Шортан обасы және Тұқы балықтарының шешек ауруы

Презентация қосу

Қазақстан Республикасы Білім және Ғылым Министрлігі
“Семей қадасының Шәкәрім атындағы Университеті” КеАҚ

Шортан обасы және Тұқы
балықтарының шешек ауруы

Орындаған: Жәбезқанова Айсұлу
Топ: ВС - 903
Тексерген: Жайлаубаев Ж. Д
КІРІСПЕ

Шортанның обасы — тері
жабындысының және шырышты
қабықтың геморрагикалық
қабынуымен сипатталатын
инфекциялық ауру. Кейбір тұщы су
балықтары да ауырады (алабұға,
тыран, торта, нәлім)Шортанның
обасы көптеген Европа елдерінің
және бұрынғы Кеңес одағы елдерінің
тұщы және тұзды суқоймаларында
(көлдерде, суқоймаларда) кездеседі.

Қоздырушысы

Ауру қоздырушысы дәл анықталмаған. В. Ше- перклаус
аурудың қоздырушысын Aeromonos punctate forma pellis деп
есептеген. Көптеген зерттеушілердің пікірінше тұщы
сулардағы қоздырғышы Aeromonos punctate f. pellis, ал тұзды
су- ларда Vibrio anguillarum болып табылады. Бірінші
қоздырғыш тұқы балықтарының аэромонозының
қоздырғышына ұқсас, бірақ көмірсутегіні ферменттемейді.
Vibrio anguillarum бактериясы бірталшықты вибрион, спора
немесе капсула түзбейді, гемолиз ту- дырады, кейде лактозаны
маннит және сахарозаны ферменттейді; кей жағдайларда индол
мен күкірт сутегіні түзеді, галофилен, факультативті анаэроб,
Грам бойынша боялмайды, қоректік ортада осу үшін
температуралық оптимум 18-23°С құрайды. • Ағысы қатты
суларда қоздырушы көп сақталмайды (бірнешесағат).
Әр түрлі сыртқы орта факторларының әсеріне және организмнің шыдамдылығына байланысты
ауру бірнеше формада көрінуі мүмкін.А -формасында дөңгеленген «құрғақ» язва немесе
қызыл дақтардың (5-10см) пайда болуымен сипатталады.С - формасы кезінде қызыл дақтар
жұтқыншақтың сілемейлі қабатында көрінеді, ал Д - формасында шіріп кеткен жаралардың
болуы. Бұл дақтар балықтың жоғарғы қабатында, бүйірінде және аркажүзбе қанаттарының
маңында пайда болады.
Эпизоотологиясы

. Шортандарда ауру әдетте өрістеу уақыты біткеннен кейін бірнеше күннен соң байқалады
(наурыз-сәуір). Аурудын тууына шортандардың өрістеу кезіндегі көктемнің күндерінің суық
болуы себеп болады, ол кезде балықтар қатты әлсірейді.Ірі суқоймаларда эпизоотологиялық
үдерістің ұзақтығы (көлде, сукоймада) бүкіл жаз бойы созылуы мүмкін және басқа
суқоймаларға ауру су ағысы арқылы немесе тасымалдайтын, өрістейтін балықтар арқылы
тарайды. Инфекцияның ошағы болып ауру немесе өлген балықтар сондай-ақ, микроб
тасымалдаушылар болып табылады. Шортанның обасы бірінші рет Ресейдегі Сенежско
көлінен, Еділ өзеніндегі Ириклин суқоймасынан анықталған. Балықтардың өлуі 40% дейін
көрінуі мүмкін. Ауру уылдырық шашу алдында су тем- пературасы 3,9°С дейін
төмендегенде және судың үлкен ағысы кезінде пайда болады. Нәтижесінде, балықтар өте
қатты әлсірейді. 2001 жылы Ресейдің орталық бөлігіндегі табиғи суқоймаларында аурудың
күшейгені тіркелеген.
Клиникалық белгілері, патогенез

• Балықтың денесінің үстінде құрғақ,
мөлшері 5-10 см болатын жаралар пайда
болады. Жара әдетте құрсағына жақын
бүйірінде орналасады, нүкте түріндегі
көптеген қан дақтары да болады, бұл
үстіңгі жақтарындағы жаралар. Жарада
сапролегниялар өспейді. Патолого-
анатомиялық ауытқулар болмайды.

Диагнозы
• Өрістеу уақытындағы клиникалық белгілеріне
эпизоотологиялық мәліметтердің негізінде,
бактериологиялық зерттеулерге карап кояды.
Тәжірбие жүзінде сау балықтарды ауру
балыктардын ішкі суспензиясымен ауруды
жұқтыртады да соданкейін бақылайды.

Presentation Title 7
Күресу шаралары
• Негізінде суқойманы инфекциядан тазарту кажет. Ауру
пайда болған жағдайда шортандарды максимальді аулап
және ауру балықтармен өлген балықтарды жинап жою
керек. Сондай- ак, аулау құралдарын үнемі
дизенфекциялайды. Иммунды үйір құру жұмыстары
жүргізіледі және екі-үш жыл бойы шортандардың көлемін
төмен деңгейде ұстайды. Суқоймаларда өрістеу
алдындағы өрістеу кезіндегі және өрістеуден кейінгі
сатыларында су режимінің оптималдығын сақтау қажет.
Presentation Title 8
Тұқылардың шешек ауруы

Балықтардың шешек ауруы бұл –
тұқы балықтарының вирустық
ауруы, терісінде күңгірт көкшіл
өсінділердің (папилломалар) пайда
болуымен сипатталады.

Presentation Title 9
ТАРИХИ ДЕРЕКТЕР

Шешек ауруын вирустық ауру ретінде
қарастырудың алғашқы дәлелі 1950
жылдары пайда болды.
Ауру көптеген Еуропа елдерінің, әсіресе
Германия, Чехия, Украина, Ресей және т.б.,
тоған шаруашылықтарында және сирек
табиғи су қоймаларында кездеседі, Жапония
мен Солтүстік Америкада да тіркелген.

Эпизоотологиясы.
Бұл аурудың жасырын кезеңі өте ұзаққа со-
зылады, кейде бір жылға дейін. Аурудың
клиникалық белгілері екі жастағыларда мен
осы жаздыктарда байқалады, бірақ аурудың
жұқтырушысы өндірушілер болып
табылады.Кейбір авторлардың пікірінше,
ауруға тұқым қуалаушылық әсер етеді, бірақ
бұл көзқарастар экспериментальді түрде
зерттелмеген. Көпшілік авторлардың пікірінше
балықтарды өсіру шартты аурудың әрі қарай
өршуіне жол береді. Бұл біріншіден,
витаминдері аз болып келетін жасанды
қоректерді пайдалану және суда кальцийдің
мөлшерінің аз болуы, отырғызудың жоғары
тығыздығы балыктардың өсуін баяулатып,
балықтардың жаппай шешек ауруы- мен
ауруына алып келеді.
Клиникалық белгілері

Шешек ауруының си- паты балықтың денесінде және жүзбе қанаттарында
эпителиальді ісіктер пайда болады, бұл эпителиом деп аталады. Ісіктер денесінің
сырткы жамылғысын, яғни терінін беткі қабатын ғана зақымдайды. Егер ісік
асқынатын болса балықтың қабыршығы терісінен түсіпқалады.Егер ауру өршіп
кететін бол- са, ісіктер бірігіп, бірыңғай бүкіл денені жабады. Аурудың басында
ісіктер жұмсақ, кейін ісік тығыз әрі олар қатайып, парафинді дақтар сияқты
болып шығады. Егер ауру балықтарды аурудың бастапқы кезеңінде ағысы қатты
суларға ауыстырса, онда эпите- лиомдар кетіп қалуы мүмкін.Шешек ауруынан
балықтар өлмейді, бірақ балықтардың өспей калуы және кейіннен сүйектері
жұмсарып, қаңқаларының, формасының өзгеруі байқалады.
Presentation Title 13
Күресу шаралары
Аурудың алдын алу үшін тоғандарда санитарлық шаралар жүргізіліп отыруы
керек және балықтарды отырғызу тығыздығы жоғары болмауы тиіс. Егер
тоғанда кальций жетіспесе, тоғанның түбін ізбестпен әктеп, балық қорегіне
10% бор беріп отыру керек.

Presentation Title 14
Пайдаланған әдебиет : Ихтиопатология
К. Ә. Дәуітбаева оқулығы

Presentation Title 15

Ұқсас жұмыстар

Балық өнімдерін балықтардың бактериалдық ауруларына байланысты сараптау және санитариялық бағалау

Балық өсіру тоғандарының категориялары

БАЛЫҚТАРДЫҢ ЖҰҚПАЛЫ АУРУЛАРЫМЕН КҮРЕСУ

Қызылорда облысының балық өңдейтін зауыты

УЫЛДЫРЫҚ

Балықтың вирустық аурулары

Пәндер