ЖАСАНДЫ ТЫНЫС АЛУ

Презентация қосу

Зардап
шекендерге
алғашқы дәрігерге
дейінгі көмек.
Алғашқы медициналық көмектің негізгі
мақсаты – адам өмірін құтқару. Ең бастысы –
алғашқы секундтарда дұрыс әрекет етуге
үйрену, дәрігерлер келгенше апатқа
ұшыраған адамның өмірін сақтап қалу.

Алғашқыкөмектің халықаралық белгісі
Алғашқыкөмектің негізгі
NEEDS BUYER'S JOURNEY

шаралары:
АПАТТЫҢ ЗИЯНДЫ ҚАН ТОҚТАТУ, ЖАРАНЫ
АПАТҚА ТҮСКЕН АДАМДЫ ӘСЕРІН ТОҚТАТУ
АПАТ ӘСЕРІНЕН ҚҰТҚАРУ БАЙЛАУ, СЫНҒАН
(АДАМДЫ ЖЫЛЫТУ, ИІС АЯҚТЫҢ НЕМЕСЕ
(ӨРТТЕН, СУДАН
ТИСЕ ТАЗА АУА ҚОЛДЫҢ ҚОЗҒАЛЫСЫН
ШЫҒАРУ); ЖҰТҚЫЗУ); ТЕЖЕУ;

ЖАСАНДЫ ДЕМАЛДЫРУ, ЖЕДЕЛ МЕДИЦИНАЛЫҚ
ЖҮРЕККЕ ЖАБЫҚ МАССАЖ КӨМЕК КӨРСЕТЕТІН
ЖАСАУ, АПАТҚА ТҮСКЕН ДӘРІГЕРЛЕР ТОБЫН
АДАМДЫ ТЕЗІРЕК ЕМДЕУ ШАҚЫРУ.
МЕКЕМЕСІНЕ ЖЕТКІЗУ
Алғашқы медициналық
көмек көрсету кезінде екі АЛҒАШҚЫ
негізгі ережені сақтау
керек. Бұл оқиға орнын
тексеру, жәбірленушіні
МЕДИЦИНАЛЫҚ
тексеру, жедел жәрдем
шақыру және
КӨМЕК
жәбірленушіні қайта
тексеру. Алғашқы ЕРЕЖЕЛЕРІ
медициналық көмек
әдетте оқиға орын
алғаннан кейінгі алғашқы
сәттерде жасалады.
Оқиға орнын тексеру. Жәбірленушінің, айналадағы адамдардың
өміріне не қауіп төндіруі мүмкін екенін тексеру керек. Мысалы, ашық
жатқан электр сымдары, қирандылардың құлауы, түтін немесе терең
су сынды факторлар. Егер сіздің өміріңізге қауіп төнуі мүмкін болса,
онда жедел жәрдем шақырып, көмек көрсетуді мамандарға қалдыру
керек. Зардап шеккен адамды сабырға шақыруға тырысыңыз.

Жәбірленушіні тексеру. Тыныс алу және жүрек-қантамыр жүйесінің
жай-күйін тексеру керек. Егер науқас ес-түссіз жатса, оның тірі екеніне
көз жеткізу қажет. Ол тыныс алған кезде кеуде тұсы қозғалады.
Сондықтан алақанды науқастың кеуде тұсына қойып, оның
қозғалысын бақылау қажет. Егер ол тыныс алмай жатса, оны қолдан
дем алдыру керек.
Жарақаттар – бұл адам ұлпалары мен
органдарының зақымдануы, сыртқы
себептердің аяқ-қолдың сынуы мен
буынның шығуынан, жұмсақ ұлпаның
жаралануы мен дененің сыдырылуынан,
органдардың зақымдануынан және
көптеген басқа жәйттардың әсерінен
ұлпалары мен органдары тұтастығы мен
қызметінің бұзылуы.
Жарақат түрлері:

механикалық;
спецификалық
(рентген психикалық
сәулесі, (қорқыныш);
радиоактивті
сәулелер,
техникалық; химиялық;
электр тоғы);
Жабық зақымдану – бұл тері
жамылғылары мен кілегейлі қабықтар

Механикалық тұтастығы бұзылмайтын зақымдану
түрлері. Бұған терінің сыдырылуы,
сіңірдің созылуы, жұмсақ ұлпалардың
жарақаттар ажырауы (бұлшық еттің, жүйкенің,
сіңірдің), буын мен сүйектің зақымдануы
ашық және жатады (буынның таюы, сүйектің сынуы).

жабық болуы Ашық зақымдану - бұл органдар

мүмкін. ұлпаларының зақымдалуы, артынша тері
жамылғылардың кілегейлі қабықтардың
тұтастығы бұзылады (жарақаттар,
сүйектің ашық сынуы).
ТЫНЫС АЛУ ЖОЛДАРЫНДАҒЫ НЕМЕСЕ
ӨҢЕШТЕГІ БӨГДЕ ЗАТТАР
БЕЛГІЛЕРІ:
Зардап шегуші мойнын ұстап, ештеңе айта алмайды, жанталаса
демалғысы келеді, ауа жетіспегенін сезінді, көгере бастады. Тыныс
жолдары жарақаттанған кезде: шуылға ұқсас қатты жөтеледі.

СЕНІҢ ӘРЕКЕТІҢ:
Бөгде затты тыныс жолдарынан шығару үшін ашық алақаныңмен
жауырынның жоғары жағынан қағып ұру керек. Зардап шегушіден
аузына саусағын салыпз орланып құсуын талап ет, саусақты
мүмкіндігінше терең салып өңешті тітіркендіреді.
ЖАСАНДЫ ТЫНЫС
АЛУ
Өкпені жасанды желдендіру (ӨЖЖ) – адамның өкпесінің табиғи желдетілуін
қалпына келтіру үшін, оның тыныс жолдарына ауаны (немесе оттегіні) жіберу. Бұл әрекет
қарапайым реанимациялық шара болып есептеледі.
ӨЖЖ-ні қажет ететін қалыпты ахуал:
- автомобиль апаты;
- судағы оқиға;
- тоқ соғу және басқа.
Қазіргі кезде медицинада ӨЖЖ-нің әртүрлі тәсілдері бар. Маман емес адамның алғашқы
көмек көрсетуі кезінде ең тиімдісі «ауыздан-ауызға» және «ауыздан- мұрынға» жасанды
тыныс беру тәсілі.
Егер зардап шегушіні қараған кезде табиғи тыныс алуы сезілмесе, дереу өкпені жасанды
желдендіру өткізілуі керек.
«Ауыздан-ауызға» жасанды тыныс
беру:

• Үстіңгі тыныс жолдарының өтімділігін
қамтамасыз етіңіз. Зардап шегуші
адамның басын жанына қарай бұрып,
ауыз қуысын шырыштан, қаннан және
басқа бөгде заттардан саусағыңызбен
еппен тазалаңыз. Зардап шегушінің
мұрын қуысын тексеріңіз; қажет
болғанда тазалаңыз.
• Зардап шегушінің мойынын бір қолмен
демеп, басын шалқайтыңыз.
Жүректі жанамалай
уқалап, сылаудың әдісі:

- Зардап шегушінің - мойынға қарай
жанына тізе бүгіп бағыттап оның қасына
- қолдарды созып
тұрып, оның жағасының алақаныңды бас.
денеңнің салмағын
түймелерін ағыт, оны - келесі қолыңның
қажетті нүктеге
тегіс қатты жерге алақанын, қойылған
тіктеп түсір, күш
шалқасынан жатқыз. - қолдың үстіне
созылған қолдар
семсер тәріздес қойғанда, екі қолдың
арқылы берілетін
талшықты саусағыңмен саусақтары да
болсын.
сипала; - қолдың екі жоғары қарап тұруы
саусағын мойынға қарай тиіс;
бағыттап қой;
Үлкендерге - Жас өспірімдердің
минутына 60 - 70 - кеуде клеткасын 4
тен кем болмауы см-ге дейін (70-80
тиіс; рет) қысады;

Қысу тәртіптері:

Балаларға - Нәрестелерге - екі
үлкендердің бір саусақтың күші
қолының күші жеткілікті (минутына
жеткілікті (100 рет); 100 - 120 рет).
ЖҮРЕККЕ ЖАНАМА
МАССАЖ ЖАСАУ
• Егер тыныс алуымен бірге адамның пульсі де жоқ болса, онда жүрекке жанама
массаж жасау қажет.
• Жанама немесе, мамандардың айтуынша жүректің жабық массажы немесе көкірек
қуысының компрессиясы – адамның жүрегі тоқтап қалған кезде қан айналымын
демеуге арналған, кеуде мен омыртқа арасында жүрек бұлшықетінің қысылуы. Бұл
әрекет қарапайым реанимациялық шараға жатады.
Назар аударыңыз! Жүректің жабық массажын адамның пульсі болған кезде
жасауға тыйым салынады.
ЖҮРЕККЕ ЖАНАМА МАССАЖ ЖАСАУ ТЕХНИКАСЫ
• Зардап шегушіні тегіс қатты жерге жатқызыңыз. Төсекте және басқа жұмсақ жерде
көкірек қуысының компрессиясын жасауға болмайды.
• Зардап шегушінің семсер тәрізді шеміршегінің орналасуын анықтаңыз. Семсер тәрізді
шеміршек – көкіректің ең қысқа және тар, төменгі бөлігі.
• Семсер тәрізді шеміршектің жоғарысынан 2-3 сантиметр өлшеп алыңыз – бұл
компрессияның нүктесі.
• Алақанның негізін компрессияның нүктесіне қойыңыз. Әрі реанимация жасайтын
адамның қалай тұрғанына байланысты, бас бармақ зардап шегушінің иегін немесе
ішін көрсетіп тұруы керек. Бір қолдың үстіне екінші алақынды қойыңыз. Тек
алақанның негізімен ғана басуды жүргізеді – Сіздің саусақтарыңыз зардап шегушінің
төсіне тимеуі керек.
• Төс сүйегін қаттырақ, жайлап, тек тіктеп, өзіңіздің салмағыңызбен ырғақпен басасыз.
Жиілігі минутына 100-110 басу. Әрі төс қуысы 3-4 сантиметрге иілуі керек.
Тұрмыстық күйіктер
ІІ дәрежедегі күйік: қатты
Белгілері: қызарған теріде көлкілдек
І дәрежедегі күйік: дене бүршік пайда болады (сары
қатты қызарып, домбығады, сұйық жинақталады), ауру
дуылдап аурады. жанына қатты бата бастайды.

ІІІ дәрежедегі күйік: ІV дәрежедегі күйік: терінің,
терініңтүсісары- қоңыр (тері бұлшық еттің және сүйектің
жансызданады, некроз), қарайып күюі, ауруды сезіну
ауруды сезіну үдейді, естен белгілері үдейді, естен тану
тану белгілері байқалады. белгілері әлдеқашан
байқалған.
СЕНІҢ ӘРЕКЕТТЕРІҢ:
• Кешіктірмей күйік себебін жойыңыз (мысалы
жалынды сөндіру).
• Денесінен тұтанған немесе ыстық май, су,
химиялық зат сіңген киімді, ол теріге
жабысқан жерлерін қалдырып, өзге жерлерін
шеш.
• Күйген жерді суық судың астында 10-15 мин
(ағынды су) ұстаңыз.
• Егер дененің зақымдалған үлкен жерінің
көлемі үлкен болса, оның үстін суық суға
малынған ақжаймамен жабыңыз.
• Салқындатқаннан кейін құрғақ таңғыш, дәкі
немесе ақжайма қолданыңыз. Егер зардап
шегуші есінен айрылмаған болса, оған суық
Сүйек сынғанда
Барлық сынық кезінде алғашқы көмек бірдей болады және
сүйектің тұтастығын қалпына келтіруге, қан кетуді тоқтатуға,
жараны антисептикалық өңдеуге, аяқ-қолды
иммобилизациялауға бағытталған. Науқасқа көмек көрсету
кезінде мыналарды қамтамасыз ету қажет:

• тыныштық;
• зақымдалған • салқын
дене бөліктерін
қозғамау; ауа;
Сынық кезінде алғашқы көмек:

1.Зардап шегушінің жағдайының ауырлығын бағалаңыз,
сынықтың орнын анықтаңыз.
• Қан кетіп тұрса, оны тоқтатыңыз.
• ТЖ мамандары келгенше зардап шегушіні басқа
жерге қозғаудың мүмкіндігі бар-жоғын
анықтаңыз.
Омыртқасына зақым келген жағдайда, зардап
шегушіні қозғамаңыз және оның орнын
ауыстырмаңыз!
• Сынған жердегі сүйектің қозғалмауын
қамтамасыз етіңіз – иммобилизация. Ол үшін
сынытың үстіңгі және астыңғы жағындағы
буындарды қозғалттырмау керек.
• Шендеуіш салыңыз. Шендеуіш ретінде жалпақ
тақтайды, таяқты, сызғышты, шыбықты және
т.б. қолдануға болады. Шендеуішті бинтпен
немесе пластырьмен тығыз, бірақ қатты емес,
Улы газбен улану

ЗАРДАП ШЕГУШІНІ ТЫНЫС АЛУЫН ТЫНЫС АЛУЫН
ТЕЗ АРАДА ЖЕҢІЛДЕТІП, ҚАЛПЫНА КЕЛТІРУ
ҒИМАРАТТАН ТЫНЫС АЛУ ҮШІН МҮСӘТІР
(БӨЛМЕДЕН) ТАЗА ЖОЛДАРЫН СПИРТІН ИІСКЕТУ
АУАҒА ШЫҒАРУ ҚҰСЫҚТАН, КЕРЕК. АУА
КЕРЕК. ЕГЕР БҰЛ СІЛЕКЕЙДЕН БОСАТУ ТЕМПЕРАТУРАСЫ
МҮМКІН БОЛМАСА, КЕРЕК, ТАР КИІМДІ ТӨМЕН БОЛСА, АЯҚ-
ОҒАН ГАЗДАН ШЕШІП, ТІЛІН ҚОЛЫН ЫСҚЫЛАУ
ҚОРҒАЙТЫН АСПАП ЖҰТЫП ҚОЮЫНЫҢ ҚАЖЕТ.
НЕМЕСЕ ОТТЕГІ АЛДЫН АЛУ ҮШІН
ЖАСТЫҚШАСЫН БҮЙІРІМЕН ЖАТҚЫЗУ
КИГІЗУ КЕРЕК; ҚАЖЕТ;
КЕНЕНІҢ ШАҒУЫ
Белгілері: қал сияқты қара дақ. Шаққан жері білінбейді, ауырмайды
(немесе қызыл көпіршік, - қанды сорған кене).
Сенің әрекетің: кенемен терінің төңірегіне сұйық май тамызып, сәлден соң
оны қысқыштың ұшымен теріден баяу қозғалыспен алып таста. Егер
қысқыш жоқ болса, кененің басы терімен түйіскен жерге жай жіп ілгекпен
байланады. Жіптің ұшын тартқанда оның ілгегі кенені ақырындап тартып
шығарады. Шыққан жерін йодтың ерітіндісімен, зеленке немесе спиртпен
сүрт. Теріні тілуге және күйдіруге болмайды. Қалаға келгеннен кейін
емханаға қарал.
ЖЫЛАННЫҢ ШАҒУЫ
Сенің әрекетің:

- Кешіктірмей аузыңмен уды сорып таста. Егер аузыңда жара жоқ болса,
бұл әрекет 10-15 минут бойы жүргізіледі.
- Зардап шегушіні тыныштандырып, жатқызып қой.
- Қолды шаққан кезде бүгіп, байлап қой.
- Аяқты шаққан кезде оны екінші аяғына бинтпен таңып таста.
- Зардап шегушіге сусынды көп ішкіз (шай, минерал немесе жай су).
- Ауруды басатын кез-келген дәрілердің 1-2 таблеткасын ішкіз.
- Зардап шегушіні жатқан бойында емдеу мекемесіне жеткіз.
Назарларыңызға
рахмет!

Ұқсас жұмыстар

Жасанды тыныс алдыру

Тыныс жеткіліксіздігі

Жүрек - өкпе реанимациясының әдістері

ЗАРДАП ШЕГУШІНІ ЖАНТАЛАС НЕМЕСЕ КЛИНИКАЫҚ ӨЛІМ ЖАҒДАЙЫНДА АЛЫП ШЫҚҚЛАН

Жасанды тыныс алу тәсілдері

Клиникалық өлім

Жүрек астындағы бүкіл денеде қан айналымын кем дегенде

Өкпенің тіршілік сыйымдылығы

Электр тоғынан қорғану қауіпсіздігі

ҚҰЛАҚТАҒЫ БӨГДЕ ЗАТТАР

Пәндер