Асқорытыу жүйесінің аурулары

Созылмалы аурулармен, және аурудың өршуі кезінде ( терідегі жара, сүйек пен буындардың аурулары) үй жағдайындағы мейіргерлік күтімі.

Ас қорыту жүйесінің қызметі бұзылған кездегі мейірбикелік күтімді ұйымдастыру

КБ- 103 1 курс

Тапсырған : Абдразакова Газиза

Қабылдаған: Бабашева Б. Р.

ЖОСПАР

І. Кіріспе

І І. Негізгі бөлім

а) Асқорытыу жүйесінің қызметі

6) Асқорытыу жүйесінің аурулары

в) Емі

г) Алдын алу ашаралары

І І І. Қорытынды.

Ас қорыту жүйесі

Ас қорыту жүйесі -қабылдау, өндеу, қорыту,

сіңіру және жын қалдығын сыртқы ортаға шығару

қызметтерін атқаратын мүшелердің жүйесі. Асқорыту жүйесі түтік тәрізді мүшелерден және ас қорыту бездерінен тұрады. Филогенездік және онтогенездік тұрғыдан асқорыту жүйесін төрт бөлімге бөледі: бас бөлімді -- ауызжұтқыншақ (аран), алдыңғы бөлімді - өңеш пен қарын (асқазан), ортаңғы бөлімді - ашы ішектер (он екі елі ішек, аш ішек, мықын ішек) мен ірі асқорыту бездері (ұйқы безі, бауыр), артқы бөлімді - жуан ішектер (бүйен, тоқ ішек, тік ішек) құрайды.

Ас қорыту мүшелері қызметінің бұзылуларында науқастарда келесі шағымдар байқалады:

- іштің ауырсынуы;

- асқазан диспепсиясы:

- қыжыл;

- дисфагия;

- кекіру;

- тәбеттің бүзылуы;

-жүрек айну және құсу; ішек диспепсиясы (бұзылыстары) :

- іш өту;

- іш қату;

- метеоризм;

- нәжісті ұстамау.

- асқазан- ішектерден қан кеткенде:

- кенеттен болған әлсіздік, бас айналу, тершеңдік; - "кофе тұнбасы" тәрізді құсық;

- нәжістің қара түсті (мелена) болуы.

Ас қорыту мүшелерінің бұзылулары

Ас қорытудың бұзылуларына алып келетін қауіп факторлары:

- дұрыс тамақтанбау, темекі шегу, ішімдік;

- улану, ішек инфекциялары;

- тағам заттарына аллергия;

- тұқым қуалаушылық.

Ас (қорыту

мүшелері

Ауыз қуысы

(гіс, тіл)

Жұтқыншақ

(11-13 см)

Тоқ ішек

(1, 5-2 м)

Асқазан

(қарын)

Сыйымдылығы

2-3л

Мейірбикелік мәселелер:

1. Төсектік тәртіпті сақтау қажеттілігіне байланысты өзіндік күтімнің тапшылығы (жеткіліксіздігі) .

2. Гиподинамия және тәбеттің төмендеуіне байланысты іш қатудың пайда болу қауіпі.

3. Ұйқының бұзылуы.

4. Қозғалмау фактісіне психологиялык бейімделудің қиындығы.

Осы уакыттағы нақты мәселе: іш қатудың пайда болу қаупі.

Қысқа мерзімді мақсат:

а) емделуші 2 күннен кейін ішек жұмысының реттелу маңыздылығын түсінгенін көрсетеді;

б) науқас аптаның соңына дейін ішектің жұмысын реттеу жөнінде өз білімін көрсетеді.

Ұзақ мерзімді мақсат: емделушіде күнде немесе күн сайын таңертең дәрет болады.

Мейірбикенің жоспары:

1. Күнде 5 минут емделушімен оның мәселесі жайлы әңгімелеседі.

2. Емделуші іш қатуға бейім болғанда белгіленген №3 диетаны сақтауын қадағалайды.

3. Тәулігіне 1, 5-2литр сұйықты пайдалануын қадағалайды. Мейірбике күнде таңертең аш қарынға 1 стақан су ішуді ұсынады.

4. Емделушінің туысқандары әкелетін жемістердің (қарбыз, алхоры, кызылша салаттары) сипаттамасы жөнінде әңгіме жүргізеді.

5. Күнде таңертең емделушінің ішін 5 минуттай уқалайды.

6. Емделушіні белгілі бір уақыт аралығындағы дефекацияға шартты рефлекс қалыптастыруға үйретеді.

7. Дәрігердің нұсқауы бойынша клизма қоюды және іш айдайтын дәрілерді беруді жүргізеді.

8. Дәреттің жиілігін күнде байқап, температуралық параққа белгілеп отырады.

Мейірбике жоспарланған күтімді емделушімен байланыстыра білу керек. Мейірбике күтілген мақсаттарына жетуі үшін емделушіні түсініп және қолдауы болу керек, ол үшін емделуші мен мейірбике көмек жоспарының әрбір бөлімін бірге қарастырулары керек. АС ҚОРЫТУ МҮШЕЛЕРІМЕН ҚАМТАМАСЫЗ ЕТІЛЕТІН ЖЕУ, ІШУ, БӨЛІП ШЫҒАРУ ҚАЖЕТТІЛІКТЕРІНІҢ БҰЗЫЛУЫНДАҒЫ МЕЙІРБИКЕЛІК ІС-ӘРЕКЕТТІҢ СТАНДАРТЫ

МЕЙІРБИКЕЛІК ІС-ӘРЕКЕТТЕР СИПАТЫ:

1. Жоғары құндылықты және жеңіл қорытылатын тағамды 2 сағат сайын аз мөлшермен - №4 диета кабылдауды қамтамасыз ету.

2. Тәулігіне 2 литрге дейін сұйықтықты қабылдауын қамтамасыз ету;

3. Әрбір дәретке отырған сайын шат аралык терісінің гигиенасын тиянақты күту: дәрет алған соң перианалды аймақты вазелинмен өңдеу, төсек орнын ауыстыру.

4. Күнде науқастың салмағын өлшеу.

5. Нәжістің жиілігін және сипаттамасын күнде температуралық параққа белгілеп отыру.

6. Дәрігер тағайындаған дәрілік препараттарды қабылдауын қадағалау.

7. Науқасты жеке дәрет ыдысымен қамтамасыз ету және оны зарарсыздандыру.

8. Науқасты және онық туысқандарын өзіндік (жеке) гигиенаны сақтауға және тиімді тамақтану қағидаларына үйрету.

МЕЙІРБИКЕЛІК ІС-ӘРЕКЕТТЕР СИПАТЫ:

1. Қышқыл сүтті өсімдік диетамен (көкөністер, қара нан, жемістер) қамтамасыз ету. Диета №3.

2. Тәулігіне 2 литрге дейін сұйықтықты қабылдауын қамта масыз ету (қышқыл сүтті тағамдар, шырындар, сілтілі минералды сулар) .

3. Күннің белгілі бір мезгілінде науқаста дефекацияға шартты рефлекс (таңертең аш қарынға 1 стақан суық суды ішкеннен 15-20 минуттан кейін) қалыптастыруға тырысу.

4. Науқасты жеткілікті қимыл белсенділігімен қамтамасыз ету.

5. Дәрігердің тағайындауы бойынша іш айдайтын дәрілерді беру және тазалау клизмасын жүргізу.

6. Медициналык құжаттарда күнделікті дәретке отырудың жиілігін белгілеп отыру.

7. Науқасқа іш қатпасы кезінде тамақтану ерекшеліктерін үйрету.

МЕЙІРБИКЕЛІК КҮТІМ

Алдын алу ашаралары

Келесі ережелерді сақтау асқазан-ішек ауруларының алдын алуға көмектеседі:

тамақтану режимін сақтау, кішкене бөліктермене жиі тамақтану, тамақ пісірер алдында қол мен тамақты жуу;

тамақтанудан қуырылған, тұздалған, ысталған тағамдарды алып тастау, газдалған сусындардан бас тарту;

артық тамақтанудан бас тарту-сәйкесінше әйелдер мен ерлер үшін тамақтану мөлшері 300/400 мл-ден аспауы керек, тамақта талшықты тағамдар, салаттар болуы керек;

салмақты бақылау, біртіндеп салмақ жоғалту;

алкогольді тұтынуды азайту, одан толық бас тарту;

темекі шегуден бас тарту;

стресті болдырмау-серуендеу, жақсы ұйқы арқылы денсаулықты нығайту;

кофеден, газдалған сусындардан бас тарту;

дене белсенділігін арттыру-ересек адам аптасына 150 минут қозғалуы керек;

қант диабетін бақылау, дәрігердің ұсынымдарын сақтау.