Тәрбиелеу мен оқыту әдістері

Презентация қосу

ОҢТҮСТIК ҚАЗАҚСТАН МЕМЛЕКЕТТIК ПЕДАГОГИКАЛЫҚ
УНИВЕРСИТЕТІ
ЖОҒАРЫ ОҚУ ОРНЫНАН КЕЙІНГІ БІЛІМ БЕРУ ИНСТИТУТЫ
Арнайы білім берудің теориялық негіздері

Тақырыбы: Арнайы білім беру жүйесіндегі тәрбиелеуді ұйымдастыру түрлері

Орындаған: Бектасова Б.М
М 1901-13
Қабылдаған: Боранбаева А.Р
Жоспары:

1. •Арнайы мектепте тәрбие процесін ұйымдастырудың әдістері мен формалары

2. •Тәрбие процесінің түзетуге арналған бағыттылығы

3. •Тәрбие жалпы әдістерінің жіктелуі
Тәрбиелеу мен оқыту әдістері
Психологиялық-педагогикалық
Арнайы педагогика
мұғалім даму мүмкіндігі
мен оқушының көмек
өзара
даму
шектелген
мүмкіндігі
адамдардың
шектелген
білім
адамның
алу
әрекетінің
процесінде
реттелген
өмірінде жеке
арнайы
тұлға
тәсілдері
білім
ретінде
беру
бола, білім мен
қалыптасуы
технологияларының,дағдылар
мен дамуының және
оқытуарнайы
және
танымдық
тәрбие
тәрбие
әдістерініңқасиеттерінің
әдістеріне
жүйесін
жүктеледі.
құрайды.
дамуына бағыттала ды.
логикалық
перцептивтік (сөз түрінде
жеткізу әдісі және оқу
гностикалық
(индуктивті(репродуктивті,
материалын есту немесе көру және
арқылы қабылдауы, оны
дедуктивті);мәселелі-
меңгеру тәсілін ұйымдастыру
бойынша ақпарат беру; ізденушілік,
көрнекілік, іс-тәжірибелік
әдістер); зерттеушілік);

Даму мүмкіншілігі шектелген
балаларды тәрбиелеуде
қолданылатын әдістер тобы
балалардың оқу-танымдық
әрекетін қалыптастыруға
бағытталып
ұйымдастырылады. Бұл топқа
келесі әдіс топшалары жатады:
Даму мүмкіншілігі шектелген балаларды тәрбиелеу жұмыстарында
жоғарыда көрсетілген тобынан әдістерді таңдау бірқатар факторлармен
анықталады.

Біріншіден, перцептивтік Даму мүмкіншілігі
сферасының (есту, көру, шектелген балалардың
тірек-қимыл жүйесі және тәрбиелеудің алғашқы Үшіншіден, дамудың
т.б.) дамының ауытқуына кезеңдерінде баланың бұзылуының түрлі
байланысты оқушылардың Екіншіден, даму
сенсомоторлық типтерінде сөздік-
есту, көру, тактильді-
негіздегі көріністерін ауытқуының кез- логикалық ойлауының
вибрациялық қабылдау келген түрінде
және басқа да және танысдық қалыптасуы қиындап,
білімтүріндегі ақпаратты түсінігін баланың сөйлеу тілі бұл өз кезегінде оқыту
қабылдау мүмкіндігі қалыптастыратын бұзылады. Бұл әсіресе процесінде логикалық
қиындайды. Ақыл-ой бірінші орында оқытудың алғашқы және гностикалық
дамуының ауытқулары перцептивтік әдістер кезеңдерінде әдістерді қолдану
білімдік ақпаратты толық
қабылдауына мүмкіндік топшасынан іс- мұғалімнің сөзі, сөз мүмкіндігін едәуір
бермейді. Сондықтан тәжірибелік және түріндегі шектеп, осыған
білімдік ақпаратты толық көрнекілік әдістер түсіндірулері, сөздік байланысты индуктивті
жеткізуге, қабылдауға, таңдалынады. Бұл әдістері барлығы әдіс қолданылады.
зердеде ұстауға, өңдеуге әдістерге толықтыру Сондай-ақ
оңтайлы әдістерді ағзаның
жетекші ретінде
ретінде білімдік қолданыла түсіндірмелі-
сақталған талдағыштары
ақпаратты сөз түрінде иллюстративті,
мен қаситеттеріне, яғни алмайтынын
берілген адамның жеткізу әдісі жатады. репродуктивті және
Кеңірек сөздік әдіс
түсіндіреді. ізденушілік әдістер
табиғатына сәйкес ерекше
білімдік қажеттіліктеріне қолданылатын әдістер қолданылады.
сүйене отырып таңдау жүйесінде маңызды
керек. орынды алады.
дидактикалы
қ ойындар
жатады.

• Ойындар баланың
танымдық және ерік
көңіл-күй сферасын
дамытуға бағытталған,
дәлелденген
педагогикалық мақсат
қызметі

Тәрбиелеу
жұмысының
нәтижелігі
көрнекілік әдіспен
іс-тәжірибелік
әдісті қатар
қолданғанда
артады. Даму мүмкіншілігі
• Көрнекілік және іс-
тәжірибелік әдістер арқылы шектелген балалардың
баланың сенсомоторлық қабылдауы жәй, нақты
және әлеуметтік тәжірибесі, емес, затты бөлшектеп
оқу-танымдық әрекетінің қабылдап, анализі мен
дағдылары, сөйлеуі синтезі толық емес,
дамиды. детальдердің ұқсастығы
мен өзгешелігін табу қиын
заттарды піші бойынша
• Осы себептен оқытуда
тануы нашар болады.
көрнекілік әдісі қолданылады.
Көрнекілік әдісте педагог
затты көрсетіп қана қоймай,
балаларға объектті зерттеуді
үйрету үшін бақылау
ұйымдастыру керек.
•білім беру жүйесінде жалпы қабылданған
тәрбиелеу міндеттерін тәрбиеленушілердің
Арнайы білім шектеулі мүмкіндіктеріне сүйене отырып
шешіп қана қоймай, сондай-ақ даму
беруде тәрбие ауытқуларының әр категориясындағы
процестері тәрбиеленушілердің ерекше қажеттіліктерін
күрделі қанағаттандыруды қамтамасыз ету, алғашқы
және екінші даму ауытқуларының
•баланың
жағдайларды дамуының барлық
себептеріне байланысты әлеуметтік, оның
өтеді: ерекшеліктерін
ішінде коммуникативтік, мінез-құлықтық
Тәрбие және басқа да дағыларын, жекелік
басшылыққа
сапаларын қалыптастыру ала
қажет.отырып,
педагог пен баланың
процес бірлесіп жекеше түрде
і немесе балалар тобымен
жұмыс кезінде жүзеге
асырылады.
АРНАЙЫ ПЕДАГОГИКАДАҒЫ ТӘРБИЕ ӘДІСТЕРІ КЛАССИФИКАЦИЯСЫ

тәжірибелік-әрекеттік әдістер –
үйрету, дағдыландыру, баулу,
жаттығу, тәрбиелеуші жағдайлар,

01 ойын, қол еңбегі, бейнелеу және
көркемдік әрекеттері, дәстүрлі емес
әдістер – арттерапия (өнер
құралдары арқылы
коррекциялық-педагогикалық
көмек), иппотерапия (ат үстінде
жүру арқылы коррекциялық-
педагогикалық көмек) және т.б.

ақпараттық әдіс қозғаушы-бағалаушылық
(бұқаралық ақпарат әдістер – педагогикалық
құралдарын, талап, мадақтау, айыптау,
әдебиеттермен өнер сөгу (ұяалту), жазалау
арқылы әңгімелесу, кеңес
беру, қоршаған ортадан
мысал келтіру, мұның
03 02
ішінде педагогтың
мысалдары да)
Арнайы білім беру жүйесінде қолданылатын тәрбие әдістері

Қозғаушы-бағалаушылық әдістер
(мадақтау, сөгу, жазалау) балаға
Тәжірибелік-әрекеттік тәрбие түсінікті мадақтау сөздері
әдістері едәір оңтайлы болып («жақсы», «дұрыс»,
табылады. Әсіресе бұл әдістер «жарайсың») арқылы
мектепке дейінгі және бастауыш тәжірибелік-әрекеттік және
мектеп балаларына сәйкес,
сондай-ақ келесі категория
01 02 03 04 материалдық нұсқада жүзеге
асырылады. Мадақтауға
балаларына, яғни ақыл ойында қатысты материалдық
ауытқуы бар, психикалық дамуы қндылық деңгейі жайлап кеми
артта қалғандар, сөйлеуінде және Үйрету және Жазалау әдістері сондай-ақ түседі: тәттілер, ойыншықтар –
естуінде ауытқуы бар балаларға жаттықтыру әдісі тәжірибелік-әрекеттік олардың бейнелеріне
қолданылады. әлеуметтік тәртібінің мақмұнға ие, өйткені ауыстырылады (тәттілер мен
тұрақты дағдыларын, қатаң түрдегі сөздік ойыншықтар бейнеленген
санитарлық-гигиеналық ескертулер ешқалайда суреттер) – абстрактілі
және шаруашылық- тәрбиелеуде ауыстыру (фишка немесе басқа
тұрмыстық білімін, өзін-өзі қолданылмайды. мадақтау белгісі: жалауша,
ұйымдастыру дағдыларын жұлдыз, «+» белгісі және т.б.) –
қалыптастыруда текқана сөздік мадақтаулар да
қолданылады. қолданылады.
Білім
Білім беру
Жекелендірілген
АрнайыЖекелендірілген
білім
бе руде кезінде
беру
ерекше тарихында ерекше
қажеттілікте деп
соқыр
рі бар
қажеттіліктерді
және балаларға
талап
жеке ленді рі жекелендіріп
керең балаларды п оқытуды
ұйымдас
оқытуға кәсіптік
сабақтардың
тыру олардыңжәне
мысал ретінде әрқайсыс ының
оларды үй
ететін
өзіндік даму бал
жағдайларында аларды
ауытқушылығына, тәрбие
ә р баланың
немесе шіркеулерде
ұзақтығы
көркемдік
нақты
алғашқыда
білім
зертте уалғандықтары
әдетте
оқытуды
жағ дайына байланысты
жекелендіріліп
ке зі нде анықталғ туралы
20-30
і с-тәжірибе
айтуға
ан методикалық
-

ә ді с те райтады.
минут.
бойынша
болады.жүргі зі леді.
жүргілетін.
Мысалы, түзету сабақтары
Жекелендірілген – (сөйлеу тілін дамыту, өз-өзіне
топтық түрде қызмет ету дағдылары,
кеңістікке бейімделу және т.б.),
тәрбиелеуді ұйымдастыру әсіресе интеграциялық (біріктіру)
арнайы білім беруде тәрбиелеу шарттарына кіші
жекелендірілген түрдің топтағы балалармен жұмыс
жүргізу мүмкіндіктерін
жалғасы ретінде, яғни
анықтайды. тәрбиелеудің белгілі
жекелендірілген бір түзету-педагогикалық әсерге
жұмыстың нәтижесінде қол жеткен соң, жекелендірілген-
бірқатар түзету- топтық түрде ұйымдастырылған
оқыту аралас
педагогикалық әсерге қол ауытқушылықтары, ақыл-есі
жеткізілгеннен кейін кемдіктің ауыр түріндегі
жүргізілеті. балалармен жұмыс кезінде
қолданылады.
Сабақ оқушыларды фронтальды,
топтық және аз деңгейде
Сыныптық сабақ жүйесі. Сабақ жекелендірілген жұмыстарды
оқыту процесін ұйымдаструдың сәйкестендіріп оқытуға мүмкіндік
негізгі түрі болып табылады. береді
Арнайы білім беру жүйесінде тәрбиелеу процесін ұйымдастырудың қосымша
түрлері

Экскурсиялар
01

Қосымша сабақтар
02

Педагогикалық жұмыстардың сыныптан тыс
03 түрлері (мысалы, сыныптан тыс оқу)

Өзін-өзі дайындау (арнайы мектеп-интернаттағы
04
сбақтарға дайындық)
Арнайы мектептегі тәрбие жұмысының мазмұны оқушылардың жан жақты тұлғалық
қасиеттерін, жеке қабілеттерін дамытуға арнайы жағдайларды қамтамасыз етуі тиіс. Бұл
тәрбие жұмысынын келесідей бағыттарын камтиды:

ДЕНЕ
ТӘРБИЕСІ. 04
STEP

ЭСТЕТИКАЛЫҚ
03
STEP

ЕҢБЕК
02
STEP

АДАМГЕРШІЛІК
01
STEP
Пайдаланған әдебиеттер тізімі

В.В.Воронкова. Воспитание и обучение детей в вспомогательной школе. Москва
1994
И.С.Моргулис. Некоторые вопросы теории специального обучения. Москва 1989.
Л.П.Носкова. Дошкольное воспитание аномальных детей. Москва 1993.
Н.М.Назарова. Специальная педагогика. Москва 2006.
Намазбаева Ж.И., Сулейменова Р.А. Дефектологиялық сөздік. Алматы 1993.
Тебенова К.С. Дамуындағы ауытқулары бар балалар. Оқулық құрал. Қарағанды,
2003.

Ұқсас жұмыстар

Оқыту - қоғамдық қүбылыс

Педагогикалық ғылым жүйесіндегі дидактика

Биологияны оқыту әдістері

Дефектология ғылымының, саласы

Педагогика ғылымының әдіснамасы

Педагогика ғылымы және оның адам туралы ғылым жүйесіндегі рөлі

Оқыту әдістерінің мәні

Педагогика ғылымы

АРНАЙЫ ПЕДАГОГИКА

Оқытудың әдіснамалық және психологиялық негіздері мен атқаратын қызметтері

Пәндер