Сөздер мен сөз




Презентация қосу
САБАҚ ТАҚЫРЫБЫ:

БҰЙРЫҚ ЖӘНЕ ОНЫҢ
ТҮРЛЕРІ

Орындаған: Кульманова
Сабақтың мақсаты

Сөздер мен сөз
Бұйрық және тіркестері арқылы
оның құрылымымен, бұйрық түрлерін
түрлерімен құрастыра білуге
таныстыру, үйрету.
мәлімет беру
бұйрықтың түрлі
жағдайларда жазылу
ерекшелігін
жаттығулар арқылы
меңгерту
Сабақтың міндеті

Бұйрықты бұйрықта
сауатты бұйрықты қолданылатын
құрастыруға шығара алуға модельдер
дағдыландыру қаруландыру туралы білімін
кеңейту
Қандай да бір
міндеттерді шешу
үшін

БҰЙРЫҚ

мекеме
өкімдік
басшысы құжат
шығаратын
БҰЙРЫҚТЫҢ ТҮРЛЕРІ
азаматтардыжұмысқа
азаматтарды жұмысқақабылдау,
қабылдау,жұмыстан
жұмыстан
босату,басқа
босату, басқажұмысқа
жұмысқаауыстыру
ауыстырут.б.
т.б.сияқты
сияқты
Жеке құрам
мәселелердішешуге
мәселелерді шешугебағытталған
бағытталған
бойынша бұйрықтар
бұйрықтар

кәсіпорынжұмысын
кәсіпорын жұмысынұйымдастыру,
ұйымдастыру,қаржылан-
қаржылан-
Негізгі қызмет дыру,жоспарлау,
жоспарлау,өнімді
өнімдіөткізу
өткізусияқты
сияқтыөндірістік
өндірістік
дыру,
бойынша мәселелердішешуге
шешугебағытталған
бағытталғанбұйрықтар
бұйрықтар
мәселелерді

Арнайы қаржы-экономикалықмәселелерге
қаржы-экономикалық мәселелерге
байланыстышығарылатын
байланысты шығарылатынбұйрықтар
бұйрықтар

Төтенше күтпегеноқиғаларға
оқиғаларға(тасқын,
(тасқын,сел,
сел,жер
жерсілкінісі
сілкінісі
күтпеген
жағдайлар т.б)байланысты
т.б) байланыстышығарылатын
шығарылатынбұйрықтар
бұйрықтар
бойынша
Бұйрықтың құрылымы:
• Мекеменің атауы
• Бұйрықтың шыққан күні, айы, жылы және бұйрық нөмірі
• “БҰЙРЫҚ” деген сөз
• Бұйрық тақырыбы (не туралы)
• Мәтін:
А. констатациялык бөлік (негізгі дерек): …сәйкес, …
мақсатында, ….байланысты, …үшін сияқты
тұжырымдаулармен басталады.

Ә. өкімдік бөлік: “БҰЙЫРАМЫН:”деген сөз ортасына жазылады.
Кімге не тапсырылатыны, оның орындалу мерзімі көрсетіледі.
Етістік бұйрық райдың ІІІ жағында жазылады.

• Мекеме басшысының қолы
Негізгі қызмет бойынша бұйрық құрылымын толтырып
шығыңыздар.

1-тапсырма. Бұйрықтардың айырмашылықтары
мен ортақ қырларын жазып, диаграмманы
толтырыңыздар.
Негізгі қызмет бойынша Жеке құрам бойынша
ортақтық

2-тапсырма. Бұйрық үлгілерімен танысыңыздар.
Бұйрықтардың құрылымына, мәтініне назар аударыңыздар.
Алматы қаласы
Алмалы аудандық әкімшілігі
10.01.2013 ж. №41
БҰЙРЫҚ
Аудан мектептерін бітіруші түлектерді ҰБТ-ға даярлау туралы
Алматының жоғары оқу орындарында аз қамтамасыз етілген және көп
балалы отбасынан шыққан оқушыларды ҰБТ-ға даярлау мақсатында
БҰЙЫРАМЫН:
1. Ақпан айынан бастап мектеп бітірушілеріне даярлық курстары
жүргізілсін.
2. Негізгі пәндер бойынша сабақ өткізу тәжірибелі ұстаздарға жүктелсін.

Алмалы ауданының әкімі М. Стамбеков
“БТА Банк” АҚ
26.11. 2012 ж. №54

БҰЙРЫҚ

“БТА-ның” бизнес жоспарына өзгерістер енгізу туралы

Банктің жұмыс стратегиясын бизнестің барлық бағыттары бойынша өзгерту
мақсатында

БҰЙЫРАМЫН:

1. Жаңа топ-менеджментте тұрақты табыс табу мақсат етілсін.
2. Банк өз күшін отандық нарыққа шоғырландырсын.
3. Банк несиелерінің портфелі әртараптандырылсын.

“БТА Банк” АҚ-ның Басқарма төрағасы: Ә. Сәйденов
3-тапсырма. Сұрақтарға жауап беріңіздер.

1. Бұйрықтың қай түріне жатады?
2. Бұйрықтар не туралы?
3. Констатациялық бөлігінде не жазылған?
4. Өкімдік бөлігінде қандай іс-шаралар көрсетілген?

4-тапсырма. Бұйрықта қолданылатын модельді есте сақтаңыздар.
Етістік+ ырықсыз етіс жұрнағы + бұйрық райдың ІІІ жағы.
Мысалы: белгілеу - белгіле+н+сін
ұйымдастыру - ұйымдастыр+ыл+сын
заңдастыру – заңдастыр+ыл+сын
енгізу – енгіз+іл+сін
белгілеу - белгіле+н+сін
қысқарту - қысқарт+ыл+сын
тыйым салу – тыйым сал+ын+сын.
5-тапсырма. Етістіктерді жоғарыдағы үлгі бойынша түрлендіріңіздер.

тағайын-
дау
Мара-
жүктеу
паттау
-ыл,-
іл,
Қамта- -л
масыз + -сын, Жүзеге
ету -сін асыру

міндет-
босату теу
6-тапсырма. Төмендегі тіл бірліктерін
сәйкестендіріңіздер.

Жұмысқа кестеге сәйкес
Штаттық белгілеу
Ысқақовтың жағдайына байланысты
Үстемақы шығуына байланысты
Отбасы сынақ мерзімімен
Еңбек шартының қызметінен
Зейнеткерлікке өтініші
2 апталық қабылдау туралы
Атқаратын аяқталуына байланысты
7-тапсырма. Бұйрықтың қатесін түзетіңіздер.
“Қайсар” ЖШС
Жұмысқа қабылдау туралы
13.01.2012
№12
Бұйрық
Отыншиева Самал 2012 жыл 12 қаңтар бастап штаттық
кестеге сәйкес 1 айлық сынақпен бас инженер қызметі
қабылдауыңызды өтінемін.

“Қайсар” ЖШС-ның директоры Б. Болатов
8-тапсырма. Көп нүктенің орнына бұйрық мәтініне қарай
қажетті сөздерді тиісті формада жазыңыздар. Қажетті
сөздер: дайындау, қамтамасыз ету, жүктеу, туралы,
белгілеу, мақсат, жетілдіру, бақылау, бөлу.
• Семей қаласы
• “Шипа” сауықтыру орталығы
• 12. 3.2012
№2 БҰЙРЫҚ
Медициналық қызмет түрлерін дамыту ……………….
• Жергілікті тұрғындардың денсаулығын қадағалау және медициналық қызмет түрлерін
дамыту ……………….
• БҰЙЫРАМЫН:
• 1. Сауықтыру орталығын жаңа құрал-жабдықтармен және дәрі-дәрмектермен
…………………… үшін орталықтың қаржы қорынан қажетті қаражат …………………..
• 2. Дәрігерлердің кәсіби біліктілігін …….……….. мақсатында тәжірибе алмастыру
бағдарламалары ………………….
• 3. Жергілікті тұрғындарға тегін кеңес беру сағаттары ……………….
• 4. Осы бұйрықтың орындалуын ……………. орталық директорының орынбасары А.
Жүнісовке ………………….
• Сауықтыру орталығының
• директоры А.Тұрысбекұлы
9-тапсырма. Бұйрық құрылымын ретімен
орналастырыңыздар.

• 21.01.2013
• №12
• БҰЙРЫҚ
• Жаңа технологиялармен жабдықтау үшін
• "Арай" ААҚ
• Қаржы бөлінсін
• Қаржы бөлу туралы
• "Арай" ААҚ-ның директоры
• Ж. Жақсылықова
• Бұйырамын:
• 2011 жылдың 14 маусымындағы қаулыға сәйкес
• 145 (жүз қырық бес мың) теңге көлемінде
• Хаттама бөліміндегі кабинеттерді
10-тапсырма. Өтініш негізінде бұйрық шығарыңыздар.

"Арай" ААҚ-ның төрағасы
Р.С. Ысқақовқа жарнама бөлімінің

Өтініш

Мені бала күтімі демалысының аяқталуына байланысты 2013 жылдың
2 ақпанынан бастап жұмысқа қабылдауыңызды сұраймын.

02.02.2013 /қолы/
г. Алматы
ТОО “КУАТ”
ПРИКАЗ №5

О проведении ремонтных работ

В связи с аварийным состоянием отопительной системы в цехе №3

ПРИКАЗЫВАЮ:

Провести ремонтные работы в цехе №3. Ответственный – начальник ремонто-
технического отдела Макаров Д.И.
Контроль за проведением ремонтных работ возложить на начальника цеха №3
Антонова Ю.В.

Директор Л.Б. Попов
12-тапсырма. Үлгі бойынша жұмыстан босату туралы
бұйрықтың мәтінін жазыңыздар.
Үлгі: А. Омаров 2012 жылдың 10 ақпанынан бастап денсаулық жағдайына байланысты
инженер қызметінен босатылсын.

Аты-жөні күні, айы, себебі қызметі
жылы
1.А. Омаров 10.02.2012 Денсаулық жағдайына Инженер
байланысты

Басқа жұмысқа
ауысуына байланысты
2.Ж.Әділова 15.01.2013 Хатшы
Мекеменің жабылуына
байланысты

3.Н. Асанов 19.12.2012
Себепсіз жұмыстан Есепші
қалуына байланысты

4.С.Досанова 28.07. 2012
менеджер
13-тапсырма. Жағдаяттар бойынша бұйрық
шығарыңыздар.

1. “Мұнай-газ” фирмасының директоры ретінде еңбек тәртібін
ұдайы бұза бергендігі үшін С. Айдарованы үйлестіруші
қызметінен босату туралы .

2. "Ұлан" ЖШС-ның төрағасы ретінде А.Қ. Құлшановты
заңгер-кеңесші қызметіне 1 ай сынақ мерзімімен жұмысқа
қабылдау туралы.

3. “Қуат” құрылыс компаниясының басшысы ретінде қаржы
бөлімінің маманы Т. Есдаулетованы ұзақ жылдар бойғы
еңбегі үшін “Еңбек ардагері” медалімен марапаттап, алғыс
жариялауы туралы.
Қорытынды кезең. А. үшін
Лексика-грамматикалық Ә. сәйкес
тест Б. орындау мақсатында
1. Бұйрық .... бастап күшіне В. жүзеге асыруда
енеді. 4. А. Сағатоваға демалыс...
А.жазылған күннен А. орындау
Ә. дайындалған күннен Ә. жіберді
Б. қол қойылған күннен Б. берілсін
В. анықталған күннен В. жүктелсін.
2. Констатациялық бөлікте ... 5. Бұйрық ... құжат
көрсетіледі.
А. өкім
А. қабылданған шешім
Ә. өкілетті
Ә. кімге тапсырылатыны
Б. өкімді
Б. бұйрыққа негіз болған дерек
В. өкімдік
В. орындайтын тұлғалар
6. Кәсіпорынның жұмысын В. тағайындалуына
жақсарту ....
А. орай
9. Бас инженер ...
Ә. мақсатында тағайындалсын.
Б. сәйкес А. қызметіне
В. байланысты. Ә. қызметінен
7. Бұйрық... қол қою Б. қызмет
А. –та В. қызметінде
Ә. –пен 10. Бұйрықта етістік қай
Б. – қа райда беріледі?
В. тың А. қалау райы
8. Келісімшарт мерзімінің ... Ә. шартты рай
А. қалуына Б. ашық рай
Ә. аяқталуына В. бұйрық рай
Б. шығуына
Бағалау кезеңі
Үйге тапсырма: 18-тапсырма (Іс қағаздары
бойынша жазу дәптері, 27-бет)

Ұқсас жұмыстар
Сөзжасам
Сөз таптары туралы мәселенің тіл білімінде қойылысы
ДИАЛЕКТ СӨЗ КІРМЕ СӨЗ
Одағай сөздердің шығуына ғалымдардың пікірі
Тарихи морфология
Кірме сөздер туралы жалпы түсінік
Жаңа сөздердің жасалуы
Сөз таптары
Түбір және қосымша
Түбір сөз
Пәндер