Термоядролық реакция - өте жоғары температурада жеңіл ядролардың бірігіп, ауырлау ядроны түзу реакциясы

Презентация қосу

Термоядролық реакция- өте
жоғары температурада жеңіл
ядролардың бірігіп, ауырлау
ядроны түзу реакциясы
Термоядролық реакцияның өту шарты

Оң зарядталған жеңіл
ядролардың бірігуіне кулондық тебілу
күші кедергі жасайды. Кулондық
тебіліс күшін бөлшектерге зор
кинетикалық энергия беру арқылы
жеңеді. Жеңіл ядролар бір-біріне
10-14 м-ге жуық қашықтыққа
жақындағанда ғана кулондық күшті
жеңіп бірігіп, жаңа ядроны түзеді,
және өте көп энергия босап шығады.
Ол үшін зат 107 К температураға ие
болуы керек. Сондықтан да реакция
«термоядролық реакция» (латын
тілінен аударғанда «therme-жылы
дегенді білдіреді) деп аталады.
4г 2 вагон
гелийдің көмірдің жануы
бірігуі

=
Басқарылмайтын термоядролық реакция

1. Күн әр секунд сайын сәуле шығару
арқылы 4·1026 Дж энергиясынан
айырылады. Сондай – ақ массасы
4,3млн тоннаға кемиді.

2. Сутекті бомба
Дейтерий мен тритийдің қоспасы
атом бомбасымен ортақ қабықтың
ішінде орналасады.
Басқарылмайтын термоядролық
реакцияны жүзеге асыруға қажетті
температура мен қысым атом
бомбасын жару арқылы алынады.
Осылайша атом бомбасының
жарылысы термоядролық
(сутекті) бомбаның қопарылысына
ұласады.
1961жылы 30қазан күні ең
қуатты сутекті бомба
А.Д.Сахаров және
Харитоновтың басшылығымен
СССР-да жүзеге асты.
Жоғары температурадағы
плазманы салқын
қабырғаларға тигізбей күшті
магнит өрісінде ұстап тұру
тәсілін 1950 жылы Ресей
физиктері А.Д.Сахаров пен
И.Е.Тамм ұсынды. Осы идеяға
негізделіп жасалған
тәжірибелік қондырғыны
“Токамак” деп атаған.
Токамак болат өзекшелері
бар трансформатордан,
айнымалы магнит өрісін
тудыратын орамадан,
тороидальды вакуумдық
камерадан, плазмадан және
қума магнит өрісін тудыратын
орамадан тұрады.
Игор Васильевич Андрей Игорь Евгеньевич
Курчатов – орыс Дмитриевич Тамм (1895-1971).
физигі, атомдық Сахаров-1921жылы Мәскеудің
бомбаның атасы. 1902- 21мамырда Мәскеу Владивосток
1960 ж. аралығында каласында дүниеге қаласында туылған.
өмір сүрген. келген. Кеңес Кеңес физик-теоретигі.
Курчатовтың физигі, академик, Физикадан Нобель
басшылығымен Сутеті бомбаны сыйлығының
әлемдегі ең алғаш жүзеге лауреаты. Теориялық
қуаты 400кВт сутекті асырушылардың физиканың негізін
бомба 1953 жылы іске бірі. қалаушы.
қосылған.
• Радиация латын тілінде радиус – сәуле деген
сөз. Радиацияға күннің сәулесі, ғарыштық
сәуле, жердің табиғи радиоактивтік
заттарының сәуле шығаруы және жасанды
радиоактивті изотоптар жатады.
Сәулеленудің түрлері

-сәулелену -cәулелену
-сәулелену
Альфа-бөлшек парақ қағазға тұтылып, одан өте алмайды.
Алайда адам терісінде қалып қойса немесе ішкі
органдарына тыныс жолымен, яғни жеген тағамы арқылы
етіп кетсе, өте қауіпті.
Бета-бөлшектердің өтімділік қабілеті үлкен. Олар адам
ағзасына 1—2 см тереңдеп ене алады. Алайда бірнеше
миллиметр алюминий қаңылтыры оны толық жұтып алады.
Гамма-сәуленің өтімділік қабілеті аса күшті. Сондықтан
одан қорғану үшін корғасынның немесе бетон плиталардың
калың қабаты пайдаланылады.
Әлемдегі радиациялық жағдай

• Жапониядағы Фукусима I және Фукусима
II –і атомдық жарылыстар
1986 жылы сәуірдің 26-сында
Чернобыль атом электр станциясында
болған апат салдарынан
Радиациядан қорғану
• Радиактивті қорғанудың үш тәсілі бар : физикалық, химиялық және
биологиялық.
• Физикалық тәсілі: қолға арнаулы перчаткилер киіп , дер кезінде денені
жылы сумен жуып отыру керек. Радиактивті элементтердің
бөлшектерінің кішкентай түйіршіктерінің ішкі ағзаға өтіп кетпеуін
қадағалап отыру керек.Егер де кішкентай бөлшектер ағзаға өтіп
кетсе,оның шығуы оңай емес.Олар радиактивті сәулелер таратады.
• Радиоактивті элементтерді ағзалардан шығару үшін қымыздық сірке
қышқылы мен лимон қышқылын көп мөлшерде пайдалану керек. С, Д
витаминің ішу өте пайдалы (сәбіз, редис).
• Радияциядан қорғанудың химиялық және биологиялық жолдары.
Радияцияға қарсы қолданатын препараттарды радиопротекторлар деп
аталады. Олар радиоактивті элементтердің бөлшектері ағзалардан шығару
үшін неше түрлі химиялық препараттарды пайдаланады. Олар ағзаларды
радияциядан сақтап қалады. Иондалған сәулеленуді ем-дом ретінде
пайдалануға болады. Дерттерге диагностика қою үшін де таңбаланған
атомды пайдаланады. Сәуле терапиясы мен қан, ауруларын емдеуге
болады. Қауіпті ісіктерді де емдеу үшін бета-сәулесін пайдаланады.
Семей полигоны
1949 жылдың 12 тамызында,
Семей полигонында бірінші
сыналған
РДС-6с советтік сутекі бомбысы
болды

Семей полигонында 1949 – 1989 жылдар бедерінде 468
мәрте ядролық бомба сынақтан өткiзiлген. 1962 жылға дейiнгi
сынақтар тек жер бетiнде жүзеге асырылған (30 жерүстi, 88
ядролық құрылғы ауада сыналған). Яғни ашық жағдайда.
Мұның өте қауiптi екенi айтпаса да түсiнiктi жайт. Бұл
қасіретке жер астында жасалған 350 ядролық сынақты
қосыңыз. 1953 жылдың 12-тамызында тұңғыш термоядролық
құрылғы, 1955 жылы 22-қарашада әлемдегi ең алғашқы сутегi
бомбасы Семей топырағында сынақтан өттi
Үйге тапсырма:
§8.11-§8.12 оқу

Ұқсас жұмыстар

Ядролық реакциялар

Зарядталған бөлшектердің үдеткіші

Бөлшектердің заттан өту кезіндегі энергия шығындалуы

Жер бетінде алғаш рет термоядролық реакциялар 1950 жылдардың басында

Термоядролық реакциялар. Күн мен жұлдыздардың энергиясы

Тізбекті ядролық реакциялар

Нуклондардың меншікті байланыс энергиясы

Ядролардың бөліну энергиясы

Ядролық реакциялар және химиялық элементтердің өзгеруі

Ядролық физика

Пәндер