Коферменттердің түрлері

Презентация қосу

Қазақ Ұлттық Қыздар Педагогикалық Университеті
Жаратылыстану институты
Биология кафедрасы

СӨЖ
Коферменттер және олардың реакцияларға қатысуы

Орындаған: Елемес Гүлбану Қазбекқызы
Группа:6В01509-биология
Қабылдаған:Иманова Эльмира Мырзабековна.
Жоспары:
Кіріспе
Негізгі бөлім
1. Коферменттер туралы жалпы түсінік
2. Коферменттердің түрлері
3. Коферменттердің химиялық құрылымы мен қызметі
4. Коферменттердің классификациясы
Қорытынды
Пайдаланылған әдебиеттер
Кіріспе

Коферменттер немесе Коэнзимдер
(лат. Ко - «бірге» жəне фермент) —
құрамында белок жоқ органикалық
қосылыстар, олар апорферментепен
тығыз байланысқан. Ферменттің
мықты байланысқан кофакторы -
простетикалық топ. Көптеген
ферменттердің активтігі үшін екі
фактордың да - металл иондарының
да, простетикалық топтың да (немесе
коферменттердің) болуы қажет
Коферменттер - толық
молекулалы заттар, олар жоғары
температураға төзімді келеді
жəне ферменттің белоктық
бөлігінен оңай ажырайды.
Мысалы, диализ кезінде осылай
болады. Олар сөзсіз қажетті
кофактор ретінде ферменттердің
катализдік жұмысына қатысады.
Витаминді коферменттер
В2, В6, В12, витаминдері
Коферменттерге активті
жəне басқа да витаминдер
тобы бар витаминдер - Осыдан кейін зат алмасу
кіреді. Сондықтан да
тиаминпирофосфат (В1 бұзылады жəне адам мен
витаминнің жеткіліксіз болуы
витаминінің туындысы), жануарлар организмі
коферменттердің синтезін
никотинамидті бірқалыпты тіршілік ете
бұзады, соның салдарынан
коферменттер (РР витамині алмайды.
тиісті ферменттердің түзілуі
бар) жатады.
тежеледі.
Витамінсіз коферменттер

Витаминдік емес
коферменттер де бар. мысалы, Мұндай коферменттер зат
металлпорфириндер алмасудың аралық
(цитохромдағы гемдер), өнімдерінен түзіледі жəне
нуклеотидтер (УДФ-глюкоза), əрқашан да организмде
пептидтер (глутатион), т.б. болады.
осындай коферменттер.
Витаминдық коферменттер:

1.Никотинамиднуклеотидтік (НАД,НАДФ)

2.Флавиндік(ФАД,ФМН)

3.Тиаминдық(ТМФ,ТДФ,ТТФ)

4.Кобамидтық (метилкобаламин, дезоксикобаламин)

5.Пиродиксиндік(ПАЛФ,ПАМФ)

6.Фолаттық(ТГФК)

7.Хинондық(убихинон,пластохинон)
Витаминдік емес коферменттер:

1.Нуклеотидтер(УДФ-глюкоза,көмірсутектердің,спирттердің нуклеотидтық
туындылары ж/е т.б)

2.Моносахаридтердің фосфаттары(глюкоза-1,6-дифосфат,2,3-дифосфоглицерат)

3.Металлпорфириндер(гемдер,хлорофилдер)

4.Пептидтер(глутатитон)
1.Никотинамиднуклеотидті коферменттер

НАД+ және НАДФ+ (НАД+
никотинамидадениндинуклеотид, НАДФ+
никотинамидадениндинуклеотидфосфат).Бұл
коферменттердің активті бөлігі никотинамид (РР
витамині) болып табылады.
2.ФАД және ФМН флавиндік коферменттер.

Бұлардың пайда болу көзі-рибофлавин. ФАД және ФМН
коферменттері әртүрлі апоферменттермен баиланысады
да, флавопротидті ферменттер-флавиндік дегидро геназа
түзеді.Қазіргі кезде флавопротеидтердің саны 80
шамасына жетеді
3.Тиаминдық коферменттер(ТПФ,ТДФ,ТТФ)

Тиаминдық
коферменттер(ТПФ,ТДФ,
ТТФ)

H3C олар апоферменттпен мықты ТПФ апоферментпен
баиланысқан болады және байланысып,декорбаксилаза
простетикалық топ деп саналады. түзеді.ТПФ – коферменті в1
ТПФ молекуласындағы активті витаминінің туындысы, оның
бөлік-тазол сақинасының – CH тиазол сақинасында күкірт бар. Ол
тобы сол топтың көмегімен ол апоферментпен мықты
субстаратпен байланысады. баиланысқан.
4.Кобамидтік коферменттер.

Кобамидтік коферменттер.

Бұлардың пайда болу көзі-витамин В

Цианкобаламиннің орталық бөлігінің (1) және оның екі
туындысы-коб- амидтік коферменттердің: метилкобаламин(2)
мен 5’-дезоксиаденозилкобаламиннің (3) құрылыс нобайы.
R’-5’-дезоксиаденозил; R-5,6-
диаметилбензилимидазолилриботид
5.Пиридоксиндік коферменттер.
Бұл коферменттердің негізі В6
витамині,коферменттің құрамында
бір-біріне ұқсас үш қосылыс:
пиридоксин,пиридоксаль және
пиридоксиамин кіреді.

В6 витаминнің негізгі активті
туындысы пиридоксаль-5-фосфат
болып саналады.
Липой қышқылы Липой қышқылы
коферменті өзінің карбоксил
құрамында тобы арқылы
дисульфидтік топ лизиннің ε-амин
бар,ол топ тобымен
тотығып екі апоферментпен
сульфгидрилдік пептидтік
топ (-SH) байланыс
құрайды жасайды және
да,дигидролипой декарбоксилаза
қышқылына ферменті түзіледі.
айналады.
В1 дәрумені (антиневриттік)

В1 дәрумені – тиамин. Антиневриттік дәрумен. 1912 жылы
Функ алғаш рет кристалл түрінде бөліп алып,В1 дәруменінің
құрамында аминотоптан басқа күкірт атомы болғандықтан,
тиамин депаталады.

В1 дәрумені –тиаминохлорид

В1 дәруменінің биологиялық белсенді түрі тиаминдифосфат
(ТДФ) болып табылады. ТДФ күрделі екі ферменттік жүйенің –
пируват және а – кетоглутаратдегидрогеназалық комплекстің
құрамына кіреді. Пируватдегидрегиназалы полимерфттік
комплекс ацетил –SkoA және СО2 түзілетін пирожүзім
қышқылының тотыға декарбоксилденуін катализдейді.
В2 дәрумені –рибофлавин.

Өсу дәрумені 1953 жылы Кун бөліп алған.
Рибофлавин молекуласының негізгі гетероциклді
қосылыс- изоаллоксизиннен тұрады. Ондағы 9-
Nтомына бес атомды рибитол байланысқан.

Рибофлавин
• В2 дәруменінің биологиялық белсенді түрі
флавинмононуклеотид (ФМН) және
флавинадениндинуклеотид (ФАД). ФМН- рибофлавиннің
фосфатпен комплексі, ал ФАД рибофлавиннің аденил
қышқылымен комплексі болып табылады.
• В2 гипервитаминоз белгілері
• Бойдың өспей қалуы, бойдың буылтып қалуы, терінің
өзрегуі, ангулярлық стоматит.
В3 витамині (пантотен қышқылы, антидерматиттік)
Бұл витамин 1933 жылы белгілі болды, кристалды түрде тек 1939
жылы алынады, 1940 жылы химиялық құрылымы анықталып
жасанды түрде синтезделеді.

Пантотен қышқылы химиялық құрылымы жағынан пантой қышқылы
мен β-аланиннен түзілген дипептид: Д(+) α, g– диокси – β, β –
диметилбутирил – β- аланин: Пантотен қышқылы барлық жан-
жануар, өсімдіктер клеткалары мен микробтар құрамында кездеседі
(грек. пантотен – барлық жерде) және биологиялық активтілігі тек оң
жаққа бұрушы Д(+) оптикалық изомеріне тән.

В3 витамині май тәрізді қоймалжың, ашық сары түсті, су мен сірке
қышқылында еритін, жылдам тотығатын, сілтілер мен
қышқылдардың әсерінен пептидтік (-СО-NH-) байланысы гидролизге
түсетін зат.
В5 немесе РР дәрумені- никотин қышқылы.

Антипеллагралық дәрумен. 1937 жылы Эльвегей бауыр сығындасынан бөліп алған.
Никотин қышқылы карбоксильді тобы бар пиридиндік қатардың қосылысы
никотинамид оның амиді.

Никотин қышқылы

Биологиялық белсенді түрі никотинамидадениндинуклеотид (НАД) және
никотинамидадениндинуклеотидфосфат (НАДФ*Н+). Олар тотыққан субстраттан
флавопротеидке протондар мен электрондарды тасымалдайды көптеген дегидрогеназа
ферменттері болып саналады.
Н дәрумені – биотин.

Антисеборейлық дәрумен. 1935 жылы
жұмыртқаның саруызынан бөліп алынған.
Биотиннің молекуласы – молекуланың
гетероциклдық бөлімін құрайтын имидазол
мен тиофен сақинасынан, ал бүйір тізбегі
валериан қышқылынан тұрады.
биотин
Биотин кофермент ретінде екі түрлі
реакцияны катализдеуші ферменттер
құрамына кіреді.
С дәрумені – аскорбин
қышқылы

• Антискорбуттық дәрумен. С
дәрумені (аскорбин қышқылы,
антискорубтық дәрумен).
Химиялық құрылысы бойынша
аскорбин қышқылы L-
глюкозаның құрылысына
жақын қышқылдың лактоны
болып табылады.
В6 дәрумені (антидерматитті)-
пиридоксин.

Антидерматиттік дәрумен. 1934 жылы Дьерди
ашқан.

В6 термині дәрумендік қабілеті бар 3 –
оксипиридиннің үш туындысы: пиродиксин
пиридоксаль және пиридоксаминге
қолданады.
В12 дәрумені
(антианемиялық)

В12 дәруменін кейде
В12 дәрумені - цианокобаламин деп атайды.
Сонымен қатар, В12 дәруменінде
Себебі: молекуласы коррин
кобаламин. ядросын түзетін төрт
CN- тобының орнына ОН-тобы
Антианемиялық (оксикобаламин), хлор
тотықсызданған пирролды
(хлоркобаламин), Н2О
дәрумен. 1948 жылы сақинаның азот атомымен, 5-6
(аквокобаламин) және азот
кристалды түрде диметилбензимидазолдың
қышқылы (нитрокобаламин)
азотымен және цианид-атомымен
бауырдан бөліп алған. байланысқан орталық үш валентті
сияқты туындылары болады.
кобальт атомынан тұрады.
Қорытынды
Коферменттер немесе Коэнзимдер (лат. Ко - «бірге» жəне фермент) —
құрамында белок жоқ органикалық қосылыстар, олар
апорферментепен тығыз байланысқан. Ферменттің мықты
байланысқан кофакторы - простетикалық топ. Көптеген
ферменттердің активтігі үшін екі фактордың да - металл иондарының
да, простетикалық топтың да (немесе коферменттердің) болуы қажет.
Коферменттер - толық молекулалы заттар, олар жоғары
температураға төзімді келеді жəне ферменттің белоктық бөлігінен
оңай ажырайды. Мысалы, диализ кезінде осылай болады. Олар сөзсіз
қажетті кофактор ретінде ферменттердің катализдік жұмысына
қатысады.
Пайдаланылған әдебиеттер тізімі:

1.Т.С.Сейтембетов,Биологиялық химия,Алматы 2011 жыл
2.С.О.Тапергенов, Медициналық биохимия,Алматы 2011 жыл
3.З.С.Сейтов, Биологиялық химия,2012 жыл
4. http://stud24.ru/chemistry/kofermentter/411136-1404480-page1.html
5. https://kk.wikipedia.org/wiki/Коферменттер

Ұқсас жұмыстар

Коферменттердің құрылысы мен биологиялық функциясы. Изоферменттер. Мүше-спецификациялық ферменттер

Коферменттердің құрылысы мен биологиялық функциясы. Изоферменттер. Мүше- спецификациялық ферменттер туралы

Ферменттер мен коферменттер жайлы

Витаминді коферменттер

Ферменттер. Коферменттер

Пиримидиннің түзілу туындылары

Нуклеотидтер. Құрылысы. Маңызы

Көмірсу алмасудың диагностикасы

Бауыр анатомиясы

Бактериялардың өсіп, көбейуі

Пәндер