Саяси ойлар тарихы

Презентация қосу

Саяси ойлар
тарихы
Орындаған: Нұғыманова Ардақ
Тексерген: Асхат Алмасұлы
Топ: АП-101
• Саяси ойлар тарихы адамзат һ өмірінде ерекше орын алатын
сһзсіз қажетті ғылыми, мәдени мұра болып табылады. Ғасырлар
бойы жинақталған зерттелген, қоғамның пайда болуы мен
дамуы олардың саяси жүйелерінің қызметтері туралы мол
мағлұматтар береді. Саяси ілімдер тарихынан хабардар болу,
оны танып білу бүгінде жүріп жатқан тіршілік үшін, қоғам,
мемлекет, үкіметтер үшін өте қажет.
Б.з.д. VIII - VI ғасырларда сол кездегі өмірде, тіршілікте адамдар
арасындағы қатынастарда оның ішінде мемлекет, билік, құқық,
ұтымдары, бұрын беймәлім болып келген өзге де жаңа пікірлер
айтыла бастады. Сондай-ақ, діни-аңызға негізделген
көзқарастардан біртіндеп арылу тенденциясы да байқалды.
Ендігі жерде өмірге көзқарас көбінесе ғылыми негізге сүйене
бастады. Көзқарастардың бұлай өзгеруне Заратуштраның
(Перссия), Конфуцийдің,Мо-цзынын (Қытай), Будданың (Индия)
ілімдері басты рөл атқарды.
• Ежелгі Қытай ойшылы Конфуций (б.з.д. 551-479
ж.ж.) өзінің саяси доктринасын моралды
максималарға негіздендірді, үлгілі адам
концепциясын жасады. Конфуций бойынша,
ондай адамадамгершілікті, адал, таза ниеттіболуы
керек. Ойшыл идеяларын жанұия, қоғамға,
мемлекет ұйымдастыруға байланыстырған.
Конфуций елбасқарудың адамгершілікті басқару
принципін ұсынды. Басшы адам негізгі шешім
қабылдауда тұрақты және адал болып өз
халқының жағдайын ойлап тұру керек деген.
• Платонның (б.з.д. 427-347) мемлекет жайлы ойының
философиялық негізі - идеализм болып табылады,
ол мемлекеттің идеалды үлгісін құрастыруын мақсат
еткен. Идеалды мемлекет туралы Платон Мемлекет,
Зандар, Софист,Парменид еңбектерінде айтады,
бұнда ол адал мемлекетті адам менсалыстырады,
мысалы: адамның жанының үш бастамасына
(ақылдығы,қаһарлығы мен қозулығы) мемлекеттің
үш бастамасы сайкес (келісімділігі, қорғаныстылығы,
іскерлігі). Ал осы соңғы үш бастамаға елдің үш
қатары сайкес: басшылар, жауынгерлер,
жұмысшылар.
• Платонның айтқан сөзі:
Заңға бағынбайтын
мемлекет тез қирайды, ал
егер де басшы - заң болса
мемлекет өрлейді, елі
Құдайлардың ризалығында
болады.
"Мемлекет туралы", "Заң туралы" Платон бойынша бұрыс мемлекеттер:

Олигархия- Тирания-
байлар билігі қатыгез
Тимократия- Демократия- тиран
тәккапарлар көпшілік
билігі билігі
Дұрыс мемлекеттік басқару
формасы:

Монархия- Аристократия-
монархтың билігі ақсүйектер Полития-
билігі орта тап
би
• Аристотель (б.з.д. 384-322) мемлекет деген де
оны Полис - ежелгі грек еліндегі қоғам мен
мемлекеттің саяси-экономикалық ұйымы, қала-
мемлекетті айтады. Негізгі саяси еңбектері -
Саясат,Афиналық полития, Этика,
Риторика.Аристотель бойынша, биліктің дұрыс
түрі - монархия, аристократия, политияны
жаткызады. Ал бұрыс түріне -тирания, олигархия
мен демократияны. Аристотель бойынша,
демократия белгілі бір уақыттан кейін
охлократияға - қара тобыр адамдардың билігіне
айналады.Жалпы айтқанда, ойшыл
демократияның барлық түріне қарсы болған.
• Христиан дінінің теориясын жасап, шынына жеткізген
монах Фома Аквинский (1225-1274) өмір сүрді. Оның
саяси көзқарастары "Билеушілердіңбасқаруы туралы",
"Теологияның жиынтығы" деген еңбектерінде
қаралды.Аквинский өз шығармаларында
Аристотельдің көзқарастарын котолик дінінің
қағидаларына бейімдеуге тырысты. Атап айтсақ ол
Аристотельдің адам қоғамдық және саяси тірі жәндік
деген пікірін негізге алды. Жалғыз адам ау бастан өз
мұқтаждығын, қажеттілігінжеке - дара қанағаттандыра
алмайды. Сондықтан бірігіп мемлекет болып өмір сүру
адамдардың пешенесіне әуел баста жазылған деп
түсіндірді. Мемлекеттік биліктің мақсаты - "ортақ
игілікке" жету, адамдарға лайықты, ақылға сыйымды
өмір сүруге жағдай жасау.

Ұқсас жұмыстар

Николло Макиавелли саяси ойлары

Саяси ғылымның даму тарихы және негізгі кезеңдері

Әлемдегі саяси ойлардың дамуының негізгі кезеңдері

Аристотель - саяси ғылымның негізін қалаушы

Қазақстандағы дамуы, саяси ойшылдар

Өмірдің мәнін негізгі тақырып етіп ұстанған ойшылдар

ҚАЗАҚСТАН САЯСИ ОЙЛАРДЫҢ ТАРИХЫ

Түркі дәуірі ойшылдарының нақыл сөздері

Социология ғылымы және оның құрылымы

Әлеуметтанудың қалыптасуындағы негізгі кезеңдер

Пәндер