Нуклеин қышқылдары: химиялық құрылымы, клеткадан ДНҚ бөлу және реттілігін анықтау әдістері

Скачать

Молекулалық биология

Лекция 2. Нуклеин қышқылдары.

ДНҚ-ның біріншілік реттілігін анықтау.

Клеткадан ДНҚ молекуласын бөліп алу.

Арипова А. А.

Гриффитс тәжірибесі

Эвери, Мак-Леод, Мак-Карти тәжірибесі

Херши Чейз

Френкель тәжірибесі

Нуклеин қышқылдары химиялық құрылысы

Пентоза

Азоттық негіз

Фосфор қышқылының қалдығы

ДНҚ молекуласы миллиондаған нуклеотидтердің байланысу арқылы ұзын тізбекті құрайды.

ДНҚ-ның бағыты 5`-3`

Бір тізбек бойында нуклеотидтер фосфодиэфирлі байланыс арқылы байданысады.

Нуклеотидтердің байланысы

ДНҚ-ның 2-тізбегі

Guanine

Екі тізбек арасында сутегілік байланыс арқылы жүзеге асады.

Уотсон мен Криктің ДНҚ молекуласының моделі (A) және нуклеотидтер арасындағы сутекті байланыстар (Б) [Cooper, Hausman, 2009. P. 109] .

ДНҚ-ның біріншілік реттілігін анықтау.

1977 ж. - Shotgun әдісі бойынша алғаш рет Φ-X174 бактериофаг (5386 нуклеотид) толық геномы секвенирленді

1995 ж. -- бірінші организм Haemophilus influenzae бактерииясының геномы секвенирленді.

«Адам геномы» жобасы - 1990 - 2003 - 2006 жж., құны -15 млрд. $. геномның 92, 3% секвенирленді.

2010 ж. - «мың геном», жобасы аяқталды, әрбір жеке адам геномының шамамен 85% реттіліктер секвенирленді.

Геном көлемі

Адамның папиллома вирусы - 8 м. ж. н.

Escherichia coli - 4900 м. ж. н.

Saccharomyces cerevisiae - 12 млн ж. н.

Arabidopsis thaliana - 101 млн. ж. н.

Triticum aestivum - 16 млрд. ж. н.

Адам - 3 млрд. ж. н.

Күлтегін ескерткіші

A. M. Maxam, W. Gilbirt, 1977

ДНҚ тізбегінің реттілігін анықтау барысында химиялық дегредация әдісіне негізделген.

F. Sanger, 1977

ДНҚ тізбегінің реттілігін анықтау барысында ферментативті әдісіне негізделген

ДНҚ тізбегінің реттілігін анықтаудағы классикалық әдістер

P. Nyren, A. Lundin, 1985-1987

ДНҚ-полимеразды белсенділік әдісі,

прирофосфатты анықтауға негізделген.

Maxam-Gilbirt әдісі

https://www. youtube. com/watch?v=_B5Dj8PL4E0

https://www. youtube. com/watch?v=YeHtjO7vlyg

shotgun

Өсімдік органынан ДНҚ-ны бөліп алу

СӨЖ тапсырмасы:

Нуклеин қышқылдарының молекулалық гибридизация әдісі.

Медицинада қолданылуы.

• Іс жүргізу
• Автоматтандыру, Техника
• Алғашқы әскери дайындық
• Астрономия
• Ауыл шаруашылығы
• Банк ісі
• Бизнесті бағалау
• Биология
• Бухгалтерлік іс
• Валеология
• Ветеринария
• География
• Геология, Геофизика, Геодезия
• Дін
• Ет, сүт, шарап өнімдері
• Жалпы тарих
• Жер кадастрі, Жылжымайтын мүлік
• Журналистика
• Информатика
• Кеден ісі
• Маркетинг
• Математика, Геометрия
• Медицина
• Мемлекеттік басқару
• Менеджмент
• Мұнай, Газ
• Мұрағат ісі
• Мәдениеттану
• ОБЖ (Основы безопасности жизнедеятельности)
• Педагогика
• Полиграфия
• Психология
• Салық
• Саясаттану
• Сақтандыру
• Сертификаттау, стандарттау
• Социология, Демография
• Спорт
• Статистика
• Тілтану, Филология
• Тарихи тұлғалар
• Тау-кен ісі
• Транспорт
• Туризм
• Физика
• Философия
• Халықаралық қатынастар
• Химия
• Экология, Қоршаған ортаны қорғау
• Экономика
• Экономикалық география
• Электротехника
• Қазақстан тарихы
• Қаржы
• Құрылыс
• Құқық, Криминалистика
• Әдебиет
• Өнер, музыка
• Өнеркәсіп, Өндіріс