Бірыңғай мүше

Презентация қосу

Қарашаның тоғызы

1. Үйге берілген тапсырманы сұрау
2. Жаңа сабақ пен таныстыру
3. Тапсырмалар орындау
А) Сөйлем құрастыру
Б) Өздік жұмыс
4. Сергіту сабағы
5. Үйге тапсырма
Сабақтың тақырыбы: Сөйлемнің бірыңғай мүшелері.
Сабақтың мақсаты: Сөйлемнің бірыңғай мүшелері жайында
жан – жақты білім меңгерген, оны өздігінен айта алатын оқушыға қол
жеткізу
Сабақтың міндеті:
1. Білімділік: Сөйлемнің бірыңғай мүшелерінің сөйлемдегі қызметін,
тұлғасын және де сөйлемнің айқындауыш мүшелеріне
айырмашылығын ажырата білуге дағдыландыруға, білім мен білік
дағдыларын қалыптастыру.
2. Дамытушылық: Өзіндік практикалық әрекет ортасын
қалыптастыру тұлғаны дамыту, ойлау қабілетін арттыру.
3. Тәрбиелік: Тез ойлауға, жүйелі сөйлеу білуге баулу, белсенділігі
мен қызығұшылығын арттыру, адамгершілік қасиеттерін бойына сіңіру,
патриоттық сана – сезімін ояту, тазалыққа шақыру.
Сабақтың түрі: Жаңа білім беру.
Сабақтың көрнекілігі: Интерактивті тақта, бағалау парағы.
Пан аралық байланыс: Әдебиет.
Сабақтың барысы:
1. Ұйымдастыру кезеңі. Оқу құралдары мен оқушыларды түгелдеу.
2. Үй жұмысын тексеру. Сұрақ – жауап әдісі бойынша үйге берілген
тапсырманы сұрау, жаттығуды тексеру.
50 40 30

40 30 50

30 50 40
келесі
Сөйлем мүшелері дегеніміз
не?
Оның қанша түрі бар?

Артқа
Сөйлемнің айқындауыш мүшелері
дегеніміз не?
Мысал келтір.

Артқа
Тұрлаулы мүше мен тұрлаусыз мүшенің
айырмашылығын айтыңыз?
Тұрлаусыз мүше дегеніміз не?

Артқа
Оңашаланған айқындауыш пен
қосарлы айқындауыштың
айырмашылығы?
Мысалмен дәлеледеңіз.

Артқа
Толықтауыш дегеніміз не?
Толықтауыш мағынасына қарай неше
түрге бөлінеді?

Артқа
Анықтауыш дегеніміз не?
Сұрақтары және де қай септіктің
жалғауын қабылдайды?

Артқа
Бастауыш пен баяндауыш дегеніміз
не?
Сұрақтары қандай?

Артқа
Пысықтауыштың ережесін айт?
Мағынасына қарай түрлеріні ата?

Артқа
Бүгінгі сабаққа қатысып отырған
мұғалімдердің бір сұрақ қойсын?

Артқа
Жаңа сабақ.
Мағынаны тану.
Мысалдарды талдау.

Сөйлем мүшелері Сұрақтары Сөз табы
Мысалдар

1.Ұлтты, халықты тек тілі
Бірыңғай толықтауыш Кімді? Зат есім
арқылы ғана тани аламыз.

1.Ана тілінсіз ұлт әдебиет, ұлт
Бірыңғай бастауыш Не? Зат есім
мәдениеті болмайды.

1.Ана тіліміз – айбарымыз,
Бірыңғай баяндауыш Не? Зат есім
айбатымыз, ардағымыз.

1.Қазақ тілі – дамыған,
Бірыңғай анықтауыш Қандай? Сын есім
жетілген, бай, икемді тіл.

1.Тілдің байлығы – бүгін де,
ерте де, тіпті, ғұмыр бойы Бірыңғай пысықтауыш Қашан? Үстеу
таусылмас қазынамыз сияқты.
Ереже шығару. Бірыңғай
мүшелер
Сөйлемдегі қызметі, тұлғасы,
сұрақтары
бірдей және бір ғана ортақ
мүшемен
байланысатын сөздер бірыңғай
мүшелер деп аталады.
Жаңа сабақты пысықтау
мақсатында «Мен маған, сен
саған» ойынынын өткіземін.
(Ауызша сұрақ – жауап)
Өз - өзіні тексеру. Тірек сигналдарды пайдаланып
-------, ---------, --------- ………. сөйлем құрау.

2. ………… , ………… ………… , …………

3. ……….. , ………… , …………

, ---------- ,

, , --------- …………

, , …………

………… , …………

……… ,

----------- , ------------ , -----------

………… ------------ ,
інмен жұмыс.
жаттығуды оқып, ішінен бірыңғай мүшелерді табамыз.
р оқушы бір сөйлемнен оқиды.
әңірі түркілерді мемлекетке ие қылды. Заманымыздың
дарын түркілердің шығарып,
ірдің, халықтың ақыл – ерік тізгінін солардың қолына ұстатты:
рды адамдарға бас қылды;
дық істерді соларды қолдады; олармен бірге күрескендерді
меттеді әрі соларды барша
ктеріне жеткізіп, жамандардан, зұлымдардан қорғады.
әңірдің өзі оларға ат берген, жер жүзінің ең биік, ыңғайлы,
сы ең таза, шырайлы олкелеріне орналастырған да, оларды
қосыным» деп санаған. Оның үстіне түркілер – көркемдік,
кімділік, жарқын жүзділік, әдептілік, жүректілік, үлкендкрді,
ияларды құрметтеу, сөзінде
у, мәрттік, кішіпейілділік, тағы сондай сансыз көп мақтаулы қасиеттерге іе.
үркілердің оқтарынан сақталуы үшін олардың жолын
к тұту әрбір ақыл иесіне
ықты да парызды іске айналады. Өз дертін айту үшін және
кілерге жақын болу үшін
рға тіркі тілінде сөйлесудың пайдалы жол қалмады. Кім дұшпандарынан бе
кілерге мұңайып келсе, түркілер оларды қанатының астына алып, қауіптен
қарады, олармен бірге басқалар да қамқорлық, пана табады.
айғамбарымыздың сөзі: «Түркі тілін үйреніңіздер, сонда
рдың иелігі ұзақ, ғұмырлы болмақ!» - деген екен.
Өздік жұмыс.

рінші тақырып: 1991жылдан 2011 жылға
ейінгі жетістіктер.
інші тақырып: Қазақстан бүгінгі күнде!
шінші тақырып: Қазақстан болашақта...
Тест.
1. Бірыңғай мүшенің ережесін корсетіңіз?
А) Бірыңғай мүшелердің сұраулары мен қызметі ортақ болып,
сөйлемнің бір ғана
мүшесімен байланысады.
Б) Бірыңғай мүшелерден тыс жүретін сөздер.
С) Сөйлем мүшесіне талданбайтын сөйлем.
2. Айқындауыш мүше қатысып тұрған сөйлемді табыңыз?
А) Ұжым тамаша табыстарға жетіп келді.
Б) Содан бері бір қыс, екі жаз өтті.
С) Біз, жастар, еңбекте, оқуда алда болуымыз керек.
3. Бірыңғай толықтауыш қатысқан сөйлемді табыңыз?
А) Еріншектің ертеңі бітпес.
Б) Көп сөз – көмір, аз сөз – алтын.
С) Айнүрды, Гүлнарды бұл ойын қатты қызықтырды.
4. Қашанғы? Қайдағы? – қай бірыңғай мүшенің сұрағы?
А) Бірыңғай анықтауыш.
Б) Бірыңғай пысықтауыш.
С) Бірыңғай бастауыш.
5. Сөйлем құрауға негіз болатын сөйлем мүшесін табыңыз?
А) Анықтауыш.
Б) Толықтауыш
С) Баяндауыш.
6. Бірыңғай анықтауышты табыңыз?
А) Оның әкесі – кең жауырынды, ұзын бойлы кісі.
Б) Біз таудың ең биік шыңына шықтық.
С) Шаршаған кішкентай боталар артта қалып қойды.
7. Бірыңғай толықтауыш бар сөйлемді корсет?
А) Далада қызыл – сары гулдер жайқалып тұр.
Б) Түн не қойыңды, не өзіңді жұтып қоятын сияқты.
С) Оның қасиетті саны – бес.
8. Қосарлы айқындауыштың қайсысының арасына дефис қойылады.
А) Ақан сері.
Б) Үшқыш ғарышкер.
С) Нүркен мұғаллім.
9. Бірыңғай мүшермен қызметтес, тұлғалас болып, оларды ортақ
жинақтау мәнін білдіретін мүшені табыңыз?
А) Жалпылауыш сөз.
Б) Бірыңғай мүше.
С) Тұрлаулы мүше.
10. Бірыңғай мүшелердің арасына қандай тыныс белгі қойылады?
А) Нүкте.
Б) Үтір.
С) Қос нүкте.
Үйге тапсырма.
1.65 – жаттығу
2.Бірыңғай мүшелер туралы оқу, ережесін
жаттау.
3.Баспасөз материалдарынан, көркем
әдебиеттерінен бірыңғай мүшелі үш сөйлем
жазып келу.
Көңіл қойып
тыңдағандарыңыз үшін
рахмет!!!

Сабақты аяқтау

Ұқсас жұмыстар

Еаэқ еркін сауда режимі

Жай сөйлем

ҰБТ-ға дайындық "Қазақтың ұлттық тағамдары"

Ортақ валюталық аймақтар және еуропалық монетарлық одақ

Еуразиялық Экономикалық Одақ құрылуы

Аңдардың жыныс мүшелері

Несеп зәр шығару жүйесі. Жыныс жүйесі

ЗӘР БӨЛУ МҮШЕЛЕР ЖҮЙЕСІ

ЕурАзЭҚ шеңберінде Кеден одағын (КО) құру

Сөйлем мүшелері

Пәндер