Клиникалық сұрақ

ДӘЛЕЛДІ МЕДИЦИНАНЫҢ БЕС ҚАДАМЫ КЛИНИКАЛЫҚ СҰРАҚТЫ ТҰЖЫРЫМДАУ. PICO ПРИНЦИПІМЕН ҚОЛДАНБАЛЫ МӘСЕЛЕНІ ТҰЖЫРЫМДАУ

Орындаған: Кадир Аружан, Бекмухамедова Акнур

Тобы: ЖМ21-030топ

ЖОСПАР

Дәлелді медицинадағы қадамдар

PICO процесі

Клиникалық сұрақтар

Клиникалық мысал

ДӘЛЕЛДІ МЕДИЦИНА ТӘЖІРИБЕСІНДЕГІ ҚАДАМДАР

Күнделікті тәжірибелік дәрігерге белгілі бір нақты адамға бағытталған клиникалық шешім қабылдау қажет: ауырады ма, егер ауыратын болса, қандай ауру және қай кезеңінде, аурудың ауырлығы, диагнозын, емін нақтылайтын қандай қауіпсіз және қолайлы әдістер бар және олар нақты науқасқа қолданылады ма? Сонымен қатар, басқа да маңызды сұрақтар бар, мысалы, аурудың болжамы, алдын-алу әдістері және тағы басқалары. Медицинада қолданылатын барлық шаралардың 20-30% ғана дұрыс зерттеулерге негізделген. Қолайлылығы жақсы анықталған кейбір шаралар бірнеше жылдар бойы тәжірибеге енгізілмейді. Керісінше, зияндылығы жақсы дәлелденген шаралар ұзақ қолданылуда.

ДӘЛЕЛДІ МЕДИЦИНА ТӘЖІРИБЕСІНДЕГІ ҚАДАМДАР

Дәрігерлер өздерінің науқастарының көп бөлігін ғылыми дәлелдеулерге сүйене отырып дұрыс емдейді. Яғни, дәрігерлердің күннен күнге аурулары ұқсас науқастарды емдеуі, дұрыс енгізілген әдістерді қолданылуымен түсіндіріледі. Мысалы, науқастардың 1/5 бөлігі дәрігерлерге аз мәлім аурулармен ауырады. Осындай науқастарды дұрыс емдеуде дәрігерлер қосымша мәліметтерге жүгінеді, бірақ кейде сол мәліметтерді ала алмайды. Мұндағы мәселе, медициналық ғылыми мәліметтер көлемі өте үлкен. 20 жыл бұрын 4 шамасында биомедициналық журналдар шығарылған, жылына 2 млн мақала. 2000 жылы мақала көлемі 1 млн-ға, ал қазіргі таңда одан да көп

ДӘЛЕЛДІ МЕДИЦИНА ТӘЖІРИБЕСІНДЕГІ 5 КЕЗЕҢ:

Сұрақты немесе мәселені анықтау

Қойылған сұраққа жауап ретінде ең күшті дәлелдеулерді іздеу

Дәлелдеулердің дұрыс және бұрыстығына критикалық баға беру

Нәтижелерді нақты науқасқа қолдану

Істелінген істің нәтижелерін бағалау

PATIENT - пациент немесе мәселе

INTERVENTION - араласу немесе болжам

COMPARISON - салыстыру

OUTCOME - ақыры

PICO ПРОЦЕСІ

PICO принципін қолданып клиникалық мәселені құру

Клиникалық сұрақ

Дәрігерге клиникалық мәселені шешуде тиімді көмектесетін сұрақ

Профилактикалық және емдік араласулардың артықшылығы мен кемшіліктеріне қатысты

Науқастар үшін маңызды болатын клиникалық ақырға көп көңіл бөлінеді.

КЛИНИКАЛЫҚ СҰРАҚТЫҢ ТҮРЛЕРІ

Екі компоненттен тұрады

Негізгі сұрақ (кім, қашан, қайда, қалай)

Ауру немесе аурудың кейбір аспектілері.

НЕГІЗГІ

ҚОЛДАНБАЛЫ

Қандай да бір ауруды жүргізу жайлы арнайы білімі

Төрт компонент (PICO)

КЛИНИКАЛЫҚ МЫСАЛ

Науқас 58 жаста. Анамнезінде артериалды гипертензия (5 жыл), соңғы 2 жылда нитроглицеринмен басылатын стенокардия приступтары жиіледі. Науқас β-блокаторлар мен ұзартылған нитраттар қабылдайды. АҚ 130/70 мм. сн. бғ. Госпитализацияланған күні ұзаққа созылған кеудедегі ауру сезімі жиіледі. Науқасты МИ диагнозымен жедел жәрдем аурухана жеткізді. 3 апталық емнен кейін науқастың жағдайы тұрақталды, ауруханадан шығуға дайындалуда.

Емдеуші дәрігерде сұрақ туындады: егер шығарарда АҚ 125/85 мм. сн. бғ. , β-блокаторларды жақсы көтереді, сол жүрекше дисфункциясы болмаса қосымша АПФ ингибиротларын қолдануды ұсынуға бола ма?

МӘСЕЛЕ

ЖЕДЕЛ МИОКАРД ИНФАРКТІСІМЕН АУЫРҒАН НАУҚАСТАРДЫ ҚАЛАЙ ЕМДЕЙДІ?

СҰРАҚ ЖАСАУ АРТЫҚШЫЛЫҚТАРЫ МЕН КЕМШІЛІКТЕРІ

Мәселе анық айқындалған және науқастар тобы анықталған.

Араласу түрі таңдалды

Араласуды бақылау және бағалау критерилері анықталған.

Нақты мақсат берілген, осы араласу түрінде іске асырылатын.

АРТЫҚШЫЛЫҚ

КЕМШІЛІК

Салыстыру тобы және осы араласуды бағалау критерилері жоқ.

Араласудың мақсаты, ақыры анықталмаған.

СҰРАҚ ЖАСАУ МЫСАЛЫ

Инфарктан кейінгі ерте кезеңде АПФ ингибиторларын барлық науқастарға қолдануға болады ма?

Ерте миокард инфрктінен кейін стандартты терапияға қосымша АПФ ингибиторларын қолдану қайталама миокард инфарктісінің даму жиілігін және өлім қаупін қаншалықты төмендетеді.