Жобаны жүзеге асыру

Лекция 13, 14. Кәсіпкерлік қызмет жүйесіндегі бизнес-жоспарлау

Тараз, 2022

Бизнесті бастағанда бастапқыда барлығы жақсы көрінеді. Бірақ ертеңге, болашаққа жоспар жасап үйрену қажет.

Марк Стивенс

Бизнес-жоспар - кәсіпкерлік қызметтің барлық негізгі аспектілері, кәсіпкерге кездесуі мүмкін басты мәселелер талданатын және осы мәселелерді шешудің басты әдістері сипатталатын құжат.

Notes: Mark Stevens, известный маркетолог, консультант, автор книг, основатель компании MSCO, автор концепции "экстремального маркетинга"

Бизнес-жоспардың міндеті

Бизнес-жоспардың міндеті - бизнес идеяны іске асырудың нақты мүмкіндіктерін көрсету. Ол мүмкіндіктер мен тәуекелдің шынайы бағасын беріп қана қоймай, қосымша инвестицияларды тарту, несие желілерін ашу қажеттілігін (қажеттілік жоқ екендігін) көрсетеді. Шын мәнінде, бизнес-жоспар алға қойылған мақсатқа қол жеткізу үшін кәсіпорынның даму жолдары мен басқарудың жетістігін көрсетеді.

Бизнес-жоспарды пайдаланушылардың екі тобы бар - ішкі (бизнес-идеяның бастамашысы, құрылтайшылар мен фирма қызметкерлері) және сыртқы (әлеуетті инвесторлар, кредиторлар, серіктестер) .

Бизнес-жоспардың негізгі мақсаттары:

ол инвесторға нақты инвестициялық жобаға қаражат салу керек па екендігіне көз жеткізеді;

жобаны тікелей іске асыратын адамдар үшін ақпарат көзі болып табылады;

кредит беруші кредит беру туралы шешім қабылдардың алдында қарыз алушының бизнесі және кредитті алғанан кейінгі бизнестің дамуы туралы толық ақпарат алады.

Бизнес-жоспар не үшін қажет?

Бизнес жоспар:

кәсіпкерлер үшін

кредит алу үшін

инвесторлардың қаражаттарын тарту үшін

біріккен кəсіпорын үшін

жаңа қызметкерлер тарту үшін

басқа компаниямен бірігу үшін керек

Бизнес-жоспардың құрылымы:

1. Түйіндеме

2. Кіріспе

3. Кәсіпорынды немесе жобаны сипаттау

4. Өнімнің сипаттамасы

5. Маркетинг жоспары

6. Өндірістік жоспар

7. Технологиялық жоспар

8. Ұйымдастырушылық және басқару жоспары

9. Жобаны жүзеге асыру

10. Қаржылық жоспар

11. Әлеуметтік - экономикалық тиімділігі және қоршаған ортаға ықпалы

12. Тәуекелдерді бағалау

Жоба туралы ақпарат

Жобаны орындаушы

Жоба атауы

Жоба мақсаты

Жоба саласы

Жоба мәні (бизнес-жоспар не үшін қажет)

Жобаны жүзеге асыру орны (бизнестің орналасуы)

Жоба кезеңі (жоба қай кезеңде)

Жұмыстың басталуы

Экономикалық көрсеткіштер

Жобаның жалпы құны

Меншікті қаражаттары

Несиенің/лизингтің соммасы

Инвестордың/ несие ұйымының аты (ЕДБ, АНК, КТ, МНҰ, АШҚҚҚ)

Сыйақы мөлшерлемесі (%)

Қаржыландыру формасы (Несие/лизинг)

Қаржыландыру мерзімі (ай)

Ашылатын жұмыс орны саны

Өткізу нарығы

Жобаның инициаторы туралы ақпарат

Компанияның толық атауы

Қызметкерлер саны

Меншік түрі

Бірінші басшының аты-жөні

Жобаға жауаптының аты - жөні

ЖК ашылу кезеңі

Заңды мекен - жайы

Нақты орналасқан мекен-жайы

Байланыс тетіктері

Жоба түйіндемесін толтырыңыз:

1. Түйіндеме

Түйіндемеде келесі ақпараттар болуы қажет:

кәсіпорынның толық атауы, мекен-жайы мен телефоны;

жобаның ұзақ және қысқа мерзімді мақсаттары, қандай өсімге жетуге болады, қандай кіріс алу жоспарлануда, қандай уақыт кезеңінде;

жобаның жалпы құны, инициатордың жобаға инвестицияландыратын қаржы көлемі;

жоба тиімділігінің негізгі экономикалық көрсеткіштері.

2. Кіріспе

Кіріспе бөлімде бизнес-жоспардың мәні қысқаша сипатталады. Инвестициялау объектісі ретінде қарастырылатын саланың күйін және даму тенденциясы зерттеледі.

3. Кәсіпорынды немесе жобаны сипаттау

Инвестициялық шешімдер қабылдайтын тұлғаларда, инвестициялық жобаны іске асыруда инвестициялық объект ретінде көрінетін кәсіпорын немесе оның серіктестері туралы нақты пікір қалыптастыру мақсатында кәсіпорын мен сала сипатталады.

Өнімді сипаттау

Бұл тарауда ұсынылатын өнімнің тұтынушылық қасиетіне қысқаша сипаттама беріліп, осындай өнімдердің нарықтағы салыстырмалы талдау нәтижелері де көрсетіледі. Өндірілетін өнімнің соңғы 5-10 жыл ішіндегі нақты және құндық көрсеткіштері, оның құрылымы жөнінде де мағлұматтар берілгені жөн. Бизнес - жоспарда өнімнің суретін көрсету, оның безендірілу сапасын жоғарлатады.

4. Өнімді немесе қызмет көрсетуді сипаттау

4. 1. Өнімнің немесе қызмет көрсетудің атауы.

4. 2. Қолдану аясы.

4. 3. Өнімнің /қызмет көрсетудің тұтынушылық сапасын қысқаша сипаттау.

4. 4. Өнімнің /қызмет көрсетудің бәсекеге қабілеттігі .

4. 5. Өнімді шығарудың лицензиялау/сертификаттаудың бар болуы немесе қажеттілігі

4. 6. Өнімнің /қызмет көрсетудің шығарылымға мен сатуға дайындық дәрежесі.

4. 7. Өнімнің /қызмет көрсетудің зиянсыздығы мен экологиялығы.

4. 8. Өнімнің /қызмет көрсетудің шығару жағдайы мен қораптау қажеттілігі.

4. 9. Сатылымнан кейінгі қосымша кепілдіктер мен сервисі .

4. 10. Өнімнің /қызмет көрсетудің пайдаланудан кейінгі утилизация қажеттілігі .

4. 11. Өнімнің /қызмет көрсетудің даму стратегиясы, кеңейту жоспары мен модернизациясы.

Өнімнің /қызмет көрсетудің атауы

Бұл бөлімде өнімнің /қызмет көрсетудің сипаттамасы, олардың ерекшеліктері көрсетіледі. Қазіргі жағдайда шағын бизнес нарығында монополист болу екіталай. Сондықтан өз өніміңіздің ерекшелігіне көп мән беру керек. Басқа өнімге қарағанда, сіздің өніміңіз неге және немен ерекшеленетінін көрсету қажет. Жеке ерекше сипаттарды көрсете отырып, нарыққа шығуға және клиенттерді тартуға оңай болады. Мұндай ерекшеліктерді ерекше сатылым ұсынысы (ЕСҰ) деп аталып, оны жасап үйрену қажет.

Notes: Имея чётко сформулированное УТП, Вы:

сможете использовать УТП на всех этапах продвижения Ваших услуг/товаров;

сможете достойно конкурировать с более «продвинутыми» поставщиками аналогичных услуг;

оставите потенциальному клиенту не только сильное впечатление, но также и информативную памятку, которая заставит его вернуться к рассмотрению Вашего предложения позже;

ознакомившись с УТП, часть аудитории обратится к Вам самостоятельно;

Благодаря УТП процент отказов реально уменьшится!

Однако сегодня далеко не каждый из нас способен самостоятельно разработать УТП. К тому же, разработка требует определенных знаний в области психологии потребителя, а также навыков для проведения анализа конкурентной среды.

5. Маркетинг жоспары

«Маркетинг жоспары» нарық құрылымы, бәсекелестердің ұқсас өнімдері, сауда және қызмет көрсету, баға, жарнама салаларының бизнестің барлық кезеңдеріндегі - өнімнің пайда болуынан сатуға дейінгі және сатқаннан кейінгі стратегиясын анықтайды.

Өткізу нарығын сипаттау

1. Жоспарланған компанияны ашу / жобаны жүзеге асыру

саласын анықтау ( саладағы бәсекелестік жағдайы,

болашаққа болжам, маусымдылық және т. б. )

2. Өткізу нарығын сипаттау (нарықты сегменттеу)

3. Бәсекелестерді сипаттау

4. SWOT-талдау

5. Нарыққа кіру кедергілері.

6. Сатып алушыларды тарту стратегиясы

Маркетинг ережелері

Бизнесте ең алдымен- нарықты зерттеңіз!

Адамдардың қажеттіліктерін біліп отырыңыз!

Өз бәсекелестеріңіздің кім екенін жақсы біліңіз!

Баға саясатын дұрыс қолдана біліңіз!

Өз тауарыңызды ілгері жылжытуды жоспарлап отырыңыз!

«Маркетингтегі жеті P» ережесі

Product (Өнім) . Сіз не сатасыз

Place (Орналасқан орны) . Сіз қай жерде сатасыз

Price (Баға) . Қандай бағамен сатасыз

Promotion (Өткізу) . Тұтынушыларды қалай ақпараттандырасыз және сатып алуға қандай жағдай жасайсыз

People (Адамдар) . Бизнесте Сізге кім көмектеседі

Process (Процесс) . Сату немесе қызмет көрсету кезінде қандай әрекет жасау керек

Physical Evidence (Материалдық куәлік) . Қандай жағдайда сатылады немесе қызмет көрсетіледі

Жарнама

Жарнама ақпараты өзіне назар аударуы тиіс және өзіне деген қызығушылықты ұстап қалып, оқырманды ақпараттың мәтінімен толықтай таныстырып, оқырманның Сізге керекті іс-әрекет етуге деген ынтасын оятып, оны әрекет етуге биімдеуі тиіс.

SWOT- талдау

Strength - басым жақтары

Weakness - әлсіз жақтары

Opportunities - мүмкіндіктер

Threats - қауіп-қатер

SWOT- талдау

КҮШТІ ЖАҚТАРЫ

ӘЛСІЗ ЖАҚТАРЫ

МҮМКІНДІКТЕРІ

ҚАУІП ҚАТЕРЛЕРІ

Іскерлік ойын

(ми шабуылы)

Төмендегі тақырыптар бойынша барлық іскерлік мүмкіндіктерді табыңыз:

СЕРВИС ЖӘНЕ ҚЫЗМЕТ КӨРСЕТУ

ІҚМ

ӨСІМДІК ШАРУАШЫЛЫҒЫ

ӨНДІРІСТІК ЦЕХ

ҚҰС

Жобаңызға фирмалық атын қойып, ұранын, логотипін, өнімдерін, өткізу нарығын, жарнамасын (суретін сызып) сипаттап, SWOT-талдау жасап топтық презентация жасаңыз

УАҚЫТ 15 мин

Сіздің бизнесіңізге қаражат тартудың бірнеше қайнар көздері бар:

Банктер.

Инвестициялық қорлар.

Мемлекеттік бағдарламалар

Жеке инвесторлар.

Қайнар көздер нені талап етеді?

Банктер -% төлеу арқылы сомманы қайтару.

Инвестициялық қорлар -бизнесте үлесті.

Мемлекеттік бағдарламалар- салық төлемдері, жұмыс орындарын ашу, әлеуметтік пакет.

Жеке инвесторлар - табыс (тікелей немесе жанама), бизнесте үлесті.

Өндірістік жоспар

Өндірістік бағдарлама белгілі уақыт ішінде шығарылатын өнімнің санын, түрлері мен сапасын, нақтылық және құндық өлшемін көрсетеді.

Өндірістер бағдарламасы

Өндірістің жылдар бойынша жоспарланған бағдарламасы

Көрсеткіш

2 014

2 015

2 016

2 017

2 018

2 019

2 020

Бір айдағы жөндеу жұмыстарының саны, бір.

104

130

156

Бір айда жүргізілген ТҚ саны, бір. .

104

130

182

Бір айдағы табыс, мың тг.

1 872

2 340

2 964

Қызметтердің жоспарлы бағалары, мың теңге

Машинаны жөндеуге орташа түбіртек

Техникалық қызмет көрсетуге орташа түбіртек

Жобаңыздың өндірістер бағдарламасын жасаңыз

Көрсеткіш

2018

2019

2020

2021

2022

Бір айдағы өнімдер саны, бірлік

Бір жылдағы өндірілген өнім саны, бірлік

Бір өнімнің бағасы, теңге

Бір айдағы табыс, мың тг.

Бір жылдағы табыс, мың тг.

7. Технологиялық жоспар

Өндіріс үдерісі, яғни өндіріс технологиясы жан-жақты сипатталады. Ол үшін қазір қолданып жүрген ескі технологияның отандық және шетелдік түрлерін атап көрсету, өндірісті әртараптандыру, т. б. қажет.