Соғыс жылдарындағы Қазақстандықтардың қажырлы еңбегі janibek history Қазақстан тарихы

Презентация қосу

Бастадық
па!

@janibek_history Қазақстан тарихы
+7 778 743 8202
§ Ұлы Отан соғысы және Қазақстан:
қорытындысы және нәтижелері

§ Соғыс жылдарындағы Қазақстандықтардың
қажырлы еңбегі

@janibek_history Қазақстан тарихы
+7 778 743 8202
Адамзат тарихында үлкенді-кішілі он бес мыңға
жуық соғыс өткен.

Деректерге сүйенсек, 1938-1945 жылдар
арасында 18-ден 50 жасқа дейінгі ер адамдар,
яғни Қазақстан халқының 70%-ы әскер қатарына
шақырылыпты.

Фашистік Германия жаппай мобилизация кезінде
әскери іске 12% ғана халқын тартқан екен.

Қазақстан бойынша соғыста қаза болған,
тұтқында аурудан немесе жарақаттан қайтыс
болған, хабар- ошарсыз кеткен адамдар саны
шамамен 601 011 немесе 11,2%-дай.

@janibek_history Қазақстан тарихы
+7 778 743 8202
Соғыс кезінде қазақстандық бес әскери құрамаға
«Гвардиялық» құрметті атағы берілді.

8-гвардиялық) Панфилов дивизиясының даңқы
шартарапқа тарады. Бұл құраманың қатарында сан
ерлік көрсеткен батальон, кейіннен дивизия
командирі болған Бауыржан Момышұлы мен Кеңес
Одағының Батыры Мәлік Габдуллин есімдері соғыс
шежіресінде мәңгілікке жазылды.

Жаудың шебінде қоршауда қалған
жерлестеріміздің көбі партизандық қозғалысқа
белсене қатысты. Олардың арасында Нұрғаным
Байсейітова, Тұрғаш Жұмабаева, Жамал Ақәділова
сияқты әйел партизандар да болды.

@janibek_history Қазақстан тарихы
+7 778 743 8202
Фашизмге қарсы соғыс жеңіспен аяқталғаннан кейін
Қазақстан өкілдері Квантунь армиясына қарсы
шайқасты.

Қазақстандық Қ.Асылбеков, A.Құрынбаев,
Г.И.Сухоносенко және олардың жауынгерлік
серіктері жапондардың шегарадағы қорғаныс
құрылыстары мен бекеттерін жойды. Кеңес
әскерінің бөлімдері Маньчжурияға кірді.

Кеңес Одағының Жапонияға қарсы 23 күндік
соғысына қазақстандық екі әскери құрамасы
қатысты. Біріншісі Ақтөбеде құрылған 74 жеке теңіз
атқыштар бригадасының негізінде
ұйымдастырылған 292-атқыштар дивизиясының
жауынгерлері Кеңес Қарулы Күштері даңқын
шығарды.
@janibek_history Қазақстан тарихы
+7 778 743 8202
Қазақстандық 129-миномет полкі шайқас жүргізді.

Қазақстан минометшілері ерлік көрсеткені үшік 2027
жауынгер ордендер мен медальдарға, соның ішінде 14
адам «Кореяны азат еткені үшін», 234 адам
«Жапонияны жеңгені үшін» медальдарына ие болды.

1945 жылы 2 қыркүйекте Жапонияны жеңгенде Екінші
дүниежүзілік соғыс жаудың тізе бүгуімен аяқталды.

Өзбектер, қазақтар, қырғыздар, татарлар және Орта
Азиядағы басқа да халықтар өкілдерінен құрылған
«Түркістан легионы» (әскер) қиын да қасіретті жолдан
өтті.

Еділ бойы мен Дон далаларында көрсеткен ерліктері
үшін Кеңес Одағының батыры атағын алған: ұшқыш
Н.Әбдіров, танкіші Т. Позолотин, атқыш Г. Рамаев
@janibek_history Қазақстан тарихы
+7 778 743 8202
Екінші дүниежүзілік соғыс адамзат тарихындағы ең ірі
апат.

Соғысқа 72 мемлекет қатысты. Жер шарының 80%-ын
немесе 1,7 млрд адамды қамтыды, 55 млн-нан аса адам
мерт болып, 35 млн адам жараланды.

Майдан даласында күніне 25 мың адам қаза болып
отырған.

1418 күнге созылған сұрапыл соғыстағы жеңіс Кеңес
азаматтарына оңайға түскен жоқ.

@janibek_history Қазақстан тарихы
+7 778 743 8202
§Соғыс жылдарындағы қазақстандықтардың
қажырлы еңбегі

Соғыс-шаруашылық жоспарына сәйкес республика
экономикасын соғыс жағдайына көшіру жүзеге
асырылды.

Жаңа мұнай кәсіпшіліктерінің, Қарағанды
шахталарының, Жезді, Шығыс Қоңырат, Мырғалымсай,
Найзатас кеніштерінің, бірқатар байыту
фабрикаларының, Ақтөбе ферроқорытпа зауытының,
Текелі және Өскемен қорғасын-мырыш
комбинаттарының құрылысы жедел қарқынмен
жүргізілді.

Балқаш пен Жезқазған мыс өнеркәсібі іске қосылды.
1941 жылы шілдеде Шығыс Қоңырат молибден кеніші

@janibek_history Қазақстан тарихы
+7 778 743 8202
Ақтөбеде салынып жатқан ферроқорытпалар зауыты Запорожье
ферроқорытпалар зауытының құрал-жабдықтарын алды, көмірлі
Қарағанды өзінің техникалық кешенін донецкілік Пархоменко
атындағы шахтаның жабдықтарымен толықтырды.

Алматыдағы автожөндеу зауытының аяқталмаған құрылысы
Луганск ауыр машина жасау зауытының цех- тары орналасқан
базаға айналса, республиканың оңтүстігіндегі тамақ
өнеркәсібінің жаңа құрылыстары Украинаның 14 қант зауытының
құрал-жабдықтарын алды.

Балқаш мыс қорыту кешенінің қуаты Владимир облысындағы
Кольчугин қаласының түсті прокат зауытының құрал-
жабдықтарын меңгеріп, оны іске қосқан соң елеулі түрде артты.

Жалпы соғыс жылдарында Қазақстанға 300-ден астам көшіріліп
әкелінген зауыт орналастырылып, жұмыс істеді.

@janibek_history Қазақстан тарихы
+7 778 743 8202
Қазақстан - майдан арсеналы. 1941-1945 жылдары республика
бұрынғы КСРО-дағы қорғасын (85%), мыс (35%) қорыту,
полиметалл және мыс рудаларын өндіру жөніндегі жетекші
орнын сақтап қалды.

Барланған кен орындарының негізінде металл Қазақстан
аумағына адам өндіру, байыту мен қорыту кәсіпорындары
салынады эвакуациялауқандай ды (Шығыс Қоңырат молибден,
Жезді марганец)

Донской хромит кеніштері (рудниктері), Ақшатау молибден-
вольфрам, Текелі полиметалл, Өскемен қорғасын-мырыш
комбинаты т.б.). Осының арқасында Қазақстан Одақтағы
молибден мен марганец рудаларының 60% -ын, висмуттың 65%-
ын, полиметалл рудаларының 80% -ға жуығын өндірді.

@janibek_history Қазақстан тарихы
+7 778 743 8202
Қару-жарақ, көлік, киім-кешек, азық-түлікті майданға жылдам
жеткізу мақсатында қысқа мерзімде Қандыағаш-Орск, Жамбыл-
Шолақтау, Талдықорған-Текелі теміржол желілері тартылды.
Соның нәтижесінде шикізат көздері өнеркәсіп ошақтарымен
жалғасты. 1942 жылы Алматыда құрылысы басталған вагон
жөндеу зауыты соғыстың соңына таман пайдалануға берілді.

@janibek_history Қазақстан тарихы
+7 778 743 8202
Құрылыстың қарқын алуына орай Теміртау, Текелі, Жезді, Шығыс
Қоңырат, Ақшатау, Макин секілді жаңа қалалар мен жұмысшы
поселкелерінде бой көтерді. Қазақстандағы қалалар саны 5-ке,
поселкелер саны 35-ке өсті.

Өз өлкеңнен соғыс жылдарында майданға ірі көлемде көмек
көрсеткен азаматтарға.Соғыстың соңғы жылдарында Қазақстан
Республикасы еңбеккерлері фашизмнен зардап шеккен 45 аудан мен
12 каланы қамқорлыққа алды.

Мұнай туралы хабарлама Жұмыс істеп тұрған «Ембімұнай» тресіне 4
жаңа мұнай кәсіпшілігі, ондаған бұрғылау скважинала дайындалды.
Гурьев мұнай өңдеу зауыты жұмыс істей бастады. Соғыс жылдары
республика мұнай өндіруді 40% -ға дейін арттырды.
Электрстанциялар жүйесі Солтүстік Қазақстан мен Қарағанды
облыстарындағы энергетиканың жаңа нысандарымен толықты.

Соғыс жылдары жалпы 460 зауыт, фабрика, кеніш, шахталар мен
жеке өндіріс орындары, оның ішінде 300-дей эвакуацияланған
кәсіпорын салынды. Теміржол құрылысы жалғасты. 1942-1943
жылдары Мақат-Орск, Ақмола-Магнитогорск желісінің құрылысы
аяқталды.
@janibek_history Қазақстан тарихы
+7 778 743 8202
Жезді марганец кенін ашуда Қ.И.Сәтбаев және Жезді геология-
барлау партиясының ұжымы ерекше еңбек өіңірді.

Соғыс жылдарында Батыс Қазақстан облысының Буденовка МТС-інде
жұмыс істеген П.Ангелинаның әйелдерге «тракторға отырындар»
деген үндеуі үлкен маңызға ие болды.

БК(б)П ОК мен КСРО ХКК 1941 жылы 27 маусымда «Адамдар мен
қүнды дүние-мүлікті әкету және орналастырутәртібі туралы» Қаулы
қабылдады. Шымкент және Лениногор зауыттарының жұмысшылары
қорғасын қорытты.

200-дей ipi өнеркәсіп қазақстан аумағына эвакуацияланды.

@janibek_history Қазақстан тарихы
+7 778 743 8202
Қазақстандықтар - тыл қаһармандары. Ы.Жақаев, Ким Ман Сам,
Ш.Берсиев және т.б.

Ақтөбе облысындағы «Құрман» ұжымшарының звено жетекшісі
Ш.Берсиев тары шығымдылығын арттыруда жоғары нәтижеге жетті.

Қызылорда облысы «Авангард» ұжымшарының звено жетекшісі
Ы.Жақаев пен Ким Ман Сам күріш өсіруде жоғары нәтижелерге қол
жеткізді.

Қаскелең ауданы III Интернационал атындағы ауылшаруашылық
артелінің звено жетекшісі М.Мұхамедиева қант қызылшасынан
жоғары өнім жинады. Диқандар бидайдан да жақсы түсім алды.

@janibek_history Қазақстан тарихы
+7 778 743 8202
Ж.Қуанышбаев қаракөл қойларын өсіруде үлкен жетістіктерге жетті.

Жезқазған ауданы Амангелді атындағы ұжымшардың шопаны
Ж.Мұқашев жыл сайын әр жүз саулықтан 180 қозы алып, мал басын
аман сақтады.

@janibek_history Қазақстан тарихы
+7 778 743 8202
Қазақтың белгілі балуаны, әлем чемпионы Қажымұқан Мұңайтпасов
жеке қаражатынан қорға 100 мың сом өткізді. Нәтижесінде 1942
жылы армия қазақстандық комсомолдардан 45 жаңа танк алды.

1942-1943 жылдары халықтан жиналған қаржыға 10 танк
колоннасы, бірнеше авиация эскадрильясы, торпедалық катерлер
мен жеке ұшақтар жасалды.

@janibek_history Қазақстан тарихы
+7 778 743 8202
Қазақтың белгілі балуаны, әлем чемпионы Қажымұқан Мұңайтпасов
жеке қаражатынан қорға 100 мың сом өткізді. Нәтижесінде 1942
жылы армия қазақстандық комсомолдардан 45 жаңа танк алды.

1942-1943 жылдары халықтан жиналған қаржыға 10 танк
колоннасы, бірнеше авиация эскадрильясы, торпедалық катерлер
мен жеке ұшақтар жасалды.

@janibek_history Қазақстан тарихы
+7 778 743 8202
Қазақтың белгілі балуаны, әлем чемпионы Қажымұқан Мұңайтпасов
жеке қаражатынан қорға 100 мың сом өткізді. Нәтижесінде 1942
жылы армия қазақстандық комсомолдардан 45 жаңа танк алды.

1942-1943 жылдары халықтан жиналған қаржыға 10 танк
колоннасы, бірнеше авиация эскадрильясы, торпедалық катерлер
мен жеке ұшақтар жасалды.

@janibek_history Қазақстан тарихы
+7 778 743 8202
§Ұлы Отан соғысы жылдарындағы Қазақстан
ғылымы, әдебиеті мен өнерінің дамуы

Республика астанасына 20-дан аса ғылыми-зерттеу институттары
орналасты.

Қазақстанға келген тарихшылардан А.М.Панкратовадан басқа КСРО
тарихының бес маманы және жалпы тарихтың бес маманы болды.

Қазақтан шыққан тұңғыш академик Қ.Сәтбаевтың жетекшілігімен
геолог ғалымдар Р.А.Борукаев, Н.Г.Кассин, М.П.Русанов және
олардың ізбасарлары: вольфрам, марганец, молибден, мыс, мұнай,
көмір және т.б. пайдалы қазбалардың жаңа кен орындарын ашты.

Ғалымның Жезқазған мыс кеніштері жөніндегі көпжылдық еңбегіне
1942 жылы Мемлекеттік сыйлық берілді.

@janibek_history Қазақстан тарихы
+7 778 743 8202
Әдебиет.М.Әуезов, Ж.Жабаев, Д.Снегин,
И.Шухов және т.б.

Қазақстандық 90-ға жуык жазушы майданға барды. Олардың
25-і Отан үшін қаза тапты.

Соғыс жылдарында партизан Ж.Саинның өлеңдері,
Қ.Аманжоловтың «Ақын өлімі туралы аңыз» поэмасы жарыққа
шықты.

М.Әуезовтің көптомды «Абай» эпопеясының бірінші кітабы,
C.Мұқановтың «Өмір мектебі» өмірбаяндық повесі,
Ғ.Мүсіреповтің «Қазақ солдаты» романы, Ғ.Мұстафиннің
«Шығанақ», Ә.Әбішовтің «Жас түлектер» туындылары шықты.

Ж.Жабаевтың «Ленинградтық өренім!» жыры шықты. Бұл
жыр М.Тарловскийдің аудармасымен орыс тілінде радиодан
жиі беріліп, плакаттарға басылып, халықтың рухын көтерді.

@janibek_history Қазақстан тарихы
+7 778 743 8202
А.Толстой Қазақстанда «Иван Грозный» трилогиясын жаза
бастады.

Фольклорлық-түркологиялық тақырып - «Алпамыс», «Орақ
және Мамай» сияқты эпостық жырларды профессор
B.М.Жирмунский өзінің зерттеу нысаны ретінде алды.

Майдангер-офицер Д.Снегиннің «Шығыс желі» атты өлеңдер
жинағы мен «Іргеде» (1949 ж.) деген деректі материалдар
негізінде жазылған повесі жарық көрді.

1970-1980 жылдары Д.Снегин 50-жылдары бастаған тарихи-
революциялық тақырыпта жазған романдарын жалғастырды.

Олар: «Біз Жетісуданбыз», «Біздің жүрегіміз арқылы»,
«Әлемнің шегінде»және «Айырылусыз кездесулер» (1986 ж.)
атты әдеби естелігі.

@janibek_history Қазақстан тарихы
+7 778 743 8202
Қазақ әдебиеті C.Мәуленов, Ж.Молдағалиев, Б.Момышұлы,
М.Ғабдуллинсынды жаңа есімдермен толықты.

Майдангер-офицер Б.Бұлқышевтың публицистикалық
мақалалары елге белгілі бола бастады. Әдебиеттанушы,
академик А.С.Орлов қазақтың батырлық эпостарын зерттеп,
кітап жазды. Ол 1945 жылы басылып шықты.

@janibek_history Қазақстан тарихы
+7 778 743 8202
Өнер, театр, кино.

1941 жылы 15 қарашада эвакуацияланған Мәсқеудің
«Мосфильм» киностудиясы, Ленинградтың «Ленфильм»
киностудиясы және Алматы кинохроника студиясының
негізінде Бірлескен Орталық көркем фильмдер киностудиясы
(БОКС) құрылды.

«Екі жауынгер», «Партизандар», «Аудком хатшысы»,
«Украина даласында», «Ленинградтықтар», «Георгий
Саакадзе» фильмдері түсірілді.

@janibek_history Қазақстан тарихы
+7 778 743 8202
1942 жылы маусымда «Бақшасарай фонтаны» балеті
қойылымында Мария рөлін орындаған Г.С.Уланова Алматыда
алғаш рет театр сахнасына шықты. 1944 жылы бірінші рет
қазақ тілінде Д.Пуччинидің «Чио-Чно-Сан» классикалык
операсы және А.Жұбанов пен Л.Хамидидің «Абай» опералары
қойылды.

@janibek_history Қазақстан тарихы
+7 778 743 8202
Қазақстан өнер шеберлерінің бригадалары майданға
аттанды. Осындай 11 бригада майданда болып 870 концерт
қойды. Госпитальдарда, шақыру пункттерінде, әскери
бөлімшелерде, шегаралық заставаларда 15 мыңнан астам
концерт берді.

Халық артисі, Халық Қаһарманы Роза Тәжібайқызы Бағланова
соғыс жылдарында концерттік бригада құрамында болып,
майдандағы жауынгерлер алдында ән айтып, өнер көрсетті.

Жалпы концерттік ұйымдар 36,5 мың концерт қойып, оларды
9 миллионнан астам көрермендер тамашалады. Алматыда
Орталық біріккен киностудия «Екі жауынгер», «Майдан», «Ол
Отанын қорғайды», «Күт мені» және басқа да миллиондаған
адамдардың азаматтық қалыптасуына, оларды патриотизмге
тәрбиелеуге үлкен ықпал жасаған, адамдарды жеңіске
үміттендірген ғажайып кинолар түсірді. Соғыс жылдарында
Қазақстанда ұлттық көркемсурет өнерінің да-

@janibek_history Қазақстан тарихы
+7 778 743 8202
1943 жылы Шет тілдері педагогикалық институты, Шымкент
құрылыс материалдары технологиялық институты, 1944
жылы Алматыда Кон серватория және Қазақ мемлекеттік
қыздар педагогикалық институты ашылды. Бұл оқу
орындарының ғылыми-педагогикалық кадрларын қоныс
аударғандар, репрессияға ұшыраған ғалымдар және
педагогтер құрады. Ұлы Отан соғысы жылдарында Алматы
Кеңес Одағының мәдени-экономикалық орталықтарының бірі
саналды.

Алматыда 15 жоғары оқу орындары мен техникумдар, 20-ға
жуық ғылыми зерттеу институттары болды. Соғысқа дейінгі
20 жоғары оқу орнының қатарына 4 жаңа жоғары оқу орны
қосылып, онда оқитындардың саны 15 мыңға дейін өсті.

@janibek_history Қазақстан тарихы
+7 778 743 8202
Қазақ халқының музыкалық мәдениеті мен театры. Қазақ халқының
музыкалық мәдениетінде үлкен жетістіктерге қол жеткізілді. Қазақстан
композиторлары 300-ден астам музыкалық шығармалар: опералар,
симфониялар, әскери-патриоттық әндер жазды.

1942 жылы Е. Брусиловскийдің «Гвардия, алға!», 1944 жылы А. Жубанов пен
Л. Хамидидің «Абай» опералары қойылды. Соғыстан кейінгі жылдарда Е.
Брусиловский мен М. Төлебаевтың «Амангелді», А. Жұбанов пен Л. Хамидидің
«Төлеген Тоқтаров», М. Төлебаевтың «Біржан-Сара» опералары жазылды.

1949 жылы осы операның авторларына және негізгі партиясын
орындаушыларға КСРО Мемлекеттік сыйлықтары тапсырылды.

1940 жылы «Көктем» атты алғашқы қазақ балеті қойылды. Соғыс
жылдарында Қазақ музыкалық театрының балетіне Г. Березова жетекшілік
етіп, сахнада әлемге әйгілі артистер өнер көрсетті. 1942 жылы маусымда Г.
Уланова Алматыда алғаш рет театр сахнасына шықты. Республикада жаңа
театрлар ашыла бастады. Соғыс қарсаңында Қызыл- ордада Корей музыка-
драмалық театры, ал 1944 жылы Алматыда Балалар мен жасөспірімдер
театры ұйымдастырылды.

@janibek_history Қазақстан тарихы
+7 778 743 8202
Ұлы Отан соғысы жылдарында ақын Жамбыл Жабаев халықты жеңіске
жігерлендірді. «Ленинградтық өрендерім» өлеңі жау қоршауында қалған
қаһарман қаланың қорғаушыларына үлкен рух, сенімді серпін берді. «Өтеген
батыр», «Сұраншы батыр» дастандарында халықтың батыр ұлдарының
жарқын бейнесі сомдалды.

Жамбылдың шығармалары дүниежүзінің қырықтан астам тіліне аударылған.
Қазақстандық орыс жазушысы Д.Ф. Снегиннің (1912-2006) Ұлы Отан соғысы
жылдарында жазылған «Жылдар», «Адалдық» жыр жинақтары мен «Никита
Огнивцев», «Алыстағы биіктікте» поэмаларында жауынгерлердің ерлігі, жан
дүниесінің байлығы суреттеледі. Жазушы И.П. Шуховтың «Отан»,
«Майдандағы армия» романдарында халықтар достығы, патриотизм рухы
шынайы баяндалады.

@janibek_history Қазақстан тарихы
+7 778 743 8202
Қазақ киносы. Соғысқа дейінгі уақытта қазақ киносы да қалыптасты. 1934
жылы «Союзкинохроника» тресінің алғашқы қазақ кинофильм қазақстандық
студиясы құрылды. 1938 жылы «Ленфильм» кино студиясында қазақстандық
кинематографистердің алғашқы көркем фильмі «Амангелді» тусірілді.
Амангелді батырды сахна шебері Е. Өмірзақов сомдады. 1941 жылы Мәскеу
және Ленинград киностудиялары Қазақстан астанасына қоныс аударып,
олар Алматы көркем фильмдер киностудиясымен бірігіп көптеген фильмдер
түсірді. Олардың қатарына «Екі жауынгер», «Илья Муромец» және т.б.
фильмдерді жатқызуға болады. Ұлы Отан соғысы жылдарында А.Н. Толстой,
С. Маршак, жазушылар М. Зощенко және К. Паустовский, «Степа ағайдың»
авторы және белгілі кинорежиссер Н. Михалковтың әкесі С. Михалков,
атақты режиссер С.М. Эйзенштейн, белгілі актерлер Н. Черкасов, М. Жаров,
Л. Орлова, М. Ладынина, Н. Крючков, Б. Андреевтер Қазақстан астанасында
тұрып, еңбек етті. 1945 жылы Алматы көркем фильмдер киностудиясы
тұңғыш рет өз күшімен «Абай әні» фильмін жарыққа шығарды. «Мосфильм»
мен «Ленфильм» киностудиялары бөлімшелерінің Алматыда болуы қазақ
киноөнерінің дамуына игі әсер етті.

@janibek_history Қазақстан тарихы
+7 778 743 8202
@janibek_history
Қазақстан тарихы
+7 778 743 8202
§ Қазақстан - халықтарды жер аударатын өлке

Күштеп қоныс аударуды үш кезеңге бөлуге болады:

• бірінші кезең 1941 жылғы соғысқа дейінгі;
• екінші кезең (1941 жылы соғыс басында;
• үшінші кезең- 1943-1944 соғыс жылдары.

@janibek_history Қазақстан тарихы
+7 778 743 8202
1930 жылдары КСРО-ның орталық аудандарынан Сібірге,
Орталық Азияға, Қазақстан аумағына әртүрлі топтар мен
этнос өкілдері жаппай көшірілді. 1936 жылы Кеңес
Одағының батыс өңірінен 45 мыңдай поляк пен
украиндар Қазақстанға жер аударылды. Оларға «халық
жаулары», «жағымсыз элемент», «сенімсіз халықтар»,
«шпион» т.б. жалған айыптар тағылды.

Сонымен қатар жер аударудың тағы бір себебі - ел
аумағының халық аз қоныстанған жерлерін игеру болды.
Күштеп жер аударудың құрбандықтарының бірі - Қиыр
Шығыстағы кеңестік корейлер. 1937 жылы Қазақстанға
бұл этностың 100 мыңнан астам өкілі қоныс аударылды.
1940-1941 жылдары 200 мыңдай поляктар Қазақстан
аумағына орналастырылды. Мұнда мемлекеттік
шегараның қауіпсіздігін қамтамасыз ету деген желеу
негіз етіп алынды.

@janibek_history Қазақстан тарихы
+7 778 743 8202
Жер аудару барысы. 1941 жылы тамыз айында КСРО
Жоғары Кеңесі Төралқасының «Еділ жағалауында тұратын
немістерді көшіру туралы» жарлығы шықты. Осы жарлыққа
сәйкес Еділ бойынан 1 млн 120 мыңдай немістер көшіріліп,
оның 440 мыңы Қазақстан аумағына орналастырылды.
Немістер диверсиялық және шпиондық әрекеттерге
қатысты деп айыпталды. Неміс автономиялы облысы
жойылды. Олар негізінен Ақмола, Солтүстік Қазақстан
және Павлодар облыстарына қоныстандырылды.

@janibek_history Қазақстан тарихы
+7 778 743 8202
1943-1944 жылдары басқыншыларға дем берді халықты
күштеп жер аударылды. Олардың ішінде Қазақстанға
депораудару тацияланған қарашайлар 45,5 мың адам,
балқарлар 25 мың, шешендер мен ингуштар 406 мың
болды. Сондай-ақ Қазақстанға қалмақтар, ирандықтар,
қырым татарлары, түрік-месхеттіктер, гректер т.б.
көшірілді.

1936-1943 жылдарда республикаға барлығы 1 млн 250 мың
адам күштеп депортацияланды. Соғыс жылдарында басып
алынған аумақтардан эвакуацияланған халықпен қоса
алғанда - 1 млн 740 мың адам қоныс аударды.

@janibek_history Қазақстан тарихы
+7 778 743 8202
Күштеп қоныс аударылған халықтарды ақтау үдерісі.
Сталин қайтыс болғаннан кейін, жер аударылған
этностарға қатысты мемлекет саясаты өзгерді. 1950
жылдардың екінші жартысынан бастап ақтау басталды.

@janibek_history Қазақстан тарихы
+7 778 743 8202
1957 жылдың ақпанында КСРО-ның Жоғарғы Кеңесі «Балқар, шешен, ингуш,
қалмақ және қарашай халықтарының ұлттық автономиясын қалпына келтіру
туралы» КСРО Жоғарғы Кеңесі Президиумының Жарлығын қабылдады, Бұл
халықтар өздерінің тарихи отанына қайте (репатриация) мүмкіндігіне 1964
жылы немістер ақталды. Бірақ олардың Еділ бойында республикасы қайта
қалпына келтірілмеді.

Жер аудару жылдары Қазақстанның этникалық сипаты түбегейлі өзгеріске
ұшырады, Күштеп қоныс аударыл елімізде 130-дан астам этнос өкілдері
тұрады. ған халықтардан шыққан жері аудару жылдарындағы қайғылы
оқиғалар туралы естелік және арнайы қоныстанушыларға қатысты
төзімділік пен мейірімділік танытқан қазақ халқына деген алғыс ретінде
Қазақстан халқының Ассамблеясы қамқорлығымен республикада Алғыс күні
(1 наурызда) атап өтіледі.

@janibek_history Қазақстан тарихы
+7 778 743 8202
Келесі
сабағымыз:
Ертең
20:00

@janibek_history Қазақстан тарихы
+7 778 743 8202
@janibek_history Қазақстан тарихы
+7 778 743 8202

Ұқсас жұмыстар

Әлия Молдағұлова Мәншүк Маметова

Ұлы Отан соғысының басталуы

Ұлы Отан соғысы жылдарындағы Қазақстанға шолу

ҚАЗАҚ ХАЛҚЫНЫҢ ДӘСТҮРЛІ ШАРУАШЫЛЫҒЫ

Соғыс жылдарындағы ғылым, мәдениет және білім

1950 жылы Правда газетіндегі Қазақстан тарихының мәселелерін маркстік - лениндік тұрғыдан жазу үшін деген мақалада

Елбасының елеулі еңбектері

Қазақтың батыр қыздары

Ленинград үшін шайқас

Кеңесары Қасымов бастаған көтеріліс тарихын зерттеуі бойынша әділетсіз айыпталу

Пәндер