Әскери Коммунизим саясаты

Презентация қосу

XX ғасырдағы Қазақстан экономикасының
дамуы
1. Әскери Коммунизим саясаты

2. Қазақстандағы жаңа экономикалық саясат

3. Қазақстандағы социалистік индустрияландыру

4. Қазақстандағы ұжымдастыру

5. 1931-1933 жылдардағы ашаршылық
Әскери коммунизм саясаты 1918-1921
• Өндіріске мемлекеттік бақылау, азық-түлікті бөлу.
Барлық күштер мен Әскери Қызыл әскерді
ресурстарды коммун қажетті дүниемен
қорғанысқа инизим қамтамасыз ету
жұмылдыру саясат
ы

Ірі, орта және ұсақ Жалпыға бірдей еңбек
кәсіпорындарды міндеттерін енгізу
мемлекет меншігіне алу

Өндіріске мемлекеттік Азық-түлік карточкасын Азық-түлік салығын
монополия жүргізу енгізу енгізу
Жаңа экономикалық саясат (1921-1925)
• 1921 жылы 8-16 науырызда жаңа экономикалық саясат қабылданып, жер су
реформасы жүргізіледі.
• Негізгі мақсаты-қираған шаруашылықты қалпына келтіру,большевиктер халыққа
уәде еткен социализмді құру үшін материялдық-техникалық негіз жасау болды.
Әлеуметтік міндеті- әлеуметтік теңсіздікті жою, кеңес үкіметінің жұмысшылар
мен шаруалар одағы түріндегі әлеуметтік базасын нығайту.
Экономикалық міндеті- қирап бүлдіріруді одан ары болдырмау, дағдарыстан
шығу және шаруашылықты қайта қалпына келтіру.
Саяси міндеті-қоғамдық-саяси тұрақтылықты қамтамасыз ету және социалистік
қоғам құру үшін қолайлы жағыдайлар жасау.
Сыртқы саяси міндеттерді қалпына келтіру, халықарлық оқшаулануды болдырмау.
Жаңа экономикалық саясаттың негізгі
мазмұны
• Әскери коммунизм кезеңіндегі нұқсан келтірілген тауар-ақша қатынастарын
қалпына келтіру,
• Экономикаға нарықтық белгілерін енгізу.
• Қалпына келтіру үшін өнеркәсіптік кәсіпорындарды, қызымет көрсету саласының
кәсіпорындарын жеке адамдарға сату.
• Жалға алу жалдамалы еңбекке рұқсат ету.
• Ұсақ және орта өнеркәсіпті жекешелендіру.
• Жалпыға бірдей еңбек міндеттілігі мен еңбекке жұмылдыру да жойылды.
• Жеке саудаға рұхсат етілді.
Индустрияландыру

• 1925 жылы желтоқсанда П XIV сьезінде
қабылданды.
Мақсаты-КСРО-ны аграрлық елден жетекші
индустриялдық державаға айналдыру болды.
• Ауылшаруашылығы индустрияландырудың
басты көзіне айналды.
• Халықшаруашылығының дамытудың бірінші
бесжылдық жоспары бекітілді (1928-1932).
• Республика өндіруші өнеркәсіп пен шикізатты
тасып әкетуге арналған теміржол құрлысы
салынды.
1927-1931 жылдары 1927-1931 жылдары
Түркістан-Сібір темір жолы Петропавл-Көкшетау-Ақмола
салынды. темір жолы

1939 жылы Ақмола- 1940 жылы Қарағанды-
Қарағанды Елек-Орал- Жезқазған темір жолы
Ридер темір жолы салынды салынды.
Қазақстанда ауыр өнеркәсіп ірі кәсіпорындары:

• Ридер, Қарсақпай комбинаттары.
• Қарағанды көмір шақтасы.
• Балқаш мыс қорту, Ашсай полиметал, Текелі полиметалл.
• Жезқазған мыс қорту, Өскемен қорғасын зауаты.
• Шымкент, Ақтөбе Химия өнекәсібі.
• Қарағанды ОЭС, Үлбі СЭС, Балқаш мыс қорту комбинаттары.
• Ембі мұнайлы ауданы.
• Семей ет комбинаты, Гурьев балық консерві зауыты.
• Жамбыл, Мерке, Талдықорған қант зауаттары.
КСРО алғашқы бес жылдық жоспары нәтижесінде индустрияды елге
айналды.бұған орасан зор күш-жігерімен ауыл-шаруашылығанан түскен қаржымен,
салықтың есебінен қол жеткізді. Қазақстанда жаңғырту көшпенділер экономикасын
күшпен күйретумен және милиондаған адамдардың аштықтан қырылуына себеп
болады.
Сондай ақ, қазақстанда өнеркәсіп орындары үшін мамандарды, білікті
жұмысшыларды да республиканың басқа бөлігінен әкелді. Өнекәсіптік зауаты
фабрикада жұмысшы күші жетіспегендіктен, ГУЛАГ лагеріндегі адамдардың еңбігін
пайдаланды.
Соғыс жылдары елдің экономикасы бұрынғыдан да қатаң
орталықтандырылды. Соғыс жағыдайына бейімделді. Түсті метал өндіру өндірісі
артты. Қазақстан жерінде машина жсау, құрылғылар жасау, қорғасын кәсіпорны пайда
болды.
Соғыс аяқталғаннан кейін, экономика қайтадан орталықтанған сипатқа енді.
Бұйрықтық әміршіл экономика жүйесі қалыптасты. Ауыр өнеркәсіпке көп көңіл
бөлініп, халық тұтынатын тауар өндірісіне көңіл бөлінбеді.
• Қазақстанда әскери қорғасын зауатының маңызы өе түсті. 50 ге жуық әскери зауат,
әскери базалар, сынақ алаңдары, байқоңыр ғарыш айлағы орналастырылды.
• КСРО басшылығында Хрущевтің кезеңінде бір қатар экономикалық өзгерістерді
алып барды. Аграрлық салаға қаржы салынып, тың игеру басталды. Ауыл-
шаруашылығының мәтериялдық техникалық базасы артты. Жұмысшылардың өз
тракторы мен комбайындары пацда болды. Алайда бұл саясат далалық
шөлейттенуге алып келді.
• КСРО ауыл мен қала арасындағы парықты жоюға ұмтылды. Өнеркәсіптік саясатта
американы басып озуға ұмтылды.
Социалистік экономиканың әлсіз тұстары:
Өндірістік құралдарға жаппай мемлекеттік меншік пен әміпшіл-әкімшілдік
жүйенің сақталуы елдің әлеуметтік-экономикалық мәселесін шешіп бере алмады.
Нәтижесінде көптеген жоспарланған, керексіз өнімдер өндірілді. Осылайша, өнім
тұрлері тапшылығы орын алды. Ұжымшылдық жүйе халықты азық-түлікпен, мал
шаруашылығын жем шөппен қамтамасыз ете алмады. Сол себептен де, басқада
өнімдірді сырттан импорттауға тура келды.

Ұқсас жұмыстар

Инфляция мәні, себептері және даму тарихы

Инфляция тарихы және түрлері

Халықтың өзін - өзі басқаруы негізінде құру

Халықаралық қатынастар

ХУІІ - ХУІІІ

Батырдың қысқаша өмірбаяны

ИНФЛЯЦИЯ

Түркия туралы

Түркия модем

Қазақстандағы салық саясаты: қалыптастыру және қызметі атқару механизмдері

Пәндер