Борпылдақ талшықты дәнекер тіннің және қанның қабыну процесіне қатысуы

Презентация қосу

Қожа Ахмет Ясауи атындағы Халықаралық қазақ- түрік Университеті
Медицина факультеті
Адам морфологиясы және физиологиясы кафедрасы

БӨЖ
Тақырып: Борпылдақ талшықты дәнекер тіннің және
қанның қабыну процесіне қатысуы .
Қабылдаған: Тастемирова Бибігүл
Орындаған:Батырбекұлы Нұржігіт
Тобы: ЖМ-208

Түркістан 2023жыл
МАЗМҰНЫ
Кіріспе
Қабыну туралы түсінік
Негізгі бөлім
Қанның қабыну процесіне қатысуы
Борпылдақ дәнекер тіннің қабынуға қатысуы
Қорытынды
Пайдаланылған әдебиеттер тізімі
ҚАБЫНУ
Қабыну организмнің әртүрлі сыртқы немесе ішкі патогендік
әсерлер нәтижесінде дамыған қан айналымның ерекше
бұзылыстарымен және жасушалар пролиферациясымен
сипатталатын стеротипті қорғаушы бейімдеуші реакциясы Ол
қабыну ошағындағы зиянды агенттерді жоюға және зақымданған
ағзаларды тіндердегі құрылымдық өзгерістерді қайта қалпына
келтіруге бағытталған
3-Фаза
Альтерация- тіндердің жасушалардың зақымдануы
Экссудация-Қан тамырларынан қанның сұйық бөлігінің және қан
элементтерінің миграциясы
Пролиферация-жасушалардың көбею нәтижесінде тіндердің қайта
қалпына келуі немесе тыртықтанып бітуі
ҚАННЫҢ ҚАБЫНУ
ПРОЦЕСІНЕ ҚАТЫСУЫ
Экссудация-қабыну ошағынан қанның ағып кетуінің
қиындауына байланысты қан тамыры ішіндегі
гидростатикалық қысымның көтерілуімен түсіндіріледі
Сонымен қатар қабыну медиаторларның лейкоциттердің
қабыну ошағына жиналуы протеолиздік ферменттердің
әсерінде эндотелий жасушаларының зақымдануы байқалады
ІРІҢДІ ҚАБЫНУ Бұл кезеңде қанды зерттегенде , лейкоциттер
мөлшерінің нейтрофильді формаларының есебінен артқанын
көрсетеді және сол жердегі лейкоциттер макрофагтар
микроорганизмдер ыдыраған жергілікті тін барлығы іріңді құрайды.
Паротиттің әрі қарай дамуында, егер консервативті немесе жедел
тиімді емге кіріспесе, ірің без капсуласының жартысын ыдыратып,
тері асты шел қабатына шығып, флегмонаны абсесс эмпиема түзеді
Іріңді паротит асқынған жағдайда қабыну үрдісі
парафарингеальді кеңістікте жайылыды, содан кейін
кеуде қуысына таралу мүмкін. Сонымен қатар, мойын
веналарының және синусты кеңістіктің тромбозы пайда
болады. Ол менингитке ұласуы мүмкін немесе сепсиске
айналып кету қаупі бар бұл жағдайда ағзаларда ірің
метастаздары пайда болады.
Емі
Паротиттің формасына байланысты емі консервативті немесе хирургиялық
болуы мүмкін. Егер емі ертерек басталса, онда көп жағдайда құлақ маңы
безіндегі қабыну процесі, кері дамуға ұшырап іріңді процестің алдын алады.
Негізгі консервативті емі антибиотикотерапия болып табылады. Төменгі
жақтағы қозғалысты азайту қажет.
Егер консервативті шаралар сәтсіздігін көрсетсе іріңді паротит дамыса,
жедел ем жасалады, оның мақсаты – бездегі іріңді ошақтарды ашу және
іріңнің жақсы ағуына жағдай жасау. Әсіресе тілімнің орнына таңдау, бағыты
және ұзындығының маңызы үлкен. Флюктуацияның болунда тілімді әдетте,
ең жұмсарған жерінен жасайды. Қуысты саусақпен тексереді, оны
дренаждайды. Тілімді жасағанда бет нервінің тармақтарының бағытын
есепке алу қажет. Тілімдер паралельді жүруі тиіс, бірақ ешқашан оларға
перпендикуляр түспеуі қажет. Теріні, тері асты щел май қабатын кесіп, құлақ
маңы капсуласын жалаңаштайды. Капсуланы кескенен кейін, саусақпен
батыл немесе пинцентті абайлап іріңдіккке енгізеді, іріңді , секвестрлерді
алып тастап, қуысты дренаждайды.
Операциядан кейінгі кезеңде емдік шаралардан антиобиотиктерді енгізу,
сусызданған науқастарға – инфузионды терапия және жоғары калориялы
тағам қажет.
Геморрагиялық қабыну экссудат құрамындағы
эритроциттердің көптігімен сипатталып күйдіргі,оба,грип
сияқты қан тамырларының эритроциттер үшін
өткізгіштігін арттырып жіберетін індеттерде байқалады
Оба кезінде жалқық құрамындағы эритроциттердің
көбейетіні соншалық қолтықасты бездеріне жиналған
экссудант қан құйылу ошақтарына ұқсас келеді
Қабыну ошағында лимфациттер тек қана иммундық
қабынуда емес кез келген қабынуда болады себебі
тіндердің ыдырау өнімдері антигендік қасиетке ие
Лимфациттер белсенділігі артқанда олар өздерінен
қабыну медиаторары болып саналатын лимфокиндерді
бөліп шығарады олар моноциттер мен макрофагтар
қызметін күшейтеді мысалы пролиферативті қабыну
ВЕНАЛАРДЫҢ ҚАБЫНУЫ

Вена қабырғасының қабынуы флебит(phlebiris)деп аталады,ал
венаның қабынуымен бір уақытта тромбтың түзілуі-
тромбофлебит(thrombohlebitis)Флеботромбоз (phlebothrombosis) деп
вена қабырғасының қабынуынсыз қантамыр ішінде тромб түзілуін
атайды.
ЭТИОЛОГИЯСЫ ЖӘНЕ ПАТОГЕНЕЗІ
Тромбофлебиттің дамуы вена қабырғасына тікелей жолмен енуші
(гематогенді)немесе флегмона , абсцесс, остеомиелит т.б. кезіндегі
қабыну процесінің қоршаған тіндердің вена қабырғасына ауысуы
салдарынан,іріндетуші флораға байланысты.Инфицирлену лимфогенді
жолмен- бастапқы іріңді ошақтан да болуы мүмкін,веналардың
асептикалық қабынуы ,венада қатетердің ұзақ уақыт
тұруында,қантамырдың ішкі қабатының механикалық тітіркенуі
салдарынан пайда болуы мүмкін.
Тромболфлебиттің дамуы үшін бірқатар шарттар болуы қажет.

*қан ағысының баяулауы;
*оның құрамындағы өзгерісі
*қантамыр қабырғасының зақымдануы
*нервтік трофикалық және эндокринді бұзылыстар аллергиялық реакциялар
*инфекция
БОРПЫЛДАҚ ТАЛШЫҚТЫ ТІННІҢ
ҚАБЫНУҒА ҚАТЫСУЫ
Борпылдақ немесе аэролярлы дәнекер тін
Дәнекер тіннің бұл түрі дененің бос жерлерін терінің тереңдігінде
«толтырады». Ол бездердің паренхимасын және қан тамырларының
адвентициясы қабатын қоршап тұрған ішкі қуыстарды
қаптайды.Асқазан-ішек жолдары сияқты шырышты қабаттарда
борпылдақ тіннің ерекше түрі баржеке парақ ».Борпылдақ ұлпа өзінің
мол ұнтақталған затымен және жасушадан тыс сұйықтықпен
сипатталады. Әдетте оның құрамында қозғалмайтын және
қозғалмалы жасушалардың әр түрлілігі бар. Біріншісінде оның
құрамында фибробласттар, май жасушалары, макрофагтар және маст
жасушалары, сондай-ақ дифференциалданбаған жасушалар болуы
мүмкін.Сонымен қатар, бұл тіннің торлы, серпімді және коллагенді
талшықтары аз. Борпылдақ дәнекер тіннің жасушалары кіші қан
тамырлары мен ұсақ жүйке талшықтарынан шығатын оттегі мен
қоректік заттардың арқасында сақталады.Ол ас қорыту және тыныс
алу жолдарының жұқа эпителиясының астында орналасқандықтан,
антигендер мен шабуылдаушы микроорганизмдердің шабуылына
ұшыраған денеде бірінші орын болып табылады, сондықтан оның
иммундық, қабыну және аллергиялық реакцияларға қатысатын
көптеген қозғалмалы жасушалары бар.
Аралық интерстициалдық қабыну ағзалар тініне
стромасына әр түрлі жасушалардың сіңіп қалуымен
сиппаталады Аралық қабыну ошағында гистиоцит моноцит
макрофаг фибробласт плазмалық жасушаларды көруге
болады Аралық қабыну борпылдақ талшықты дәнекер
тінінің көбеюіне яғни склероз үрдісінің дамуына соқтырады
Мысалы Пневмосклероз
ӨКПЕДЕГІ ДӘНЕКЕР ТІННІҢ ӨРБІП
ӨСУІ ПНЕВМОСКЛЕРОЗ ДЕП АТАЛАДЫ.
ПНЕВМОСКЛЕРОЗ БОЛҒАН ӨКПЕ ӨЗ
ФУНКЦИЯСЫН ДҰРЫС АТҚАРА
АЛМАЙДЫ. ӨКПЕ ӨЗІНІҢ
ЭЛАСТИКАЛЫҚ ҚАБІЛЕТІН
ЖОҒАЛТҚАНДЫҚТАН ТЫНЫС АЛҒАНДА
ӨКПЕГЕ АУА АЗ МӨЛШЕРДЕ КІРЕДІ,
ЯҒНИ АДАМ ТЕРЕҢ ДЕМ АЛА
АЛМАЙДЫ, ӨКПЕНІҢ КӨЛЕМІ
КІШІРЕЙІП СЕМІП ҚАЛАДЫ ЖӘНЕ ГАЗ
АЛМАСУ ПРОЦЕСІ ДҰРЫС ЖҮРМЕЙДІ.
Парапроктит

Жедел парапроктит (paraproctis) – тік ішек маңындағы шел май
қабатының іріңді қабынуы.
Этиологиясы мен патогенез

Парапроктиттің қоздырғышы көбінесе ішек таяқшасы, алтын түстес
және ақ стаяилококктар, анаэробтар т.б. Әдетте аралас микрофлора
анықталады.
Микроорганизмнің параректальды шел майға енуіне, артқы өтістің
сызаттары геморроидалды түйіндердің қабынуы тік ішектің және
артқы өтіс өзегіне шырышты қабатының зақымдануы, крипталардың
қабынуы, шатаралық геатомалар, артқы өтіс жабындысын қасу т.б.
ықпал етеді. Ішек маңындағы шел майдың флегмоналары оқ тиген
жарақаттың сонымен қатар ыдырайтын өспелердің асқынуы болуы
мүмкін.
Қабыну процесі айқын ісінуімен және борпылдақ дәнекер тіннің іріңді
инфильтрациясымен ерекшеленеді. Шірітуші инфекция ішек
маңындағы шел маймен я болмаса лимфалық жолдармен жамбас шел
майына таралып іріңдіңтердің түзілуінсіз көбінесе тіндердің ыдырауын
некрозды шақырады. Параректалды іріңдіктердің шектелуінің бес
формасын ажыратады- тері астылық интиоректалды, шырыш
астылық,пельвиоректалды және ретроректалды.
САЛЬПИНГИТ
Сальпингит – жамбас мүшелерінің
қабыну ауруларының (PID) бір түрі.
PID репродуктивті органдардың
инфекциясын білдіреді. Зиянды
бактериялар ұрпақты болу жолына
түскенде дамиды. Сальпингит және
басқа PID түрлері әдетте хламидиоз
немесе гонорея сияқты
бактерияларды қамтитын жыныстық
жолмен берілетін инфекциялардан
(ЖЖБИ) туындайды.

Сальпингит фаллопиялық түтіктердің
қабынуын тудырады. Қабыну бір
түтіктен екіншісіне оңай таралуы
мүмкін, сондықтан екі түтік те әсер
етуі мүмкін. Емдеу болмаған жағдайда
сальпингит ұзақ мерзімді асқынуларға
әкелуі мүмкін.
Мастит
Мастит - сүт безінің паренхимасы мен интерстициаджы
тіннің қабынуы. Жедел мастит, негізінен емізулі әйелдердің
босануынан кейінгі кезеңінің алғашқы 2 аптасында -
босанудан кейінгі мастит. Сирек – емізулі емес, өте сирек –
жүкті әйелдерде кездеседі. Маститтердің пайда болуына
іріңді инфекцияның түрлік құрамының олардың
антигендік қасиетінің және антибиотиктік
резистенттілігінің өзгерісі ықпал етеді. Әдетте мастит бір
сүт безінде дамиды, екі жақты мастит сирек кездеседі.
ЭТИОЛОГИЯСЫ ЖӘНЕ ПАТОГЕНЕЗІ
Маститтің қоздырғышы көбінесе монокультура түріндегі стафилококк.
Ішек таяқшасымен және стрептокооккпен ассосациясы болып
табылады. Сирек – жеке ішек таяқшасы немесе стрептокок, акейде
протей, анаэробты флора , саңырауқлақтар кездеседі. Сирек кездесетін
арнамалы мастит – туберкулезді, мерездік. Инфекция көзі - бактерия
тасымалдаушылар және науқаты қоршаған іріңді қабыну ауруларының
жасырын формасымен ауыратын науқастар. Маститің пайда
болуындағы еі маздысы ол ауруханаішілік инфекция.

Инфекцияның кіру қақпасы көбінесе емізіктердің жарылуы болып
табылады.
Маститтің жіктемесі:
Ісінген формасы
Инфильтративті формасы
Іріңді деструктивті форма
-абсцестенуші мастит
- флегмонозды мастит
- гангренозды мастит
Жедел және созылмалы мастит
Іріңдіктердің ең жиі орналасатын жері – абсцесс бездің артқы бетіндегі
үлесшеде орналасқанда , ол оның артындағы шел майлық кеңістікке
ашылып, сирек форманы – ретромаммарлық абсцесті түзуі мүмкін.
Кейде қабыну процесіне қантамырлардың қамтылуы және олардың
тромбталуы салдарынан бездің кейбір бөліктері некрозданады,
маститтің гангренозды формасы дамиды.
Созылмалы маститтің негізінде қоршаған тіндердің айқын
денатурациясы мен ұсақ абсцестерінің түзілуі тән. Ол жедел матитті
дұрыс емдемеу салдарынан дамиды.
КЛИНИКАЛЫҚ КӨРІНІСІ ЖӘНЕ ДИАГНОСТИКАСЫ

Сүт безіндегі жедел қабыну процесін сүттің жедел іркілісімен
дифференциялдау қажет. Алғаш рет босанушыларда сүттің іркілісі екі
есе жиі кездеседі. Науқастар бездегі біртіндепкүшейетін ауырлық
сезіміне шағымданады. Өспетәрізді түзілім сүт безінің үлесшелерінің
жиектерімен сәйкес келеді, ол жеткілікті дәрежеде қозғалғыш анық
шекарасы бар , беті кедір – бұдырлы, ауырсынусыз. Оны басқан кезде
сүт еркін бөлінеді. Сауғаннан кейін жеңілдік пайда болады. Жалпы
жағдайы аздап зардап шегеді. Сүттің жедел іркілісі көбінесес екі
жақты болады және сүттің таситын мерзімінде дамиды. (босанудан
кейін 3-5күн) .
Маститтің бастапқы сатыларының емі консервативті, іріңді – жедел.
Бездегі сүт іркілісінің белгілері пайда болғанда , бекітуші
таңғыштардың көмегімен безді жоғары көтеріп, ұстап тұрушы таңғыш
салу. Безді босату үшін сүтті сүт сорғышпен сорып алады, сұйықтық
қабылдауды шектейді, окситоцин тағайфндалады. Серозды және
инфильтративті мастит кезінде антибиотиктерді, сульфаниламидтерді,
қаналмастырушы сұйықтықтарды енгізумен инфузионды терапия
колданады. Міндетті түрде күнделікті сүтті сауып тастау керек. Шағын
орналасқан жедел маститте , әсіресе созылмалы маститте , іріңді
ошақты сау тіндерге дейін кесуге және антибиотиктерді енгізуге
жіңішке дренаж қалдырып, тігіс салуға болады
ҚОРЫТЫНДЫ
Жалпы қабыну процесі өте күрделі әрі ауқымды процес
және оған қан айналымы ,эпителий, дәнекер тіндерінің
тікелей қатысуы Қабынудың қаншалықты ауқымды
екенін көрсетеді Қабыну процесі адамның кез келген
бөлігінде немесе кез келген мүшеде болады
Пайдаланылған әдебиеттер
"Патологиялық Анатомия 2009жыл Жауғашты Ахметов
116-140бет
"Ішкі аурулар 2015жыл Р.С.Досмағанбетова 609-619бет
Гистология 2010жыл С.А.Ажаев Т.Ж. Үмбетов 175-178бет
Патологиялық Анатомия Атлас О.В.Зайратьанц
2014жыл 213-272бет
http://medqaz.com/%D1%81%D0%B0%D0%BB%D1%8C%
D0%BF%D0%B8%D0%BD%D0%B3%D0%B8%D1%82-%
D0%B4%D0%B5%D0%B3%D0%B5%D0%BD%D1%96%D
0%BC%D1%96%D0%B7-%D0%BD%D0%B5-%D0%B6%D
3%99%D0%BD%D0%B5-%D0%BE%D0%BD%D1%8B-%
D2%9B%D0%B0%D0%BB%D0%B0
https://kk.wikipedia.org/wiki/%D2%9A%D0%B0%D0%B1%
D1%8B%D0%BD%D1%83

Ұқсас жұмыстар

Дәнекер тіні

Өт шығару жолдарының сипаттамасы мен құрылысы бауырішілік және бауырдан тыс. Бауырдан тыс өт өзекшелері қабығының тіндік құрамы

Жалпы гистология

Дәнекер ұлпасы

МҰРЫН ҚУЫСЫ

Өт қапшығы және өт шығару жолдарының гистофункционалды сипаттамасы

АСТАНА МЕДИЦИНА УНИВЕРСИТЕТІ ГИСТОЛОГИЯ ЖӘНЕ ЭМБРИОЛОГИЯ

Қабыну және оның түрлері

Шеміршек ұлпасы

Ревматойдты артритте мейіргерлік үрдісті ұйымдастыру

Пәндер