Қарым - қатынастың перцептивті жағы

Презентация қосу

Тақырып 7.
Қарым-қатынастың перцептивті жағы.

Қарым-қатынастың перцептивті жағы – қарым-қатынас
процесіндегі адамдардың бірін-бірі қабылдауы ретінде. Қарым-
қатынастың перцептивті механизмдері: эмпатия, идентификация,
децентрация, аттракция, толеранттылық, рефлексия, кері байланыс.
Тұлғааралық өзара әрекеттесу кеңістігі. Мен және басқалар.
Қарым-қатынас - екі (немесе одан да
көп) адамның күш-жігерін біріктіре
отырып, ортақ нәтижеге қол жеткізу
мақсатына бағытталған өзара әрекеті
Әлеуметтік перцепция
«Әлеуметтік перцепция» терминін алғаш рет Дж.Брунер
1947 жылы перцепция (қабылдау) туралы Жаңа көзқарас
(Жаңа көзқарас) деп аталатын ұғымды әзірлеу кезінде
енгізген.

Әлеуметтік перцепция (қабылдау) басқа адамдарды,
әлеуметтік топтарды, үлкен әлеуметтік
қауымдастықтарды білдіретін әлеуметтік объектілер деп
аталатындарды қабылдау процесі деп атала бастады.

Әлеуметтік перцепция (қабылдау) – адамның басқа
адамдар туралы түсінігін белгілі бір түрде
қалыптастырып, оларға мінездеме беру қабілеті.
Қарым-қатынастың перцептивті
кезеңінде
Адам басқа адамдардың
психологиялық кеңістігін «аздап
ашуға» тырысады - оның
ерекшеліктерін анықтау және сол
арқылы адекватты, шынайы қарым-
қатынасқа барынша сәйкес келетін
адамның тұтас бейнесін құрайды.
Қабылдау мен түсінудің
психологиялық механизмдері
Идентификация
(сәйкестендіру) - басқа
адамды тану тәсілі, оның
ішкі күйі туралы болжам,
өзін қарым-қатынас
серіктесінің орнына қою
әрекеттеріне негізделген.

Басқа адамды түсіну тәсілі
өзін саналы немесе
бейсаналық сәйкестендіру
арқылы оның
ерекшеліктерін танып білу.
Идентификация (сәйкестендіру) - басқа адамды
түсінудің, басқа адаммен сәйкестендірудің ең
оңай жолын қамтамасыз етеді; Адам өзін
басқаның орнына қойып, ұқсас жағдайда
қалай әрекет ететінін анықтайды.
Эмпатия

Эмпатия - бұл басқа адамға эмоционалды жанашырлық білдіру.
Ол басқа адамның жан дүниесінде не болып жатқанын, оның
бастан кешкенін, қоршаған әлемді қалай бағалайтынын дұрыс
елестете білуге негізделген.
Бұл сезім деңгейіндегі түсіну, басқа адамның мәселелеріне
эмоционалды түрде жауап беруге ұмтылу; Басқа адамның
жағдайы оймен емес, сезім арқылы білу.

Бір қызығы, басқа адамның жағымсыз эмоционалды
тәжірибесі (қайғы және т.б.) жағымдыға қарағанда
эмпатияны оңай оятады.
Рефлексия

Рефлексия- бұл қарым-қатынас процесінде Өзін-
өзі тану механизмі, оның негізінде адамның
қарым-қатынас серіктесі Мені қалай
қабылдайтынын елестету қабілеті жатыр.
Бұл енді басқаны білу ғана емес, басқаның мені
қалай түсінетінін білу, яғни адамдардың бір-
бірін танудың екі еселенген процесі.
Аттракция

Аттракция (тартымдылық) басқа адамға деген
тұрақты жағымды сезімнің қалыптасуына
негізделген оның таным формасы.

-басқа адамға деген тұрақты жағымды сезімді,
жанашырлықты, сүйіспеншілікті қалыптастыруға
негізделген оны қабылдау мен түсінудің ерекше
формасы. (бізге адам көбірек ұнамды болса,
соғұрлым оның іс-әрекетін жақсы түсінеміз).
Стереотипизация
Стереотиптеу - серіктесті белгілі
бір стереотипке негізделген
қабылдау, яғни, адамды көргенде
ең алдымен, белгілі бір
әлеуметтік топтың өкілі ретінде
қабылдау.
Стереотип алғашқы қабылдауда
тікелей әсер етеді - субъект
бірінші кездесуде алғашқы
минуттарда адам туралы
қалыптасқан пікірдің әсері, осы
адамның іс-әрекеті мен тұлғасын
одан әрі болашақта сол қалпында
бағалау.
Стереотиптер

Стереотип – ақпарат тапшылығы жағдайында
қалыптасқан құбылыстың немесе адамның
тұрақты, көбінесе жеңілдетілген бейнесі.

Стереотип - күнделікті және кәсіптік іс-
әрекеттер нәтижесінде қалыптасқан, ойлауда
бекітілген және өмір қоятын типтік
мәселелерді шешуде үнемі қолданылатын
өткен тәжірибенің бөлігі.
Перцепция қалай өтеді – «әлеуметтік қабылдау».олар
қарым-қатынас серіктесімен «киім арқылы», яғни
сыртқы белгілері бойынша кездеседі (сыртқы келбет,
физикалық қасиеттер, киім және мінез-құлық ең
ақпаратты болып табылады).
1. Сыртқы келбетіңіздің қандай элементтері ең ақпаратты
болып табылады?
2. Сыртқы бейнені бағалай отырып, адам қорытынды
жасайды, кейде серіктеске белгілі бір қасиеттерді
жатқызады дегенмен келісесіз бе?
3. Қорытындылардың нәтижесінде адам серіктесін
ұнататынын немесе ұнатпайтынын өзі анықтайды
дегенмен келісесіз бе?
4. Адам сыртқы келбетіне қатысты қандай ережелерді
сақтауы керек?

Ұқсас жұмыстар

Тұлғааралық қарым қатынастардың жалпы заңдылықтары

Мәдениет тілі

Қарым - қатынас стильдері

Перцептік жағы

Вербалды және вербалды емес қарым - қатынас

Қарым қатынас құрылымы

Қарым-қатынас формалары

Қарым-қатынас психологиясы

Маскалар байланысы

Қарым-қатынас жайлы

Пәндер