Шарт жасасу кезеңдері

Презентация қосу

Қазақстан Республикасының ғылым және жоғарғы білім
министірлігі М.Әуезов атындағы Оңтүстік Қазақстан
университеті

ПРЕЗЕНТАЦИЯ
Такырып:Келісім шарт

Орындаған:____________________
Группа: ЮМ21-1к10
Қабылдаған:___________________

Шымкент қаласы 2022ж
ұғымы
Шарт-екі немесе бірнеше адамның азаматтық құқықтар мен міндеттерді
белгілеу, өзгерту немесе тоқтату туралы келісімі.

"Шарт" және "мәміле"ұғымдарының арақатынасы.
Мәмілелер бір, екі немесе көпжақты болуы мүмкін. Кез — келген келісім-
бұл мәміле, ал кез-келген мәміле келісімшарт емес. Сондықтан шарттарға
мәмілелердің жарамдылық шарттары туралы, оларды жарамсыз деп тану
негіздері және осындай жағдайларда туындайтын салдарлар туралы
ережелер, сондай-ақ мәмілелер туралы басқа да ережелер қолданылады.

"Шарт" және "міндеттеме"ұғымдарының арақатынасы.
Шарт-бұл келісім, міндеттемені, міндеттемені тудыратын мәміле, өз
кезегінде, тек шарт бойынша ғана емес, басқа да негіздер бойынша (заң
бойынша зиян келтіруден) туындауы мүмкін азаматтық құқықтық
қатынастардың бір түрі болып табылады.
Міндеттемелерді орындау туралы, оларды орындау тәсілдері туралы,
оларды бұзғаны үшін жауапкершілік туралы жалпы нормалар шарттарға
да қолданылады. Бұл ретте шарт үшін оны жасасу тәртібі, өзгерту, бұзу
негіздері және т. б. туралы арнайы нормалар да маңызды.
Шарт түрлері
екі жақты —
шартқа екі тарап қатысады, олардың құқықтарының қарама-қайшылығы
бар, көпжақты-шартқа екіден көп тарап қатысады, олардың құқықтарының
қарама-қайшылығы жоқ (әр тараптың барлық басқа Тараптарға қатысты
құқықтары мен міндеттері бар);

ақылы —
тарап ақы алуға немесе өзге қарсы ұсынуға тиіс шарт (сатып алу-сату
шарты), өтеусіз-бір Тарап екінші Тарапқа ақы алмай немесе өзге қарсы
ұсынусыз беруге міндеттенетін шарт (сыйға тарту шарты);

нақты —
мүлік берілген немесе өзге де іс-әрекет жасалған сәттен бастап жасалған
деп есептелетін шарт;

консенсуалды —
тараптар келісімге қол жеткізген сәттен бастап оның елеулі талаптары
бойынша жасалған деп есептелетін шарт.
шарттың әрекет ету
принциптері
Шарттың еркіндігі азаматтық құқықтық қатынастар субъектілерінің кез
келген түрдегі шарттық қатынастарға кіру немесе одан бас тарту құқығын
білдіреді. Шарттың еркіндігі мынаны білдіреді:
• шарт жасасуға мәжбүрлеуге жол берілмейді;
• Тараптар заңда көзделген шартты да, олар көздемеген шартты да
жасай алады;
• Тараптар аралас шарт жасаса алады (шарттардың әртүрлі түрлерінің
элементтерін қамтитын);
• шарттың талаптары тараптардың қалауы бойынша қалыптастырылады
(ерекшелік — заңда тікелей көзделген талаптар).
Шарттың заңға сәйкестігі. Шарт заңға сәйкес келмейтін немесе қайшы
келетін жағдайларда мәмілелердің жарамсыздығы туралы ережелер
қолданылады. Бұл ретте шарттың бір бөлігінің жарамсыздығы, егер шарт
жарамсыз бөлігін қоспай-ақ жасалған болар еді деп болжауға болатын
болса, оның қалған бөліктерінің жарамсыздығына әкеп соқпайды.
Егер шарт жасалғаннан кейін тараптар үшін шарт жасасу кезінде
қолданыстағыларға қарағанда өзгеше ережелер белгілейтін заң
қабылданса, онда жасалған шарттың талаптары күшін сақтайды. Бұған
дейін жасалған шарттардан (Заңның кері күші) туындаған қатынастарға
қолданылатын заңның арнайы белгіленуі ерекшелік болады.
шарт нысаны
Шарт нысандары

ауызша нотариалды жазбаша
куәландырылған
Мәмілелер жасау үшін көзделген нысан туралы ережелер шарттарға да
қолданылады.
Жазбаша нысаны:
•тараптар қол қойған бір құжатты жасау;
•құжаттың кімнен шыққанын сенімді түрде анықтауға мүмкіндік беретін
пошта, телеграф, электрондық немесе басқа байланыс арқылы
құжаттармен
Шарт алмасу.
күшіне енеді және ол жасалған сәттен бастап тараптар үшін
міндетті болады, сол сәттен бастап шарт орындалуға тиіс.
Шарт жасасу сәті сәт болып табылады:
• маңызды шарттар бойынша келісімге қол жеткізу (консенсус шарты);
• мүлікті беру немесе өзге де іс-әрекет жасау (нақты шарт).
Тараптар шарттың талаптары бұрын жасалған шарттан туындаған
қатынастарға да қолданылатынын көздей алады.

Шарттың қолданылу мерзімінің аяқталуы тараптардың міндеттемелерін
тоқтатуға әкеп соқпайды. Сонымен бірге, заңда немесе шартта мұндай
мүмкіндік көзделуі мүмкін. Қалай болғанда да, шарттың қолданылу
мерзімінің аяқталуы оны бұзғаны үшін жауапкершіліктен босатуға негіз
шарттың мазмұны
Шартта маңызды шарттар болуы керек (осы түрдегі шарт үшін заңмен
маңызды деп аталатын шарттың мәні туралы шарттар).

Сондай-ақ, шартта оның жекелеген шарттары шамамен шарттармен
анықталуы мүмкін. Олар әртүрлі нысанда болуы мүмкін (шарттың жалпы
шарттары, оның мәтіні, үлгі шарт). Шамамен шарттар ұсынымдық сипатта
болады және бұл туралы шартта арнайы көрсетілген жағдайда міндетті
болады.
Ақылы келісімшартта баға туралы шарт болуы керек.
Шарт баға бойынша орындалады:
• тараптардың келісімімен белгіленген;
• уәкілетті мемлекеттік органдар белгілеген (тарифтер, бағалар,
ставкалар);
• егер шартта баға көзделмесе және шарттың талаптарынан айқындалуы
мүмкін болмаса, ұқсас тауарлар, жұмыстар, қызметтер үшін алынатын
болады.
Бағаның өзгеруі шартта немесе заңда көзделген жағдайларда және
шарттарда мүмкін.
Шартты түсіндіру мыналарды көздейді:
• сөздер мен сөз тіркестерінің тура мағынасы ескеріледі;
• Шарттың түсініксіз шарттары басқа шарттармен және тұтастай алғанда
шарттың мағынасымен салыстырылады;
• Тараптардың жалпы еркі Шарттың мақсатын, алдын ала хат алмасуды,
келіссөздерді, тараптардың кейінгі мінез-құлқын ескере отырып
шарттардың жекелеген
түрлері
Шарттардың жекелеген түрлері:

4.үшінші тұлғаның
1.қоғамдық 2.қосылу 3.алдын ала
пайдасына
1.Жария шарт-коммерциялық ұйым оған жүгінген әрбір адаммен
жасасатын тауарды сату, жұмыстарды орындау немесе қызметтер көрсету
жөніндегі шарт.
Мұндай ұйымдардың қызмет салаларының шамамен тізімі: бөлшек сауда,
жалпы көлікпен тасымалдау, байланыс қызметтері, энергиямен жабдықтау,
медициналық, қонақ үйге қызмет көрсету және т. б.
Коммерциялық ұйымның құқығы жоқ:

• бір адамға екіншісінен артықшылық беру;
• мұндай шартты жасасу мүмкіндігі болған кезде оны жасаудан бас
тарту.
Бағаны қоса алғанда, жария шарттың талаптары барлық тұтынушылар
үшін бірдей белгіленеді (жекелеген санаттар үшін жеңілдіктерге жол
беріледі).
Заңда тараптар үшін осындай шарт (үлгілік шарттар) жасасу кезінде
міндетті ережелер көзделуі мүмкін.
шарттардың жекелеген
түрлері
2.Қосылу шарты-шарттары Тараптардың бірінде стандартты нысандарда
айқындалған және екіншісі ұсынылған шартқа тұтастай қосылу жолымен
ғана қабылдануы мүмкін шарт.
Қосылған тарап болуы мүмкін

азаматтық құқықтық қатынастардың
азаматтар
өзге де субъектілері
Қосылған тараптың бастамасы бойынша қосылу шартының талаптарын
бұзу немесе өзгерту, егер шарт:

• қосылған тарапты әдетте осындай шарттар бойынша берілетін
құқықтардан айырады;
• өз міндеттемелерін бұзғаны үшін екінші Тараптың жауапкершілігін
жоққа шығарады немесе шектейді;
• қосылған тарап үшін басқа да ауыр жағдайларды қамтиды.

• Кәсіпкерлік қызметті жүзеге асыратын қосылған Тарап, егер ол қандай
шарттарда шарт жасасатынын білмесе, Шартты бұзуға немесе өзгертуге
құқылы.
шарттардың жекелеген
түрлері
3.Алдын ала шарт — тараптардың болашақта алдын ала шартта көзделген
талаптарда мүлікті беру, жұмыстарды орындау немесе қызметтер көрсету
туралы шарт жасасу туралы келісімі.

Алдын ала шарт:

• негізгі шарттың нысанасын және басқа да маңызды талаптарын
қамтуға;
• негізгі шарттың жасалатын мерзімін айқындау (мұндай шарт болмаған
кезде негізгі шарт бір жыл ішінде жасалуы тиіс);
• негізгі шарт үшін белгіленген нысанда жасалуы тиіс (кез келген
жағдайда жазбаша нысанда).

• Егер мерзім аяқталғанға дейін негізгі шарт жасалмаса, алдын ала шарт
бойынша міндеттемелер тоқтатылады.
• Егер Тараптардың бірі негізгі шарт жасасудан жалтарса, екінші Тарап
шарт жасасуға мәжбүрлеу және келтірілген залалды өтеу туралы талап-
арызбен сотқа жүгінуге құқылы.
шарттардың жекелеген
түрлері
4. Үшінші тұлғаның пайдасына жасалған шарт-тараптар борышкердің
кредиторға емес, борышкерден өз пайдасына міндеттемені орындауды
талап етуге құқығы бар Шартта көрсетілген немесе көрсетілмеген үшінші
тұлғаға (жүкті (багажды) тасымалдау шарты, сақтандыру шарты және т.
б.) орындауды жүргізуге міндетті екенін анықтаған шарт.

Үшінші тұлғаның пайдасына жасалған шартты орындау туралы шарттан
үшінші тұлғаға айыру керек, екінші жағдайда үшінші тұлғаның
борышкерден міндеттемені орындауды талап ету құқығы болмайды.

Егер үшінші тұлға шарт бойынша өз құқығын пайдалануға ниет білдірсе,
егер заңда немесе шартта өзгеше көзделмесе, Тараптар осы Шартты
бұдан былай бұза немесе өзгерте алмайды.
Егер үшінші тұлға шарт бойынша өз құқығынан бас тартса, онда заңда
немесе шартта өзгеше көзделмесе, кредитор оны пайдалана алады.

Борышкер үшінші тұлғаның талаптарына, сондай-ақ несие берушіге
қарсылық білдіруі мүмкін.
шарт жасасу тәртібі
Шарт тараптар барлық елеулі шарттар бойынша келісімге қол жеткізген
сәттен бастап (заңда немесе шартта Елеулі деп айқындалған шарттың
мәні туралы) жасалған болып есептеледі.
Шарт жасасу кезеңдері:
1. Шарт жасасу туралы ұсыныс (оферта жолдамасы).
2. Ұсынысты қабылдау (қабылдау).
Шарт нысандары
заңмен (мәмілелер жасау үшін көзделгендей) немесе тараптардың
келісімімен белгіленуі мүмкін:
1.ауызша —
шарт ауызша айтылған ұсыныс шарт жасасу және осы ұсынысты қабылдау
арқылы жасалады;
2.жазбаша-шарт жасалуы мүмкін
жолымен:
почта, телеграф, телефон, электрондық
тараптар қол қойған бір байланыс арқылы құжаттармен алмасу, бұл
құжатты жасау; құжаттың кімнен шыққанын сенімді түрде
анықтауға мүмкіндік береді;
3.нотариат куәландырған-жазбаша нысанда жасалған шартта
нотариустың немесе оның орнындағы адамның куәландырушы
мөртаңбасын жасау.
шарт жасасу тәртібі
Шартта өзгеше көрсетілмеген кезде оферта жіберген азаматтың
тұрғылықты жері немесе заңды тұлғаның орналасқан жері, ал шарт
жасасу сәті — оферта жіберген адамның оның акцептін алу сәті
шарт жасасу орны деп танылады.
Ұсыныс- бір немесе бірнеше адамға бағытталған ұсыныс адамның ниетін
білдіреді және келесі талаптарға сай болуы керек:
• одан келісім-шарт жасасу мүмкіндігі туралы ақпарат қана емес, келісім-
шарт жасасу туралы ерік-жігер міндетті түрде орындалуы керек;
• ұсыныс шарттың барлық маңызды шарттарын қамтуы керек;
• ұсыныс белгілі бір адамға жіберіледі (кейбір жағдайларда — белгісіз
адамдар тобы, мысалы, сауда залында қойылған тауар үлгілері).
• Оферта оны жіберген адамды алған сәттен бастап адресатпен
байланыстырады. Егер оферта қайтарып алынғаны туралы хабарлама
бұрын немесе оферта өзімен бір мезгілде келіп түссе, ол алынбаған
болып есептеледі.
• Оферта акцепт үшін белгіленген мерзім ішінде және оферта өзінде
белгіленген жағдайларда кері қайтарып алынбайды.
• Жарнама және басқа да осындай ұсыныстар — тек ұсынысқа ұсыныс,
нақты адресаты жоқ және ұсыныстың өзі емес.
Шарттың барлық елеулі талаптарын қамтитын Барлығына және Барлығына
арналған ұсыныс, егер оны кез келген сәтте акцептеуге болатын болса,
жария оферта деп танылады.

Ұқсас жұмыстар

Ауыл шаруашылығындағы шарттық қатынастарды құқықтық реттеу

Өнімдерді сертификаттауды жүргізу тәртібі

Шарт жасасу және оның түрлері туралы

Жоба кезеңі Орындалу шарттары мерзімдері

Жоба кезеңдері

Шарт жасасу және оның түрлері

ШАРТ ҰҒЫМЫ ЖӘНЕ ШАРТТАРДЫҢ ТҮРЛЕРІ

ӨНІМДІ СЕРТИФИКАТТАУДЫ ЖҮРГІЗУ ТӘРТІБІ

Азаматтық құқық қағидаттары

КӘСІПКЕРЛІК МӘМІЛЕЛЕР

Пәндер