САЙЛАУ ЖҮЙЕСІ ЖӘНЕ САЙЛАУ

Презентация қосу

САЙЛАУ ЖҮЙЕСІ
ЖӘНЕ САЙЛАУ
Сайла у жүй есі – сайл ауда дау ы с беру
арқылы бил ік о рг ан дары н жасақтау
процесін реттейтін е режел ер м ен
әдісте рд ің жиы н ты ғы

Сайлаудың негізгі үш
түрі бар: пропорционалды

аралас

мажоритарлы
МАЖОРИТАРЛЫ с а йла у кезінде көпшілікдауыс қа ие
болға н үміткер жеңіс ке жетеді.
Бұл жүйенің өзі екіге бөлін еді:
ЖҮЙЕ а бсолюттік және салыс тырмалы

Абсолюттік мажоритарлы жүйеде үміткер билік Салыстырмалы мажоритарлы сайлау
органына сайлану үшін 50 пайыздан астам жүйесінде үміткерге өз қарсыластарына
дауысқа ие болуы шарт болса қарағанда көбірек дауыс жинаса жеткілікті
болады

Қазақстанда абсолютті мажоритарлы жүйе қызмет
етеді
МАЖОРИТАРЛЫ ЖҮЙЕ

С ай л а удың бұ л т ү р і кө п ж ағ дай да м ем л е кет бас шысын ,
ел п р ез и ден т і н, п ар л ам ен т т і ң ж оғ ар ғы п ал а т ас ы
деп у т ат т ар ын ж ән е ж е р гі л і кт і өз і н-ө зі б асқа р у
ор г ан да р ы қыз м ет кер л е р і н ан ықт а ға н ке зде
п ай да л ан ыл а ды.

К е йбір ел дер д е м аж ор итар лы жү йе з а ң ш ыға р уш ы
о р ганның к і ш і пала тасы, яғни Па р лам е нт
д епу таттар ын сайла у к е з інд е де қ олда нылад ы (АҚШ,
Ф р а нция, Англия).
ПРОПОРЦИОНАЛДЫ ЖҮЙЕ

01 саяси парти яның жинаған дауыстары мен
жеңіп алған мандаттары арасында
пропорционалдылық принципіне
негізделетін сай лау жүйес і.

02 Ө кілді орга нғ а үмі ткер лер ді тек
п арт иялар ғ ана ұсына ала ды.

03 Пропорционалды жүйе тек қа на з аң
шығару шы о рга н депутаттарын
сай лаға н кезде ғ ана қо лданылады
ПРОПОРЦИОНАЛДЫ ЖҮЙЕ

«Ашық тізімде» «Жабық тізім»
сайлаудың әдісіне кезінде
байланысты бір
Қазақстан Республикасы
сайлаушылар тек
немесе бірнеше Конституциясының 95-бабының, 2-
партиялық тізім
үміткерге дауыс тармағына сәйкес, Парламент Мәжілісі
бойынша дауыс
беріледі немесе депутаттары партиялық тізім негізінде
партиялық тізімдегі береді
сайланады, яғни пропорционалды
үміткерлердің реттік (Еуропарламент,
жүйенің ішінде «жабық тізімі»
орны анықталады Израиль, ОАР, 2007
(Финляндия,
қолданылады.
жылдан кейін
Бразилия, Ресей).
Нидерланды).
АРАЛАС САЙЛАУ
ЖҮЙЕСІ

пр опо рц и она лды және м а жо ри т а рл ы
с а й л ау жүй ес і ні ң қо с ы ндыс ына н
т ұр а т ын а ра ла с с а й ла у ж үй ес і ба р .

а ра ла с с ай ла у ж үй ес і нде бүк і л
м анда т т ар дың т ек бі р бөл і гі пар т и ял ық
т і з і мм ен, қ а лға н бө лі гі ж ек елеген
үм і т керл ерг е да уы с бер у а рқ ылы
а нық т ал ады .

П ар ла мент с а й ла уы кез і нде
с а й л ау шы ла р ж ек елеген т ұлғ а ға ж әне
па рт и яғ а ек і бөл ек да уыс бер іп
о т ыр ды
Қазақстан Республикасының «Сайлау
туралы» заңына сәйкес, дауыс берудің екі
түрі бар: төте және жанама. Төте сайлауда
азаматтар республика Президентін,
Парламент Мәжілісі мен мәслихат
депутаттарын тікелей сайлайды. Жанама
сайлау Парламент Сенаты депутаттарын
сайлаған іске асады. Азаматтар бірінші
мәслихат депуттарын сайлайды, содан соң
олар Сенат депутаттарын сайлайды.
ҚОРЫТЫНДЫ:САЙЛАУ
ЖҮЙЕСІНІҢ МАҢЫЗЫ
Дегенмен, әр елдің өзіндік
Сонымен қатар, биліктің сайлау жүйесі бар және соған
классикалық үш тармағы сәйкес сол елдегі демократиялық
Демократиялық қоғам арасындағы тепе-теңдікті құндылықтардың деңгейі
анықталады.
үшін сайлау жүйесі ең сақтаудағы, халық билігін
Биліктің легитимділігі деңгейі
маңызды институт қамтамасыз етудегі, билік сайлау жүйесінің ашықтығынана,
болып табылады құрылымдарын халық әділдігіне және сайлаудың
мүддесіне сай құрудағы демократиялылығына
байланысты өлшенеді
сайлаудың орны ерекше
Пайдаланылған әдебиеттер
тізімі
1.Қуандық Е.С. Саясаттану негіздері. Оқу
құралы.- Толықтырылған үшінші басылымы.-
Алматы, 2013. - 240б.
2.Сыдықов Ұ. Саясаттану. – Алматы: Эверо.
2012.- 132б.
3.Қоғамдық саясат. Саясат, талдау және
баламалар:
Оқулық, /Майкл Е. Крафт, Скот Р. Фурлонг.-
Алматы: ЖШС РПБК «Дәуір», 2017.-468 б.
4.Сарсенбеков Н.Ж. Саясаттану: Электрондық
оқулық. - Қарағанды: КарМТУ, 2015.
http://rmebrk.kz/
Назарларыңызға
рахмет!

Ұқсас жұмыстар

Сайлау жүйелері және сайлау

Сайлау жүйесі

САЙЛАУ ЖҮЙЕСІ САЙЛАУ

Сайлау комиссиясының өкілеттілік мерзімі - бес жыл

Мажоритарлы жүйе

Сайлау құқығы және сайлау жүйелері

Қазақстан Республикасының сайлау жүйесі

Сайлау құқығы қағидаттары

Сайлау жүйелері

Республикасының сайлау жүйесі

Пәндер