Есептік сан есім

Презентация қосу

САН ЕСІМНІҢ
МАҒЫНАЛЫҚ
ТҮРЛЕРІ
МӘУКЕН АИДА
САН ЕСІМ ДЕГЕНІМІЗ НЕ?

• Заттың санын, мөлшерін, ретін, шамасын білдіретін сөз табы. Сан
есім жеке айтылғанда абстракт сандық ұғымдардың атауы
болатындықтан, нақты мағыналары басқа сөздермен қарым-
қатынасқа түсу кезінде, оларды сан жағынан анықтау барысында
айқындалады.
САН ЕСІМНІҢ МАҒЫНАЛЫҚ ТҮРЛЕРІ

Есептік сан есім

Реттік сан есім

Жинақтық сан есім

Топтау сан есім

Бөлшектік сан есім

Болжалдық сан есім
ЕСЕПТІК САН ЕСІМ

. Мысалы: үш
Есептік сан есім мың төрт жуз
заттың нақты, елу алты
Қанша? неше?
дәл санын оқулық, он көше,
білдіреді. отыз екі
қала т.б.
РЕТТІК САН ЕСІМ

Реттік сан есімдер Тамара
есептік сандарға - атты жетінші кл
ыншы (-
інші) жұрнақтарын қосу аста оқып
арқылы жасалады да,
белгілі бір заттар мен
Нешінші? жүрген жалғыз
құбылыстардың сандық
қызым бар (
ретін білдіру үшін Сәбит Мұқанұлы
қолданылады. Мұқанов)
ЖИНАҚТЫҚ САН ЕСІМ

Жинақтық сан
есімдер бірден жетіге Түйе біреу,
дейінгі есептік сан ат екеу,
есімдерге -ау (-
еу) жұрнақтарын
нешеу? қасқыр бесеу
қосылуы арқылы
жасалады.
(І. Жансүгіров)
ТОПТАУ САН ЕСІМ

Топтау сан есімдер
есептік, жинақтық, Біркелкі заттар Бір түн отырып ел
болжамдық сан мен адамдарын төрттен,
есімдерге, қазіргі кезде бестен жиып алып,
шығыс септікке тән құбылыстардың барлығына бір түрлі
грамматикалық
мағынадан біржола қол
сан мөлшердің іс тапсырған (
үзген -дан (-ден, -тан, - топтап Мұхтар Омарханұлы
тен)аффиксін қосу
арқылы жасалады.
көрсетеді. Әуезов)
БОЛЖАЛДЫҚ САН ЕСІМДЕР

Болжалдық сан
есімдер - белгілі бір Салтанатты
заттар мен
құбылыстың сан Қанша? басқосуға үш
жүздей мейм
мөлшерін дәл атамай,
тұспалдап қана
шамамен атайтын
Неше? ан келеді деп
сөздер. күтілуде;
БӨЛШЕКТІК САН ЕСІМ

Таза
математикалык
ұғымға үштің екісі,
негізделген жүздің
сөздер. Бөлшектік Қанша? Неше? жиырмасы,
сан есімдер тоқсанның
құрамы жағынан отызы т.б.
тек күрделі ғана
болады.
ПАЙДАЛАНЫЛҒАН ӘДЕБИЕТТЕР

• 1. Оралбай Н. Қазіргі қазақ тілінің морфологиясы. Оқулық. – Алматы: "Інжу-Маржан", 2007. – 390 б.

2. Оралбаева Н. Қазіргі қазақ тіліндегі сан есімнің сөзжасам жүйесі. – Алматы, 1988;

3. Оралбаева Н. Қазіргі қазақ тіліндегі сөзжасам жүйесі. – Алматы, 1989

• А. Ысқақов,

• Қазіргі қазақ тілі, 1974 ж.

• Қазақ Энциклопедиясы, 7 том

• Тіл білімі терминдерінің түсіндірме сөздігі — Алматы. «Сөздік-Словарь», 2005 жыл.

Ұқсас жұмыстар

Жасалу жолын түсіндір

Сан есім

Тыңдалмаған сөз жетім

Сөз таптарына саяхат туралы ақпарат

Заттың сынын білдіретін сөз таптары

Пәндер