Этика құрылымы мазмұны

мазмұны

Кіріспе

Этика негізгі мәселесі

Этика құрылымы

Құндылықтар философиясы

Қорытынды

Кіріспе

Этика (грек. ethos - дағды, әдет-ғұрып) - зерттеу нысаны мораль, адамның мінезқұлқы болып табылатын ежелгі теориялық пәндердің бірі. Термин және айрықша зерттеу пәні ретінде өз бастауын Аристотель еңбектерінен алады.

« Этизм» термині Аристотельдің ар-ождан мәселесіне арналған үш шығармасының («Никомах этикасы», «Евдем этикасы», «Үлкен этика») атауына кірген. Этикалық ой-толғамдар адамдардың мінез-құлықтары мен салт-дәстүрлерінің әралуан екендігін баяндаудан басталады

1. Этикадағы мораль мәселесі

Этика құрылымы

. Этика үш бөліктен тұрады:

Теориялық этика - этиканың негізгі үғымдарын, оның зерттеу пөнін, ғылым ретінде даму тарихын зерттейді. Нормативті этика - негізгі этикалық категорияларды: мейірімділік пен катыгездік, ізгілік пен жауыздык, ар-үждан, үят, абырой, парыз және т. б. Қарастырады. Эмпириялық этика - белгілі бір кезеңдердегі адамзат үйымдарының накты адамгершілік келбеті туралы түсінік береді.

Этика негізгі мәселелері

Этиканың негізгі мәселелері Мораль, Жақсылық пен жамандық мәселесі Адам өмірінің мәні мен мақсаты мәселесі Әділдік мәселесі

Этика негізгі міндеттері

Этика құрылымында келесі блоктарды бөліп көрсету заңды:

Құндылықтар философиясы

Құндылық - бұл адам және қоғам үшін бір нәрсенің оң

маңыздылығы. Құндылықтар туралы ілім аксиология (грек

тілінен: «аксис» - құндылық, «логос» - ілім) деп аталады.

«Құндылық» ұғымы «баға» және «мақсат» деген түсініктермен

байланысты. Құндылықтар адам ойларына, істеген

қылықтарына, заттарға баға берудің негізі, өлшемі (критерийі)

ретінде танылады. Адам нені құндылық деп санаса, соны өзінің

мақсатына айналдырады. Махатма Ганди: «Сіздің

құндылықтарыңыз сіздің тағдырыңызға айналады», - деген.

мазмұнына қарай - экономикалық, саяси, әлеуметтік және

рухани құндылықтар;

субъектісіне қарай - тұлғалық, топтық, ұлттық, таптық,

жалпы адамзаттық;

- қажеттіліктерге қарай: материалдық (баспана, тамақ,

киім және т. б. ) және рухани құндылықтар;

Қазақ философиясының дәстүрлі ерекшелігі - адам экзистенциясына

(тіршілігіне) бетбұрыс, адам болмысының мән-мағыналы негіздерін

руханилық тұрғыдан іздеу. Бұл беталыс қазақ ақындарының

шығармашылығына, араб-мұсылмандық және түркі тілді ойшылдардың

кәсіби философиялық ізденістеріне, қазақ ағартушылдардың ілімдеріне тән

Қазақ үшін ең басты құндылық, ең бағалы нәрсе - өмір. Адам тіршілікте

өзінің өмірін әр күнін бағалап, мандайға жазылған өмірді гүлдендіруге,

жандандыруға, мәнді өткізуге ұмтылуы тиіс.

Абай этика тақырыбын қозғағанда, иман мәселесіне көп көңіл аударады. "Иман" термині қазақ санасына мұсылманшылық арқылы енген. Ол арлылық синонимі болып табылады"Ұят кімде болса, иман сонда" деген мақалды Абай өзінің отыз алтыншы сөзіне негіз етіп алып, ұят түсінігін талдайды.