Әдістеме деңгейлері

Презентация қосу

1.
Білім.Таным.Ғылы
м.
2. Ғылым
әдіснамасы.
Әдістеме
деңгейлері
Орындағандар: Төлеген Жұлдыз
Зұлпұқар Әйгерім
ЖОСПАРЫ

I. Білім. Таным. Ғылым. 1.Рационалды және сезімдік білім

2.Теориялық және эмпирикалық білім

3.Іргелі және қолданбалы ғылым

II. Ғылым әдіснамасы 1.Ғылым әдіснамасы және оның пайда болуы

2.Ғылыми зерттеу әдістемесінің деңгейлері
Ғылым (лат. scientia — білім) —
уақыт пен кеңістікте бар,
зерттеуге болатын шынайы
Білім (ағылш. knowledge) –
нақты нәрселердің заңдары мен
адамдардың белгілі бір жүйедегі
қағидаларын, тәртібі мен
ұғымдарының, деректері мен
құрылымын объективті
пайымдауларының, т.б.
түсіндіретін, эксперимент пен
жиынтығы. Дәлелденген ақиқат
бақылауға
болып табылады.
негізделіп, математикалық есеп
теуді қолданып, жүйелі түсінік
қалыптастыратын таным саласы.

Таным (ағылш. cognition)
— адам ойының
блмеушіліктен білімге
қозалыс үрдісі.
ТАНЫМ
Таным – қоршаған дүниені тануға және өзін-
өзі тануға бағытталған адам қызметінің арнайы
түрі. Таным қызметі сезім органдары арқылы
ақпарат алу (сезімдік таным), алынған
ақпаратты ойлау арқылы қорыту
(рационалды таным) және оның тануға болатын
бөліктерін материалдық игеруді біріктіреді.

Таным үдерісінде жоғары бағаланатын нәрсе –
ол адамның таланты.
Сезімдік таным – адамды сыртқы
Рационалды таным – тану
дүниемен байланыстыратын
құралдары арқылы заттардың
бестүрлі сезім мүшесі арқылы
ішкі мәні мен болмысына үңілу
ақпарат алумен жүзеге
(2 -сызба).
асырылады (1 -сызба).
Сезімдік танымның негізгі
формалары
1-сызба
Түйсік Қабылдау Түсінік

Заттың белгілі бір сапалық Зерттелінетін объектінің Өткен уақытта сезім
жағын алдыға қойып тұтас бейнесі, ол бірнеше мүшелеріне әсер етіп, қазіргі
көрсетуден тұрады. сезім мүшелерінің бірлесіп сәтте қабылданбайтын
Мысалы, көру түйсігі заттың жұмыс атқаруынан пайда заттың талданып,
формасы, оның түсі, болады. қорытылған сезімдік
ашықтығы туралы мағлұмат бейнесі.
береді. Дәм сезу тамақтың Мысалы, белгілі бір
құрамы туралы т.б. уақыттан кейін белгілі бір
заттың бізге қалай әсер
еткені.
Рационалды танымның негізгі
формалары
2-сызба
Ұғым Пікір Ой қорыту

Құбылыстардың жалпы Заттардың, құбылыстардың, Логикалық ойлаудың жоғары
заңдылықты үдерістердің қасиеттері формасы, бізге белгілі
байланыстарын, мәнді туралы ойлау формасы. пікірден жаңа пікір алатын
белгілерін бейнелейтін ойлау Қоршаған ортаны танып, ойлау формасы.
формасы. біле келе заттар мен олардың
белгілерін бөліп аламыз.
Теориялық және Эмпирикалық
Білімдер
Ғылыми таным дегеніміз жүйелік білімдердің
негізділігі, ғылымның тілі, ғылыми
зерттеулердің әдістері мен құралдары сияқты
ерекше белгіге ие танымның түрі болып
табылады. Ғылыми танымның әдістері мен
формаларын екі түрлі деңгейде қолданады.
Олар:
- эмпирикалық таным әдістері;
- теориялық таным әдістері.
1. Эмпирикалық (практикалық) – жаңа ғылыми
фактілер анықталып, эмпирикалық заңдылықтар
тұжырымдалады. Жинау, талдау және жалпылау,
практикалық зерттеуден алынған педагогикалық
фактілер сандық, сапалық талдаудан өтеді.

2. Теориялық: негізгі, жалпы педагогикалық
заңдылықтар құрылады, бұрын зерттеліп ашылған
фактілерді анықтап, болашақтағы фактілерді,
жағдайларды алдын-ала болжай және көре білуге
мүмкіндік туғызады.
Іргелі және қолданбалы
ғылым
Ғылыми зерттеудің түрлерінің негізгі мақсаты –
іргелі және қолданбалы міндеттерді шешу.
Іргелі ғылым табиғат пен қоршаған әлемнің ғылыми
мәселелерін қарастырады, оның зерттеу пәні ретінде әлем
мен бүкіл жаратылыс құрпылымының жалпы заңы мен
ортақ заңдылықтары табылады. Бұл ғылымның маңызы
ешқандай критерийлермен өлшенбейді, одан алынған
нәтижелерді жақын уақытта қолдану мәселері қойылмайды.

Қолданбалы ғылым іргелі ғылымның жетістіктеріне сүйене
отырып, өмірге жақын түсінікті міндеттерді қарастырады.
Мұнда ғылыми нәтижелерді іс жүзінде пайдалану негізгі
міндет болып табылады, сондықтан бұл салаға жататын
зерттеулерді бастар алдында “бұл кімге қажет?” деген
сұрақтар қойылады.
Ғылыми
әдіснамасы
Әдістеме – таным әдістері мен тәсілдерінің жиынтығы. Кез
келген ғылыми зерттеу белгілі бір әдістермен және тәсілдермен,
белгілі бір ережелер бойынша жүзеге асырылады. Бұл
тәсілдердің, әдістер мен ережелердің жүйесі туралы ілімді
әдіснама деп атайды.

«Әдіснама» ұғымы әдебиетте екі мағынада қолданылады:
- қандай да бір қызмет саласында (ғылым, саясат және т.б.)
қолданылатын әдістер жиынтығы);
- танымның ғылыми әдісі туралы ілім.
Әдіс - зерттеу барысында
белгілі бір қорытынды алуға
бағытталған, бір немесе
бірнеше метематикалық,
немесе логикалық
операциялардың теорияға
немесе практикаға негізделген
түрі.
Ғылыми зерттеу әдісі– объективті шындықты тану
тәсілі. Әдіс іс-әрекеттердің, тәсілдердің,
операциялардың белгілі бір реттілігін білдіреді.
Оқытылатын объектілердің мазмұнына байланысты
жаратылыстану әдістері мен әлеуметтік-
гуманитарлық зерттеу әдістері ерекшеленеді.
Зерттеу әдістері ғылым салалары бойынша жіктеледі:
математикалық, физикалық, химиялық, биологиялық,
медициналық, әлеуметтік-экономикалық және т.б.
Ғылыми әдіснама деңгейлері :

1. Барлық ғылымдарға қатысты әмбебап болып
табылатын және оның мазмұнына танымның
философиялық және жалпы ғылыми әдістері кіретін
жалпыға бірдей әдіснама.
2. Туыстық ғылымдар тобы үшін ғылыми
зерттеулердің жеке әдіснамасы, ол танымның
философиялық, жалпы ғылыми және жеке әдістерін
құрайды.
3. Нақты ғылымның ғылыми зерттеулерінің
әдіснамасы, оның мазмұнына философиялық, жалпы
ғылыми, жеке және арнайы таным әдістері кіреді.
Таным деңгейіне байланысты әдістер келесідей болып
бөлінеді:
эмпирикалық, теориялық және метатеоретикалық
деңгейлер.

Эмпирикалық деңгей әдістеріне бақылау, сипаттау,
салыстыру, есеп, өлшеу, сауалнамалық сұрау,
әңгімелесу, тестілеу, эксперимент, модельдеу және
т.б. жатады.
Теориялық деңгей әдістеріне аксиоматикалық,
гипотетикалық, формализация, абстрагирлеу, жалпы
логикалық әдістер (талдау, синтез, индукция,
дедукция, аналогия) және т.б. жатады.
Метатеоретикалық деңгейдің әдістері диалектикалық,
метафизикалық, герменевтикалық және т.б. болып
бөлінеді.
Қорытынды
Ғылым - тәжірибе жүзінде анықталған нақты дәлелдемелер мен
логикалық заңдарға сүйенетін қорытындылардың негізінде білім әлемін
жасайды. Бұл әлемнің субъективті элементі болып саналатын адамзатқа,
оның игілікті бағдарына шамалы ғана рөл бөлінеді. Сондықтан ғылым –
адамзат мәдениетінің орасан зор жетістігі болып саналады. Ол адамзат
өмірін ұрпақтан-ұрпаққа жеңілдетіп, тәуелсіз етеді және материалдық,
рухани байлықтың негізіне айналады.
Пайдаланылған
әдебиеттер:
1. Интернет желісі https://kk.wikipedia.org/wiki/Ғылым
2. Кожухар В.М. Основы научных исследований - М.: Дашков и
Ко, 2015
3. Болдин А.П., Максимов В.А. Основы научных исследований -
М.: Академия, 2012г
4. Жексенбаева Ү.Б.Оқушылардың ғылыми-зерттеу жұмыстарын
ұйымдастыру. А.,2005.
5. Педагогика. Педагогические теории, системы, технологии.
Под. ред.С.А.Смирнова. 3-еизд. – М.: «Академия», 1999.
Назарларыңызғ
а рақмет!

Ұқсас жұмыстар

Білім алушылардың ғылыми-зерттеу практикасының жұмыс бағдарламасы

Социологиялық зерттеулерді жіктеу

Инновациялық оқыту технологиялары

Ұйымдағы мәдениет факторы, кросс - мәдени психологияның басқарудағы рөлі

Бастауыш сыныпта

ӘДІСТЕРІ МЕН ТӘСІЛДЕРІ

Ұлттық клиникалық басқарушылық

Әлеуметтік зерттеудің тәсілдері

Әбіш оқулары сайысы

Арнайы мектептегі қазақ тілі әдістемесі жалпы шолу

Пәндер