Ақтық жағдайлардың кезеңдері мен олардың клиникалық көріністері




Презентация қосу
Презентация
Тақырыбы:Постреанимациялық ауру

Қабылдаған:
Орындаған:Нисан.Н
Тобы:ЖМҚА-05-21
Шымкент-2023
Жоспар
I. Кіріспе
II. Негізгі бөлімдер
III.Қорытынды
IV.Пайдаланылған әдебиеттер
I. Кіріспе
• Организмді тірілту, реанимация (лат. re – қайта және лат.
anіmatіon – жандандыру) – ағзаның тіршілік етуіне қажетті ең
маңызды органдар қызметінің бұзылуын не тоқтауын қалпына
келтіру.
Организмді тірілту терминальдық жағдайларда, оның ішінде
клиникалық өлім кезінде қолданылады. Әдетте, ағза тіршілігі
біртіндеп барып тоқтайды. Бұл кезде ми және орталық жүйке
жүйелері тіршілігін толық жоғалтпайды. Физиологиялық
зерттеулер нәтижесінде өмір мен өлім арасында белгілі бір аралық
жай болатыны дәлелденген. Бұны клиникалық өлім деп атайды.
Бұл кезде тыныс алу, жүрек соғысы, шартты және шартсыз
рефлекс байқалмайды, клиникалық өлім 5 – 8 минутқа созылады.
Организмді тірілту үшін ең алдымен қолдан тыныс алдыру мен
жүрекке массаж жасалынады. Сондай-ақ, қан құю, жүректі
электрмен дефибрилляция жасау шаралары да жатады.
Негізгі бөлімдер
Ақтық жағдайлардың кезеңдері мен олардың клиникалық
көріністері
Ағзаның өлу сатыларын (преагония, агония, клиникалық өлім)
терминалды (ақтық) жағдайлар деп айтамыз.
Преагония– жанталасуға дейінгі жағдай. Орталық жүйке жүйесі
қызметінің бұзылулары мен гемодинамиканың бірден нашарлауымен
сипатталады. Науқастың есі әлі сақталған, бірақ шатасқан, терісі боз
немесе көгерген, пульс жіп тәріздес, жүрек соғуы жылдам
(тахикардия). Артериялық қысым 80 мм с.б. дейін төмендейді. Дем
алысы жиіленеді, үстірт болады. Көз рефлекстері сақталады, көз
қарашықтары тарылған, жарыққа реакциясы әлсіз. Осы фазаның
ұзақтығы бірнеше минуттан бірнеше тәулікке созылады.
Агония– жанталасу. Агония кезінде
естің болмауы мүмкін, бірақ емделуші
естуі мүмкін. Тері жамылғылары
бозарады, акроцианоз, бастың мәрмәр
түсті болуы немесе цианозы байқалады.
Пульс тек ірі (ұйқы) артерияларда ғана
анықталады, брадикардия. Тынысы
сирек, ырғақсыз, «тынысты жұтады»
(атоналды тыныс); Көз қарашықтары
кеңейген, жарыққа реакциясы әлсіз;
тырысулар, еріксіз зәр, нәжіс бөлінуі
мүмкін.
Клиникалық өлім – бұл бірнеше уақыт аралығында ағзаның басынан
кешіретін жағдайы. Ол кезде қан айналым және тыныс тоқтайды,
тіршіліктің, өмір сүрудің сыртқы көріністері толық жоғалады, бірақ
гипоксияға сезімтал ұлпаларда әлі қайтымсыз өзгерістер дамымайды. Бұл
өмір мен өлім арасындағы қысқа уақытылы кезең.
• Клиникалық өлімнің белгілері:
• Ұйқы артериясындағы тамыр соғуының болмауы.
• Көз карашығының кеңеюі, жарыққа реакциясының болмауы.
• Тыныс алудың тоқтауы немесе агональды тыныс салу.
• Естен тану.
• Қоңыр-сұр түске ену.
Клиникалық өлімді анықтағаннан кейін тез арада кешіктірмей реанимация
әдістерін жасауға кірісу керек.
Терминалды жағдай (Ақтық жағдай) – өлім мен өмір
арасындағы жағдай, ағзаның өлім халіндегі күйі. Бұл кезде
әртүрлі патологиялық процестердің әсерінен гомеостазды қолдап
отыратын әртүрлі мүшелер мен жүйелердің үйлесімді өмірлік-
маңызды қызметі бұзылады. Терминалды жағдайларға алып
келетін себептер әртүрлі болып келеді: ауыр жарақаттар, жедел
қан жоғалту, жоғары және төмен температура әсері, ауыр жедел
интоксикация, коронарлы қан айналым бұзылыстары т.б.
терминалды жағдайларда әр түрлі себептерге қарамастан ағзада
жалпы өзгерістер байқалады.
Терминалдық жағдайларда ағзада зат алмасуда өзгерістер байқалады.
Олар тотығу процестерінің төмендеуімен, ағзада органикалық
қышқылдардың (сүт және пирожүзімді) және көмір қышқыл газының
жиналуымен сипатталады. Нәтижесінде ағзада қышқылды-сілтілі тепе-
теңдік бұзылып, ацидоз дамиды. Ағза клиникалық өлім жағдайынан
шыққаннан кейін алдымен жүрек қызметі, сосын тыныс алу, ал зат
алмасу және қышқылды-сілтілі жағдайдағы өзгерістер жойылған соң
ғана бас ми қызметі қайта қалпына келуі мүмкін.
• Белгілері:
– сана жоғалады;
– тері жамылғылары бозарған, суық, цианоз, тамыр дақтары пайда
болады;
– пульс анықталмайды;
– тыныс тоқтайды (апноэ);
– көз қарашықтары кеңейген, жарыққа реакциясы болмайды;
Реанимациялық шараларды жүргізу техникасы
Реанимация жоғары да айтып өткендей, яғни терминалды
кезеңдерде науқастарды тірілту шараларына аппараттың,
адамдардың көмегімен жасанды дем алдырып, артерия және вена
ішілік қанды айдау жатады. Жүрек дефибриляциясы мен тікелей
массаж тек аурухана жағдайында немесе арнайы бригадамен
жасалатын кешенді әдіс.
Реанимацияның негізгі міндеттері:
1. Эффективті гемодинамиканы қалыптастыру;
2. Тыныс алуды қалыптастыру;
3. Бас миының жұмысын қалыптастыру және реттеу;
4. Терминальді жағдай рецедивінің алдын алу;
5. Асқынулардың алдын алу;
Постреанимациялық ауру
Барлық жүйелерде, мүшелерде және тіндерде дамитын, көбінесе
прогрессияға бейім күрделі өзгерістердің табиғи түрде болатын кешені
постреанимация деп аталды.
I кезең – реанимациядан кейінгі ерте кезең (тәжірибеде ол алғашқы
6-8 сағатты алады; клиникада – 10-12 сағат), тұрақсыздықпен
үйлесетін өмірлік маңызды мүшелер мен жүйелердің жұмысын
қалпына келтірудің жылдам динамикасымен сипатталады. көптеген
дене функциялары; жүрек қызметі қалпына келеді, қан айналымы
қалпына келеді, тыныс алу пайда болады, электроэнцефалограммада
мидың электрлік белсенділігінің белгілері пайда болады. Бұл
жағдайда жүректің шығуы бастапқыда артады, содан кейін
төмендейді, гиповолемия дамиды, жалпы шеткергі қан
тамырларының кедергісі артады, қан қысымының тұрақсыздығы
байқалады.
II кезең – организмнің негізгі
функцияларының уақытша және
салыстырмалы тұрақтану және науқастың
жалпы жағдайының жақсару кезеңі. Ол
бірнеше сағатқа созылады. Науқас есін
жинайды, оның жағдайы болжамға
қарамастан жақсарады. Негізгі
функциялардың уақытша тұрақтануы
байқалады, бұл қан қысымының тұрақты
деңгейімен, жүрек шығарудың
жоғарылауымен және бүйрек функциясының
жоғарылауымен дәлелденеді. Аймақтық қан
айналымының жақсаруы байқалады, бірақ
микроциркуляцияның бұзылуы толығымен
жойылмайды.
ІІІ кезең (1-ші – 2-ші тәуліктің соңы)
клиникалық және зертханалық деректердің
динамикасы бойынша науқастардың жай-
күйінің қайта нашарлауымен сипатталады.
Гипоксемия, тахипноэ, тахикардия,
артериялық гипертензия, жас және орта
жастағы адамдарда — жіті өкпенің
зақымдану синдромының немесе жіті
респираторлық дистресс-синдромның
(СОЛП/ОРДС) ұлғайып келе жатқан қан
шунттануының белгілері дамиды.
IV кезең (3-және-4-ші тәулік) бұл немесе асқынусыз
сауығып, ағза функцияларының тұрақтану және одан әрі
жақсару кезеңі; немесе жүйелі қабыну жауабы
синдромының (ССВО) өршуіне байланысты полиоргандық
жеткіліксіздіктің (СПОН) өсуімен науқастардың жай-
күйінің одан әрі нашарлау кезеңі. Гиперкатаболизммен,
өкпе және ми тіндерінің интерстициальды ісінуінің
дамуымен, гипоксия мен гиперкоагуляцияның
тереңдеуімен, полиорганды жеткіліксіздік белгілерінің
дамуымен сипатталады: АІЖ мүшелерінен қан кетулер,
галлюцинаторлық синдромы бар психоздар, қайталама
жүрек жеткіліксіздігі, панкреатиттер және бауыр
қызметінің бұзылулары байқалады.
V кезең (5-7-ші тәулік және одан да
көп) ПРБ қолайсыз ағымында ғана
дамиды: қабыну іріңді процестердің
өршуі (пневмония, жиі абсцедирлеуші,
жаралардың іріңдеуі, операция
жасалған науқастардағы перитониттер
және т.б.), инфекцияның
генерализациясы — адекватты
антибиотикотерапияның ерте
жүргізілуіне қарамастан септикалық
синдромның дамиды. Бұл кезеңде
паренхиматоздық органдардың
зақымдануы дегенеративті және
деструктивті сипатқа ие болады.
Қорытынды
Қорытындылай келе реанимациядан кейінгі ауруды емдеу
арнайы терапиялық шаралар кешенін қолдана отырып,
оның сатыларына сәйкес жүргізілуі керек екенін атап
өткен жөн. Бұл аурудың алдын алу, белсенді және уақтылы
емдеу көптеген пациенттердің, тіпті клиникалық өлімге
ұшырағандардың өмірін сақтап қалуы мүмкін.
Пайдаланылған әдебиеттер

1.Ә.Нұрмұхамбетұлы. Патофизиология -
1.Алматы:Эферо,2015.
2.Адо.Патофизиология.Эферо,2015.

Ұқсас жұмыстар
Өлім,өлімнен кейінгі өзгерістер
Қоздырғышы Echinococcus granulosus дернәсілдік кезеңі
Цистицеркоз ауруына анықтама
Шок, стресс, кома
Серологиялық әдіс
Псевдофиллидің даму сатылары
НОЗОЛОГИЯ ТУРАЛЫ
ЦЕНУРОЗ бас миының, кейде жұлынның зақымдалуымен және олардың қызметінің бұзылуымен сипатталатын жануарлардың ауруы
Терминальды жағдай кезеңдері
Мониезиоз - Moniezia туыстығына, Anoplocephalidae тұқымдастығына жататын құрттардың ересек сатысы қоздыратын гельминтоз
Пәндер