Арнайы педагогика мен психологияның лингвистикалық мәселелері

Презентация қосу

ОҢТҮСТIК ҚАЗАҚСТАН МЕМЛЕКЕТТIК
ПЕДАГОГИКАЛЫҚ УНИВЕРСИТЕТІ
ЖОҒАРЫ ОҚУ ОРНЫНАН КЕЙІНГІ БІЛІМ
БЕРУ ИНСТИТУТЫ
Арнайы педагогика мен психологияның лингвистикалық мәселелері

Тақырыбы:Психолингвистика және лингвистика

Орындаған: Бектасова Б.М
М 1901-13
Қабылдаған: Боранбаева А.Р
ЖОСПАРЫ:

1. •Сөйлеу әрекеті туралы

2. •Сөйлеу қатынасында қолдагылатын тілдік құралдар

3. •Психосемантика
Ол сөйлеу процесін, оның мазмұны,
коммуникативті рөлі, сөздің ойға
қатысы тұрғысынан зерттейді. Осы
B бағыттың негізін салушы неміс

C
A ғалымы Г.Штейнталь (1823-1899) тілді
жеке адаммен қатар, этнос
психологиясының көрінісі ретінде

B A
C
қарастырды.

'Психолингвистика –
адамның сөйлеу қабілеті
қалыптасуының
бірқалыпты өтуін
Психолингвистика (фр. linguistigue лат. зерттейтін ғылыми
lingua - тіл) психология мен . саласы.
лингвистиканың аралығындағы
ғылым саласы.
ика м
мн
холи
тик
ны д
нгви
ың
ада
ң
стикі
бұр
ой
аны
нег
ынғ
ң
л
лау
ізгі
ы і
қал
ме
бағ
нео
ыпт к
бих
н
асу
ыт
еви т
ына
тан
ы
ори
үйреі
стік
ым
ин
ту
жә
ны
теор
же
не
ияс
г
ң,
нер
ыны
дес р
ң
лог
кри-, а
пси
птік
ика
сөйл м
лин
хол
еуді
ны м
гви
игер
оги а
ң
удің
сти
я,
же
арна
к. т
ней
йы
ліс
көз т
шар
ро- и
қар
іме
ттар
жә
аста
н
ы к
рды
не
тура а
ба
ң
лы
пат л
йл
тоғ
А.Х
опс
омс
ысы ы
ан
кий
ихо қ
нан
ыс
дің
лог
кел
еңбе
ы.
ия
елі
ктер т
үш
і,
ме ұ
мәс
бой
н р
дағ
елег
бай
ые ғ
лан
туа
наз ы
бітк
ыс
ар
ен
д
ты
ауда
ақпа а
рыл
ратт н
ды:
ы
қаб
ылд ө
ау з
жән
Лингвистика (глоттология, тіл білімі; лат. lingua –
тіл) —

• әлем тілдерінің құрылымын, әлеуметтік қызметін, тарихи дамуын және
оның жалпы заңдылықтарын зерттейтін ғылым саласы.

Адамзаттың сөйлеу тілі –

• тіл білімінің негізгі зерттеу нысаны болып табылады. Адамдар арасындағы өзара
түсінісу құралы саналатын кез келген тіл адамзат үшін, қоғам үшін қызмет етеді.
Сөйлеу әрекеті дегеніміз
тілдік және қатысымдық
тұлғалардың көмегімен
сөйлеуші ниетінің жүзеге
асуы болып табылады.

Тіл мен сөйлеу – бірімен
Сөйлеу әрекетінің
бірі тығыз байланысты
міндеті
екі түрлі құбылыс.
сөйлеушінің мәлімдеме
Екеуінің бірлігінің
сіне түсіндіру жасау,
нәтижесінде тілдің екі
адресаттың ойына әсер
түрлі табиғаты
ету.
айқындалады.

Көптеген ғалымдар
Сөйлеу іс-әрекеті тілдің
сөйлеуді адам іс-
коммуникативтік,
әрекетінің (еңбек, ойын,
танымдық,
танымдық әрекет)
шығармашылық,
күнделікті өмірдегі
ақпараттық,
нәтижесі деп біледі .
атауыштық,
Осы тұрғыдан ол
экспрессивтік,
қоғамдық мәнге ие,
эстетикалық,
адамдардың бір-бірімен
кумулятивтік т.б.
қарым-қатынас
Сөйлеу әрекетінің
Сөйлеу дегеніміз – бұл өніміне сөйлеушінің
тілдік әрекет. ауызша немесе
Сөйлеуде тілдік жазбаша түрде
бірліктер түрлі құрылған мәтіні
өзгерістерге түседі. жатады. Біздің
Сөйлеу уақытқа қарым-қатынас
байланысты жасауымыз үшін

1 2
сөйлеушінің өзіндік тілді ғана қолдану
белгілерін жеткіліксіз, біз үшін
анықтайды. Ол оны дұрыс
контекст пен қарым- пайдаланып, қарым-
қатынас жағдаятына қатынасқа түсушінің
байланысты. жағдаятқа
байланысты сапалы
сөйлеуі маңызды.
Көптеген ғалымдар зерттеу Психолог-
объектісіне қарай оның галымдарсөйлесім
«Сөйлесім әрекеті» ерекшеліктерін әр қырынан әрекетінің ойлау, пайымдау,
- /«речевая қарастырған. Мәселен, қабылдау, сезіну, түйсік,
деятельность»/әр лингвист ғалымдар сөйлесім
әрекеті мен тілдің ара
зейін т.б. процестермен
түрлі ғылым өкілдерін
қатысын, ортақ байланысын, олардың
қызықтырған күрделі мәсе
заңдылықтарын, тілдік сөйлеу кезінде сана арқылы
ле.
қатынастың лингвистикалық өту ерекшеліктерін
негізін қарастырады. зерттейді.
Линвистикалық, әдістемелік әдебиеттердің көпшілігінде
сөйлесім әрекетін төрт түрге бөліп қарастыру тұрақты орын
алған. Олар:

1 Сөйлеу /говорение/

Оқу /чтение/

3 Жазу/письмо/

4 Түсіну /аудирование/
Тілдік қатынасқа байланысты іске асатын сөйлесім әрекеті бес
түрге бөлінеді.

Оқылым.
Айтылым.

Жазылым.
Тілдесім.

Тыңдалым.
ест
бо
ум
ері
лу
ды
не
ын
қ
не
ың
са
гіз
әр
на
бо
тү
ны
ла
рлі
ң
ты
ны
ка
н
са
тег
ма
нд
ор
ғы
ар
ия
на
ын
лы
ла
зер
қ
рд
тте
құ
ың
йді
ры
,лы
ин
суб
мд
ди
ъе
ар
ви
кті
ду
ын
де
ум
ың
ды
қа
мо
қ
лы
де
ж
пт
ль
үй
аса
дік
есі
ты
түс
нің
н
іні
ма
гі
ген
ғы
бо
ези
на
сін
лы
ла
,
п
р
түз
та
жү
ілі
бы
йе
мі
ла
Психосемантика категориялану
процесінің жалпы
психологиялық, сондай-ақ
дифференциалдық-
психологиялық аспектілерін
зерттейді.

Соңғы
жағда
йда
психос
емант
иканы
ң
міндет
і—
белгілі
бір
индив
идтің
әлем
турал
ы
түсінік
теріні
ң
жүйесі
н
оның
индив
идумд
ық
мағын
алары
мен
тұлғал
ық
мәнде
р
жүйесі
н
қайта
құру
жолы
мен
қайта
құрыл
ымдау
болып
табыл
ады
Пайдаланған әдебиеттер

Ибраева Ж.Қ. Психолингвистика негіздері. –
Алматы:Қазақ университеті, 2015
Ескермесова Н. Сөйлеу тілі бұзылған балалар
психологиясы. Қызықты психология. -2017
Тер-Минасова С. Тіл және мәдениетаралық
коммуникациялар. – Аударма бюросы. Астана, 2018
http//www.special-edu.kz/- сайт Национального научного-
практического нтра коррекционной педогогики (ННПЦ
КП).

Ұқсас жұмыстар

Педагогика мен психологияның әдіснамалық негіздері

Мектеп жасына дейінгі балалар тобында психологтың жұмыс ерекшеліктері

Басқару психологиясы генезисі

ЛИНГВИСТИКАЛЫҚ ДӘСТҮРЛЕРДІҢ ҚАЛЫПТАСУ ТАРИХЫ

Шетел тілін оқыту әдістемесінің басқа ғылымдармен байланысы

Тіл философиясының теориясы

Тіл дамыту әдістемесі

ПСИХИКАЛЫҚ ДАМУДЫҢ ТЕЖЕЛУІНІҢ ЗЕРТТЕЛУ ТАРИХЫ

Қолданбалы психология

Педагогикалық психологиялық жалпы ғылымы

Пәндер