Қазақ жүздерінің ішкі белгілері



Қазақтардың ру-тайпалық құрылымы
1. Рулық құрылыс
2. Қазақ жүздері туралы

Ру - арғы тегі бір әкеден немесе бір шешеден тараған туыстар тобы.
Тайпа - қандас туыстардан тұратын әлеуметтік және этникалық бірлестік. Ол рулар мен аталарға бөлінеді. Тайпаның басқа белгілері: тайпа аумағының болуы, тайпаластардың экономикалық қауымдастықтарының анықталуы, бірыңғай тіл (диалект), сондай-ақ дербес өзін-өзі басқару.
Жүз - этникалық-аумақтық бірлестік.



Жүздік құрылым туралы
Дәстүрлі қазақ қоғамы үш жүзден тұрады: Ұлы жүз, Орта жүз және Кіші жүз. Жүздердің шыққан уакыты, шығу себептері, ішкі мазмұны жөнінде ғалымдардың арасында әлі ортақ пікір жоқ.
В. Бартольд: "Қазақ жүздерінің пайда болуына географиялық фактор әсер етті, табиғи-географиялық жағдайға икемделу және аумақтық оқшаулану жүздердің мәдени-шаруашылық ерекшеліктерін қалыптастырды", - деп есептейді.
Михаил Порфирьевич Вяткин В. В. Бартольдпен келісе отырып: "Жүздердің құрылуына табиғи-географиялық себептермен қатар саяси оқиғалар әсер етті, жекелеген ордалар ерекше саяси одақтар ретінде XVI ғасырдың аяғында қалыптасты", - дейді.
С. Аманжолов: "Қазақ елі, жері үш жүзге моңғолдарға дейінгі кезеңде - X-XII ғасырларда бөлінді", - деп есептейді.

Қазақ жүздерінің ішкі белгілері
М. С. Мұқановтың пайымдауынша, қазақтың жүздері этноәлеуметтік ағзаның жоғары санаттарының бірі. "Этноәлеуметтік организм" деп этностық, әлеуметтік, шаруашылық, саяси бірлестіктерді түсінеміз.
Қазақ жүздерінің мынандай ішкі белгілері бар:
а) ішкі аумақтық тұтастық;
ә) этностық туыстық;
б) шаруашылық-мәдени бірлік;
в) саяси басқару ортақтастығы.

Ұлы жүз
ТАЙПАЛАР
ҚОНЫСТАНҒАН МЕКЕНДЕРІ
ХАЛЫҚ САНЫ
Жалайыр, Дулат, Қаңлы, Ошақты, Сарыүйсін, Шапырашты, Сіргелі, Ысты, Албан, Суан, Шанышқылы.
Жетісу, Шу, Талас, Қаратау, Сырдарияның орта ағысы.
XIX ғ. соңында
700 сындай болды
Орта жүз
ТАЙПАЛАР
ҚОНЫСТАНҒАН МЕКЕНДЕРІ
ХАЛЫҚ САНЫ
Алты атадан тұрады, «Алты арыс» дейді; Арғын, Найман, Қыпшақ, Қоңырат, Керей, Уақ
Орталық, Солтүстік, Шығыс Қазақстан, Оңтүстік Қазақстанда Сырдарияның жоғарғы және орта ағысы. Жетісудың солтүстік-шығысы, Шу мен Сыр өзендерінің аралығы.
XX ғ. басында 1 млн. 350 мың (1 млн. 500 мың)
Кіші жүз
ТАЙПАЛАР
ҚОНЫСТАНҒАН МЕКЕНДЕРІ
ХАЛЫҚ САНЫ
Байұлы, Әлімұлы, Жетіру
Батыс Қазақстан, Шығыста Тобыл, Торғай, Ырғыз өзендері, Мұғалжар таулары. Маңғыстау, Тобыл, Жайық өзендеріне дейін.
XIX - XX ғ. басында 1 млн. 300 мыңдай.

Қарым-қатынастар


СІЛТЕМЕЛЕР
http://old. prosveshenie. kz/index. php?newsid=533
https://prezi. com/-2bzlepfz0eb/presentation/
http://e-history. kz/kz/contents/view/1598
https://yadi. sk/i/NXH-Nm6CnZeiy
- Іс жүргізу
- Автоматтандыру, Техника
- Алғашқы әскери дайындық
- Астрономия
- Ауыл шаруашылығы
- Банк ісі
- Бизнесті бағалау
- Биология
- Бухгалтерлік іс
- Валеология
- Ветеринария
- География
- Геология, Геофизика, Геодезия
- Дін
- Ет, сүт, шарап өнімдері
- Жалпы тарих
- Жер кадастрі, Жылжымайтын мүлік
- Журналистика
- Информатика
- Кеден ісі
- Маркетинг
- Математика, Геометрия
- Медицина
- Мемлекеттік басқару
- Менеджмент
- Мұнай, Газ
- Мұрағат ісі
- Мәдениеттану
- ОБЖ (Основы безопасности жизнедеятельности)
- Педагогика
- Полиграфия
- Психология
- Салық
- Саясаттану
- Сақтандыру
- Сертификаттау, стандарттау
- Социология, Демография
- Спорт
- Статистика
- Тілтану, Филология
- Тарихи тұлғалар
- Тау-кен ісі
- Транспорт
- Туризм
- Физика
- Философия
- Халықаралық қатынастар
- Химия
- Экология, Қоршаған ортаны қорғау
- Экономика
- Экономикалық география
- Электротехника
- Қазақстан тарихы
- Қаржы
- Құрылыс
- Құқық, Криминалистика
- Әдебиет
- Өнер, музыка
- Өнеркәсіп, Өндіріс
Қазақ тілінде жазылған рефераттар, курстық жұмыстар, дипломдық жұмыстар бойынша біздің қор #1 болып табылады.

Ақпарат
Қосымша
Email: info@stud.kz