Судың ластаушы көздері




Презентация қосу
Гигиена және эпидемиология кафедрасы

Судың ластануы және
олардың сипаттамалары

Орындаған: Алкарова З.
Тобы: ЖМҚА 02-20
Қабылдаған:Ескерова С.

Шымкент-2022
Жоспар

1.Кіріспе
Гидросфера
2.Негізгі бөлім
Судың ластаушы
көздері
Қорытынды
Қолданылған
әдебиеттер
Гидросфера - Жердің су қабаты. Гидросфера
судың атмосферада таралуының жоғарғы
шекарасынан литосферада жер асты
суларының пайда болуының төменгі
шекарасына дейін созылады. Гидросфераны
Дүниежүзілік мұхитқа, континентальды жер
үсті сулары мен мұздықтарға және жер асты
суларына бөлу дәстүрге айналған.
Сондай-ақ, гидросфераға атмосфералық су
буы, топырақтың ылғалдылығы және тірі
организмдер құрамындағы су кіреді.
Судың көп бөлігі мұхитта, ал қалған бөлігі
мұздықтарда, континентальды су
айдындарында және жер асты суларында
шоғырланған. Мұхиттың тұзды суы 96,4%
құрайды, мұздық сулар - 1,86%, жер асты
сулары - 1,68%, ал құрлықтағы жер үсті
сулары - 0,02% -дан сәл артық.
Гидросфераның
негізгі
ластаушы көздері

Өндірістің әр түрлі Құрамында өндірістің
салаларында ауаға шығарған
түзілген өндірістік ластаушы заттары бар,
ақаба сулар Құрамында беттік атмосфералық жауын-
активті жуғыш заттар шашын сулары
патогенді
микроорганизмдер бар
тұрмыстық ағынды сулар
Су ресурстарын пайдаланудың
2 түрі бар:

1. Су пайдалану. Су пайдаланушылардың
қатарына гидроэнергетика, су транспорты,
балық шаруашылығы т.б. жатады.
2. Су тұтыну. Су көздерінен біртіндеп
немесе тұтастай алынса оны су тұтыну деп
атайды. Тұтынушылардың барлығын сумен
қамтамасыз ету үшін орталықтандырылған
су жүйелері құрылады. Халықтың ауыз су
қажеттілігіне, шаруашылығына жұмсалатын
су таза және мөлдір болуы керек.
Су сапасы
Су сапасы – суды
шаруашылық-ауыз су, мәдени-
тұрмыстық және балық
шаруашылығы мен
техникалық мақсаттар үшін
пайдалану мүмкіндігін
анықтайтын судың құрамы
мен қасиеттерінің
сипаттамасы. Біздің
республикамызда ауыз су
сапасы ГОСТ 2874-82
стандартымен нормаланады.
Ағынды су деп бұрын
өндірісте, тұрмыста немесе
ауыл шаруашылығында
пайдаланылған, сондай-ақ
қандай да бір лас аймақ, оның
ішінде елді мекен арқылы
өткен су. Былайша айтқанда
адамның тұрмыста және
өндірістік іс-әрекетінде
пайдаланылғаннан кейін
шыққан су.
Ақаба суларды су обьектілеріне ағызып
жіберу үшін, міндетті түрде ол жерде
ластаушы заттардың мөлшері ШРК-дан
аспайтындай жағдайды сақтау керек. Бұл
талапты орындау үшін, яғни су
қоймаларының бақылау нүктелеріндегі
судың сапасын қамтамасыз ету үшін
шекті рұқсат етілген төгілім – ШРТ
тағайындалған.
ШРТ - белгілі бір уақыт ішінде
концентрациясы ШРК-дан аспайтындай
етіп төгілген ластаушы заттардың
максималды мөлшері, г/с, т/жылына.
Су ластануының
түрлері

Сирек кездесетіні:
Ең кеңінен тарағаны:
-радиоактивті
-химиялық
-механикалық
-биологиялық
-жылулық
Су қоймалары үшін
санитарлық-гигиеналық
ШРК әр түрлі қауіптілік
көрсеткішіне
байланысты

органолептикалық токсикологиялық жалпы санитарлық
СУДЫҢ НЕГІЗГІ ЛАСТАУШЫЛАРЫ
Химиялық Биологиялық Физикалық
ластаушылар ластаушылар ластаушылар
Қышқылдар Вирустар Радиоактивті
Сілтілер Бактериялар элементтер
Тұздар Басқа да ауру Жүзіп жүрген қатты
Мұнай және мұнай таратқыш бөлшектер
өнімдері организмдер Жылу
Пестицидтер Балдырлар органолептикалық
Диоксиндер Ашытқы және зең (түс, иіс)
Ауыр металдар саңырауқұлақтары Шлам
Фенолдар Құм
Аммонийлы және Саз
нитритті Ил
Азот
СБАЗ
Ақаба суларды тазарту әдістері
1. Механикалық
2. Химиялық
3. Биологиялық
4. Физика-химиялық
5. Кешенді.
Механикалық әдісте ақаба судағы ірі
және ұсақ түйірлі тез тұнатын
бөлшектерді өздігімен тұндырып немесе
оларды тұндырғыш, сүзгіш, құмұстағыш
арқылы өткізіп, ал беттік
ластағыштарды – мұнайұстағыш, май мен
смолааулағыш жабдықтар мен
материалдарды
пайдалану арқылы жояды.Ауырлық
күшінің әсерінен суда ірі дисперсті
бөлшектердің тұнбаға түсуі
седиментация деп аталады
Химиялық әдісте ластағыштардың физикалық-

химиялық қасиеттерін ескере отырып, оларды
химиялық реагенттерді қолдану арқылы жояды.
Химиялық тазалауда қолданылатын негізгі
әдістерге: нейтралдау, озондау, тотықтыру
және тотықсыздандыру жолдары жатады.
Физика-химиялық әдістерге коагуляция,

флотация, сорбция, экстракция, т.б. жатады.
Бұл әдістер қатарымен жүретін физикалық және
химиялық процестерге негізделген.Дисперсті
және коллоидты жүйелердегі бөлшектердің ірі
агрегат түзіп, бірігуі коагуляция деп аталады
Биологиялық жолмен ағынды суды
тазалау үшін ластағыштарды
ыдырататын, өздерінің қоректенуіне,
өсуіне және көбеюіне пайдаланатын
микроорганизмдер немесе оларды өз
бойына сіңіретін өсімдіктер қолданылады.
Биологиялық тазалауға қатысатын
организмдерге әр түрлі бактериялар,
балдырлар, саңырауқұлақтар, ең төмен
сатыдағы жәндіктер, құрттар жатады.
Ал жасанды жағдайда тазарту процесін
арнайы қондырғыларда – аэротенктерде,
Судың да
сұрауы бар
Халық даналығы

Ұқсас жұмыстар
ИЗРАИЛЬДІҢ ЭКОЛОГИЯЛЫҚ ПРОБЛЕМАЛАРЫ
Ластаушы заттар мен токсиканттар
Дүниежүзілік мұхиттың экологиялық мәселелері
Суды тазарту әдістері мен ластанудан қорғау
Радиациялық қорғау
Ауыл шаруашылығын сумен қамтамасыз ету жүйелері
Залалсыздандыру әдістері
АСТАНАНЫҢ ЭКОЛОГИЯЛЫҚ ЖАҒДАЙЫ
Ластанған ауаның зиянды әсері
Ластаушы заттар
Пәндер