Пневмониялардың жіктеуі




Презентация қосу
ҚАЗАҚСТАН РЕСПУБЛИКАСЫНЫҢ ОҢТҮСТІК ҚАЗАҚСТАН МЕДИЦИНА
ДЕНСАУЛЫҚ САҚТАУ АКАДЕМИЯСЫ АҚ
МИНИСТРЛІГІ

««Жалпы тәжірибелі дәрігер – 1» кафедрасы»
кафедрасы

ПРЕЗЕНТАЦИЯ Кредит-3
Тақырыбы:«ПНЕВМОНИЯ»

Тобы: В-ЖМҚА-03-19

Орындаған:Мамыр А.Д.
Қабылдаған: Сулейменқызы П.

Шымкен- 2023ж.
Жоспар:
Пневмония деген не?
Эпидемиологиясы
Этиологиясы
Классификациясы
Клиникалық көрінісі
Диагностикасы
Емі
Ситуациялық есеп
Пневмония - бұл респираторлы
бөлімдерді қамтитын және
интраальвеолдық қабынулық
экссудациямен жүретін өкпенің
жедел ошақты инфекциялық-
қабынулық (негізінен бактериялық)
зақымдануы.
Эпидемиологиясы

Пневмонияға өкпе ауруларының 54% келеді.
Пульмонологиялық өлім-жітімнің 2-ші орнын
алады.
Ауруханалық өлім себептерінің 1-ші орнын
алады.
Пневмониядан өлім еңбекке жарамды
жастағыларда 61% дейін жетеді.
Пневмониялардың жіктеуі

Жіктеуде
1. Аурудың даму жағдайы (қандай пневмония),
2. Ауырлық дәрежесі
3. Дерттің орналасуы
4. Асқынулары ескеріледі.
Сонымен, жіктеудің 1-ші кезеңінде аурудың
даму шартына қарай бөледі:

• 1. Аурухадан тыс пневмонияны (синонимдері:
үйішілік, коммуналды, емханалық).
• 2. Ауруханалық (ауру науқастың стационарға
түскеннен кейін 48 сағаттан соң немесе ауруханадан
шыққаннан кейін 4 апта ішінде дамығанда)
(синонимдері: нозокомиалды, госпиталды).
• 3. Аспирациялық пневмонияны.
• 4. Иммундытапшылық пневмонияны (туа біткен
иммунодефицит, ЖИТС-инфекция, ятрогенді
иммуносупрессия).
2-кезең: Пневмонияның
ауырлық дәрежесін бағалау
• Жіктеудің екінші бөлімі – ауырлық дәрежесі. Ауырлық дәрежесін
дұрыс бағалау науқасты емдеу орнын, емдеу тактикасын таңдауда
маңызды. Пневмонияның ауырлық дәрежесі бағаланады:
• 1. Интоксикациялық синдром айқындылығы бойынша. Дене
қызуының 1 градусқа жоғарылауы ЖСЖ 8-10 соққыға, ТАЖ 2-3
тынысқа өсіреді. Сана бұзылысы интоксикациялық синдром
ауырлығының куәсі. Интоксикациялық синдромның зертханалық
көрсеткіштері: лейкоцитоз, ЭТЖ үдеуі, қабыну көрсеткіштерінің
өсуі, ШТҚҰ маркерлері.
• 2. Тыныс жеткіліксіздігінің айқындылығы бойынша.
Клиникалық (тахипноэ, цианоз) және параклиникалық (оттегі
сатурациясының төмендеуі, көмірқышқыл газ сатурациясының
және кернеуінің жоғарылауы).
• 3. Асқынулардың дамуы бойынша: пневмонияның ауырлығын
көрсетеді.
• 4. Зақымданудың ауқымдылығы бойынша: R деректерге
сүйеніп.
Пневмонияның ауырлық дәрежесі
(Никулин К.Г., Дворецкий Л.И.)

Дәрежесі Жеңіл Орташа Ауыр Өте ауыр
Температура, °С 38 дейін 38-39 39-40 40 астам

Сана Анық Анық, жеңіл Инфекциялық Сопор, кома
бұзылысы эйфория б.м. делирий, сопор
Интоксикацияның Әлсіз Орташа Анық Өте анық
басқа белгілерінің
айқындылығы
ТАЖ 25 дейін 25-30 30-40 40 астам

ЖСЖ 90 100 дейін 100 астам 100 астам

Цианоз Жоқ Орташа Айқын Айқын

ЖҚА Әлсіз Абсолютті Айқын Ауырдағыдай
лейкоцитоз, нейтрофильді лейкоцитоз,
ЭТЖ үдеуі лейкоцитоз, нейтрофилдердің
формуланың уытты дәнділігі,
гиперрегенератор солға ығысу,
лы солға лимфопения,
ығысуымен лейкопения б.м.,
ЭТЖ айқын үдеуі
Пневмонияның ауырлық дәрежесі (Никулин К.Г.,
Дворецкий Л.И.)

Дәрежесі Жеңіл Орташа Ауыр Өте ауыр

Фибриноген, г/л 5 дейін 5-10 10 астам 10 астам

Инфильтрат 1-2 сегмент Бөлік н/се екі Екі бөлік н/се 3 бөлік,
көлемі жақтан 1-2 екі жақты деструкция
сегмент пневмония

Асқынулар Жоқ Экссудативті Инфекциялық- Асқынулардың
плеврит аз уытты шок, ауыр ағымы
жалқықпен плевра
эмпиемасы,
абсцесс және б.
Пневмонияның ауыр ағымының сипат-белгілері

Клиникалық-аспаптық Зертханалық

Жедел тыныс жеткіліксіздігі: Лейкопения (<4х109/л)
-ТАЖ > 30 мин Гипоксемия:
-SaO2 < 90% -РаО2 <60 мм с.б.
Гипотензия: Гемоглобин < 100 г/л
-САҚ < 90 мм с.б. Гематокрит <30%
-ДАҚ < 60 мм с.б. ЖБЖ
Екі немесе көпбөліктік зақымдану
Сана бұзылуы
Өкпеден тыс асқыну (менингит,
перикадит, б.)
Анурия
Жіктеудің 3-ші кезеңі: Пневмонияның орналасуы
және ауқымдылығы физикалды және рентгендік
мәліметтерге сәйкес анықтау

Оң жақтық төменгі бөліктік
Оң жақтық төменгі бөліктік
пневмония
пневмонияның 14-ші күні
Рентгенде пневмонияның
орналасуын өкпелік алаңдар
бойынша анықтайды. Бұғанадан
жоғары бөлімдер өкпе ұшы, жүрек
ұшынан 2-ші қабырғаға дейін –
жоғарғы бөлік, 2-4 қабырғааралықта
– ортаңғы бөлік, 4-ші қабырғадан
диафрагмаға дейін – төменгі бөлік.
Фронталды кескін бойынша өкпе
бөліктерін анықтау қиын, себебі
өкпе бөліктері біріне-бірі
қабаттасады. Өкпе бөліктерін
латерограммада анықтаған жеңіл.
Рентгенография

Жіктеудің 4 кезені: Пневмония
асқынулары. 2 топқа бөлінеді:

• 1. Өкпелік асқынулар;
• - парапневмониялық 2. Өкпеден тыс асқынулар:
плеврит
- инфекциялық-уытты шок
• - плевра эмпиемасы - жедел өкпелік жүрек
• - өкпе абсцесі және - миокардит, эндокардит,
гангренасы перикардит
• - өкпе деструкциясы - менингит,
менингоэнцефалит
• - дистресс-синдром - перитонит
• - өкпе сусіңділенуі - сепсис
- ШТҚҰ-синдром
- психоздар
Ауруханадан тыс пневмониялардың
ЭТИОЛОГИЯСЫ
Негізгілері:
1. пневмококктар - 30-50%.
2. гемофильті таяқша - 10-20%.
3. Атипиялық микроағзалар (хламидия,
микоплазма, легионелла) - 8-25%.
Сирек - алтын стафилококк, клебсиела - 3-5%.
Өте сирек – көгілдір таяқша (муковисцидозда,
бронхоэктазда).
Пневмония қоздырғыштарына жатпайды:
Streptococcus viridans, Staphylococcus epidermidis,
Neisseria spp, Candida spp. Олар жоғарғы тыныс
жолдарының флорасы.
Ауруханалық пневмония қоздырғыштары: грамтеріс
аэробтар, оның ішінде маңыздылары көкірің таяқша,
энтеробактерия, клебсиелла, алтын стафилококк.

Аспирациялық пневмония: клостридиялық емес
анаэробтар.

Иммундытапшылықты пнемония қоздырғыштары:
вирустар, пневмоцисталар, саңырауқұлақтар (кандида
альбиканс).
Ауруханадан тыс пневмонияның этиологиясы

S.aureus
L.pneumofila
Атипиялық агенттер 3 – 5%
1– –
6% 8% S.pneumoniae
4 – 6%
H.influenzae
% 20 – 60% C.pneumoniae
3 – 10
S.Pneumoniae M.pneumoniae
L.pneumophila
H.Influenzaeae S.aureus

TM File, Jr. Respiratory tract infections. London, UK.
2007
• Қоздырғышты қақырықта, қанда, плевра сұйықтығында,
бронх альвеолдық шайындыда анықтайды.
• Қақырықтың микробиологиялық зерттеуін Граммен
бояған соң жүргізеді. Егер жұғындыда лейкоцит саны 25
аз, ал эпителий клеткалары 10 көп болса – ауыз
қуысының флорасы.
• Ақпаратты: қақырықта микроағза саны 106 КОЕ/мл,
БАШ - 104КОЕ/мл.
• Атипиялық пневмонияда - серологиялық сынамалар
жүргізіледі.
• Пневмонияның ауыр ағымында және ауруханалық
пневмонияда гемокультура алынады. 30-60 минут
аралығында 2 венадан 20 мл қан алады.
Пневмония диагнозының критерилері

1. Рентгендік зерттеумен дәлелденген өкпе
тінінің ошақты инфильтрациясы.
2. Келесі клиникалық белгілердің екеуінің
болуы:
а) аурудың басында жедел қызба
б) қақырықты жөтел
в) физикалық белгілер (крепитация фокусы
және/немесе ұсақ көпіршікті сырылдар,
қатқыл бронхылық тыныс, перкуторлы
дыбыстың қысқаруы).
г) лейкоцитоз >10х109/л және/немесе солға
ығысу т/я > 10%
Пневмониялардың антибактериалды емі
Пневмония Таңдаулы препарат Альтернатива
Ауруханадан тыс
I топ Амоксициллин немесе
(ауыр емес, қосалқы ауру Макролид (азитромицин, Фторхинолон III-IV ұрпақ,
жоқ, госпитализация қажет кларитромицин, доксициклин
емес) мидекамицин, спирамицин)
Ампициллин/сульбактам,
II топ (ауыр емес, амоксициллин/клавуланат,
Фторхинолон III-IV ұрпақ,
госпитализация қажет емес, н/се цефалоспорин II
цефалоспорин III ұрпақ
қосалқы ауру бар) ұрпағы, және/немесе
Макролид
III топ (ауыр емес, Ампициллин/сульбактам, Фторхинолон III-IV ұрпақ,
госпитализация қажет, амоксициллин/клавуланат меропенем
қосалқы ауру бар) немесе цефалоспорин II-III
ұрпақ + Макролид

IV топ (ауыр ағым) Ампициллин/сульбактам, Цефалоспорин IV ұрпақ +
амоксициллин/клавуланат аминогликозид III ұрпақ +
немесе цефалоспорин III фторхинолон II-IV ұрпақ;
ұрпақ + макролид н/се меропенем
фторхинолон III-IV ұрпақ
Ауруханалық
Цефалоспорин III-IV ұрпақ
н/се
I топ (ерте, 5 тәулік ішінде Фторхинолон III-IV ұрпақ,
ампициллин/сульбактам,
п.б.) меропенем, клиндамицин
амоксициллин/клавуланат,
+ аминогликозид III ұрпақ
II топ (кеш, 5 күн соң Цефалоспорин III-IV ұрпақ, Фторхинолон III-IV ұрпақ,
дамыған) + аминогликозид III ұрпақ меропенем, клиндамицин

III топ (вентилятор- Цефалоспорин III-Ivұрпақ
Фторхинолон III-IV ұрпақ ,
ассоциирленген – ИВЛ 48 н/се меропенем, +
меропенем, линезолид
сағаттан соң) аминогликозид III ұрпақ

Аспирациялық
Ампициллин/сульбактам,
амоксициллин/клавуланат Фторхинолон III-IV ұрпақ,
Ауруханадан тыс (I топ)
н/се цефалоспорин III ұрпақ клиндамицин
+ метронидазол

Цефалоспорин IV ұрпақ,
аминогликозид III ұрпақ + Фторхинолон III-IV ұрпақ,
Ауруханалық (II топ) метронидазол меропенем
1 2 3
Иммундық тапшылықтағы Цефалоспорин III-IV ұрпақ + Фторхинолон II-IVұрпақ,
пневмония аминогликозид III ұрпақ оксациллин, меропенем
Абсцесс Цефалоспорин III-IV ұрпақ Линкозамид + аминогликозид
н/се ампициллин/сульбактам, III ұрпақ, фторхинолон II-IV
амоксициллин/клавуланат + ұрпақ, меропенем
метронидазол
Плевры эмпиемасы Цефалоспорин III-Ivұрпақ н/се Метронидазол {орнидазол) +
ампициллин/сульбактам, меропенем, фторхинолон III-
амоксициллин/клавуланат + IV ұрпақ
линкозамид
Көкірің таяқшасы Цефалоспорин III-IV ұрпақ + Фторхинолон III-IV ұрпақ,
аминогликозид III ұрпақ + макролид, меропенем
ципрофлоксацин II ұрпақ
Ампициллин/сульбактам, Цефалоспорин II-IV ұрпақ
Staph.aureus, Str.pyogenes амоксициллин/клавуланат, + (Квадроцеф), фторхинолон II-
аминогликозид III ұрпақ IV ұрпақ, клиндамицин
Ампициллин/сульбактам,
амоксициллин/клавуланат н/се Линкозамид, макролид,
Str.pyogenes
цефалоспорин III ұрпақ + меропенем
фторхинолон III-IV ұрпақ
Ампициллин/сульбактам,
амоксициллин/клавуланат + Фторхинолон III-IV ұрпақ,
Наеm. influenzae
азитромицин н/се кларитромицин
цефалоспорин II-III ұрпақ
Антибиотиктерді қолданудың ерекшеліктері
1. Аминогликозидтерді ауруханадан тыс пневмонияны
емдеуді қолданбайды.
2. Нитроимидазолдар ауруханадан тыс және
ауруханалық пневмонияның емінде қолданылмайды.
3. Клеткаішілік патогендерде (хламидия, легионелла,
микоплазма) – макролидтер, фтрохинолондар,
доксициклин, рифампицин.
4. Иммундық тапшылықтағы пневмонияны
стационарда а/б максималды мөлшерлерін п/э
жолмен емдейді: цеалоспорин III ұрпағы –
цефеперазон (гепацеф); цефтазидим (цефтум);
цефтриаксон; аминогликозидтердің III ұрпағы -
амикацин; қосымша – интерферон, иммуноглобулин.
5. Иммунодепрессиясы бар науқастардың емінде –
саңырауқұлаққа қарсы ем (флуконазол,
амфотерицин В, интраконазол), иммуномодуляторы.
6. А/б ұзарту қажет емес: рентгендік белгілер болғанда
ғана.
7. Жүктілердің емінде – амоксициллин, макролидтің III
ұрпағы азитромицин; мидекамицин; I семестрде –
абсолютті көрсеткіш бойынша; цефалоспорин II
ұрпақ – цефуроксим; III ұрпақ – цефоперазон
(гепацеф), цефтазидим, цефтриаксон; IV ұрпақ –
цефепим (квадроцеф), бірақ I семестрде –
көрсеткіштері бойынша; линкозамиды.
Жүктілерде қолдануға болмайды: азолды
антимикотиктер (флуконазол); тетрациклиндер,
фторохинолондар, ванкомицин, метронидазол (I
семестрде), нитрофурантоин (III семестрде).
8. Бауыр жеткіліксіздігінде: пенициллиндер,
цефалоспориндер, левомицетин, фторхинолондар,
макролидтер, линкозамидтер.
9. А/б тағайындағанда клостридиалды емес
псевдомембранозды колитті, дисбактериоз
дамуын жадыда сақтау керек. Сон-тан пайдалы
микрофлораны (наринэ, лактобактерин)
тағайындау қажет.
Ем тиімділігін бағалау 48-72 сағаттан соң
интоксикациялық синдром бойынша жүргізеді.
R көрінісі 4 апта ішінде кері қайтады. Емді дене
қызуы нормаға келген соң + 3 күн емдейді (жалпы
курс 7-10 күн).
Ауыр пневмонияны 14-21 күн, стафилококкты,
грамнегативтіні, легионеллездіні – 21 күн емдейді.
Ем екі кезеңмен жүргізіледі: 2-3 күн – п/э, онан
кейін – ауыз арқылы.
1. Негізгі синдромдар 1) инфекциялық-қабыну (қызба,
қалтырау)
2) бронхтардың тітіркену (жөтел.
қақырық)
3) өкпе-плевралық синдром (ауырсыну,
бронхо-везикулярлы тыныс, крепитация)
4) өкпе тінінің тұйықталу синдромы
(тынысқа қатыспайды, тыныс тұйықтлған,
бронховезикулярлы тыныс, крепитация )
2. Жетекші синдром Өкпе тінінің тұйықталу синдромы
3. Жетекші синдром Жедел басталуы, айқын инфекциялық-
ерекшеліктері қабыну синдромымен жүруі
4. Ажыратпалы 1) Оң жақ бөліктік пневмония
диагнозға алынатын 2) Өкпе абсцесі
аурулар 3) Өкпе инфарктысы
Дифференциалды диагноз:

Ауру Ұқсайтын Ажыратпалы ерекшеліктері
белгілері
Өкпе өкпенің тығыздалу ең мүмкін емес ауру, себебі науқас жасы тек
инфарктысы синдромы, жөтел 18-де, веноздық аурулары жоқ, аурудың
алғашқы сақаттарынан бастап айқын
инфекциялық-қабыну синдромы бар.
Өкпе абсцесі өкпенің тығыздалу «ірің шығу» (прорыв) жоқ, әлсірететін
синдромы, жөтел қосалқы аурулар (мыс. қантты диабет) жоқ,
бірақ алаңсыз шегеруге болмайды.
ПНЕВМОНИЯ! өкпенің тығыздалу өкпе тінінің тығыздалу синдромы аурудың
синдромы, жөтел алғашқы сағатынан бастап айқын
инфекциялық-қабыну синдромымен
қосарланған, өкпе-плевралық зақымдалу
синдромы бар.
Науқас H.
Ер кісі, 18 жаста. 2 күн бұрын ауырды.
Бірінші сағаттан бастап қызба – 38,6°С, қалтырау,
қақырықты жөтел ~ 20 мл, кеуде қуысының оң жағының
ауруы, ауру жөтелгенде, күшейде, оң қабырға жаққа
беріледі.
Бұрын ауырмаған.
Объективті: оң беті қызарған, тынысқа оң жақ өкпесі
қатыспайды. ТАЖ мин 30. АҚ 110/75 ммс.б. Перкуссия – оң
жақта жауырын астында перкуторлы дыбыстың тұйықталуы,
везикулярлы-бронхиалды тыныс, крепитация. Тахикардия,
1 тон әлсіреген. Жүрек шекаралары қалыпты. Ішінің оң
қабырға тұсы ауырады. Бауыры ұлғаймаған,
пальпациялағанда ауырады.
Науқас А. Оң өкпенің төменгі бөлігінің қараюы
Науқас А. емдік бағдарламасы

1. Тәртіп I.
2. Диета №11
3. Амоксиклав 1,2 г х 2 рет к/і – 3 күн,
онан кейін 625 мг х 3 рет ауыз арқылы – 7-
10 күн.
4. Амброксол 30 мг х 3 рет ауыз арқылы.
5. Гепарин 2500 х 4 рет т/а, қан ұюды
бақылаумен.
6. Физиоем.

Ұқсас жұмыстар
Өкпенің жедел қабыну аурулары
ҚҰС ЭМБРИОГЕНЕЗІ
Салыстырмалы фонетика
Көшбасшының жеке тұлғалық қасиеттерінің теориясы
Баға қалыптастыру әдістерін ата
Катиондардың аналитикалық топтары және элементтердің периодтық жүйесі
Тауарлы­материалдық қорлар
Ағзаның конституциясы және оның патологиядағы рөлі
Құрсақішілік инфекциялар
Септикалық шок
Пәндер