Моноклоналды антиденелер өндıрıсı

Презентация қосу

Тақырыбы: Моноклоналды антиденелер

Орындаған:
Байжумаев Ж.

Қабылдаған: Сайлаубек Қ.
Тобы:201Б
ЖОСП
АРЫ:
I.Кıрıспе
II.Негıзгı бөлıм
Моноклоналды антиденелер өндıрıсı
Қолданылуы
Моноклоналды антиденелердı алу
кезеңдерı
Моноклоналды антиденелер көмегıмен аурулар диагностикасы
және емдеу.
Иммуноанализ
III. Қорытынды
Пайдаланылған əдебиеттер
Жалпы
кіріспе

Моноклональды антиденелер — жеке антиген детерминантына қарсы антиденелер. В — торшалардың бıр
клонының туындысы. Әртүрлı антигендер арасындағы ең аз айырмашылықты тани алады өйткенı олардың
тәндıлıк (спецификалық) қасиетı өте басым. Вирусологияның көптеген салаларында өте жоғары дәрежелı зерттеу
құралы ретıнде қолданылады.
Моноклоналды антиденелер-бұл зертханада жасалған және мамандандырылған терапия аясында пациенттерге
берıлетıн антиденелер. Бұл антиденелер (иммуноглобулиндер деп те аталады) бөгде антигендердıң шабуылынан
қорғау үшıн дененıң мақсатты реакциясын тудырады.

Бұл антиденелер екı негıзгı фармакологиялық қасиетке ие: бıр жағынан, бұл антигенмен жоғары спецификалық
байланысу қабıлетı, ал екıншı жағынан иммундық жүйемен өзара әрекеттесу сипаты. Бұл екı қасиет бıр-бıрıн
толықтырады, оңтайлы терапевтıк тиıмдıлıктı қамтамасыз етедı.
Моноклоналды антиденелер өндірісі
1975 жылы Аргентиналық биохимик Сезар Милштейн мен неміс биологы Георг Келлер тышқан
жасушаларынан моноклоналды антиденелер жасады.

Олар жетілген гибридті жасушалардан немесе қалыпты лейкоциттердің қатерлі ісік жасушаларымен
in vitro будандастыруынан алынған жасуша гибридінен алынған антиденелер болды. Бұл
жасушалардың айтарлықтай артықшылығы бар, өйткені олар шексіз бөлініп, бірдей еншілес
жасушалар түзе алады, олардың әрқайсысы "моноклоналды"деп аталатын бірдей антидене
шығарады. Моноклоналды антиденелер бір жасушадан шыққан, бірдей қасиеттерге ие (бірдей
аминқышқылдарының тізбегі мен белсенділігі) және оңтайландырылған әсер (антигенді
байланыстыру және/немесе жою қабілеті).
Технологияның өзı мынадай реттı әрекеттерден тұрды:

В-лимфоциттердıң белгıлı бıр антигендермен танысуы;
↓
В-лимфоциттердıң белгıлı бıр типтı антиденелер өндıруı;
↓
Қатаң белгıлı бıр антидене өндıретıн В-лимфоциттердı
онкологиялық жасушалармен «будандастыру» және
гибридома ұрпағын алу;
↓
Жасушалардың таза себıндıлерıн бөлуге мүмкıндıк беретıн тек
гибридомадан тұратын ерекше қоректıк ортаға орналастыру;
↓
Алынған жасушалардың шексıз көбеюı және моноклоналды
антиденелердıң шексıз өндıрıлуı.
Қолданылуы

Моноклоналды антиденелердıң қолданылуы әртүрлı.
Онкологиядағы зерттеу нәтижелерı ıсıк жасушаларын тану және
олардың өсуıн бәсеңдету немесе тоқтату үшıн моноклоналды
антиденелердı қолдануға мүмкıндıк бердı: бұл тәсıл иммундық-
онкологиялық терапия деп аталды. Бұл салада айтарлықтай
жетıстıктерге қол жеткıзıлдı. Атап айтқанда, лимфоциттерге қосылу
арқылы олардың ıсıк жасушаларына қарсы белсендıлıгıн қалпына
келтıретıн және осылайша ағзаның ıсıкке қарсы қорғанысын
қамтамасыз ететıн моноклоналды антиденелердı қолдануда бұрын-
соңды болмаған нәтижелер алынды. Бұл препараттардың кейбıрıн
жалғыз немесе химиотерапиямен және/немесе хирургиямен бıрге
қолдануға болады. Бıрнеше жыл бойы зерттеушıлер антиденелердı
химиялық молекулалар үшıн вектор ретıнде пайдалану үшıн де
жұмыс ıстедı: антиденелер негıзгı миссиясынан басқа, әсер етудıң
дәлдıгıн қамтамасыз ету үшıн химиялық қосылысты ıсıк жасушасына
мүмкıндıгıнше жақын тасымалдай алады.

Жұқпалы ауруларды емдеуге арналған терапевтıк антиденелердıң
дамуы тез қарқын алуда және кейбıр антиденелер бүкıл әлем
бойынша денсаулық сақтау органдарымен мақұлданған. Жақында
моноклоналды антиденелер SARS-CoV-2 (COVID-19) - мен күресу
үшıн белсендı түрде зерттелуде.
Моноклоналды антиденелер
Моноклоналды антиденелер (МАТ) бıр антидене түзетıн жасушадан ш ы қ қ а н иммундық
жасушалардан бөлıнедı. Сондықтан МАТ тек "антигендıк детерминант"деп аталатын иммуногендıк
заттың белгıлı бıр эпитопына қарсы бағытталған. МАТ алу үшıн иммунизацияланған тышқанның
көкбауырынан лимфоциттер оқшауланады және олардың тышқанның ıсıк жасушаларымен
(миелома жасушалары) бıрıгуıн тудырады . Бұл қажет, өйткенı культурадағы антидене түзетıн
лимфоциттердıң өмıршеңдıгı бıрнеше аптаға ғана шектеледı. Ісıк жасушасымен бıрıгу кезıнде
гибридомалар деп аталатын гибридтı жасушалар пайда болады, олар Өлмес болуы мүмкıн.

Жасушалардың бıрıгуı полиэтиленгликоль [Peg (PEG)] қатысуымен жиıлıгı жоғарылайтын сирек оқиға. Өнıмдı
гибридтı жасушаларды ıрıктеу құрамында гипоксантин, аминоптерин және тимидин бар Гат-ортада (НАТ-
ортада) бастапқы культураны ұзақ уақыт инкубациялау кезıнде жүргıзıледı. Дигидрофолий қышқылының
аналогы Аминоптерин дигидрофолат редуктазасын және осылайша dtmp биосинтезıн бәсекеге қабıлеттı түрде
тежейдı. ДТМФ ДНҚ синтезı үшıн өте қ а жет болғандықтан, миелома жасушалары аминоптериннıң
қатысуымен өмıр сүре алмайды. Екıншı жағынан, көкбауыр жасушалары ДНҚ синтезı үшıн гипоксантин мен
тимидиндı қолдана отырып, ингибитордың әсерıн же ң е алады, бıрақ олар шектеулı уақыт ıшıнде де бар. Тек
гибридома Гат ортасында культура түрıнде өмıр сүредı, өйткенı бұл жасушаларда миелома жасушаларының
өлмейтıндıгı және көкбауыр жасушаларының аминоптеринге бейıмделу қабıлетı бар.
Моноклоналды антиденелердı алу кезеңдерı

1 – зертханалық жануар – қатаң белгıлı бıр
антиген әсерıне ұшыраған тышқан;
нәтижесıнде жасушаларында соған қарсы
бағытталған моноклоналды антиденелер
өндıрıлдı. Көкбауыр жасушасының доноры.
2– иммундық мүше – зертханалық жануардың
көкбауыры (талақ) – иммундық жад
жасушалары – в-лимфоциттер қалыптасатын
орын.
3– қажет моноклоналды антиденелер өндıруге
қабıлеттı көкбауыр жасушаларының
себıндıлерı (күлгıн түстı).
4 – бақылаусыз шексıз көбеюге қабıлеттı
онкологиялық жасушалар (көк түстı).
Моноклоналды антиденелердı алу кезеңдерı
5 – буданның (гибрид) түзıлуı (сары
түстı) – онкологиялық жасушалар мен
моноклоналды антиденелер
өндıретıн жасушалардың қосылуы
нәтижесıнде пайда болатын
жасушалар.
6 – моноклоналды
антиденелер синтездейтıн
қоректıк ортада буданның
таза себıндıлер
қалыптастыруы (7).
8 – сызба түрıнде көрсетıлген
моноклоналды
антиденелер.
Гипотезалық түспен оның
екıжақты табиғаты – а)
молекулалық негıзı; ә) антигендı
Моноклоналды антиденелер көмегıмен аурулар диагностикасы және емдеу.

Күрделı нәруыздар жүйесı ретıнде моноклоналды антиденелердıң ерекшелıгı – белгıлı бıр
заттарды тану қабıлетı. Әдетте, бұл заттар – нәруыз (ДНҚ қоздырғышын жүзеге асыру,
антиген жұмысының нәтижесı) немесе гликопротеид (гликопротеин – күрделı зат,
молекуласының бıр бөлıгı нәруызды – протеидтı немесе протеиндı, ал бıр бөлıгı
көмıрсулы
– «глико»). Бұл механизмдер иммундық жауапқа байланысты емес көптеген
диагностикалық процедураларда қолданылады. Мысалы, жүктıлıктı анықтауға
арналған белгıлı экспресс-тест бояудың өзгеруıне, бıр не екı жолақтың пайда болуына
негıзделген. Себебı маркерлер «жүктıлıк гормонының» бıреуıмен (адамның хориондық
гонадотропин гормонына (ХГЧ) байланысты моноклоналды антиденелер болып
табылады. Жүктıлıктı анықтауға арналған экспресс-тесттı дайындау кезıнде
антиденелер боялатын молекулаға (латекс) биохимия «тıркейдı». Бояудың өзгеруıне
негıзделген механизмдер «антиген- антидене» өзара әрекет механизмıн дәл көшıредı.
Егер зәрде жүктıлıк гормоны болса, ол бояуды көрсететıн латекске «тıркеулı»
антиденелермен байланысады. «Бıрıншı көкшıл жолақ», кейıн мıндеттı түрде көрıнетıн
«екıншıсı» байқалады. Егер адамның жүктıлıк гормоны (ХГЧ) сынамада болмаса, тышқан
ағзасынан алынған келесı ұяшыққа қосылған антидене боялады. Мысалы, жүктı әйелде
екı жолақ – бıреуı адам моноклоналды антиденесıнıң гормонмен байланысуынан пайда
болады. Ал екıншıсı адам гормонымен байланыспай, тек бояғыш – латекс
молекуласымен байланысып «тышқан моноклоналды антиденелерıнен» пайда болады.
Олар тест жүрıп, реактивтер жұмыс ıстегенıн көрсетıп, кез келген жағдайда жолақ
бередı. Сондықтан жүктı емес әйелде бıр, ал жүктı әйелде екı жолақ пайда болады.
И м м уноанали з

Иммундық талдау-бұл өте төмен концентрациядағы заттардың құрамын анықтаудың жартылай сандық әдıсı. Негıзıнде иммуноанализ
арқылы антиденелердıң түзıлуıн тудыратын кез келген қосылыстарды анықтауға болады.

Бұл әдıстıң негıзı антиген-антидененıң "реакциясы", яғни антидененıң анықталатын затпен спецификалық байланысуы болып табылады.
Көптеген әзıрленген иммуноанализ әдıстерıнıң ıшıнде, мысалы, радиоммуникалық талдау (РИА), химилюминесценттı иммуноанализ және
т.б., мұнда иммуноэнергетикалық талдау (ИФА) нұсқасы қарастырылады.

Құрамында анықталған зат бар қан сарысуының үлгıлерı, мысалы, тироксин гормоны, микротитрлеу үшıн планшеттıң тесıктерıне
орналастырылады (1), олардың қабырғаларында гормонды арнайы байланыстыруға қабıлеттı антиденелер сорбцияланады. Сонымен қатар,
конъюгат деп аталатын ферментпен химиялық байланысқан тироксиннıң аз мөлшерı инкубациялық қоспаға енгıзıледı (1). Конъюгат пен
анықталатын гормон шектеулı сорбцияланған антиденелермен байланысу үшıн бıр-бıрıмен бәсекелеседı. Антигендермен байланысқаннан кейıн
(2) байланыспаған молекулалар жуылады. Байланысқан конъюгацияланған антигеннıң мөлшерıн анықтау үшıн хромогендıк субстрат ерıтıндıсı
(субстрат буферı) ұңғымаларға енгıзıледı және ферментативтı реакцияның боялған өнıмдерı (3) фотометриялық түрде анықталады (4) (106-
беттı қараңыз).

Микропластиналық ұңғыманың қабырғаларында сорбцияланған антиденелермен конъюгат мөлшерı неғұрлым көп байланысса, ферментативтı
реакцияның боялған өнıмıнıң мөлшерı соғұрлым жоғары болады. Сонымен қатар, сыналған үлгıде гормон неғұрлым көп болса,
антиденелермен конъюгат соғұрлым аз байланысады. Сандық бағалау бıрнеше параллель өлшеулер жүргıзе отырып, белгıлı концентрациясы
бар стандартты үлгıлерге негıзделген бıтıру қисығы арқылы жүзеге асырылады.
ҚОРЫТЫНДЫ:

Моноклоналды антиденелердің тағы бір емдік қолданылуы бар, атап айтқанда жүйке жүйесі мен
жүрек ауруларында, бірақ оларды қолдану қазіргі уақытта шектеулі және қосымша зерттеуді қажет
етеді.

Осылайша, моноклоналды антиденелерді жасау терапиядағы нағыз революция болып табылады.
Нәтижелер өте жігерлендіреді, әсіресе онкологияда. Дегенмен, бірқатар жанама әсерлерді
түзетуге және тіпті ісікке қарсы терапияға байланысты шешілмеген медициналық мәселелер әлі де
бар, өйткені кейбір науқастар бұл препараттарға жауап бермейді . Сондықтан әртүрлі
антигендерге әртүрлі моноклоналды антиденелердің ықтимал комбинациясы аурудың отқа
төзімді түрлерін емдеуде қосымша мүмкіндіктер ашады.
Item 5 Item 1
20% 20%

Пайдаланылған
әдебиеттер:
Item 4 Item 2
20% 20%

https://atamuraweb.kz/?page_id=25844 Item 3
20%
https://servier.ru/monoklonalnyie-antitela-rol-i-
potentsial/#:~:text=%D0%9C%D0%BE%D0%BD%D0%BE%D0%BA%D0%BB%D0%BE%D0%BD%
D0%B0%D0%BB%D1%8C%D0%BD%D1%8B%D0%B5%20%D0%B0%D0%BD%D1%82%D0%B8
%D1%82%D0%B5%D0%BB%D0%B0%20%E2%80%94%20%D1%8D%D1%82%D0%BE%20%D0
%B0%D0%BD%D1%82%D0%B8%D1%82%D0%B5%D0%BB%D0%B0%2C%20%D1%80%D0%B0
%D0%B7%D1%80%D0%B0%D0%B1%D0%BE%D1%82%D0%B0%D0%BD%D0%BD%D1%8B%D
0%B5,%D0%B5%D0%B3%D0%BE%20%D0%BE
%D1%82%20%D0%B0%D1%82%D0%B0%D0%B A
%D0%B8%20%D1%87%D1%83%D0%B6%D0%B5%D1%80%D0%BE%D0%B4%D0%BD%D1%8
B%D0%BC%D0%B8%20%D0%B0%D0%BD%D1%82%D0%B8%D0%B3%D0%B5%D0%BD%D0%
B0%D0%BC%D0%B8.
https://www.chem.msu.ru/rus/teaching/kolman/296.htm
НАЗАРЛАРЫҢЫЗҒА
РАХМЕТ

Ұқсас жұмыстар

МОНОКЛОНАЛЬДЫ АНТИДЕНЕЛЕР

Иммунологиялық әдіс - қан сарысуының спецификалық антиденелер мен антигендерді зерттеу немесе анықтау үшін қолданылатын әдіс

Моноклоналды антиденелер туралы

Дәрі - дәрмек алудағы микробиологиялық өнеркәсіп

МОНОКЛОНДЫ АНТИДЕНЕЛЕРДІҢ ИММУНОЛОГИЯДАҒЫ

Антигендер мен антиденелер

Моноклональды антиденелер - жеке антиген детерминантына қарсы антиденелер

МОНОКЛОНДЫ АНТИДЕНЕЛЕРДІ АЛУ

Надропарин кальция - Профилактикалық доза, тері астына

Реакцияның қолданылуы

Пәндер