Ацетальдегид өндірісі

СӨЖ-2 Ацетальдегид өндірісі

Тексерген: Керимкулова Айгуль

Орындаған: Кенжебекова Шырын

Notes: Междустрочный интервал + номера страниц

Жоспар

09. 11. 2023

Физикалық қасиеттері

Ацетальдегид (этаналь, сірке альдегиді) СН3СНОтүссіз жеңіл қайнайтын сұйықтық, тұншықтырғыш иісі бар, қайнау температурасы 20 С, балқу температурасы -123, 5 С және тығыздығы 0, 783 т / м3. Ауада ацетальдегид 400 с жанғыштық шегі бар жарылғыш қоспалар түзеді. Оттегі қоспалары төмен температурада тұтанады температура-шамамен 140с. Ацетальдегид сумен жақсы араласады, этанол, диетил эфирі және басқа да органикалық еріткіштермен, кейбіреулерімен азеотропты қоспалар түзеді. Ацетальдегид сутектік байланыс түзбейді, сондықтан оның қайнау температурасы басқа спирттерге қарағанда айтарлықтай төмен.

09. 11. 2023

Ацетиленнің физикалық қасиеттері

Ацетилен (этин) C2H2-таза түрінде әлсіз эфир иісі бар, қайнау температурасы -83, 8 оС, балқу температурасы -80, 8 оС (0, 17 МПа) және тығыздығы 1, 09 кг/м3 болатын түссіз газ. Ацетиленнің критикалық температурасы 35, 5 оС. 500оС дейін қыздырғанда және 2*105 Па жоғары қысымға дейін қысқанда, ацетилен, тіпті оттегі болған кезде де, жарылыспен ыдырайды. Ыдырау ұшқын мен үйкелістен басталады.

Ацетиленнің жарылыс қаупі мыс сияқты ацетиленидтер түзуге қабілетті металдармен байланыста артады. Бұл жабдықтың материалын таңдау кезінде ескерілуі керек. Ауамен ацетилен тұтану шегі 2, 3 және 80, 7% болатын жарылғыш қоспалар түзеді. Бұл жағдайда қоспалардың жарылыс қаупі оларды инертті газдармен (азот, метан) немесе булармен сұйылту арқылы төмендейді. Ацетилен басқа көмірсутек газдарына қарағанда суда ериді. Ацетиленнің әртүрлі еріткіштердегі ерігіштігі оны басқа газдармен қоспалардан оқшаулау үшін, сондай-ақ баллондарда ерітінді түрінде және ацетонда сақтау кезінде үлкен маңызға ие.

09. 11. 2023

Ацетальдегидтің қолдану салалары:

09. 11. 2023

Қолдану бағыттары

Ацетальдегид - ацетилен мен этиленді өңдеудің маңызды көп тонналық өнімдерінің бірі және органикалық синтез өнеркәсібінде кең ауқымда қолданылады.

Ацетальдегидті қолданудың маңызды бағыттары:

сірке қышқылына және сірке ангидридіне тотығу;

цианггидрин алу, содан кейін оны акрилонитрилге, акрил қышқылының эфирлеріне, сүт қышқылына дейін өңдеу;

альдол конденсациясы және альдолды бутандиол-1, 3 және бутадиен-1, 3, н-бутанол, кротон альдегидін өңдеу;

пиридин мен винилпиридин гомологтарын алу үшін аммиакпен конденсация;

формальдегидпен пентаэритритке дейін конденсация.

Қазіргі уақытта әлемде сірке қышқылы мен оның ангидриді, этилацетат және 2-этилгексанол өндірісіне 95% жұмсалады.

09. 11. 2023

Ацетальдегидті өндірудің өнеркәсіптік әдістері

Ацетальдегид өндірісінің негізгі шикізаттары-ацетилен және этилен.

Ацетиленнен ацетальдегид алыну жолдары:

сынап катализаторындағы сұйық фазада немесе қатты кадмий катализаторындағы бу фазасында тікелей гидратация арқылы;

төменгі қаныққан спирттердің винил эфирлері арқылы.

Бу фазасындағы ацетиленнің гидратациясы гетерогенді-каталитикалық экзотермиялық реакцияны білдіреді, теңдеу бойынша: С2Н2+Н2О = СН3СОН.

Бутилвинил эфирі арқылы ацетиленнен ацетальдегид өндіру винилбутилді эфир алу үшін н-бутанолды ацетиленмен винилдеудің екі сатылы процесі болып табылады: С2Н2+С4Н9ОН = СН2СН-ОС4Н9

және одан кейінгі гидролиз:СН2=СН-О-С4Н9 +Н2О = СН3СНО+С4Н9ОН.

Қауіпсіздік шаралары, зияндылығы

09. 11. 2023

Ацетальдегид өндірісіне мынадай өнеркәсіптік шығарындылар тән: Технологиялық қондырғы агрегаттарын тоқтату және іске қосу кезінде ағынды сулар мен зиянды газдар шығарындылары. Ағынды суларда өндірістен шығарындылар түсетін су объектілерінің фаунасына теріс әсер ететін күрделі органикалық заттар болуы мүмкін. Су қоймаларының фаунасына теріс әсер етпеу үшін ағынды суларды қоспалардан тазарту керек. Тазарту әдістері: адсобция, сіңіру, сүзу және биохимиялық әдістер. Газдарды тазартуды абсорбция, адсорбциялау және электрофильтрлерде жұқа дисперсті сұйық және қатты ластаушы заттардан тазарту арқылы жасауға болады.

Ацетальдегид буларының әсерінен адамның зейіні әлсірейді, реакция тежеледі, қозғалыс корреляциясы бұзылады. Миға енген кезде ацетальдегид жүйке жасушаларына улы әсер етеді, бұл сананың бұзылуынан көрінеді. Нәтижесінде адамның ацетальдегид буларымен ашық өзара әрекеттеспеуіне жағдай жасалуы керек. Заттың тыныс алу органдары арқылы енуі ең қауіпті, себебі мұрын, ауыз және жұтқыншақ қуысының шырышты қабаттары үлкен сору қабілетіне ие.