Этиленнің формуласы




Презентация қосу
Сабақтың тақырыбы:
Алкиндер. Ацетилен
9.4.3.13 этин мысалында алкиндердің химия-лық қасиеттерін
(жану, гидрлеу, гидратация, галогендеу, сапалық реакциялар)
оқып үйрену, химиялық реакция теңдеулерімен дәлелдеу
II. ҰТ тексеру:
Жұмбақ:

Мұнай, газ, тас көмірді түзетін,
Құрамына екі элемент кіретін,
Жанғанда көміртек диоксидін бөлетін
Органикалық затты кім бар білетін?!
III. Қызығушылығын ояту:

Ой қозғау сұрақтары:
1 – топ: 2 – топ:
1. Құрамына әрдайым көміртек кіретін 1. Сутекті қосып алу реакциясы:
қосылыстар: а) органикалық заттар а) дегидратациялау в) гидрлеу
в) бейорганикалық з-тар с) негіздер с) дегидрлеу д) қосылу
д) қышқылдар • 2. Бірдей молекуларлар қосылып,
2. Органикалық қосылыстардың химиялық үлкен молекула түзілу процесі:
құрылыс теориясын кім ашты:
а) гидрлеу в) дегидрлеу
а) А.М.Бутлеров в) Д.И.Менделеев
с)
с) С.Аррениус д) М.В.Ломоносов полимерлену д) димерлену
3. Көміртек пен сутектен тұратын органикалық 3. Этиленнің формуласы: а) СН3 – СН3
заттар: а) көмірсулар
в) НС ≡СН с) Н2С = СН2
в) көмірсутектер с) спирттер д) альдегидтер.
д) Н2С = СН – СН2 – СН2 – СН3
4. С2Н6 қандай зат:
4. Қанықпаған көмірсутектерге тән
а) метан в) пропан с) этан д) этен
реакция: а) қосылу в) алмасу
5. Мына заттың СН3 -- CH -- СН3 аты:
с) орынбасу д) айырылу
5. СnH2n қандай көмірсутектердің жалпы
СН3 формуласы: а) алкан
А) 2- метил- бутан в) 2- метил- пропан в) алкадиен с) алкен д) алкин
с) 2-метил-этан д) бутан 6. Алкадиендің жалпы формуласы:
6. Құрамы бірдей, құрылысы әртүрлі а) Сn H2n в) СnH2n + 2 с) Сn H2n -2
болғандықтан қасиеттері де әртүрлі болатын
д) Сn H2n - 6
заттар:
а) гомологтар в) полимерлер
Ацетилендінің ашылу тарихы:
«Қоқыс жәшігінен табылған
жаңалық».
Қазіргі кезде кең қолданылатын СаС2 –ін неміс химигі
Ф.Велер 1862 жылы кездейсоқ ашты. Ол қалай болды?
Велер кальцийді әктан көмір қатысында
тотықсызданырып алмақшы болады. Нәтижесінде
химик ешкаңдай металдық қасиеті жоқ қандай да бір
күйген массаны алады.Өкінген Велер ол массаны
қорадағы қоқысқа керексіз өнім ретінде лақтыра
салады. Жаңбыр жауған кезде Велердің лаборанты өзі
лақтырып тастаған тасты массадан газ бөлініп жатқанын
байқады. Ол газ Велерді қызықтырды.
Сұрақ: Күйген масса қандай зат? Одан қандай газ
бөлінді? Жауаптарынызды реакция теңдеулері
СаО + 3С →СаС2 + СО
СаС2 + 2Н2О → С2Н2↑ + Са(ОН)2
Бүгінгі сабағымыз :
Алкиндер және оның
маңызды өкілі ацетилен
туралы.
IV. Мағынаны ашу:
Ацетиленнің ашылуы,
құрылысы, алынуы, қасиеттері,
қолданылуы. ( 162 – 164) бет.
( жеке, жұппен, топпен
талқылап, жариялау).
Жаңа сабақ:
1. «Қанағат» тапсырмасы: Салыстыру кестесін толтыру.

Салыстыру Этан Этилен Этин
түрі (ацетилен)
Байланыс түрі
Құрылысы
Молекулалық
формуласы
Құрылым
формуласы
Изомерлері
Салыстыру Этан Этилен Этин
түрі (ацетилен)
Байланыс түрі
Құрылысы ТЕТРАЭДР СЫЗЫҚТЫ ЖАЗЫҚТЫ
Молекулалық С2Н6 С2Н4 С2Н2
формуласы
Құрылыс СН3 – СН3 Н2С = СН2 НС ≡СН
формуласы
Изомерлері С-- қанқасы А) С---қанқасы А) С--- қанқасы
В)
С) геометриялық В)
Байланыс орны бойынша
Байланыс орны
бойынша
2. Оқулықпен жұмыс:
Физикалық қасиеттері, 15- кесте.
3. «Талап» тапсырмасы: Алкиндерге тән
реакциялардың теңдеулерің жазыңдар.
А) Қосылу ( гидрленуі, гидратану):
1). С2Н2 + Н2 → С2Н4 . С2Н4 + Н2 → С2Н6
2). С2Н2 + Н2О → СН3СОН – М.Г.Кучеров
реакциясы
Б). Жану: 2 С2Н2 + 5О2 → 4СО2 +2 Н2О + Q
Сб, Т
С). Полимерлену: 3С2Н2 → С6Н6
(тримерлену)
V. Жаңа сабақты бекіту:
Білім баспалдағымен көтерілу
( Алкиндер туралы әңгіме құрастыру)

қолдану
Химиялық қасиеттер

алынуы
изомерлері
атауы
Жалпы формуласы
құрылысы
VI. «Терең ой» тапсырмасы: Өзіндік жұмыс.

1 –топ: Төмендегі қосылыстарды халықаралық жүйесі
бойынша атаңыздар:
а) Н3С – СН2 – СН3 в) СН2 ₌ СН2 с) СН2 = СН - СН = СН2

д) НС≡ С – СН2 – СН2 –СН3
Ι
СН3
2 – топ: Мына қосылыстардың құрылым формулаларын
жазыңдар:
а) бутин -1 в) пропан с) этин д) пентен -1
1 – топ: Мына айналымдардың теңдеулерін
жазыңдар: С2Н6 → С2Н4 → С2Н5ОН

2 – топ: Мына айналымдардың теңдеулерін
жазыңдар: СаС2 → С2Н2 → С2Н4 → С2Н2 → С6Н6

Есеп шығару: Ацетиленнің жану реакциясының
термохимиялық теңдеу бойынша:

2 С2Н2 + 5О2 = 4СО2 + 2Н2О + 2600 кДж 5,6 л
ацетилен (қ.ж.) жанғанда бөлінетін жылудың
мөлшерін есептеңдер.

Ұқсас жұмыстар
Алкендердің құрылысы мен қасиеттерімен таныстыру
АЛКЕНДЕР – ҚАНЫПАҒАН КӨМІРСУТЕКТЕР.АЛЫНУЫ, ХИМИЯЛЫҚ ҚАСИЕТТЕРІ ЖӘНЕ ҚОЛДАНЫЛУЫ
Диен көмірсутектері
Диен көміртегі
ПОЛИЭТИЛЕННІҢ МЕДИЦИНАДА
Полимерлі материалдар мен бұйымдар. Акустикалық материалдар
Термореактивті пластмассалар
Соңғысы каучуктың мех
Мейоздың биологиялық маңызы
Мейоз туралы жалпы түсінік
Пәндер