Популяция түсінігі

Демэкология-популяциялар экологиясы

Жоспары:

Популяция түсінігі.

Популяция құрылымы

Популяцияның динамикалық және статистикалық көрсеткіштері.

Популяцияның қоныстануы бойынша типтері.

Ағзалар арасындағы қатынастар

ПОПУЛЯЦИЯ -дегеніміз белгілі түрлер ұзақ мекендейтін, өзара еркін буындаса алатын, бір түрге жататын түрлер тобы.

Әртүрлі түрлердің популяциясы үшін түрлер санының азаю шегі болады.

ПОПУЛЯЦИЯ - бір түрге жататын жекеленген генетикалық жүйе құрайтын бірыңғай абиотикалық факторлары бар кеңістікте тіршілік ететін даралар жыиынтығы. Мысалы: қорқау қасқырлар популяциясы.

Популяцияның сипаттамасы:

-Жыныстық сипаты бойынша,

-Этиологиялық сипаты бойынша ажыратылады.

-Территориялық таралуы бойынша;

-Жас ерекшелігі бойынша-әртүрлі жастағы түрлер қатынасы бойынша;

ПОПУЛЯЦИЯ ҚҰРЫЛЫМЫ ағзалардың кеңістікте таралу сипатын білдіреді. Популяция даралардың таралуы төмендегідей болуы мүмкін:

Кездейсоқ таралу ортаның біртекті болып, ал ағзалар топқа бірігуге талпынбаған кезде болады. Біркелкі таралу ортада күшті бәсекелестік немесе антогонизм болған кезде орын алады.

1. Кездейсоқ;

3. Топтық.

2. Біркелкі;

Популяцияның динамикалық көрсеткіштері:

-Туылу көрсеткіші - көбею нәтижесінде белгілі бір уақыт аралығында жаңадан дүниеге келген даралар саны;

Өлім көрсеткіші - бір уақыт аралығында популяция ішінде өлген даралар саны;

Өсім темпі- уақыт бірлігіне шаққандағы популяция дараларының орташа өсімі(50 жылда N қаласының халқының саны 17%-ға өсті) ;

Статистикалық көрсеткіштер - популяцияның дәл осы сәттегі жағдайын сыйпаттайды

Саны

Жүйе көрсеткіші

Тығыздығы

ПОПУЛЯЦИЯНЫҢ ҚОНЫСТАНУЫ БОЙЫНША КЕЛЕСІДЕЙ ТИПТЕРГЕ БӨЛЕДІ :

белгілі бір аймақта, тек бір текті ортада, даралардың бірінғай қоныстануымен сыйпатталады, көбею сыйпатына байланысты топтық сыйпатқа ие болады («дақты") .

популяцияның ең кең тараған түрі, дара қоныстану түрлеріне қарағанда қолайсыз жағдайларға төтеп беруге жоғары деңгейде төзімділік көрсетеді; кейбір кездерде біртекті қоныстануға ауысуы мүмкін. Белсенді өмір сүретін жануарларда популяцияның қоныстану түрлерінің ауысуы қарқынды түрде жүреді.

Кездей соқ қоныстану -

Топтық қоныстану -

Периодтық цикл заңы. Екі түрдің санының санының ауытқулары периодты болады. Жыртқыш пен жемтіктің популяцияларының өсу коэфицентімен бастапқы салыстырмалы саны байланысты болады.

Орташа шамаларды сақтау заңы. Екі түрдің популяцияларының орташа саны бастапқы санына тәуелсіз, популяцияның үлкеюі мен кішіреюі жыртқыштардың көбею қарқындылығына тұрақты болғанда, тұрақты болып қалады.

Орташа шамалардың бұзылу заңы. Егер екі түрдің даралары олардың популяцияларының тығыздығына пропорционалды түрде жойылса, онда жемтігінің популяциясының орташа саны артады, ал жыртқыш популяциясында кемиді.

В. ВОЛЬТЕР 3 ЗАҢ ТҰЖЫРЫМДАМАСЫ:

АҒЗАЛАР АРАСЫНДАҒЫ ҚАТЫНАСТАР:

Бәсекелестік- Азық, өмір сүру ортасы және басқа қажетті жағдайлар үшін болатын даралар арасындағы кері әсерлер. Мысалы: түраралық бәсекелестікке сілеусін мен жолбарыс арасындағы азық үшін бәсекелестікті айтуғу болады. Бәсекелестік тікелей немесе жанама болуы мүмкін.

Жанама бәсекелестік- даралар арасында тікелей өзара әсер болмайды. Олар аралық звено - әр түрлі жануарлардың бір ресурспен қоректенуі, ол ресурс шектеуші фактор болуы арқылы жүзеге асады.

Тікелей бәсекелестік- даралардың бір-бірімен агрессивті шекісіп қалуы немесе өсімдіктер мен микроорганизимдердің улы заттарды бөліп шығаруы арқылы көрнеді.

Ұқсас жұмыстар

ПОПУЛЯЦИЯНЫҢ КЕҢІСТІК ҚҰРЫЛЫМЫ

ГЕНДЕР ДРЕЙФІ

Популяциялар экологиясы. Популяциялар гомеостазы, оның жалпы қағидалары және динамикасы

Генетикалық полиморфизм

Түрдің популяциялық құрылымы

Жануарлар популяциясы

Популяциялар генетикасы

Популяциялық таксономия

Популяциялардың генетикалық құрылымы

Популяциялардағы мутацияның кездесуі

Пәндер