Отбасы мүшелері

Презентация қосу

Тəрбие құралы – əлеуметтік орта

Жоспары
1. Отбасы – педагогикалық қатынас
субъекті
2. Мектеп ұжымы
3. Балалар жəне жасөспірімдер
бірлестіктері

Орындаған: Қуатов Дархан
Отбасы, мектеп пен мектепке дейінгі тəрбие мекемелері,
балалар жəне жасөспірімдер бірлестіктері, көше, бұқаралық
ақпарат құралдары – бұлардың бəрі де тұлға дамуындағы
қалыптастырушы ықпал жасайтын ерекше «тəрбиешілер» тобын
құрайды. Отбасы айтқанына көндіріп тəрбиелейді; мектеп
оңтайлы қылық, дұрыс көзқарас қалыптастыруға ұмтылады;
балалар мен жеткіншектер ұйымдары қарым-қатынас жүйелеріне
ендіреді; ал көше болса, отбасы, мектеп, əрқилы бірлестік топтар
бере алмағандардың орнын толтырады. Бала осы аталған
ұйымдардың өз өмірінде қайсысы басым болса, сонысын
таңдайды, соның ықпал тəуелділігінде болады.
Осыдан тəрбие тұлғаға ықпал жасаушы құрылымдардың өзара
қатынастарымен бірлікте қарастырылады.
Бала үшін отбасы – ең алғашқы да аса белсенді тұлғалық
қалыптасу көзі. Осыдан отбасында қабылданған көзқарастар, салт-
дəстүрлер, ұстанымдар, əрекет-қылық үлгілері тұлға
микроэлементіне бастау беріп, оның барша өмірінің негізгі
сипатын қалайды
Отбасы:
– бүкіл ғасырлар бойы адам
баласы тәрбиесінің негізгі құралы
болып келеді. Сондықтан ол –
адам үшін ең үлкен орта

– белгілі дәстүрлердің, жағымды – оқыту мен тәрбие
өнегелердің, мұралардың жұмысындағы мектептің
сақтаушысы. Онда бала алғашқы одақтасы. Бала
рет өмір жолымен танысады, тәрбиесінің отбасында,
моральдық нормаларды игереді. мектепте нәтижелі
Сондықтан отбасылық өмір жеке болуы осындай
адамның азамат болып өсуінің ынтымақтастыққа
кепілі негізделеді
• Отбасы • Отбасында
басты
– бірлесіп күн Отбасы мәселелердің бірі
көретін, құрылымы – баланың
туыстық тіршілік әрекетін
қатынаста ұйымдастыру
тұратын
адамдар тобы.
Балалар • отбасының құрамы мен
санынан, сонымен қатар баланың күн
тәрбиесін
оның мүшелері ырғағы,
жүзеге асырып,
арасындағы өзара қарым- міндеттері,
басқа да
қатынастарының қойылатын
қоғамдық жиынтығынан тұрады. талаптар,
тұрғыдан мәнді Отбасында кім басшылық
қажеттіліктерді етеді және кім – оның үй еңбегіне
қанағаттандыр орындаушы, отбасы қатысуы, оқу-
атын некелік мүшелерінің арасындағы әрекеті бос
немесе құқықтары мен уақытын
туыстық міндеттері қалай бөлінген ұйымдастыру
деген сияқты жатады
қатынастармен
байланысқан
адамдар тобы
Отбасы мүшелері:
Ана

Бала
Әке

Отбасы
мүшелері

Ата Әже

Туысқандар
Құрылымы бойынша (мүшелер саны, жас деңгейлері):

үш əулетті отбасылар – ата-аналар, балалар,
немерелер

отбасылық тəрбие стиліне орай (əкімшіл,
адамгершілікті, либералды)

екі əулетті отбасы- ата-аналар жəне балалар

бір балалы; көп балалы (үш одан да көп балалы)
отбасылар

толық болмаған, яғни ата-анасының біреуі жоқ;
перзентсіз жəне т.б. отбасылар

отбасы тұрмысы жəне даму жағдайларына
байланысты (жарасымды жəне қисыны кеткен
жанұялар)
Отбасының ҚЫЗМЕТІ: Қарым-
қатынас құру
(коммуникати
Тәрбиелік вті) қызметі
қызметі

Шаруашылық-
экономикалық отбасы, оның əрбір
қызметі мүшесінің отбасы ішіндегі
тұлғалық қатынас түзу,
қалыптасуына отбасының басқа
жағдайлар жасау; адамдармен ,
Қайта өндіру ортақ отбасы ұжымының жанұялармен,
(репродуктивті) шаруашылық өз мүшелеріне жеке- əлеуметтік
жəне қаржы дара ықпал жасап топтармен
пайдалану, баруы; өмірлік байланысын
ұрпақ келтіру еңбекке тəжірибе, ұйымдастыру
(тек жарамсыздарға инабаттылық
жалғастыру қамқорлық жəне тəртіптері мен
тума əрекеті, оларды адамгершілік
перзентті болу, материалды құндылықтарға
оларды өсіру қамсыздандыру баулу
жəне тəрбиелеу
қажеттігі)
Отбасылық тәрбие бірқалыпты жағдайда іске асырылып
отырмайды. Тәжірибе мәліметтеріне қарағанда отбасылық
тәрбиенің сәтсіздікке ұшырауының басты себебі – үлкен
адамдардың педагогикалық көзқарастарының
қауқарсыздығынан болады

Екіншіден: баланы еркелетушілік,
Біріншіден: отбасында болатын бетімен жіберушілік, ата-
өктемдік баланы өзін-өзі аналардың бәрін кешірушілік
билеушілігінен айырады, әрбір сүйіспеншілігіне байланысты.
қадамына бақылау жасайды, ол Баланың жетегіне түсіп, еркіне
өз күшіне, мүмкіншілігіне жіберушілік өзімшілікке
сенімсіз және ішкі жәй-күйі тәрбиелейді
төмен болады

Үшіншіден: әке мен ананың және басқа отбасы мүшелерінің
тарапынан бірыңғай талаптың жоқтығы. Осының нәтижесінде ата-
аналарды немесе ересек отбасы мүшелерінің көзқарастарындағы
алалықты пайдаланып, бала екі жүзді және жағымсыз нәрсеге бейім
болып өседі
Отбасындағы тәрбие принципері

Ізгілік
Мақсатылық Талап бірлігі Келісімдік
Жүйелілік

Адамға деген
сүйіспеншілік – Бала тәрбиесінің бір
Отбасы Талап бірлігі – ерекшелігі – оның
шынайы, ақылмен
тәрбиесінің егерде әкесі бірнеше адамдардың
санасу. Жалпы
мақсаты қоғамдық былай десе, қатысуымен, отбасы
ізгілік принципі ата- басқа да мүшелері
тәрбиенің шешесі басқаша
аналар мен балалар тәрбие
мақсатымен айтса бала не
арасындағы қарым- ошақтарындағы
бірдей емес. істерін білмейді,
қатынастың өзара кәсіби мамандардың
Қоғамдағы сондықтан /балабақша, мектеп,
құрметке,
саясатына талап бірлігі спорт үйімелері, т. б./
ынтымақтастықта,
байланысты болу керек тікелей ықпалымен
сүйіспеншілікке жүзеге асатындағыда
болып белгіленеді
негізделіп
құрылуын көздейді
Тәрбие әдістері дегеніміз тәрбиеші мен
тәрбиеленушінің іс-әрекет жолдары. Тәрбие әдісінің
жеке бір бөлігін- тәрбие тәсілдері деп аталады.

Тәрбие әдістерінің әрекетін, қажеттілігін, мәнін
айқындайтын тәрбиенің бөлігін- тәрбие тәсілі дейміз.

Бақылау Әңгіме Сендіру

Сұхбат Жаттығу

Түсіндіру Тренинг Үлгі өнеге

Ойын Мадақтау Жазалау
Педагогикалық əдебиеттерде келесідей белгілерге ие болған
əрқандай тəрбиеленушілер бірлестігі – ұжым деп аталады:
- ортақ əлеуметтік мəнді мақсатқа ие. Қалаған топтың мақсаты
бар: дүкен кезегінде тұрған не автобус күтіп тұрған адамдардың да,
қылмыскерлердің де. Əңгіме, ол мақсаттың мағынасында, неге
бағдарлануында. Ал ұжым мақсаты əлеуметтік мақсаттармен
ұштасады, оны қоғам да, мемлекет те қолдап, қуаттайды.
- іс-əрекет – ортақ мақсатты іске асыруға бағытталады.: ол бірлікті
ұйымдастырылып, ұжым мүшелерінің іс-əрекет нəтижесіне болған
ерекше жауапкершілігін танытады.
- жауапкерлі тəуелділік қатынасында болуы. Ұжым мүшелері
арасында мақсат не іс-əрекет бірлігі ғана емес, сонымен бірге оларға
байланысты ерекше бірін-бірі қажетсіну қатынастары жүйесі
қалыптасады.
- Сайлаумен тағайындалатын ортақ басшы орган. Ұжымдарды
басқару органдары ұжымның аса беделді мүшелерін тікелей жəне
ашық сайлау жолымен қалыпқа келтіріледі
Мектеп ұжымы – бұл əлеуметтік
мəнді мақсатпен, іс-əрекетпен, сол
іс-əрекетті ұйымдастыру
бағытымен бірлескен, ортақ
сайлану органымен, ынтымағымен,
ортақ жауапкершілігімен, теңдей
құқық пен міндеттерге ие бола
тұрып, өзара тəуелділігін тани
білген барша тəрбиеленушілер
тобынан құралады
Тұлға əлеуметтенуінде мектеп
ұжымының ықпалы өте күшті.
Себебі, бұл ұжым өз ішіне
біртұтас жалпы мектептік
Тəрбиеленушілер тобының
ұжымды, сыныптар, үйірмелер,
аса мəнді сапасы-
спорттық бөлімдер, уақытша
əлеуметтік-психологиялық
ұжымдық бірлестіктер
кемелі. Себебі, осындай
құрылымдарын қамтиды.
кемел деңгейі ғана топты
Тəрбиеленушілер өз алдына
түбегейлі жаңа əлеуметтік
ұжым есептелетін оқу, еңбек,
құрылым – топ-ұжым
қоғамдық, көркем өнер –
дəрежесіне жетілдіреді
шығармашылық, клубтық,
спорттық жəне өзге де
бірлестіктердің мүшелері болуы
ықтимал
Оқушылар ұжымында келесі бірлестіктер болуы мүмкін:
бастапқы (не өзара байланысты) ұжым- ұзақты қарым-қатынасқа
түскен бір сыныптағы оқушылар (сынып);
жалпы мектептік ұжым – ол сынып бірлестіктерінен құралады
Ұжымды педагогикалық басқару тұрғысынан келесі ережелерді
ескеру қажет:
педагогикалық басшылық тəрбиеленушілердің өз бойына тəн
дербестік пен еркіндікке болған ұмтылысына негізделуі шарт;
педагогикалық басшылық жүйелі түрде ауысып барғаны дұрыс,
себебі, ұжым- қозғалысты, үздіксіз дамудағы құбылыс;
барша тəрбиелік ықпалдар: отбасы, қоршаған орта, сынып
мұғалімдері -өзара сəйкестендіріле, бірлікті іске асырылуы тиіс;
ұжым мүшелерінің өз міндеттерін орындауын бақылау, қадағалау
жəне реттеу демократиялық басшылық шеңберінде іске асуы
міндетті;
тапсырмалар бөлістіруде олардың ұжымға ғана қажеттігін ескеріп
қоймай, тəрбиеленушілер қызығуларына сəйкестігін де
ойластырған жөн
Ұжым басын қосуға себепкер - дұрыс педагогикалық
басшылықпен ұйымдастырылған еңбек жəне ойын
əрекеттері. Ойын арқылы тəрбиеленушілер қоршаған
болмысты таниды, ойынды ойластыратын да өздері;
- ұжым салт-дəстүрлері;
- ұжым қызметтерінің мазмұны жəне жүрісі;
- тəрбиеленушілердің ұжымда не болып жатқанынан
хабардар болуы, осыдан балалардың ортақ толғанысы
туындайды;
- салыстыру, жариялылық, жəрдем, ұнамды баға
принциптеріне сəйкес өткізілетін жарыс, бəсекелер;
- ұжым кейпі мен эстетикасы;
- өзіндік басқарымның ұйымдастырылуы.
Өзіндік басқарым – бұл ұжым тіршілігінің өкілетті тұлғалар
тарапынан реттеліп баруы
Балалар жəне жасөспірімдер бірлестіктері (БЖӨБ)
тəрбиеленушілердің қызығулары мен қажеттерін қанағаттандыру
негізінде олардың мүмкіндіктерін дамыту мен іске асыруда көмегін
тигізеді. Мұндай бірлестіктер əр балаға өз қалағанымен айналысуға,
өз мүдделерін қорғауға, өзіндік басқару жұмыстарына араласуға
мүмкіндік береді. БЖӨБ-де тəрбиеленушілер қоғамдық қатынастар
тəжірибесін игереді, сонымен бірге өздеріне жаңалық болған
əлеуметтік рольдерді атқаруға үйренеді.
Тəрбиеленушілер əрқилы мақсаттар төңірегінде бірігеді. Ондай
мақсаттар түрлері келесідей болуы мүмкін: өз құрбыларымен ресми
емес қарым-қатынасқа түсу; қарым-қатынас шеңберін кеңейту;
тұрмыстағы өз орны мен беделін анықтауда, құқықтары мен
еркіндігін қорғауда, ересек өмірге дайындалуда жəрдем алу.
Балалар бірлестіктері жағдайындағы тұлғаның əлеуметтенуіне
байланысты мəселелерді шешуге бағытталған тəрбиелік жұмыстар өз
мақсаты, мазмұны жəне құрылымы бойынша сыныптан тыс
жұмыстардан көптеген ерекшеліктерімен ажыралады
Балалар мен жасөспірімдер бірлестігі төмендегідей
белгілермен ажыралады:

іс-əрекет мазмұны (еңбектік, бос уақыттарды толтыру,
қоғамдық –саяси, діни, патриоттық, танымдық жəне т.б.)

- мерзімі (тұрақты - мектепте, қосымша білім беру
мекемелерінде, балалар мекен жайында; уақытша-
балалардың жазғы орталықтары, туристік топтар жəне т.б.;
нақты жағдайларға орай - жəрдем қызметі қатысушылары,
əрқилы жиындар, слеттер жəне т.б.)

- басқару формасы (ресми емес, үйірмелік, ұжымдасқан
мейрам, кештер жəне т.б.).
Бұл бірлестіктердегі іс-əрекеттер тобы үш принципке орай
орындалып барады:

балалар
бірлестіктерінде
тəрбиеленушілерд
тəрбиеленушілерд
ің өзіндік
і адамның өмірлік
балалар мен жас ұйымдасуына
ұстанымдары мен
өспірімдердің жəне бойындағы
əлеуметтік
бірлестіктері мүмкіндіктерін
ролдерінің
шеңберінде өзінше жүзеге
дамуына ұтымды
жалпы асыруына жəрдем
негіз қызметін
адамзаттық беретін ұжымның
атқаратын
құндылықтарды өзіндік басқаруы
қоғамдық əрі
жан-жақты мен
тұлғалық мəнді
үйлестіру педагогикалық
қатынастарға
жетекшілікті
араластыру
өзара
байланыстыра
жүргізу
Бала дамуы нəтижесінде
тұрақтанған сапалық өзгерістер -
өзара нақты қатынастар
барысындағы тəрбиешілер мен
тəрбиеленушілердің бірлікті,
қызметтес іс-əрекеттерінің жемісі

Ұқсас жұмыстар

Отбасылық контексте кеңес беру

Отбасы - әдеуметтік институт және кіші әлеуиеттік топ

Отбасының әлеуметтік функциялары

Науқас және оның туысқандарымен коммуникация негізі

Отбасы құрамы, түрлері

Отбасы құндылықтары

Қазақ отбасының тірегі кім

Отбасы құрамы мен түрлері

Ваш логотипсақтайды или название

Отбасы және жатар

Пәндер