Аяқтардың аурулары

Дәріс - №15 Аяқтардың аурулары

Дәріс мақсаты:

Жануарлардың аяқтарын басуын және ауруларын балау әдістері.

Аяқ жүйкелерінің салдануы.

Алдыңғы және артқы аяктардың буындарының шығуы және сүйектерінің сынуы.

Шынтақ және өкше төмпегінің бурситтері.

Алдыңғы және артқы аяқтардың сіңірлері мен сіңір қынаптарының қабынуы, үзілуі мен созылуы.

Жамбас сүйектерінің қалыпты жағдайы

Тобықтың ішке тайуы

Сүйектердің сыну себептері

Әдетте, жануарларда аяқ-сүйектерінің сынуы сүйек пен жұмсақ тіндерге физикалық күш салу осы тіндердің қарсыласу мүмкіндігінен асып кеткен кезде пайда болады.

Сүйектің сынуының себебі - сүйекке шамадан тыс механикалық әсер ету.

Мысалы, иттер биіктіктен секіргенде немесе автотравма салдарынан аяқтарын сындырады, ал мысықтар - терезеден құлаған кезде сәтсіз қонған кезде немесе тіпті егер олар қайталама гиперпаратиреозбен ауырса да, кез-келген секіру әрекеті кезінде сүйектің сынуы мен шығуы кезігеді.

Жылқылар жылдам қозғалыс кезінде (ат жарысы) немесе кедергілерді жеңу кезінде құлаған кезде тегіс емес жерлерде сүрінгенде аяқ-қолдарын сындырады.

Ветеринар аяқ сүйектерінің сынуын бірқатар ерекше белгілермен таниды:

Сынық аймағындағы патологиялық ұтқырлық

Сүйектегі крипитация дыбыстары

Тірек қабілетінің бұзылуы

Рентгендік сыну белгілері және т. б.

үй жануарлары аяқ сүйектерін сындырды деп болжауға болатын белгілер:

Аяқ тірегінің толық бұзылуы. Яғни, егер жануар алаңдаса және ұмытып кетсе немесе симметриялы аяқ-қолды көтерсе, онда жануар зардап шеккен аяққа мүлдем қолдау көрсетпейді, салмақты басқа аяқ-қолдарға ауыстырады немесе кез-келген мүмкіндікте құлап кетеді. Егер басқа тіндер зақымдалса (Ахил сіңірінің жыртылу түрін қоспағанда), жарақат алған аяқтардың ішінара тірек қабілеті көбінесе сақталады.

Уақыт өте келе аяқтың нашарлауы және тірек сапасы. Әрбір сүйену әрекеті және жарақат алғаннан кейінгі әр сағат үй жануарларының жағдайын нашарлатады. Жеңіл жарақаттардың салдары уақыт өте келе азаяды, ал үй жануарлары әр сағат сайын өзін жақсы сезінеді.

Аяқтың -пішіні мен ұзындығының өзгеруі-қысқарумен көрінетін қалыңдау, аяқ-қол осінің өзгеруі, атипті жерде бүктеменің пайда болуы. Бұл белгінің ең жарқын нұсқасы-жұмсақ тіндерде (теріде, сіңірлерде, бұлшықеттерде) салбырап тұрған дистальды (магистральдан алыс) сынықтар.

Аяқтың сыну түрлері

Аяқтың сынуы толық немесе ішінара болуы мүмкін (жарықшақ) .

Толық сыну ашық (терінің тесілуімен) немесе жабық болуы мүмкін.

Ашық сынықтар ең қауіпті және жарада хирургиялық инфекцияның болуын ескере отырып емделуі керек. Көп жағдайда мұндай Сынықтар сүйек сынықтарын фокустан тыс бекітуді жөн көреді.

Аяқтың әсер ету түріне және одан кейін не болғанына байланысты сынықтар физиологиялық және патологиялық болып бөлінеді.

Физиологиялық сынықтар сау сүйекке және жалпы аяқтарға әсер ететін күш аяқ тіндерінің қарсыласу мүмкіндіктерінен (тығыздығы мен серпімділігі) жоғары болған жағдайда пайда болады.

Патологиялық сынықтар- бұл әсер етуші күш аз болған, бірақ сүйек пен басқа тіндердің төзімділігі (тығыздығы мен серпімділігі) бастапқыда жеткіліксіз болған сынықтар. Бұл сүйек тінінің ісіктері дамыған кезде пайда болады - остесаркома және басқалары, бұл көбінесе мысықтарда, ал сирек-қайталама гиперпаратиреоз кезінде иттерде байқалады.

ЕМІ

Жартылай сынуды (жарықшақты) аяқтың қосымша бекіту арқылы (таңғыш, гипс, пластикалық лонгеттер) және жануарға тыныштық беру арқылы емдеуге болады-ит немесе мысық үшін тор, жылқыға арналған стационарлы бөлмелер

Аяқтың толық сынуын заманауи әдістермен емдеу көп жағдайда остеосинтезді қамтамасыз етеді.

Шиналар мен лонгеттер фрагменттердің толық қозғалмайтындығын және тығыз байланысын қамтамасыз етуге мүмкіндік бермейді, демек, оларды травматологтар тек мәжбүрлі немесе көмекші ретінде қолдана алады.

Остеосинтез-бұл сынған сүйекті сынықтардың тығыз сәйкестігін және емделу кезінде өз қызметін сақтау мүмкіндігін қамтамасыз ету үшін металл конструкцияларымен және басқа импланттармен сүйек сынықтарын бекіту.

Сапалы остеосинтез нәтижесінде сүйек сынықтары тығыз және қозғалыссыз қосылуы керек, ал аяқ - қол қозғалмалы және функционалды болып қалуы керек.

Остеосинтездің түрін және оның әдісін рентген сәулелері, өз тәжірибесі, қажетті металл конструкцияларының болуы және техниканы білуі негізінде жедел ветеринар-травматолог таңдайды.