Анд тауларында дүние




Презентация қосу
Оңтүстік Америка
Оңтүстік
Америка – батыс
жарты шардың
оңтүстігіндегі
құрлық. Жерінің
аумағы
(аралдарымен қоса
есептегенде) 18,3
Халқы -340 млн.
млн.
Адамкм2.
(2000).
Солтүстіктен
оңтүстікке қарай
7150 км-ге,
батыстан
шығысқа қарай
Құрлықтың солттүстіктен
Кариб теңізімен, батысын
Тынық мұхиты, шығысын
Атлант мұхиты,
оңтүстіктен Магеллан,
Дрейк бұғаздарының суы
шайып жатыр. Солтүстік-
батысында жіңішке
Панама мойнағы арқылы
Орталық және
Солтүстік Америкамен
жалғасады. Ең биік жері
– Аконкагуа (6960 м). Теңіз
деңгейінен ең төмен
жатқан жері –
Вальдес ойысы (–40 м).
Оңтүстік Америкадағы ең
Амазонка өзені – Жер шарындағы ең мол сулы және
Амазонка өзені – Жер шарындағы ең мол сулы және
су жинау алабы өте үлкен өзен.
су жинау алабы өте үлкен өзен.
Оның жылдық ағыны 7000 км³, су жинау алабының
Оның жылдық ағыны 7000 км³, су жинау алабының
ауданы 7 млн км² асады.
ауданы 7 млн км² асады.
Материкті
Материкті
ңң
солтүстігі
солтүстігі
нде
ндедүние
дүние
жүзіндегі
жүзіндегі
ең биік
ең биік
сарқырам
сарқырам
аа––Анхель
Анхель
орналасқа
орналасқа
н,
н,ол
ол1054
1054
метр
метр
биіктіктен
биіктіктен
құлап
құлап
Анд тауларында дүние
Анд тауларында дүние
жүзіндегі биік тау
жүзіндегі биік тау
көлдерінің ең ірісі –
көлдерінің ең ірісі –
Титикака орналасқан.
Титикака орналасқан.
Теңіз деңгейінен 3812
Теңіз деңгейінен 3812
метр биіктіктегі бұл
метр биіктіктегі бұл
көлдің ауданы 8300 км²,
көлдің ауданы 8300 км²,
тереңдігі 304 метр.
тереңдігі 304 метр.
Материкте дүние
Материкте дүние
жүзіндегі ең биік
жүзіндегі ең биік
сөнбеген жанартау –
сөнбеген жанартау –
биіктігі 6880 м болатын
биіктігі 6880 м болатын
Охос-дель-Саладо
Охос-дель-Саладо
жанартауы орналаскан.
жанартауы орналаскан.
Оңтүстік Америка – Жер
Оңтүстік Америка – Жер
шарындағы ең ылғалды
шарындағы ең ылғалды
және ең жасыл материк:
және ең жасыл материк:
Материктегі аса
Материктегі аса
ірі тау жүйесі –
ірі тау жүйесі –
Анд таулары
Анд таулары
дүние жүзіндегі
дүние жүзіндегі
ең ұзын тау
ең ұзын тау
болып
болып
табылады.
табылады.
Ұзындығы 9000
Ұзындығы 9000
км-ден асатын
км-ден асатын
Анд Солтүстік
Анд Солтүстік
Америкадағы
Америкадағы
Кордильераның
Кордильераның
жалғасы болып
жалғасы болып
табылады.
табылады.
Оңтүстік
Оңтүстік
Американың
Американың
теңіз
теңіз
деңгейінен ең
деңгейінен ең
Мемлекет
Халқы Халық
және
Ауданы (км²) 1 маусым тығыздығы
территорияс
2008 (км²-қа)
ы
Аргентина 2 766 890 40 677 348 14,3
Боливия 1 098 580 8 857 870 8,1
Бразилия 8 514 877 191 908 598 22,0
Венесуэла 912 050 26 414 815 27,8
Гайана 214 970 770 794 3,6
Колумбия 1 138 910 45 013 674 37,7
Парагвай 406 750 6 347 884 15,6
Перу 1 285 220 27 925 628 21,7
Суринам 163 270 438 144 2,7
Уругвай 176 220 3 477 778 19,4
Фолкленд
12 173 2 967 0,24
аралдары
Француз
91 000 209 000 2,1
Гвианасы
Чили 756 950 16 454 143 21,1
Эквадор 283 560 13 927 650 47,1
Оңтүстік
Георгия және
Южные 3 093 20 0
Сандвичевы
аралдары
Барлығы 17 824 513 382 426 293 21,5
Оңтүстік Американың саяси
Оңтүстік
картасы 12Американың
егеменді мемлекетсаяси
картасы
пен 12 егеменді
Франция иелігіндегі мемлекет
Гвиана
пен Франция иелігіндегі
мемлекеті және Ұлыбритания Гвианамен
мемлекеті және Ұлыбритания
Аргентина иелігіндегі даулы мен
Аргентина
аумақтар иелігіндегі
болып даулы
есептелетін
аумақтар(Мальвин)
Фолкленд болып есептелетін
аралдарынан
Фолкленд (Мальвин)
тұрады. Мемлекеттердің аралдарынан
барлығы
дерлік құрылымы жағынанбарлығы
тұрады. Мемлекеттердің –
дерлік құрылымы
республика, оның ішіндежағынан –
республика,
Аргентина, оның ішінде
Бразилия мен
Аргентина, Бразилия
Венесуэла – федерациялар мен
Венесуэла – федерациялар
республикалар. Халықтың орташа
республикалар.
тығыздығы 1 км2-ге Халықтың
100 адамнанорташа
тығыздығы 1 км2-ге
артық.Урбандалу 100 адамнан
дәрежесі өте
артық.Урбандалу
жоғары, құрлықта 3 дәрежесі
ірі өте
жоғары, құрлықта
агломерация: 3 ірі Рио-де-
Сан-Паулу,
агломерация:
Жанейро, Сан-Паулу,
Буэнос-Айрес Рио-де-
түзілген.
Жанейро,
Оңтүстік Буэнос-Айрес
Америка Орталық түзілген.
Оңтүстікжәне
Америка Америка Орталық
Вест-Индия
Америка және
елдерімен бірге Вест-Индия
тілдік-тарихи
елдерімен бірге тілдік-тарихи
ерекшеліктеріне байланысты
ерекшеліктеріне
Латын Америкасы байланысты
елдері деп
Латын Америкасы елдері деп
аталады. Индустрияландыру
аталады.
деңгейі Индустрияландыру
жөнінен бұл елдер Азия
Тілі Адам саны

испан тілі 233.600.108

португал тілі 191.480.630

ағылшын тілі 800.000

голланд тілі 510.000

француз тілі 230.000

Оңтүстік Америка
Оңтүстік Америка
мемлекеттерінің
мемлекеттерінің
арасында ең көп
арасында ең көп
қолданылатын
қолданылатын
бірнеше тіл бар
Жануарлар дүниесі алуан түрлілігімен және эндемизм
Жануарлар дүниесі алуан түрлілігімен және эндемизм
дәрежесінің жоғарылығымен ерекшеленеді. Орталық
дәрежесінің жоғарылығымен ерекшеленеді. Орталық
Америкамен бірге Неотропиктік фауналық облысқа
Америкамен бірге Неотропиктік фауналық облысқа
біріктіріледі. Сүт қоректілерден қалталы тышқандардың
біріктіріледі. Сүт қоректілерден қалталы тышқандардың
70-тен астам түрі, құмырсқа жегіштің 3 түрі,
70-тен астам түрі, құмырсқа жегіштің 3 түрі,
сауыттылардың 20-дан астам түрі, жалқау аңның 5
сауыттылардың 20-дан астам түрі, жалқау аңның 5
түрі, приматтар және ірі жыртқыштардан: қабылан,
түрі, приматтар және ірі жыртқыштардан: қабылан,
шибөрі, оцелот, пампа мысығы, пума, көзілдірікті аю,
шибөрі, оцелот, пампа мысығы, пума, көзілдірікті аю,
жалды қасқыр, т.б. тіршілік етеді. Тұяқтылардан
жалды қасқыр, т.б. тіршілік етеді. Тұяқтылардан
тапирдің 3 түрі, пекари, амазона бұғысы кездеседі.
. Андтың биік бөліктерін терісі өте бағалы аң – шиншилла мен
. Андтың биік
америкалық бөліктерін
өркешсіз түйетерісі өте бағалы
– ламаның екі түріаң(гуанако
– шиншиллажәнемен
америкалық
викунья) өркешсізҚұстардың
мекендейді. түйе – ламаның екі түрі
2,5 мыңнан аса(гуанако
түрі бар,және
оның
90%-ынан астамы эндемиктер. Әсіресе, басқа ешбір жерде оның
викунья) мекендейді. Құстардың 2,5 мыңнан аса түрі бар,
90%-ынан астамы
кездеспейтін нанду,эндемиктер.
ара, тинаму,Әсіресе,
кондор,басқа
колибриешбір
(500жерде
түрі бар),
кездеспейтін
тукан, нанду,
гоацин, т.б. бар.ара, тинаму, кондор,
Жәндіктер, колибрижәне
қосмекенділер (500 бауырымен
түрі бар),
тукан, гоацин, т.б.
жорғалаушылар бар. Жәндіктер,
да алуан қосмекенділер
түрлі. Галапагос аралдарыныңжәне піл-
бауырымен
жорғалаушылар
тасбақалары (салм.да200
алуан
кг), түрлі.
анакондаГалапагос
(ұз. 11аралдарының
м), саламандра, піл-
тасбақалары
аяқсыз (салм. игуана,
амфибиялар, 200 кг),боа,
анаконда
кайман (ұз. 11 м),
соған саламандра,
дәлел. Мұнда
кездесетін жәндіктердің 5600-ден астам түрінің 3400-геМұнда
аяқсыз амфибиялар, игуана, боа, кайман соған дәлел. жуығы
кездесетін жәндіктердің
эндемиктер. 5600-ден астам
Тірі табиғат байлықтарын түрінің
қорғау мен3400-ге
сақтау жуығы
. Қазіргі флора бір кездегі Гондвана
. Қазіргі флораежелгі
құрлығындағы бір кездегі Гондвана
қоңыржай флора
қалдығы мен неотропиктік флора флора
құрлығындағы ежелгі қоңыржай
қалдығы мен
өкілдерінің неотропиктік
араласуынан флора
қалыптасқан.
Құрлықтың топырақ- өкілдерінің араласуынан қалыптасқан.
Құрлықтың
өсімдік топырақ-
жамылғысының Өсімдік түрлерінің 75%-ы эндемиктерге
өсімдік жамылғысының Өсімдік Олардың
жатады. түрлерінің 75%-ы
ішінен эндемиктерге
оңтүстік мәңгі
қалыптасуы мен таралуы жатады. Олардың ішінен оңтүстік мәңгі
қалыптасуы
ең мен таралуы
алдымен ылғалдану жасыл шамшаты, бал пальмасы, чили
ең алдымен ылғалдану жасыл шамшаты,
араукарийі ерекше бал
көзгепальмасы, чили
түседі. Өсімдік
дәрежесіне тәуелді. Ұзақ араукарийі ерекше көзге түседі. Өсімдік
дәрежесіне тәуелді.
уақыт құрлық жеке дара Ұзақ жамылғысының таралуында белдемділік
уақыт құрлық жеке дара жамылғысының
айқын байқалады.таралуында
Құрлықтың белдемділік
көпшілік
дамыған, органикалық айқын байқалады. Құрлықтың көпшілік
дамыған,
дүниенің органикалық
эндемизмі өте бөлігін құрамы мен аумағы жөнінен
дүниенің эндемизмі өте бөлігін
дүние құрамы
жүзінде мен аумағы
теңдесі жөнінен
жоқ ылғалды
жоғары. Флоралық дүние жүзінде
жоғары.
құрамы Флоралық
жағынан тропиктік ормантеңдесі жоқ ылғалды
алып жатыр. Орман өте
құрамы жағынан тропиктік орман алып жатыр.
тығыз, тек қана ағаштың 4000-ға Орман
жуықөте
құрлықтың көпшілік бөлігі тығыз,
құрлықтың
Неотропиктік,көпшілік
қиыр бөлігі түрі бар, тек қана ағаштың
ағаштары бірнеше4000-ға
қабатты жуық
түрі бар, ағаштары бірнеше қабатты
1498 ж. Х.Колумб
1498 ж. Х.Колумб
Оңтүстік Америка
Оңтүстік Америка
жағалауындағы
жағалауындағы
Ориноко өзенінің
Ориноко өзенінің
атырауы, Пария
атырауы, Пария
шығанағы мен түбегі
шығанағы мен түбегі
маңына келіп
маңына келіп
тоқтаған. Америго
тоқтаған. Америго
Веспуччи қатысқан
Веспуччи қатысқан
португал
португал
экспедициясы 1501 –
экспедициясы 1501 –
1502 ж. құрлықтың
1502 ж. құрлықтың
солт. жағалауымен
солт. жағалауымен
жүзіп, оның құрлық
жүзіп, оның құрлық
екендігін дәлелдеген.
екендігін дәлелдеген.
1507 ж. Лотарингия
1507 ж. Лотарингия
географы
географы
М.Вальдземюллер
М.Вальдземюллер
Веспуччи құрметіне
Веспуччи құрметіне
оңтүстік құрлықты
оңтүстік құрлықты
Америка деп атаған,
1515 жылдың соңында
1515 жылдың соңында
испандық Х.Д. Солис
испандық Х.Д. Солис
Оңтүстік Американың
Оңтүстік Американың
шығыс жағалауын жүзіп
шығыс жағалауын жүзіп
өтіп, 1516 ж. Ла-
өтіп, 1516 ж. Ла-
Платаны, кейіннен
Платаны, кейіннен
Уругвай мен Парана
Уругвай мен Парана
өзендерінің төменгі
өзендерінің төменгі
ағысын ашты. 1520 ж.
ағысын ашты. 1520 ж.
Ф.Магеллан басқарған
Ф.Магеллан басқарған
испан экспедициясы Ла-
испан экспедициясы Ла-
Платадан Патагонияға
Платадан Патагонияға
дейін жүзіп, Патагония
дейін жүзіп, Патагония
(Магеллан) бұғазы
(Магеллан) бұғазы
арқылы Тынық
арқылы Тынық
мұхитына өтті.
мұхитына өтті.
Құрлықтың Тынық мұхит
Құрлықтың Тынық мұхит
жағалауын 1522 – 1558
жағалауын 1522 – 1558
ж. испандықтар ашты.
ж. испандықтар ашты.
Оңтүстік Америка
Оңтүстік Америка
табиғатыны ң ғылыми
табиғатыны ң ғылыми
тұрғыдан зерттелуі

Ұқсас жұмыстар
Анд тауларында
Оңтүстік Американың халқы және елдері
Кескін картаға Еуразия өзендерінің алаптарын түсір
Оңтүстік Американың климаты мен табиғат зоналары
ҚР пайдалы қазбалары
Қазақстанның қазба байлықтары!!!
Қазба байлық ресурстар
Қазақстанның пайдалы қазбалар байлығы
Гималай тауы
Абайдың шығармалары
Пәндер