Халық денсаулығын бағалау кезінде сипаттамалық эпидемиологиялық зерттеулердің мақсаты

Презентация қосу

Марат Оспанов атындағы Батыс Қазақстан медицина университеті
Клиникалық эпидемиология

Халық денсаулығын бағалау кезінде
сипаттамалық эпидемиологиялық
зерттеулердің мақсаты. Сипаттау-бағалау
зерттеулері (статистикалық).

Орындаған:Кисметов
Ахмет
Кадырғали
102 топ Ерназ
студенттері
Тексерген: Гулжайна
Есболатқызы
Халық статикасы
Халықтың статикасы келесі негізгі белгілер бойынша зерттеледі: жынысы,
жасы,
әлеуметтік, кәсіби топтары, неке жағдайы, үлты, білімі, Азаматтыгы,
түрғылыкты жері,
белгілі бір уақытта халықтың тыгыздыгы. Бүл деректер жүйелі түрде өткізілетін
халық
санагы мен арнайы іріктемелі зерттеулерден алынады.
Халық санагы халықтың жалпыға ортақ (жаппай) есебін білдіреді, оның
барысында
елдің немесе экімшілік аумақтың әрбір түрғынын белгілі бір уақытта
сипаттайтын деректер
жиналады.
Халықты жаппай есепке алумен қатар, санақ кезеңіндегі халық саны мен
қүрылымындагы өзгерістерді зерттеуге мүмкіндік беретін таңдамалы
әлеуметтікдемографиялық зерттеулер жүзеге асырылады.
Сонымен қатар, санақ жылдары халық санына ағымдағы бағалау жүргізіледі.
Ол
соңгы халық санағының нэтижелері негізінде жүзеге асырылады, оған жыл
сайын
туылғандардың саны мен осы аумаққа келгендердің саны қосылып, қайтыс
болғандардың
саны мен одан кеткендердің саны шегеріледі. Жалпы саны туралы деректер
жэне жасжыныстық қүрамын сипаттайтын мэліметтер түрақты Халық бойынша
келтіріледі.
Популяцияның өмірлік циклінде табиғи нәрсе-бұл халықтың картаю процесі.
Қартаюдың екі түрі бар:
1. Төменнен қартаю, бұл егде жастағы топтардағы өлім деңгейінің өзгермеуі аясында
туудың
төмендеуінің нэтижесі;
2. Жоғарыдан қартаю, бүл туудың күтілетін өмір сүру ұзақтыгының артуы, туудың
төмен
деңгейі аясында егде жастағы топтардағы өлім-жітімнің төмендеуі.
0-14, 15-49, 50 жэне одан жоғары жастагы адамдардың үлес салмағын есептеу
негізінде халықтың жас түрін анықтауға болады.
0-14 жастагы балалардың үлесі 50 жастан асқан халықтың үлесінен асатын халықтың
даму түрі прогрессивті болып саналады.
Регрессивті деп 50 жастан асқан адамдардың үлесі 0-14 жастағы балалардың үлесінен
асатын халықтың даму түрі саналады.
Стационарлык-бұл халықтың даму түрі, онда 0-14 жас аралығындағы балалардың
үлесі 50 жастан асқан адамдардың үлесіне тең.
Халықтың прогрессивті түрі халыктың одан эрі көбеюін қамтамасыз етеді;
регрессивті тип депопуляция арқылы үлтқа қауіп төндіреді.
Алайда, көптеген елдер үшін 50 жас-бүл еңбекке қабілетті халықтыц жасы, сондықтан
оны жас кұрамын анықтауда негіз ретінде алу екіталай. Осыған байланысты, көбінесе
халықтың «демографиялық қарттығының» деңгейі 60 жастан асқан адамдардың нақты
салмағымен анықталады, ол үшін арнайы демографиялык шкалалар қолданылады.
Халықтың аурушаңдығы. Халық
денсаулығын кешенді бағалау
ХАЛЫҚТЫҢ АУРУШАҢДЫГЫ АҚПАРАТ АЛУ КӨЗДЕРІНЕ ЖЭНЕ
ТУРАЛЫ АҚПАРАТ АЛУДЫҢ НЕГІЗГІ ЕСЕПКЕ АЛУ ЭДІСТЕМЕСІНЕ
КӨЗДЕРІ: БАЙЛАНЫСТЫ:

1. Халықтың амбулаториялық- 1. Денсаулық сақтау
емханалық мекемелерге үйымдарына жүгіну деректері
медициналық көмекке жүгінуі бойынша сырқаттанушылық;
кезінде ауру жағдайларын 2. Медициналық тексеріп-
тіркеу;
2. Ауруханаға жатқызу қарау деректері бойынша
жагдайларын тіркеу; сырқаттанушылық;
3. Медициналық тексерулер 3. Өлім себептері туралы
кезінде анықталған ауруларды деректер бойынша
тіркеу; сырқаттанушылық;
4. Патологиялық-анатомиялык 4. Толық (шынайы) ауру.
жэне сот-медициналық
зерттеулердің деректері бойынша
ауру жағдайлары мен өлім
себептерін тіркеу
Aypy халықтың денсаулығын кешенді бағалаудың маңызды
қүрамдас бөлігі болып табылады. Аурудың есебін барлық
медициналық мекемелер жүргізеді. Ауруды талдау федералды,
аймақтық жэне муниципалды басқару деңгейлерінде басқару
шешімдерін эзірлеу үшін қажет. Денсаулық сақтау. Оның
негізінде ғана денсаулық сақтау мекемелері желісінің дамуын
дұрыс жоспарлау жэне болжау, ресурстардың эртүрлі түрлеріне
қажеттілікті бағалау мүмкін болады. Aypy көрсеткіштері
медициналық мекемелердің, жалпы денсаулық сақтау жүйесінің
сапасын багалау критерийлерінің бірі болып табылады.
Денсаулық сақтау мекемелерінің ғылыми танымы мен
практикалық қызметінің объектісі ретінде ауру өзара
байланысты үғымдардың күрделі жүйесі болып табылады.

.
Сипаттылық бағалау
Сипаттамалық-бағалаулық (статистикалык) зерттеулер
Сырқаттылықты (инциденттілікті, преваленттілікті) сипаттау,
әдетте, ресми статистикалық деректер бойынша жүргізіледі, оларға
қаралу ға келген адамдарда анықталган сырқаттылық кіреді.
Зерттеу турақты, белгілі мерзімдерге орай, үйреншікті түрде
жүргізіледі. Бірқатар авторлар зерттеудің осы түрін ғана
«статистикалық» деп атауды ұсынады.
Сипаттау көлемі, толықтығы және сенімділігі әр түрлі факторларға,
ең бірінші кезекте, сырқаттылықты анықтау және тіркеу сапасына
тәуелді.Кандай да болмасын арумен халық сырқаттылығын сипаттау
- «Қашан ауырды?», «Қайда ауырды?», «Кім ауырды?» сұрақтарына
жауап берумен шектелмейді. Сипаттау сырқаттылық шамаларын
салыстыруды және бағалауды қарастырады. Бұл келесі сұрақтарға:
«Қашан жиі, Қашан сирек ауырады?», «Қандай халық топтары
«ұжымдар» сирек,
Қандайы жиі ауырады?», «Қай аумақта жиі, қайсысында сирек
ауырады?» жауап беруді көздейді.
Сырқаттылық көрінісі
Сыркаттылық көрінісі - бұл сырқаттылықты
уақыт, аумақ және халықтын әлеуметтік жас
топтары бойынша таралуы. Жүргізілген
зерттеулер нәтижесінде қауіп уақыты, қауіп
топтары (ұжымы), қауіп ауманы анык-талады
жоне сырқаттылықтын нақ осы таралымынын
қауіп факторы туралы болжамы жасалады.
Анықталган сырқаттылық көріністерін дәлірек
сипаттау ушін әр түрлі статистикалық әдістер
қолданылады, олар алынған нәтижелердін
сенімділігін арттырады. Мысалы, сырқаттылық
көрсеткіштері айырмашылығын, халықтын әр
түрлі әлеуметтік-жастық топтары
эпидемиологиялық айырмашылығын,
тенденциялар (есу каркыны, тенденция
жылдамдыгы) сипатын, сенімділікті бағалау
әдістері.
Сырқаттылықты
сипаттау
Сыркаттылықты сипаттау дегеніміз - оны уақытқа,
халықтын әлеуметтік-жастық топтары, аумаққа
байланысты таралу ерекшеліктеріне
сипаттама беру және сырқаттылық шығуы мен
таралуына қатысты
қауіп факторларын тұжырымдау. Сонымен қатар,
сырқаттылықты си-паттау мерзімі шектеулі екенін және
айтылған болжамдардын тексері-луін
қарастырмайтынын атап ету қажет.Сипаттамалык
эпидемиологиялық зерттеулер тек сырқаттылықты
зерттеумен шектелмейді, сонымен бірге ауру ету
ауырлығы мен аяқталуын, өлімділікті, инциденттілікті,
бедеулікті т.б. әсерлердін, мысалы, есірткілердін,
ішімдіктін, темекі шегудін ақырын зерттеу үшін де
қолданылады.
Сипаттамалық
• Сипаттамалық (дескриптік) зерттеулер бақылаулық
(обсервация-
• лык) зерттеулерге жатады. Сипаттама оз алдына
аяқталған зерттеу болуы мумкін, сонымен бірге осындай
зерттеулерде алынған жана эпидемиологиялық
деректер зерттеушілерді аналитикалық талдау
жургізуге итермелейді, олардын ақырғы нәтижесі -
аурудын шығу және таралу себептерін анықтау болмақ.
Бұл жағдайда сипаттамалық зерттеу - тек толыққанды
эпидемиологиялық зерттеудін аттап етуге болмайтын
бірінші кезеңі, себебі сырқаттылық көріністері
ерекшеліктері тек сипаттау кезінде белгілі болады.
Екінші кезенде, аналитикалық зерттелерде оларды
биологиялық, әлеуметтік және табиғи факторлардың
жиынтығы белсенділігімен салыстырады.
Назарларыңызға
рахмет

Ұқсас жұмыстар

Негізгі стоматологиялық аурулардың біріншілік профилактика әдісі

Медицина және денсаулық сақтау теориялары

Халықты санитарлық - эпидемиологиялық сауаттылығын қамтамасыз етудің міндеттерң мен қағидаттары

Эпидемиологиялық зерттеулер, эпидемиологиялық әдіс түсінігі, эпидзерттеулер типтері

Әлеуметтанулық зерттеу танымдық қызметтің түрі ретінде

Денсаулық сақтауды жоспалау

Айнымалы шамаларды анықтау

Сандық әдістер

Су факторторларымен байланысты аурулардын алдын алу жөніндегі шаралар

Медициналық көмек

Пәндер