Бұлшық етті финноз бен трихинеллезге зерттеу

Бұлшық етті финноз бен трихинеллезге зерттеу.

Орындаған; Жабаев Мұхтар

Кайтыкенова Балжан

Тексерген; Утебаева Г.

Жоспар:

1. Финноз және трихинеллез шағу тарихы және себептері.

2. Трихинелла табылған етті вет-санитариялық бақылау.

3. Финоз табылған етті санитариялық бақылау.

Финноз(тениоз немесе цистицеркоз) - бұл аурумен адамдар ленталық St глистардың личинка түрлерімен ластанған етті жегенде ауырады (шошқаның қаруланған цепені немесе өгіздің қарусыз цепені) . Ірі қара финнозбен зақымдалуы қаруланған цепенмен ауыратын адамдардың нәжісін тағам ретінде жеу салдарынан болады. Жануарлардың асқазаны мен ішегінде сырттан түскен жұмыртқадан личинка шығады. Олар қан арқылы жүрек, тіл, диафрагма, қабырға аралық бұлшық еттерге және т. б. енеді. Бұл жерде ұрықтар көпіршік формалы финнаға айналады. Оның көлемі бұршақ тәрізді болады. Сондықтан финнамен ауыратын жануарлардың етін кескенде ақшыл - сұр түсті дөңгелек-немесе сопақ пішінді көпіршіктерді көруге болады

Финноз

Цистицеркоз ( финноз, iрi кара ет құрты, балан курт, өгіз таспа құрты) жануарлардын булшык еттерiнiң немесе ішкі мүшелеріне гельминт жұмырткасы енуінен болатын инвазиялық ауру. Жұмырткасы цистицерк, ал ауру цистицеркоз ауруына ие болады. Ұзындыгы 10 метрге дейiн баратын, басы домалак, аумағы 1- 2 мм, сколексi карусыз, мойыны жiнiшке, денестобиласы 2000-ға жуык булыктардан тұрады. Мойнына жакын орналасқан бунактары кiшiрек, куйрык жағына қарай көлемi улгая түседi. Космылысты булактарындағы тукымдык агзалары тен, дөңгеленген екi оралгн. Цистицерктi кейде финна деп атайды, онын көлемi, бидай дәндерiндей немесе бұршактай, көпiршiктi iшi суйыкка толы, ал ішкі қабықшасына 4 сорғышы бар баланқурт жабысып туралы. Цистицеркоз - биогельминт, ларвальдiк гелминтоздарга жатады.

Трихинеллез- Жіті немесе созылмалы түрде өтетін антропозоонозды ауру. Оны қоздыратын нематодалар Trichocephalata тек бұтағына, Trichinilldae тұқымдасына жатады. Қазіргі кезде ғылымға белгілі құрттардың төрт түрі бар: Trichinella spiralis (Owen, 1835ж) шошқа трихинелласы, T. nativa(Britov et Boev, 1972ж) Евразия жыртқыш аңдарының трихинелласы, T. nelsoni (Britov et Boev, 1972ж) Африка жыртқыштарының құрттары жәнеT. pseudospiralis (Дағыстан жанатынан), соңғы түрі алғашқыларынан денесінің қысқалығымен ерекшеленеді және оның балаң құрттары дәнекер ұлпамен қапталмайды. Сонымен қатар, ол даму аймағын толығымен құс ( тауық, үйрек, шіл, торғай т. б) денесіне өткізе алады. T. nativa және T. nelsoni түрлерінін дербестігі әлі даулы, толық анықталмаған.

Ересек трихинеллалар жануарлар мен адамдардың ащы ішегінде тіршілік етеді. Ал балаң құрттары олардын көлденең жолақ еттерін мекендейді. Адам немесе жануралар бірдей артық та, аралық та иесі болып табылады.

ТРИХИНЕЛЛЕЗ (trіchіnellosіs; грек. trіch, trіohos - шаш) - адам мен жануарларда болатын ішек құрты ауруы.

Трихинеллездің қоздырғышы - трихинеллалар, ұзындығы 1 - 3 мм, тірідей туатын жұмыр құрттар. Дернәсілдері таяқшаға ұқсас, ұзындығы 0, 1 мм-ден 1 мм-ге дейін ұзарады. Ересек трихинеллалар иесінің ішегінде өмір сүреді, ал дернәсілдері көлденең салалы бұлшық еттерге өтіп, дамиды, шиыршықтанып, спираль тәрізді бұратылып жатады.

Трихинеллездің дернәсілін алғаш рет 1835 жылы өлген адамның бұлшық етінен ағылшын хирургі Дж. Педжет (1814 - 1899) тапқан. Трихинеллез қоздырғышы Қазақстанда алғаш рет 1947 жылы табылды.

ТРИХИНЕЛЛЕЗ

Трихинелла жануар денесінде бірнеше жыл бойы, ал адамда ширек ғасыр бойы өмір сүре алады. Адам мен аңдар трихинеллезбен зарарланған етті жеп ауруға шалдағады. Ас қорыту жүйесінде нематода қабықтары қарын шырындары әсерінен еріп, босап шыққан балан құрттар ащы ішектің тереңінен бойлай кіріп, жайғасады. Мұнда олар өсіп, түлейді де 2-3 күн өткен жетілген еркек және ұрғашы құрттарға айналады. Шағылысқаннан кейін ұрғашылары балаң құрттарын туа бастайды.

Трихинелла балаңқұрттары дененi шарлап кезiп, ұлпаларды жаракаттайды, ұшаларда қан құйытулар көбейеді. Балаң құрттардың тіршілік қалдықтарынан және олардың өздерінің ыдырауынан туындайтын және бүлінген ұлпалардан пайда болган улы заттар канга сініп, бүкіл организiмдi уландырады. Ересек кұрттар ішектiн кiлегей кабыгынса таратушы микрофлорага жол ашады. Трихинелла балан курттары орналаскан ет талшықтарынын колденең тармагы бірде бірте жойыла береді. Торша ядросы улгайып, талшыктары ыдырап-пiшiнсiз затқа айналады.

Компресориумдағы 24 кесіндінің біреуінен трихинелла табылса, (өлі не тiрi), онда ұшаны тұтасымен, ішкі мүшелерi, бас-сирақтарды, тік ішек, өңешті техникалық тұрғыдан қайта ендеуге жiбередi. Тері асты майын (шпиг) алып ерітіп, 100°-қа дейін қайнатып, осы температурада 20-25 минут ұстап тұрады. Іш майы бөгетсіз қолданылады. Ішектерін (тік ішектен басқасын) жақсылап жуғаннан кейiн қолдана беруге болады. Терiсiн етін сылып тастап барып босатады. Теріден сылынған еттi техникалық тұрғыдан қайта өңдеуге жiбередi

Трихинелла табылған етті санитарлық

тұрғыдан бақылау.