АУЫРСЫНУДЫ АНЫҚТАУ

Презентация қосу

АУЫРСЫНУДЫҢ СЕНСОРЛЫҚ ЖҮЙЕСІ
АУЫРСЫНУДЫҢ ФИЗИОЛОГИЯЛЫҚ
МАҢЫЗЫ

Орындаған: Абдуразак З., Тургуналы А.
Қабылдаған: Нургуль Ерланқызы
ЖОСПАР

- АУЫРСЫНУДЫ АНЫҚТАУ

- АУЫРСЫНУДЫҢ МӘНІ

- АУЫРСЫНУДЫҢ ТҮРЛЕРІ

- АУЫРМЫНУДЫҢ СЕНСОРЛЫҚ ЖҮЙЕСІ

- АУЫРСЫНУДЫҢ ФИЗИОЛОГИЯЛЫҚ
МАҢЫЗЫ
АУЫРСЫНУДЫ АНЫҚТАУ

Ауырсыну - бұл жағымсыз сенсорлық және Ауырсыну - бұл кез-келген өте күшті немесе
эмоционалды сезім, тіндердің қауіпті немесе деструктивті тітіркенуден туындаған ОЖЖ-дегі
орын алған зақымдануымен байланысты немесе физиологиялық процестердің жиынтығымен
осындай зақымдану тұрғысынан сипатталған. анықталатын адамның психологиялық
Ауырсынуды зерттеу жөніндегі халықаралық жағдайы.
қауымдастық
АУЫРСЫНУДЫҢ МӘНІ

ОҢ
ТЕРІС
- Қауіпті, ауру туралы сигнал береді
- Көңіл-күйді басады
- Дененің қорғаныс мінез-құлқы мен
- Өнімділікті төмендетеді
ресурстарын белсендіреді
- Ұйқыны бұзады
- Сақтықты үйретеді (теріс күшейту)
АУЫРСЫНУ-ПСИХОФИЗИОЛОГИЯЛЫҚ ЖАҒДАЙ

ЗИЯНДЫ ӘСЕРГЕ ЖАУАП РЕТІНДЕ ДЕНЕНІҢ ТҰТАС КҮЙІ

ӘСЕР ЕТУ КОМПОНЕНТТЕР

Субъективті тәжірибе, ауырсыну сезімі Спецификалық емес:
(белгілі бір ауырсыну қозуын көрсетеді) - органдардың қызметін өзгерту,
- эмоцияны қалыптастыру
- мотивацияны қалыптастыру
Зақымдайтын факторлар ең маңыздыларының бұзылуына әкеледі гомеостаздың
сипаттамалары-жабын қабықтарының тұтастығы, соның арқасында ішкі орта
сыртқы әлемнен оқшауланып, тұрақты болып қалады және олардың қалыпты
жұмыс істеуі үшін қажетті тіндердегі тотығу процестерінің деңгейі сақталады.

Зақымдаушы факторлардың
әсерінен зақымданудан құтылудың
теріс биологиялық қажеттілігі
туындайды, бұл гомеостазды дені сау

қалпына келтіруге бағытталған
дене тіндерінің тұтастығын
сақтаудың функционалды
жүйесінің қалыптасуының негізі созылмалы
болып табылады ауырсынy
ЗАҚЫМДАНУ ТЕРІС БИОЛОГИЯЛЫҚ ҚАЖЕТТІЛІКТІ ҚАЛЫПТАСТЫРАДЫ

АУЫРСЫНУДЫҢ СЕНСОРЛЫҚ ЖҮЙЕСІ

Дене тіндерінің тұтастығын сақтаудың функционалды жүйесі

- Зақымдану туралы ақпарат береді;
- Ауырсынудың субъективті тәжірибесінің пайда болу көзі ретінде қызмет етеді;
- Дене тіндерінің тұтастығын сақтау үшін басқару сигналдарын
қалыптастырушы қалыптастыруға қатысады.
БСҚ АУЫРСЫНУ ҚАТЫСАТЫН МҮШЕЛЕР МЕН ТІНДЕРДІҢ ТҰТАСТЫҒЫН САҚТАУ

Ауырсыну тұрақтылықты тіндердің
Белсенді-қорғаныс мінез-құлқы
тұтастығын басқарады:
1) жабын қабықтарының тұтастығы,
2) оттегімен тыныс алу деңгейі.

Пассивті қорғаныс мінез-құлқы
АУЫРСЫНУДЫҢ ФУНКЦИОНАЛДЫҚ МӘНІ

Дәрігер үшін Науқас үшін

Аурудың әртүрлі кезеңдеріндегі - Зақымдану сигналы
диагностикалық белгі ауырсыну - Субъективті презентациямен және
синдромының локализациясын жағымсыз психо-эмоционалдық
қарқындылығын және ұзақтығын тәжірибемен сипатталатын көп
ескере отырып компонентті күй

ДЕНІ САУ АДАМ ҮШІН
АУЫРСЫНУДЫҢ ФУНКЦИОНАЛДЫҚ МӘНІ

ауырсыну әсерінің қарқындылығы
ДЕНІ САУ АДАМДА:

АУЫРСЫНУ - БҰЛ ҚАЛЫПТЫ СЕНСОРЛЫҚ
СУБМОДАЛЬДІЛІК

КЕЗ-КЕЛГЕН ФУНКЦИЯНЫҢ
ФИЗИОЛОГИЯЛЫҚ
ШЕКАРАЛАРЫНА ЖЕТУ
ТУРАЛЫ СИГНАЛ

Уақыт, күн, сағат
АУЫРСЫНУ РЕАКЦИЯСЫНЫҢ КОМПОНЕНТТЕРІ

1. Перцептивті-ауырсынудың нақты сенсорлық сезімі (белгілі бір ауырсынуды (ноцицептивті) қозуды
көрсетеді).

2. Рефлекторлық қорғаныс мотор реакциясы-тітіркендіргішті жою.

3. Кортекстің ауырсынуын белсендіру-спецификалық емес сенсорлық жолдардың белсендірілуіне
байланысты.

4. Жад механизмдерін белсендіру.

5. Эмоционалды-аффективті:
- жағымсыз эмоция,
- реттеуші реакцияларды белсендіру-вегетативті, гормоналды.

6. Мотивациялық-мінез-құлық:
- ауырсынуды жою мотивациясы, қорғаныс мінез-құлқын қалыптастыру,
- жад механизмдерін белсендіру-ауырсынуды жою тәжірибесін алу.
Перцептивті компонент-ауырсыну сезімі, зақымдану рецепторларынан
ОЖЖ - ге келетін афферентті қозулар негізінде пайда болады;

3. Қабылдау
(ауырсыну
2. Ауырсыну
сигналдарын
импульстарын жүйке түсіндіру)
жүйесінің жоғарғы
бөлімдеріне беру

1. Ноцицепторларды
белсендіру 4. Ауырсынуды
- Тітіркену, модуляциялау
зақымдану,
қабыну
РЕФЛЕКТОРЛЫҚ ҚОРҒАНЫС МОТОР РЕАКЦИЯСЫ ЗИЯНДЫ
ФАКТОРДЫ ЖОЮҒА КӨМЕКТЕСЕДІ;

Орталық жүйке жүйесі

Иннервацияланған
аймақтағы сезім

Ноци-
цептивті
орган
Бүйірлік
спинотала-
микалық
тракт

Зиянды ынталандыру
КОРТЕКСТІҢ АУЫРСЫНУЫН БЕЛСЕНДІРУ РЕТИКУЛЯРЛЫҚ ФОРМАЦИЯНЫ "АУЫРСЫНУ"
АФФЕРЕНТАЦИЯСЫМЕН БЕЛСЕНДІРУМЕН БАЙЛАНЫСТЫ;
ЕСТЕ САҚТАУ МЕХАНИЗМДЕРІН БЕЛСЕНДІРУ
АУЫРСЫНУДЫ ЖОЮ ТӘЖІРИБЕСІН АЛУҒА БАҒЫТТАЛҒАН, ЯҒНИ ЗИЯНДЫ
ФАКТОРДАН АУЛАҚ БОЛУ НЕМЕСЕ ОНЫҢ ӘСЕРІН АЗАЙТУ ЖӘНЕ ЗАҚЫМДАНУДЫ
ЕМДЕУ ТӘЖІРИБЕСІ.
АУЫРСЫНУДЫҢ ФИЗИОЛОГИЯЛЫҚ
МАҢЫЗЫ

Ауырсыну - күшті немесе шектен тыс
тітіркендіргіш әсерінен организмдегі органикалық
және функциялық өзгерістерден туындайтын
ерекше психофизиологиялық жағдай.

Ауырсыну - организмнің интегративті қызметі.
Ол көптеген функционалдық жүйелер
қызметтерін белсендіріп, жарақаттандыру
факторларына төзімділігін күшейтеді.
АУЫРСЫНУДЫҢ ФИЗИОЛОГИЯЛЫҚ
МАҢЫЗЫ

Ауырсыну тітіркендіргіші әсерінен
организмде сана сезімі, сезім түйсігі, зерде,
мотивация, вегетативтік, сомалық және іс
әрекет реакциялары қалыптасады.

Ауырсыну, яғни ноцицепция жүйесі:
-сезімді қабылдайтын рецепторлар;
-өзіндік өткізгіш бөлім;
-орталық жүйке құрылымдармен
сипатталады.
лезде пароксизмальды ауырсыну
Күшті Тоқтаусыз ауырсыну
Орташа
Әлсіз

пароксизмальды ауырсыну пульсирленген ауырсыну

локализацияланған төгілген
шағылысқан ауырсыну

диффузиялық сәулеленумен ауырсыну
Ауырсыну сезімінің аралық бөлімі:
Ауырсыну қабылдағыштары Ауырсыну сезімді өткізеді:
А және С жүйке талшықтары ауырсыну сезімнің екі
туралы екі түрлі пікір бар: түрін тудырады: 1) тез; 2) баяу (сыздап).
Ауырсыну сигналдарын қабылдайтын құрылымдар
орталық жүйке жүйесінің әртүрлі деңгейінде
1) Ауырсыну қабылдағыштары орналасады.
(ноцицепторлар) - бұл бос жалаңаштанған Жұлын-таламус жолы: ноцицепторларда пайда
жүйке ұштары. болған серпіністер - жұлын түйінінен (1 нейрон) -
жұлынның артқы ашасының (мүйізінің) сұр затына (2
нейрон) - жұлын-таламус жолы - таламустың
2) Басқа рецепторлардан: вентралды ядроларына (3 нейрон) - ми қыртысының
- Механорецепторлар - өте күшті нейрондарына өтеді.
механикалық әсерлерден;
- Терморецепторлар - өте күшті Таламуста - пайда болған ауырсыну сезімінің
түрлері (жағымсыз, сыздаған, өткір және т.б.)
жылулық әсерлерден; анықталады.
- Хеморецепторлар - биологиялық
белсенді заттар (кининдер), белгілі
концентрация мөлшердегі калий
иондары, Са 2+, Н+ иондары мен
гистамин, серотонин.
НАЗАРЛАРЫҢЫЗҒА РАХМЕТ!

Ұқсас жұмыстар

Онкологиялық пациенттерге ауырсыну кезіндегі паллиативті көмек

Паллиативті терапия

Ауырсынуды бағалау

Паллиативті көмек пен мейірбикелік күтімге мұқтаж науқастардың категориясы

Миокард инфарктінің клиникасы

Хоспис және паллиативті көмек

Жедел коронарлық синдром

БМСК мекемесіне жүгінген кездегі шағымдар

Онкологиялық науқастарға арналған мейірбикелік күтім мен паллиативті көмектің ерекшеліктері

Мамандандырылған мейірбикелік күтім

Пәндер