Құятын өзендер

Презентация қосу

§30. Каспий теңізі
Қосымша мәлімет
Шектесетін елдер: Қазақстан.
Иран.
Ресей.
Түрікменстан.
Әзірбайжан.
Теңіз түрі: Жабық
Тұзды
Тұрақты
Табиғи
Құятын өзендер: Еділ өзені
Ауданы: 3,626,000 км²
Ұзындығы: 1,030 км
Ені: 435 км
Су бетінің ауданы: 371,000 км²
Көлемі: 78,200 км³
Орташа тереңдігі: 184 м
Тереңдігі: 1,025 м
Су деңгейі: -28 м
Жасы: 250 жыл
• Ірі шығанақтары: Маңғыстау шығанағы, Қазақ шығанағы,
Қарабұғазкөл, тағы басқа 50-ге тарта аралдар бар (ірілері:
Құлалы, Шешен, Артем, тағы басқа).
• Ірі түбектері: Маңғыстау түбегі, Апшерон, Аграхан,
Красноводск, Шелекен.

Экологиясы
Каспий теңізінде мұнай-газ өндіру және мұнай өңдеу кешендерінің
дамуына байланысты Казақстанның батыс өңірінде қалыптасқан
табиғат, әлеуметтік, экономикалық жөне экологиялық жағдай.
Каспий теңізі — әлемдегі шаруашылық маңызы зор ең ірі тұйык, су
алабы. Жыл бойына Каспий теңізінің деңгейі желқума-желбөгет
құбылыстарының нәтижесінде 0,5 — 1 м-ге дейін ауытқып
отырады.
§31. Арал теңізі
Қосымша мәлемет
• Арал теңізі —Қазақстан мен Өзбекстан шекарасында орналасқан
теңіз.
• Арал теңізі, Кайнозой дәуірінің орта шетінде, яғни бұдан 21 млн.
1200 жыл бұрын Каспий теңізіне қосылып жатқан.
• Теңіз XX ғасырда ауданы жағынан (68 мың км2) әлемде төртінші
орында болған болатын, бірақ 1960 жылдардан бастап теңіздің
суы азайып келеді.

• Көлдің түрі: ағынсыз көл, су қойма
• Құятын өзендері: Амудария, Сырдария
• Ауданы: 17,160 км² (2004),
28,687 км² (1998),
68,000 км² (1960)
• Су бетінің ауданы: 1,549,000 км2
Теңіздің тартылуы

1989 жыл 2003 жыл
2009 жыл
Экологиялық ахуалы
Оның апатқа ұшырағанға дейінгі көлемі – 1066 км³, тереңдігі – 30-
60 метр, тұздылығы – 10-12% болған.
Сол кездерде жылына 50-150 мың балық ауланса, теңіз жағасынан
едәуір мөлшерде бұлғын терісі игерілген.

Себеп-салдары
1. жергілікті жердің тарихи-табиғи ерекшеліктерін ескермеу;
2. ауыл шаруашылығын дұрыс жоспарламау, судың қорын есепке
алмау;
3. суды өте көп қажет ететін күріш, мақта дақылдарын барынша
көбейтіп жіберу;
4. жерді игерудің агротехникалық шараларын сақтамау және
суды үнемді пайдаланбау;
5. табиғат ресурстарын пайдалануға жіберілген қателіктер мен
оны меңгерудің ғылыми тұрғыдан негізделмеуі болып табылады.

Ұқсас жұмыстар

Өзен және өзен алабының морфологиясы мен морфометриясы

Өзендер және классификациясы, морфометриялық сипаттама

Балқаш көлі туралы

Алғазы аралы

БАЛҚАШ ПРОБЛЕМАСЫ

Каспий экологиясы туралы

Солтүстік Қазақстан облысы

Каспий экологиясы

Ерекше қорғалатын аймақтар негізі қорықтар болып табылады

Өзен көлігі

Пәндер