроцессорлық аспаптар

Өлшеу және өлшеу құралдарын жіктеу

Бастауыш сынып математикасында шама ұғымын оқыту әдістемесі

Өлшеу. Өлшеудің қателіктері. Пайда болу сипаты бойынша түрлері. Өлшеу классификациясы

Өлшеуіш аспаптар

Біріктірілген және жиынты өлшемдер

Өлшеу қателігі - өлшенген шама нэтижесінің шын мәнінен ауытқуы

Әдістемені әзірлеу

Өлшеу қателіктері

Пәндер