Нуклеин қышқылдарының құрылымы

Презентация қосу

Нуклеин
қышқылдары

Орындаған: Елібаева Лаура
Қабылдаған: Темирбекова Нургуль
Нуклеин қышқылдары — тірі
организмдегі тұқым қуалайтын
ақпараттарды сақтай отырып, оны келесі
ұрпақтарға жеткізетін күрделі құрылысты
молекула.

1868 жылы швед биохимигі
Ф.Мишер клетка ядросының құрамынан
қышқылдық қасиеті бар затты бөліп
алған. Оны алғаш рет ядродан
тапқандықтан (латынша “нуклеус” —
ядро) нуклеин қышқылы деп атады.
Генетикалық ақпаратты
тасымалдайды(сақтайды)

Белок синтезіне қатысады

Организмдер көбейген кезде немесе
клеткалар бөлінген уақытта генетикалық
ақпаратты тасымалдайды.
Құрамында азотты негіз, рибоза немесе
дезокисрибоза және фосфор
қышқылының қалдығы кіретін қосылыс
НУКЛЕОТИД деп аталады.

Нуклеотид

Пуриндік Пиримидиндік

Аденин, Тимин,
гуанин Урацил, цитозин
Нуклеотид
Нуклеин
қышқылдары

ДНК – РНК
дезоксирибонуклеин Рибонуклеин
қышқылы қышқылы
Тұқымқуалау Бұл
ақпаратын сақтап, нуклеотидтердің
ұрпақтан ұрпаққа полимері болып
жеткізетін және табылады.
тірі Құрамын
организмдердің ортофосфор
дамуына қышқылының
қатысатын қалдығы, рибоза
нуклеин және азотты
қышқылының бір. негізден тұрады.
Нуклеин қышқылдарының құрылымы

Азотты негіз Көміртегі– Фосфор қышқыл
(А, Г, Ц, Т) дезоксирибоза қалдығы

Азотты негіз Көміртегі– Фосфор қышқыл
(А, Г, Ц, У) рибоза қалдығы
ДНҚ құрылымын ашуға
еңбек сіңірген ғалымдар
• 1951 жылы американдық биохимик Э.Чаргафф ДНҚ
молекуласының құрамына төрт нулеотид кіретіндігін
тапты.
• Р.Франклин ДНҚ молекуласының рентгенграммалық
суретін бірінші түсірген ғалым.
• ДНҚ молекуласының екі жіпшеден тұратынын және
олардың азотты негіздері оралымның ішінде қалып, өзара
сутектік байланыс түзетінін 1953 жылы американдық
биохимик Дж.Уотсон мен ағылшын биофизигі әрі
генетигі Ф.Крик ренгенқұрылымдық әдіспен дәлелдеді.
1853 жылы – ДНК моделі
ұсынылды.
ДНҚ екі еселенуі
• Жасуша бөліне
алдында ДНҚ екі
еселенеді.
• А Т А Г Ц А болса
•Т А Т Ц Г Т
болады

• ДНҚ екі еселенуін
1958 жылы
М.Н.Мейсельсон мен
Ф.Сталь дәлелдеді.
ДНҚ пішіндері

Молекуладағы нуклеотидті құрамына және
иондардың
концентрациясына байланысты ДНҚ қос оралмасы
тірі организмдерде әр түрлі пішінде болады.
(солдан оңға қарай: A, B және Z формалары
ДНҚ бұзылуы
ДНҚ әр түрлі мутагендердің
әсерінен бұзылуы мүмкін.
Ондай мутагендерге
тотықтырушы және
алкилдеуші заттар, жоғары
электр қуатты
электрмагнитті радиация
ультракүлгін және рентген
сәулелері.
Көптеген мутагендер екі
көрші жұптың арасына
тұрып қалады .Олар ары
қарай ену үшін ДНҚ екі
жіпшесін тарқатуға
тырысады. Мұндай
жағдайдың алдын алуда
химиотерапия жүргізіледі.
РНК

аРНК
тРНК рРНК
(мРНК)
Белоктық
тізбектің
Құрылымдық
Генетикалық синтезі
(рибосома
ақпаратты жүретін
түзуге
ДНК – дан жерге
қатысады),
рибосомаға аминқышқыл
белок
қарай дарды
тізбегінің
тасымалдайд тасымалдау,
синтезіне
ы аРНК – дағы
қатысады.
кодонды
тану.
Цитоплазмад Цитоплазмад
Рибосомада
а а
Репликация - ДНҚ-ның екi еселену процессi - көбiнесе
жасушаның бөлiну алдында жүрiп, жасушаның бірқатар
ұрпақтарында хромосомалар санының тұрақтылығын
қамтамасыз етедi.
Репликация - көптеген ферментердiң қатысуымен
жүзеге асырылатын күрделi процесс. Репликацияның
негiзгi ферменттерi:
1.ДНҚ-полимераза-тізбекті синтездейді.
2.Топоизомераза-«репликативтік айырдың» алдындағы
ДНҚ-ның аса жоғары ширатылған жерлерін босатады.
3.Хеликаза-ДНҚ тізбектерін ажыратады.
4.SSB-белоктар-ДНҚ-ның ажыраған тізбектерін
тұрақтандырады.
5.Лигаза-ДНҚ фрагменттерін жалғап қосады.
6.РНҚ-праймаза-ДНҚ-полимеразаға керекті РНҚ-
бастауыштарды синтездейді.
7.ДНҚ-геликаза-комплементарлы нуклеотидтердің
арасындағы сутекті байланыстарды үзеді.
НАЗАРЛАРЫҢЫЗҒА РАХМЕТ!

Ұқсас жұмыстар

Нуклеин қышқылы нуклеотидтер нуклеозидтер гетероциклді негіздер

Нуклеин қышқылдары. Химиялық құрамы

ДНҚ РНҚ

Ақуыз және нуклейн қышқылдары

Нуклейн қышқылы

Нуклеин қышқылдары

Ақуыздың қызметі және қасиеті Ақуыз фолдингі Нуклейн қышқылдарының қызметі және қасиеті ДНҚ пішіні және РНҚ түрлері

ДНҚ молекуласының құрылымы

Нуклеин қышқылдарының құрамы мен түрлері

РНҚ Рибоза урацил цитозин аденин гуанин Фосфор қышқылы

Пәндер