Табын шегіртке зиянкестері

Презентация қосу

Қазақстан Республикасы Ауыл шаруашылығы министрлігі
«С.Сейфуллин атындағы Қазақ агротехникалық университеті» КеАҚ
Агрономия факультеті
«Өсімдік қорғау және карантин» кафедрасы

ДИПЛОМ АЛДЫ ТӘЖІРИБЕ
ЕСЕБІ

Орындаған::
Мирамғалиев Бердібек
Жетекші:
Бекенова. Ш. Ш
Зерттеу жұмыстары жүргізілген жер

Сурет 1. Қостанай облысы, Амангелді ауылы

Қостанай облысы Амангелді ауданының климаттық жағдайы

Климаты тым континенттік, қысы суық, жазы ыстық және қуаң. Қаңтардың орташа
температурасы — -16–-22°С, шілдеде — 22–24°С. Жауын-шашынның жылдық мөлшері —
250–350 мм. Топырағы солтүстік пен солтүстік-шығыста қоңыр, оңтүстік мен оңтүстік-
шығысында ашық қоңыр. Сортаң топырақ та кездеседі. Ауданның Торғай және оның саласы
Жалдама өзендеріне дейінгі солтүстік бөлігін жусан аралас бетегелі, селеулі, жусанды,
көкпекті шөп өскен құрғақ дала алып жатыр. Оңт-ндегі шөлейт аймақта ақ жусан, көде, еркек
шөп, қара жусан, көкпек және бұйырғын өседі. Өзен жағалауында, ойпаңдарда галофит
өсімдіктері аралас бидайықты, өлеңшөпті шалғын өседі. Жабайы аңдардан: қасқыр, түлкі,
киік-сайғақ, борсық, ондатра, жабайы шошқа, қоян, дала бүркіті, көкек, қарға, ұзақ, сауысқан,
жабайы көгершін, тоқылдақ, аққу, тырна, дуадақ, кекілік, бөдене тағы да басқа түрлері бар. Су
айдындарында шортан, алабұға, ішінара, тұқы, сазан балық түрлері тараған.

Ауа райына байланысты агрометеорологиялық
сипаттамасы

Күзгі-қысқы маусым 2010-2011 жылдар.Өзгермелі күз
2010 жыл болды. Қыркүйекте түнгі ауа температурасы -
6,0°С төмендесе, күндізге уақытта +30°С көтерілді.
Қыркүйекте ауа райы жылы, құрғақ болды. Тек қана соңғы
күндері ауаның түнгі температурасы -6,0°С түсті.
Қыркүйекте орташа ауа температурасы +11,7°С болды.
Ауаның орташа ылғалдылығы 59% болса, жауын-шашын
мөлшері 12,3 мм-ге дейін түсті. Солтүстік-батыстағы жел
бағытының жылдамдығы 1-6 м/с жетті. Жалпы қыркүйек
айы жылы ауа райымен сипатталады. Аумақтарда құрғақ
болады.

Қостанай облысы Амангелді ауданында шегіртке зиянкестерінің таралуы

Шегірткелер аз қозғалады, бір-бірінен алыс қашықтықта
өмір сүреді. Дегенмен шегіртке миграциясы жиі байқалады,
яғни олар біріге бастайды және дене тұрқы сәл өзгеріске
ұшырап, қанаттары ұзарып, қатты(қуатты) бола бастайды.
Сонымен қатар олар өте агрессивті болып келеді.
Зиянкес шегірткелердің орналасқан орындары мен
аудандарында бірнеше жылдар бойы, бір маусым бойы
немесе бір тәулік бойы зиянкестілігі кенеттен өзгеруі
мүмкін. Шегірткелердің басқа көптеген зиянкес
Сурет 2. Шегіртке
насекомдардан айырмашылығы кенеттен төтенше көбеюі
және зияндылығы. Шегірткелердің әр түрлілерінің жаппай
көбеюі 2-3 жылдан кейін, жиірек 5-10 жылдан, кейін сирек

Итальяндық прустың дернәсілдерінің пайда болуы
мамыр айының екінші жартысында басталады, одан
бірнеше аптаға созылады, соңғы дернәсілдер тамыз
айларында пайда болады.Толықтай алғанада туылуы бір
қалыпты, жиірек көктемде және жаздың басында
болады.Дернәсілдің 1 жастан 2 – ші жасқа көшуі 6 – 9 күн
аралығында болады.
Барлық өзінің аймақтарының ареалына итальяндық
прус өсімдік топтарын қоныстандырады және барлық
Сурет 3. Итальяндық прусс артықшылықты жусанды мен бетегелі – жусанды
формациялы жерге береді. Солтүстік аймақтарда ол ең
жылы және құрғақжерді алады: орман жиегі мен қарғай
орман алаңын, жас шоғырлар борлы тауларды және т.б.
Керісінше оңтүстік аймақтарда олардың тіршілік етуі өзен
алқаптарының құнды өсімдіктеріне үйретілген. Орталық
ареал аймақтарында көп мөлшерде ол жусанды – егістік
далаларда кездеседі.

Азияттық көшпелі шегіртке – Locusta migratoria Дернәсілі
мен имаго топтық түрде егіске, арпа, жүгері, күріш,
тары,жоңышқа, беде, асбұршақ, бұршақ, соя және басқада
бұршақ тұқымдастар, асхана мен қант қызылшасы, 4
картоп,темекі, көкнәр, қырыққабат, тарна, қыяр,қарбыз, қауын
және асқабақ,күнбағыс, сора,құлмақ, қарақұмақ,мақта,майкене,
көкөніс пен басқада мәдени жас көптеген өсімдіктерге, орман
алқаптарына, шабынды даларға,жайылым жерлерге зиян
келтіреді.
Үлкен зиянкестерінің аталығының ұзындығы 35 – 50,
аналығының ұзындығы 45 – 50 мм. Маңдайы тік. Мандибуласы
Сурет 4. Азияттық көшпелі шегіртке
көкшіл.

Табын шегіртке зиянкестері

Сурет 7. Стадиялық емес шегірткелер

Сурет 6. Азиялық шегіртке.

Қостанай облысы Амангелді ауданында шегіртке
зиянкестерін тексеру жұмыстары

Тексеру жоспары бойынша текшелер бойынша итальяндық прус 2,0 мың га, іс жүзінде 2,0
мың га зерттелді, 0,8 мың га алаңда қоныстанды, оның ішінде тығыздығы бойынша 1 шаршы
метрге 1-ге дейін, алаңда 1,1 мың га алаңда 1,1-2, алаңда 2,1 – 5-0,2 мың га, 5.1-10 алаңда 0,3
мың га, алаңда 10 - нан астам-0,3 мың га. текшедегі жұмыртқалардың орташа саны 33-34 дана,
оның ішінде зардап шеккен текшелер-0%. Зерттеу Алтын Дала ГПР жерінде жүргізілді. Тексеру
мерзімі 16 сәуірден 27 сәуірге дейін
Көктемде 1 жастағы дернәсілдердің көбеюі 17 мамырдан бастап Алтын Дала ГПР
аумағында 20+27 кезінде өтті. Туған шегірткелер бірінші жаста. Сигналдық хабарлама аудан
әкімдігінің а/ш бөліміне, а/ш аумақтық инспекцияларына, а/о әкімдеріне ұсынылды.
Амангелді ауданы аймағында таралған шегіртке
зиянкестерімен тиімді күресу шаралары

Шегірткелерге қарсы күресу шаралары үйірлі шегірткелердің жаппай
қаулап көбейіп кетуіне жол бермеу үшін олардың негізгі ұялайтын мекендерінде
профилактикалық бағытта, ал саяқ шегірткелерді егіс маңайында және басқа
учаскелерде шоғырланатын жерлерінде жою үшін жүргізіледі. Күрес шараларын
жоспарлау үшін алдын ала шегірткелердің жайылған учаскелерінің көлемін
және олардың сан мөлшерін анықтау керек. Ондай мағлұматтарды арнаулы
бақылаулар мен тексеру жұмыстарының орындалуы нәтижесінде ғана алуға
болады.
Негізгі тексеру жұмыстары ара қашықтығы 100-300 метрлік, бірімен-бірі
жарыса қатар жатқан немесе бірін-бірі кесіп өтетін маршруттар бойынша
жүргізіледі. Есепші әрбір 50, болмаса 100 метр сайын тоқтап, ауданы 1 шаршы
метр жердегі шегірткелердің санын есепке алады да, соңынан олардың сол
учаске бойынша орта тығыздығын (1 шаршы метр жерге келетін) есептеп
шығарады.
Шегірткелерге қарсы күресу үшін химиялық, биологиялық, агротехникалық
шаралар қолданылады.
- Агротехникалық әдіс (дискілеу, бораналау, шөптерді
жырту, егу, малды жаю және т.б.) – тек кішігірім
локальді алқаптарда пайдаланылады.
- Биологиялық әдіс – шегірткелер санын шектейтін, бірақ
өкінішке орай, әлі кең қолданылмайды. Қазіргі кезде
шегіртке зиянкестерінің санын бақылаудың негізгі әдісі
химиялық заттарды пайдалану болып табылады.
- Химиялық әдіс – инсектицидтерді қолданып қорғау
шараларын жүргізу және жоспарлауда ортақ ережелерді
сақтау керек:

Қорытынды

Диплом алды тәжірибесі мамандарды даярлаудың соңғы және маңызды
кезеңдерінің бірі болып табылады. Теориялық білімді бекіту және қосымша
дағдыларды игеру, тәжірибелік білімді арттыру мақсатында, дипломдық
жұмыстың бастапқы мәліметтері жинақталып, тәжірибе өту орны –
«Республикалық фитосанитарлық диагностика және болжамдар әдістемелік
орталығы» кәсіпорнының қызметіне талдау жұмыстары жүргізілді.
«Өсімдік қорғау және карантин» мамандығы ауыл шаруашылығы
дақылдарының өндірісіне шаруашылық және экономикалық нұқсан келтіретін
зиянды ағзалардан (зиянкестер, өсімдік аурулары және арамшөптер) өсімдіктерді
қорғаумен байланысты мәселелерді зерттеуге бағытталған. Мамандықты жақсы
меңгеру үшін студенттер ауыл шаруашылығы дақылдарының зиянды және
карантинді ағзаларының биологиясы, экологиясы, түрлік құрамы мен олармен
күресу шаралары жөнінде терең білім алады. Сол себепті әрқашан жаңа
технологияларды және негізгі теорияны меңгеру керек.

Ұқсас жұмыстар

Энтомология ғылымы және зиянкестердің түрі

АТБАСАРЛЫҚ САЯҚ ШЕГІРТКЕ

Каусар

Бунақденелер. Шегіртке оның құрылысы. Орман Зиянкестері және олармен күресу тәсілдері

Ауыл шаруашылық дақылдарының зиянкестері және ауруларына қарсы қолданылатын препараттардың биологиялық, шаруашылық тиімділігі

Етістік сөз табы

Қосқанаттылар

Абай Шегіртке мен құмырсқа

Итальяндық шегіртке

Зиянды шегірткелер туралы жалпы түсінік

Пәндер