Өсу факторының гендері

Презентация қосу

Онкоген және
ген-супрессор
Жоспар:

1 Онкоген 2 Онкоген түрлері

Ген- Доминантты
3 4
супрессорлар онкогендер
Онкоген
Онкоген-өнімі қатерлі ісіктің пайда болуын ынталандыратын
ген. Онкогендердің белсендірілуін тудыратын мутациялар
жасушаның рак клеткасына айналу мүмкіндігін арттырады.
Протонкоген
Протонкоген - мутацияға немесе экспрессияның жоғарылауына байланысты
онкогенге айналуы мүмкін қарапайым ген. Көптеген прото-онкогендер
жасушалардың өсуі мен дифференциациясын реттейтін ақуыздарды кодтайды.
Протонкогендер көбінесе сигнал беру жолдарына және митозды реттеуге қатысады,
әдетте олардың ақуыз өнімдері арқылы. Белсендірілгеннен кейін (прото-онкогеннің
немесе басқа гендердің мутациясына байланысты) протонкоген онкогенге айналады
және ісік тудыруы мүмкін.
Канцерогенез (лат. cancerogenesis;
cancero — қатерлі ісік, және грек
тілінен. genesis,пайда болу, даму) -
күрделі патофизиологиялық процесс
және ісік дамуы
Канцерогенезбен
байланысты гендер

Ісік супрессоры
н/е Ресцессивті н/е
антионкоген
Протоонкогендер
н/е Доминантты
Ген-супрессор

● Ген-супрессор (антионоген, ісік супрессоры) — өнімі жасушалардың ісік
трансформациясының алдын алуды қамтамасыз ететін ген.
● Супрессор гендерінің ақуыз өнімдері супрессор ақуыздары деп аталады.
Сонымен қатар, антионкогендер микроРНҚ-ны кодтауы мүмкін.
● Супрессорлық гендер әдетте ісіктердің пайда болуында фенотиптік түрде
көрінетін инактивациялық мутацияларда кездеседі.
● Функционалды түрде супрессорлық гендер онкогендерге қарама-қарсы
және көбінесе жасушалардың бөлінуі мен өсуін, сондай-ақ апоптозды
реттейді.
Ресцессивті онкогендер

Клеткалық
циклдің Клетка
Репарация
адгезиясының
негативті контроліне
контроліне
контроліне қатысатын
қатысатын
қатысатын
Клеткалық циклдің негативті
контроліне қатысатын ресцессивті
онкогендер
P16/INK4A/
TP53
MTS1

RB ATM
Клеткалық циклдің негативті
контроліне қатысатын ресцессивті
онкогендер
● Контроль нүктесінен G1-S, G2-М ауысуын регуляциялайды.
● ДНҚ бұзылысына жауап ретінде клеткалық цикл аресті.
● Апоптоз
● Ангиогенез
● Ең басты қызметі – ДНҚ бұзылысы кезінде (м, ДНҚ үзілісі) клеткалық
циклды аресттеу, тоқтату не болмаса клеткалық циклдің кезеңдерінде
ауысуды бақылау.
Репарация контроліне қатысатын
ресцессивті онкогендер

MSH2 BRCA1

MLH1 BRCA2
Клетка адгезиясының контроліне
қатысатын ресцессивті онкогендер

PTEN/
APC PTCH/ MMAC
BCNS 1
Доминантты онкогендер:
Өсу факторының
гендері
Цитоплазмалық
сигналды молекула
гендері
Транскрипциялық
фактор гендері

Анти-апоптозды гендер
Доминантты
онкогендер:
o Доминантты онкогендерге жасушаның
тыныштық күйінен бөлінуге өтуін
анықтайтын сигнал беру гендері
жатады.
o Бұл өсу факторларының гендері,
олардың рецепторлары, мембранадан
ядроға сигнал беретін аралық
молекулалар және ядролық
транскрипция факторлары
Өсу факторлары мен
рецепторлық
тирозинкиназалардың
o гендері
Адамның өсу факторларының көптеген гендері онкогендер
ретінде әрекет ете алады.
o Мысал-дәнекер тінінің жасушаларының бөлінуін
ынталандыратын тромбоциттердің өсу факторын кодтайтын
PDGFB гені. Бұл дисульфидті көпірлермен байланысқан екі
полипептидтік тізбектен тұратын сарысудың өсу факторы.
o Белгілі бір рецептормен әрекеттескенде Src, PI3K, GTP
белсендіретін ақуыз (P120 RasGAP) және фосфолипаза
сияқты көптеген цитоплазмалық сигналдық молекулалар
белсендіріледі.

Ұқсас жұмыстар

Саңырауқұлақтардың митохондриялық геномы

Өсу факторы

Митогенді факторлар мен өсуді тежеуші сигналдардың клетканың бөлінуіне әсері

Генетикалық инженерия негіздері

Өсу факторлары

Митохондриялық тұқым қуалау

Ген экспрессиясы

Қоректік орталарды дайындау

Өндірістің факторлары мен олар тудырган табыстар

БАСТАПҚЫ КЕЗЕҢІ

Пәндер