Әлеуметтік стратификация




Презентация қосу
Әлеуметтік
стратификация

Орындаған:Жақсылықова Б.
Тексерген:Шугаева Б.
ТФП 18-0015-1к
"Стратификация”
терминінің өзі
социологияға геологиядан
келген. Ағылшын тілінде
"strata” немесе "stratum”
сөзі алғашында
геологиялық қабат деген,
ал "stratіfісatіon” сөзі
қабатталу, қатталу деген
ұғымды білдірген.
Қоғамды белгілі бір
топтарға бөлу мағынасына
ие болған.
Қоғам адамдарын стратталарға жіктеудің
тарихи үш типі

Касталар

Сословиелер

Таптар
Стратификациялық жүйе

Жабық жүйе
Үндістан қоғамында орын алған
Ашық касталық жүйені жатқызуға болады.
«Каста» - латын тілінде castus (таза)
Қоғам мүшелерінің статустары мен деген мағынаны береді. Бұл жүйе 1900-
әлеуметтік жағдайларын шы жылға дейін сақталып келген. Үнді
өзгертулеріне мүмкіндік бар қоғамында қалытасқан дәстур
әлеуметтік құрылым ашық бойынша қоғам мүшелері касталарға
стратификациялық жүйе деп алады жіктелген және соған байланысты
әлеуметтік статус ата-аналарынан
балаларына беріліп, ол өмірлік статусқа
айналып отырған.
Дәреже ұғымы стратификацияны талдауда шешуші
мәнге ие болады. Ол страталардың өмір сүруінде
бағалау факторлары: адамның қандай да бір
жағдайдағы мінез-құлқының желісі, оның өзін
және айналасындағыларды дәрежелеуге
көмектесетін белгілерге негізделген бір нәрсеге,
ұстанымдарға көзқарасы үлкен рөл атқаратынын
көрсетеді.
Әлеуметтік мобильділік - бұл әлеуметтік
мәртебелер жүйесінде адамның
жағдайының өзгеруіне байланысты
әлеуметтік стратификациялар механизмі.

Әлеуметтік мобильдік

Жоғарылау Төмендеу
Санасы, мінез-құлқы мен мәртебесі түйісіп
отыратын, аралық жағдайда және көбіне қандай да
бір себептермен өзара әрекеттес әлеуметтік
топтардың біріне ұзақ уақыт бойы бейімделе
алмайтын немесе бейімделгісі келмейтін
адамдардың, қандай да бір әлеуметтік топтар
өкілдерінің жиынтығы маргиналдар деп аталады
(от латынның margіnalіs - шетте тұрған деген сөзінен
шыққан).
Ғалымдар Пікірлері
«Стратификация әр түрлі топтардың,
адамдардың арасындағы құрылымдалған
Энтони Гидденс теңсіздік ретінде анықталуы мүмкін” деп
есептейді. "Адамдар теңсіздіктің қандай да бір
(1938) өлшемімен иерархиялық ұйымдастырылған
қатарға тізілгенде әлеуметтік жіктелу әлеуметтік
стратификацияға айналады” .
"Әлеуметтік стратификация тұтас қоғамдық
Чавдар Кюранов құрылымдағы көлденең топтар жүйесін
білдіреді”
(1921-2004)

«Стратификация теңсіздіктің бір ұрпақтан бір
ұрпаққа берілуіне көмектесетін тәсілдермен
Нейл Смелзер байланысты; бұл ретте қоғамның әр түрлі
(1930-2017) топтары пайда болады”
Әлеуметтік стратификация
проблемасына қазіргі заманғы
көзқарастың негізін Макс Вебер
қалаған болатын, ол әлеуметтік
құрылымды таптармен және оларды
тудырушы меншік қатынастарымен
қатар әлеуметтік мәртебе мен билік те
маңызды орын алатын көп өлшемді
жүйе ретінде қараған. М.Вебер
экономиканы ұйымдастыруды
стратификацияның негізі деп санамай,
экономикалық сипаттамалардың
бастапқылығы тезисінен бас тартты
және "стратификацияның үш
автономды өлшемдері” туралы өз
1864-1920
ұғымын тұжырымдады.
Капит
ал
иеле
рі
Интелектуалдар,
менеджерлер,
басқарушылар

дәстүрлі ұсақ буржуазия

Жұмысшы табы
К. Маркс таптардың пайда болуының
экономикалық себептерін ашып
көрсетті.бұл себептерге К. Маркс қоғамдық
еңбек бөлінісі мен жеке меншіктің шығуын
жатқызады. Сонымен қатар К. Маркс
қоғамда негізгі және негізгі емес
таптардың болатынын атап көрсеткен.
Негізгі таптар қоғамдағы өмір сүріп тұрған
негізгі меншік қатынастарының түрінен
туындайды. Сонда: құл иеленушілік
қоғамдық-экономикалық формацияның
негізі таптары - құл иеленушілер мен
құлдар; феодалдық қоғамда – феодалдар
мен шаруалар; капиталистік қоғамда –
1818-1883
буржуазия мен жұмысшы табы негізгі
таптар болып есептеледі.

Ұқсас жұмыстар
СТРАТИФИКАЦИЯ ДӘРІС ЖОСПАРЫ
Әлеуметтік мобильдік әлеуметтік стратификасының құрамдас бөлігі
Қоғамның әлеуметтік құрылымы және стратификациясы
Әлеуметтік топтар
ӘЛЕУМЕТТІК ҚҰРЫЛЫМ ЖӘНЕ ӘЛЕУМЕТТІК СТРАТИФИКАЦИЯ
Стратификацияның түрлері
Әлеуметтік мобильділік
Әлеуметтік құрылым және қоғамның стратификациясы
Қоғамның әлеуметтік құрылымы және әлеуметтік стратификациясы
Әлеуметтік стратификация - әлеуметтанудың орталық тақырыбы
Пәндер