ЖЫЛЫ ШЫҒЫС ТҮРКІ БАТЫС ТҮРКІ

Презентация қосу

VI ғасыр ортасында
тарихи аренаға жаңа
тұлға – Түркі қағанаты
келді.Оның негізін
қалаушы – Бумын қаған
болды.
Түркі қағанаты- түркілердің тайпалық одағы тарапынан
орта ғасырларда (552 - 603 ж.) басқарылған Азиядағы ірі
мемлекеттің бірі болған.
ТҮРКІ
Түркі ҚАҒАНАТЫ
қағанаты

603 ЖЫЛЫ

ШЫҒЫС ТҮРКІ БАТЫС ТҮРКІ
ҚАҒАНАТЫ ҚАҒАНАТЫ

Бұлғарлар,хаза
Оғыз,қырғыз,ұйғ
р-
ырлар
лар,печенекте
Батыстағы
р,қыпшақтар
хазар,бұлғар
түркі тілінде
печенектерден
сөйлегені
бөлініп қалған.
анық.
Батыс Түркі— Түрік қағанаты ыдырап, екіге бөлінуі нәтижесінде
пайда болған ерте ортағасырлық түркілер мемлекеті (603 - 704).

Түркі қағанатында саяси-әлеуметтік қайшылықтардың
шиеленісуі, оның дербестікке ұмтылған жеке бөліктерінде
оқшаулану үрдісінің күшеюі, Шығыс және Батыс қағанаттарының
құрылуына алып келді. Батыс Түрік қағанатының негізін Тардуш
(Дато) қаған қалаған.

Шығыс Түрік қағанаты — Түрік қағанаты ыдырап, екіге бөлінуі нәтижесінде пайда
болған ерте ортағасырлық түркілер мемлекеті (682 - 744 жж.).

Түркі қағанатында саяси-әлеуметтік қайшылықтардың шиеленісуі, оның дербестікке
ұмтылған жеке бөліктерінде оқшаулану үрдісінің күшеюі, Шығыс және Батыс
қағанаттарының құрылуына алып келді. Шығыс түркілері Қытаймен жүргізген
қиян-кесті соғыстың нәтижесінде 682 жылы Монғолияда өз мемлекетін қалпына
келтірді. Алғашқы қаған Елтеріс атанған Құтлық, одан кейінгі Қапаған Қағандардың
тұсында қағанат қуатты мемлекетке айналды. Шығыс Түркі қағандығы (682-744)-
Қазақстан, Орталық Азия, Шығыс Түркістан, Оңтүстік Сібір жерлерін алып жатты.
Білге қаған мен Күлтегін мемлекетті одан әрі дәуірлетіп, Қытаймен тиімді шарттарға
қол жеткізді. Даңқты қолбасшы Тоныкөк түркі халқының жауынгерлік даңқын
асқақтатты. Білге қағаннан кейін 741 жылдан қағанат әлсіреп, ыдырай бастайды.
ТҮРКІ ТІЛДЕРІ

Шығыс Еуропадан, Сібір мен Батыс Қытайға дейінгі
кең аумақта тұратын 180 млн. адамның ана тілі, 210
млн. адамның екінші тілі боп табылатын, көбі бір біріне
өте жақын болған 40 тілден тұратын тілдер тобы. Түркі
тілдер жанұясы Алтай тілдері әулетіне жатады. Қазақ
тілі соның бірі боп табылады.
алтай дәуірі; Хун дәуірі

ең жаңа дәуір (20 ғ.) немесе түркі
тілдерінің Қазан төңкерісіне
Көне түркі дәуірі
дейінгі және одан кейінгі даму
дәуірі.

орта түркі дәуірі немесе жаңа түркі дәуірі немесе түркі
негізгі түркі халықтарының қалыптасуы мен
тайпаларының қалыптасу кезеңі; даму дәуірі (16 – 19 ғ-лар)

Н.А.Баскаковтың түркі тілдері бойынша
классификациялауы.Ол түркі тілдерінің дамуының бірне
ше кезеңі бар деп көрсетті.

Ұқсас жұмыстар

Түрік қағанаты

Түркі қағанаты

Арғы түркілердің мәдени мұрасы

ҒҰН ДӘУІРІ ТҮРКІТАНУДЫҢ ҚАЙНАР

Көне Түркі жазуларыны зерттелуі

Қазақ және орыс тілдерінің салыстырмалы грамматикасы

Кейбір лингвисттер түркі халықтарының тамырын

Түркі мәдениеті мен өркениеті және олардың Ұлы Жібек жолы халықтарының мәдениеті дамуындағы мәдени - өркениеттік рөлін айқындау

ТҮРКІ МӘДЕНИЕТІ МЕН ӨРКЕНИЕТІ

ТҮРКІ МӘДЕНИЕТІ

Пәндер