Антика ғылымы

Презентация қосу

Ғылымның
тарихи
эволюциясы

Дайындаған: Ерден Н.Д.
Тобы: МСМ-23-6нк
Қабылдаған: Спанов М.Ж.
1. Ғылымның пайда болу тарихы
Жоспар: 2. Ғылым дамуының негізгі кезеңдері
3. Ғылым қазіргі кездегі дамуы
Сөйлеу қабілетінің қалыптасуы

Есептеудің дамуы

Ғылымының Өнердің пайда болуы
дамуы
байланысты: Жазудың қалыптасуы

Әлемнің құрылысы туралы
дүниетанымның қалыптасуы (миф)

Философияның пайда болуы
Ғылымның пайда болу мәселесі
• Кейбір ғалымдар антикалық ғылым феноменіне назар аударады, яғни, сол кезде теориялық ғылымның негіздері қалыптасты деге
н пікір /мысалы, Евклид геометриясы/. Алғашқы натурфилософтар /Стагириттің анықтамасы бойынша «фисиологтар»
/көбінесе философтар емес, ғалымдар болған. Бəрімізге мəлім,
антика əлемі математиканы қолданып, теориялық деңгейіне дейін əкелді. Антикада ақиқатты тануға, яғни, логика
мен диалектикаға назар аударған.
• Басқа еӊбектерде антикалық ғылымның ежелгі түрі – мысыр өркениеті туралы айтылады. Б.д.д.
4 мың жылдықта Ежелгі Мысыр өркениетінде математика, медицина, география, химия,
астрономия салаларын терең біліммен меңгерген. Ежелгі Мысырдан шыққан құпия, мистикалық ілімдер ақырында Үнді, Парсы,
Халдей, Қытай мен Жапон, Ежелгі Грекия мен Римнің білім үрдісіне əсер еткені айқын. Айтылған барлық салалар бойынша Мыс
ыр — ең ежелгі антикалық ғылым түрінің иесі.
• Тағы бір нұсқа — ғылымның соңғы орта ғасыр мəдениетінде пайда болуы туралы. Кейбір мəліметтерде ғылымның шығуын Баты
с Еуропада /12-14 ғғ./ соңғы орта ғасыр мəдениетінің өркендеуінде деп санаған. Ағылшын епископы Роберт Гроссетест /1175-
1253 жж./ пен ағылшын францискан монахы Роджер Бэконның /1214-
1292 жж./ қызметінде тəжірибелік білімнің ролі басқаша қарастырылған.
• Ғылымның пайда болу туралы ең дəстүрлі нұсқасы — ғылымының бастамасы Жаңа заманда болған, жалпы еуропалық тұрғыда /
16-17 ғғ.
басы/, Коперниктің талпарысы, Галилей мен Ньютонға негізделген классикалық механиканың заңдары, дүниенің ғылыми бейнесі
.
Месоптомияда табылған
б.з.б. 492ж. жасалған
астрономиядан мәліметтер
бар қыш тақтай
Ғылымныӊ дамуының негізгі кезеңдері

Ежелгі əлемнің
архаикалық білімі Орта ғасыр
Антика ғылымы
немесе ғылымның ғылымы
қалыптасу қарсаңы

Ғылыми төңкеріс Постклассикалық /
және классикалық классикалық емес/
ғылым ғылым —
Ежелгі əлемнің архаикалық білімі немесе ғылымның қалыптас
у қарсаңы

• Ежелгі əлемнің архаикалық білімі немесе ғылымның қалыптасу қарсаңы —
бұл Ежелгі Шығыста практикалық тəжірибені индуктивтік жалпылау арқылы
жəне қоғамда ұрпақтан–ұрпаққа жалғаса берген білім. Астрологияның,
Евклидке дейінгі геометрияның, жазудың,нумерологияның қалыптасуы.
Антика ғылымы
• Антика ғылымы — алғашқы ғылыми
теорияларыныӊ қалыптасу кезеӊі
(атомизм) және алғашқы ғылыми
трактаттардың жазылуы,
мысалы Птолемей астрономиясы,
Теофраст ботаникасы, Евклид геомет
риясы, Аристотель физикасы.
Ортағасыр ғылымы
• Орта ғасыр ғылымы — орта
ғасырдағы ғылымның
қалыптасуыныӊ мысалы
болып Жабир ибн
Хаиянның алхимиясы болып
табылады.
Ғылыми төңкеріс және
классикалық ғылым
• Ғылыми төңкеріс және классикалық
ғылым — Галилео Галилейдің, Исаак
Ньютонның, Карл Линнейдің еңбектерінде
ғылымның қазіргі мағынасында қалыптасу
кезеӊі.

• Ғылым дамуының классикалық кезеңінде
теорияландырудың типикалық
ерекшеліктерінің эвристикалық бастамасы
болғандар: фундаментализм, финализм,
имперсоналдылық, абсолютизм, қияли
реализм, субстанционалдылық, динамизм,
сумматизм, эссенциализм, аналитизм,
механицизм, кумулятивизм.
Постклассикалық /классикалық емес/ ғылым

• Постклассикалық /классикалық емес/
ғылым —
классикалық рационалдықтың дағдарыс
кезеңінің ғылымы: Дарвинның Эволюц
иялық ілімі, Эйнштейннің
Салыстырмалылық теориясы,
Гейзенбергтің Анықталмағандық
принципі, Үлкен
жарылыс гипотезасы, Рене Томның қирау
теориясы, Мандельброттың фракталды
геометриясы.
Қазіргі кездегі ғылымның
дамуы
• Қазір постклассикалық емес ғылымды қалыптастыру
өтіп жатыр. Олар өздеріне Батыс және Шығыс
мәдениетінің эвристикалық потенциалын және
жүйеленген математикалық жаратылыстану
жетістіктерін игеруде. Бір жағынан өмірге
биотехнология жаңа қарқынмен қадам басса, екінші
жағынан, компьтерлік, ақпараттық революция
басталуда. Тағы бір мәселе - экологиялық,
энергетикалық, демографикалық революцияның
теріс қарай бет алуы
Ғылымның пайда болуы – күрделі және
көпжақ үдеріс. Ғылым бірқатар факторлар
байланысы мен нақтылығын ұсынады.
1. Ғылым рухани және материалды
мәдениет дамуының нақты
алғышарттарынсыз қалыптасуы мүмкін
Қорытынды емес.
2. Теориялық сана формасы ретінде
ғылымның дамуы мәдениеттің дамуындағы
революциямен сапалы өзгерістер болып
табылады. Ғылым генезисін талдау
аталмыш процестің екі жақтылығын да
есепке алуды талап етеді.
Назарларыңызға
рахмет!

Ұқсас жұмыстар

Философияның қалыптасуының негізгі кезеңдері

Ғылымныӊ пайда болуының негізгі кезеңдері

АНТИКА

АНТИКА ФИЛОСОФИЯСЫ

Ғылымдарды іріктеу жөнінде

Ортағасырлық мұсылман философиясы

Дүниені философиялық түсінудің негіздері

Ежелгі батыс елдері

Эллинизм өнерін бірыңғай тұтас өнер деп қарастыруға болмас

Фарабидің шарттары

Пәндер