Критерийлер бағалау

Презентация қосу

ҚАЗАҚСТАН РЕСПУБЛИКАСЫ БІЛІМ ЖӘНЕ ҒЫЛЫМ МИНИСТРЛІГІ
М.ӘУЕЗОВ атындағы ОҢТҮСТІК ҚАЗАҚСТАН УНИВЕРСИТЕТІ

«ТАРИХ ЖӘНЕ ПЕДАГОГИКА» ФАКУЛЬТЕТІ
«АРНАЙЫ ПЕДАГОГИКА ЖӘНЕ ПСИХОЛОГИЯ» КАФЕДРАСЫ

Тақырыбы: Оқушылардың оқу жетістіктерін критериалды
бағалау педагогикалық технология ретінде

Орындаған: Бектасова Балнұр
ТП-18-2к1
Қабылдаған: Малгайдарова Г
«Оқу жетістігін бағалау» - білім алушының кері байланыс арқылы
оқу мақсаттарына сәйкес жоспарланған білім беру үдерісін реттеу
және түзету арқылы нақты қол жеткізген нәтижесін белгілеу үдерісі.

Бағалау: Бұл не үшін қажет?

Б.Г.Ананьев: «Бағаның болмауы … бағаның ең нашар түрі
болып табылады, себебі бұл бағыт беретін әсер емес, керісінше
бағыт бермейтін әсер, объект жақсы ынталандырушы емес,
керісінше депрессияға әкелуші, өзінің нақты білімі көрініс
тапқан объективті баға негізінде өзіндік бағалауды құрудың
орнына адамды субъективті түсіндірілген тұспалдарға, жартылай
түсінікті жағдайларға, педагог пен оқушылардың мінез-құлқына
негізделуге мәжбүрлейді».

«Критериалды бағалау» терминін алғаш рет Роберт Юджин Глейзер
(1963) қолданған және бұл термин оқушылардың оқу жетістіктерінің
қол жеткізген және потенциалды деңгейлері арасындағы сәйкестікті
анықтауға мүмкіндік беретін үдерісті сипаттайды.

Критериалды бағалау басқа оқушылардың жетістіктерін
салыстырмайды және бір-біріне тәуелді етпейді, сонымен қатар әр
оқушының құзыреттілік деңгейі туралы ақпарат беруге
бағытталады.
Критериалды бағалау жүйесін енгізудің алғышарттары
ЭЫДҰ

Обзор национальной
Ұлттық образовательной
білім беру саясатына
политики. Среднее образование
шолу. «Критерийлерге негізделген бағалау жүйесін енгізу өте маңызды … . Ол өз кезегінде ….
Қазақстандағы орта білім беру, 2014

в Казахстане, 2014 Мұғалімдердің бағаны көтеріп қоюларына тосқауыл болады»

SABER,SABER,
Білім Системный
беру нәтижелерін жақсартудағы
ДҮНИЕЖҮЗІЛІК БАНК

подход к улучшению
жүйелі тәсілдеме
результатов образования.
«... Педагогикалық тәжірибені жетілдіру үшін бағалау нәтижелерін қолданатын саясат
Страновой есеп
Ел бойынша отчет –– Казахстан,
Қазақстан, 2013 2013 қызмет істемейді»

«… оқу жетістіктерінің деңгейі әлі де болса белгісіз … ағымдағы бағалаудың сапасына
SABER,
SABER, Оқушыларды бағалау.
Оценивание обучающихся. мониторинг жасайтын қолданыстағы механизмдерді шектеулер бар»
Ел бойынша
Страновой есеп
отчет –– Казахстан,
Қазақстан, 2012 2013
«… бағалау критерийлерінің, күтілетін нәтижелердің, бағалау тәсілдерін қолданудың
толық сипаттамасы жоқ»
НАЗАРБАЕВАҚПАРАТТЫҚ АНАЛИТИКАЛЫҚ

Қазақстан Республикасындағы
Национальный доклад «Мектепте алған бағамен сыртқы бағалау нәтижелері арасында корреляциялық байланыс
білім беру
о состоянии жүйесінің
и развитии системы
Образования Республики
дамуы мен жағдайы туралы ұлттық Казахстан баяндама жоқтығы ескертіледі… Қазақстанда оқу үлгерімі нашар оқушыларды жүйелі қолдау
ОРТАЛЫҚ

(по итогам 2014 года)
(2014 жылдың нәтижесі бойынша) қарастырылмаған …»

9-сынып оқушыларының оқу нәтижелері
Анализ результатов внешней оценки мен «ОЖСБ-дың орташа балы бойынша көрсеткіштердің төрт жыл ішінде төмендегені
сыртқы учебных
бағалаудостижений
нәтижелерінің
учащихсяанализі – байқалады: 2012 ж. – 51,6; 2013 ж. – 35,81; 2014 ж. – 39,58; 2015 ж. – 37,36»
ОЖСБ-2015
9 классов - ВОУД-2015
«… ОЖСБ жоғары балл алған оқушылардың тоқсандық бағалары төмен немесе керісінше»
УНИВЕРСИТЕТІ

Қазақстан Республикасындағы 2015-2020 жж «Баға қою үшін анық критерийлер жоқ болғандықтан … әдетте, бағалар мұғалімнің
білім беруді жаңартудың еркімен қойылады. … Қолданыстағы білімді бағалау жүйесіне міндетті түрде радикалды
стратегиялық бағыттары, 2014 өзгертулер енгізу аса қажет»
Оқушылардың оқу жетістіктерін бағалаудың қазіргі жүйесіне талдау
Сипаттамалар ҚР Жалпы білім беретін мектептердегі бағалау жүйесі ЭЫДҰ ұсыныстары
Негіздеме Бағалаудағы «Нормативті бағытталған» тәсілге негізделген Мемлекеттік жалпыға міндетті білім беру «Қазақстанның барлық бастауыш және орта мектептеріне
стандарты (сонымен қоса жоғары сыныптарға) критерийлер негізіндегі
бағалау жүйесін енгізу қажет. Бұл бағаларды жоғарылатуға
ЭЫДҰ қорытындылары (2014): «Сыныптағы үлгерімді бағалау бойынша берілген «нормативті жол бермейді және ата-аналар үшін оқушылардың үлгерімі

бағытталған» тәсілде кемшіліктер кездеседі. Сонымен қатар оқушылар мен олардың ата-аналарына жайында есептерді барынша түсінікті етуге ықпал етеді».
түсіндіруге болатын әр түрлі пәндер бойынша нәтижелерді бағалау мен салыстырудың
дифференциалданған критерийлері жоқ».
Қорытынды Мұғалім оқушының пән бойынша тоқсан барысында алған барлық бағаларын орташа «Бағалардың әр түрлі типтері жайында мақсаттардың
бағалау арифметикалық негізде қабылдайды. айқындылығын орнату мен оларды дұрыс пайдалану
бойынша сыныптар, мектептер және білім беру жүйесі деңгейінде
шешім ЭЫДҰ қорытындылары (2014): «Әдеттегідей, мұғалімдер бағаларды сыныптағы оқушылардың бағалау құрылымын жетілдіруге оңтайлы үлес қосуды
орташа, жоғары және төмен деңгейлерін салыстыру негізінде қояды …» қамтамасыз етудің маңызды факторы болып есептеледі».

Оқушылар • Жеке нәтижелер «…мұғалімдерді тиісті түрде «критерийлерге негізделген
дың • Жүйелік әрекет нәтижелері бағалаудың» арнайы әдістерін тиімді пайдалану үшін
дайындық дайындық барысында кемшіліктерді бұл әдістер көмегімен
деңгейіне •Пәндік нәтижелер - Сандық еңсеруге болады. Қазіргі таңда критерийлерге негізделген
қойыла тын сипаттамалар әдістер Қазақстан территориясында және жетекші жеке
мектептерде, соның ішінде Назарбаев Зияткерлік
талаптар Бесбалды шәкіл: 1-ден 5-ке дейін (шынында 4 балл қолданылады) мектептерінде қолданылады (НЗМ, 2012)».
және бағалау
шәкілі
ЭЫДҰ қорытындылары (2014): «Мұғалімдер оқушылардың білімін 1-ден 5-ке дейінгі шәкіл
негізінде бағалайды, сонымен бірге алғашқы КСРО кезінде жасалған жалпы дидактикалық
критерийлердің кешені сыныптағы үлгерімді бағалау бойынша пәндік тәуелсіз нұсқаулықпен
қамтамасыз ету үшін өнделген».
Тәуекелдер Мұғалімдердің субъективті шешім қабылдауы негізінде 3-ке («қанағаттанарлық») бағаланған «Критерийлерге негізделген бағалау моделі оқушылар үшін
оқушылардың жоғары үлесінің болуы әділ болып табылады , … . Берілген модель шеңберінде
субъективті стандарттарға негізделудің орнына шынайы
ЭЫДҰ қорытындылары (2014): «.. әр сыныптағы үлгерімі орташа және төмен оқушылар бірге және алдын ала мәлімденген мақсаттарға бағытталған
3 (үш) деген баға алады.» объективті стандарттар бойынша оқушылардың үлгерімі
салыстырылады, … . …, бұл мұғалімдерге өздерінің жоғары
немесе төмен баға қоюды таңдауын негіздеуге көмектеседі».
Статистикалық деректерге сәйкес 2014-2015 оқу
жылындағы оқушылардың жалпы санының (2 609 612
адам) нәтижесі бойынша:
- орта білім беру жүйесіндегі 47,1% оқушылар (1 228 164
адам) оқуларын «үшпен» аяқтады;
- 35,4% оқушылар (924 695 адам) – «төртпен» аяқтады;
- 17,5% оқушылар (455 541 адам) – «беспен» аяқтады;
- 0,1% оқушылар (1212 адам) – екінші жылға
қалдырылды.
Оқушылардың 50%-ы орта мектепті «үштік» бағамен
аяқтайды.
Бағалау жүйелеріндегі айырмашылықтар
Сипаттамалар Нормативті бағытталған бағалау Критериалды бағалау
(қазіргі таңда орын алатын жүйе) (мазмұнды жаңарту шеңберіндегі жүйе)

Оқушылардың нәтижелерін салыстыру Оқушылардың оқу жетістіктерін басқа оқушылардың оқу Оқушылардың оқу жетістіктерін критерийлерге негізделген
аймағы жетістіктерімен салыстыру күтілетін нәтижелермен салыстыру

Ағымдағы бағалау – мұғалімнің жүйелі түрде бағаны тіркеу
Қалыптастырушы бағалау– мұғалімдерді, оқушыларды және
педагогикалық үдерістің басқа
да қатысушыларын оқуды жетілдіру үшін қажет ақпаратпен
қамтамасыз
Бағалаудың түрлері ететін оқудың ағымдағы бағалануы (нәтижесі баға ретінде
арқылы үнемі жүргізіп отыратын бағалауы
тіркелмейді)
Жиынтық бағалау- оқушылардың белгілі бір оқу кезеңін
аяқтағандағы оқу жетістіктерінің деңгейі (бөлім бойынша және
тоқсандық жиынтық бағалау)

Оқушының барлық бағалары орта арифметикалық негізде Бөлім бойынша және тоқсандық жиынтық бағаның пайыздық
Қорытынды бағалау нәтижесі
қойылады ара қатынасы ретінде қойылады.

Мазмұн мен бағалаудың өзара байланысы Мақсаттардың жалпыланған тұжырымдамасына байланысты Мақсаттарға және күтілетін нәтижелерге жетуді көрсетеді
оқу мақсаттарына жету жолдарын көрсетпейді
Бағалаудың бағыты Ақпараты аз баға алу Мазмұндылығы мен толықтылығымен ерекшеленетін күтілетін
(бағаны сандық түрде білдіру) нәтижелерге жету жайында пайымдау
Мұғалім тәжірибесіндегі бағалау • «жарысу» • ақпараттың ашықтығы мен оқу үдерісіне сай талаптар,
үдерісінің сипаттамасы • шектеулі ақпарат беру нормалар, критерийлер және бағалау рәсімінің
• шәкілдің «өрескелдігі» айқындылығы
• нормалар мен критерийлердің жөнсіздігі, олардың жабық • оқуға қызығушылықты ынталандыру,
болуы • даму жолдарын ұсыну,
• «азайту» әдісі • қойылатын бағалардың мәнін түсіну
• шешім қабылдау субъективтілігі және артық күтілімдер
• уақыт факторын қолданудың ақталмауы
Критериалды бағалау жүйесінің тұжырымдамалық құрылымы

Критериалды бағалау жүйе элементтерінің түйінді идеялары
КБ элементтері Түйінді идеялар
“Бағалау үдерісіне әсері”
Біліктілікке негізделген Мақсаттарды анықтау, мазмұнды сұрыптау, оқу үдерісін ұйымдастыру және оқу
тәсілдеме нәтижелерін бағалаудың жалпы қағидаттар жиынтығы. Мұндай қағидаттарға келесі

тұжырымдар жатады (О.Е.Лебедев, 2004):
…
1.Оқу мақсаттары өлшенетін және
- Оқу үдерісін ұйымдастыру мәні білім беру мазмұнын құрайтын оқушылардың
танымдық, коммуникативтік, ұйымдастырушылық, адамгершілік және тағы басқа бақылауға болатын қалаулы
мәселелерді дербес түрде шешу тәжірибесін қалыптастыруда жатыр. нәтижелер арқылы өз көрінісін
- Оқу нәтижелерін бағалау білім алудың белгілі сатысында оқушылардың қол табады
жеткізген білімдерінің деңгейлерін талдауға негізделеді. 2.Толық оқу-әдістемелік
жабдықтауды ұсыну (оқу
Біліктілікке негізделген тәсілдеме оқушылардың білім мен дағдыларды бір-бірінен бөлек
бағдарламалары, ұзақ мерзімді және
үйренуден гөрі оларды кешенді түрде меңгеруді ұсынады (А.В.Хуторской, 2002).
қысқа мерзімді жоспарлар, мұғалімге
арналған бағалау бойынша
әдістемелік ұсыныстар, тапсырмалар
үлгілерінің жинақтары, жиынтық
Кері дизайн Педагогикалық жобалаудың арнайы технологиясының негізгі критерийі контент емес, бағалау бойынша тест
жоспарланатын нәтижелер болып табылады (С.Б.Велединская, М.Ю.Дорофеева, 2014). спецификациясы) кері дизайндағы
Оқу үдерісін жобалаудың үш кезеңі ұйғарылады (Г.Уиггинс, Дж.Мак Тай, 1998): оқу үдерісін жобалауға мүмкіндік
1-кезең – Мақсаттар мен қалаулы нәтижелерді анықтау, яғни «Оқушылар нені білуі, береді: :
түсінуі және істеуі тиіс?» деген сұраққа жауап;
2-кезең – Қолайлы дәлелдерді анықтау, яғни «Оқушылардың қалаулы нәтижелерге жетуі Оқу бағдарламасы
мен олардың стандарттарға сай болуына не дәлел болады?» деген сұраққа жауап; Бағалау үдерісі
3-кезең - Оқуды және оқушылардың нәтижелерге жету үдерісін жоспарлау.
Оқыту мен оқу үдерісі
Критериалды бағалау жүйесі элементтерінің түйінді идеялары
КО элементтері Түйінді идеялар
Әлеуметтік- Білім танымның келісілген аймағы ретінде қарастырылады; оқушы білімді пассивті түрде алуды
конструктивистік білім тоқтатып, сол білімнің «жасаушысы/құрастырушысы» бола бастайды (Бер, 2015).
“Бағалау үдесіне әсері”
беру теориясы

Дүниежүзілік банк пен Оқу мақсаттары қалаулы нәтижелерге жетудің алғышарттары деп қарастырылуы тиіс (Р.Вагенар,
ЭЫДҰ оқу мақсаттары 2008). 1. Қалыптастырушы бағалау
ЭЫДҰ баяндамасында біліктіліктің үш түрі ерекшеленеді (ОЭСР, 10-16 б.). тәжірибесінің өзектілігі
А. Құралдарды интерактивті түрде пайдалану: артады
- Сөйлеуді, символдарды және мәтінді интерактивті түрде пайдалану қабілеттілігі;
- Білім мен ақпаратты интерактивті түрде пайдалану қабілеттілігі; 2. Бағалау оқудың ажырамас
- Технологияларды интерактивті түрде пайдалану қабілеттілігі. бөлігі бола бастайды
В. Гетерогенді топтарда өзара әрекеттесу: 3. Бағалау критерийлер мен
- Басқаларға жақсы қатынас көрсету қабілеттілігі;
болжалды нәтижелердің
- Командада ынтымақтасу және жұмыс істеу қабілеттілігі;
- Қақтығыстарды басқару және шешу. айқындылығы мен нақтылығы
С. Өз бетімен іс-әрекет жасау: кері байланыс сапасын, өзара
- Барынша кең бейнені көру және әрекет ету қабілеттілігі; әрекеттесудің вертикалды
- Өмірлік жоспарлар мен жеке жобаларды құру мен іске асыру қабілеттілігі; «мұғалім-оқушы» және
- Құқықтарды, қызығушылықтарды, нормалар мен қажеттіліктерді қорғау мен сақтау қабілеттілігі. горизонталды «оқушы-
мұғалім» деңгейлерін, өзін-өзі
Жақын арадағы даму Л.С.Выготский ұсынған ұғым, баланың даму деңгейі (қандай тапсырманы ол өз бетінше орындай реттеу және оқушылардың
аймағы алады) және педагог пен өз құрдастарымен жұмыс жасай отырып жете алатын потенциалды даму
жауапкершілігін арттырады.
деңгейі арасындағы айырмашылығын білдіреді.
Ата-аналардың хабардар
Скаффолдинг Оқу үдерісінің барысында қойылған мақсаттарға жету үшін қажетті көмек көрсету мақсатымен болуының сапасы мен деңгейі
теориясы оқушыларды қолдау (Дж.С.Брунер, 1976). оқушылардың оқу
жетістіктерінің дамуына
Қалыптастырушы Оқу мен оқыту үдерісінің негізіне келесі үш сұрақ жатады: «оқушылар оқудың қай сатысында
бағалаудың теориясы тұр?», «өз оқуында олар қайда ұмтылады?» және «соған жету үшін оларға қандай көмек көрсету жағдай жасайды.
қажет?» бұл сұрақтар оқудағы үш қатысушымен тікелей байланысады (мұғалім, сыныптас және
оқушы) (П.Блэк, Д.Уильям, 2009).
Критериалды бағалау жүйесі элементтерінің түйінді идеялары
КБ элементтері Түйінді идеялар
Тілді толық Блум бойынша дәстүрлі мектепте оқу үдерісіндегі қол жеткізген жетістіктердің 90%
меңгеру айырмашылығы негізгі үш фактор арқылы түсіндіріледі:
теориясы 1. Когнитивті бастапқы мінез-құлық – бұл жаңа тапсырманы шешу алдында “Бағалау үдерісіне әсері”

айырмашылықтарын 50% дейін қысқартуға болады;
болатын оқушының білімі мен қабілеттері. Осы бастапқы айырмашылықтарды
тексеріп, оларға оқу-педагогикалық үдерісті бейімдеу қорытындысының

2. Эмоционалды бастапқы мінез-құлық болашақ оқу мотивациясына қатты әсер
1. Бастапқы қалпын бағалау үшін
бастапқы диагностикалық
мониторинг қолданылады
ететін алғашқы сәтсіздіктерден көңілдің қалуын басу үшін бағытталған. Бастапқы 2. Тоқсан үшін баға тоқсанның
сатыдағы тиімді стимуляцияның нәтижесінде қорытынды жетістіктердегі ағымдық және жиынтық бағалау
айырмашылықтар 25% дейін төмендейді; балдарының пайыздық
3. Білім беру үдерісі ортамен, уақыт есебімен жүзеге асады, дегенмен ынталандыру қатынасы ретінде қойылады.
және әрбірімен жеке жұмыс істеу де маңызды орын алады. Осыған орай, 3. Жылдық баға барлық
қорытынды айырмашылықтардың тағы 25% жоқ болуы мүмкін (Б.С.Блум, 1970). тоқсандар бойынша қойылған
балдардың орташа
Дәстүрлі және эксперименталды сынып оқушылары нәтижелерінің (тілді толық арифметикалық мәні ретінде
меңгеру теориясы бойынша) салыстырмалы анализі: анықталады
4. Баға жайында шешімді мұғалім
басқа оқушылардың
Дәстүрлі сынып Эксперименталды сынып жетістіктерімен салыстырмай,
нәтижелерді бағалау
критерийлерімен сәйкестендіру
арқылы қабылдайды.
Критериалды бағалау жүйесі элементтерінің түйінді идеялары
“Бағалау үдерісіне әсері”

1. Бағалау критерийлері
таксономиялық деңгейлерге сай

КБ элементтері Түйінді идеялар бөлінеді:
1.Білу және түсіну
2.Қолдану
3.Анализ
Оқу Оқу мақсаттары интеллектуалды әрекет 4.Синтез
5.Бағалау
мақсаттарының категорияларына сай бөлінеді (Б.С.Блум,
таксономиясы Д.Кратволь, 1956). 2.Тілдік пәндер бойынша бағалау
критерийлері сөйлеу әрекетінің 4 түрін
сипаттайды:
6.Тыңдалым
7.Айтылым
Сөйлеу әрекетінің Сөйлеу әрекетіне үйрету әрекетінің толық 8.Оқылым
9.Жазылым
теориясы сипаттамалары ие және тәуелсіз болып қалыптасу
арқылы жүзеге асырылуы тиіс (И.А.Зимняя, 1973). 3. Бағалау критерийлерінің
айқындылығы және бағалау
тапсырмаларын олармен сәйкестендіру
тапсырмаларын құрастыру мен
сараптау, нәтижелерді бекіту мен
талдау сапасын арттыруға жағдай
жасайды
4. Бірыңғай стандарттар
белгіленеді, алайда оларға жету – бұл әр
мектеп, мұғалім мен оқушы үшін дербес
түрде өтетін жол.
Критериалды бағалаудың басты қағидаттары
Бағалау білім беру жүйесінің міндеттеріне негізделеді*. Бағалау жекелеген мақсат емес. Ол жалпы білім беруді

жетілдірумен қатар әрбір оқушының оқу жетістіктерін жақсартудың тиімді жолының бірден бір механизмі. Білім беру
жүйесінің міндеті тек қана нені бағалауды анықтау емес, бағалауды қалай өткізуді анықтау.

Бағалау шынайы, валидті, сенімді және айқын болады. Ол бағалау рәсіміндегі ақпараттың сенімді және рас болуын
қамтамасыз етеді, сонымен қатар тапсырмалар мен тиісті критерийлер оқушылардың күтілетін нәтижелерге қол
жеткізгендіктерін бағалайды.

Бағалау білім беру мазмұнының құрамдас бөлігі. Ол оқу мақсаттары және күтілетін нәтижелермен тығыз байланысты.
Оқу мақсаттарының түсінікті болуын және бағалау рәсімдерінің барлық түрлерінің (қалыптастыру, жиынтық) оқу
бағдарламасының мазмұнымен сәйкестігін қамтамасыз етеді.

Бағалау қолжетімді, түсінікті және ашық. Ол пайдалы ақпараттың уақтылы жетуіне, оқушылардың өзіндік қадағалайтын
тәртіптерін дамытуға және аталған үдеріске қатысты барлық жауаптылардың жауапкершілігін арттыруды қамтамасыз етеді.

Бағалау үздіксіз үрдіс, ол өзін-өзі машықтауды талап етеді, оқушылардың оқу жетістіктерін қадағалауды және одан әрі
дамып қалыптасудың жеке траекториясын жасауды қамтамасыз етеді.

Бағалау мектептің, педагогикалық ұжымның, оқушылардың даму бағытын анықтайды және жетекшілік етеді. Бұл
әр қатысушының жауапкершіліктері мен өз қызметтерін жүзеге асыруға ықпалын тигізеді.

* 2007 жылдың 27 шілдесіндегі №319-III Казақстан Республикасы «Білім туралы» заңының 11-тармағына сәйкес
Бағалау критерийлері мен оқушылардың оқу жетістіктері
деңгейлерінің сипаттамасы
Деңгейлер Білу және түсіну Қолдану Анализ Синтез Бағалау 5 балдық шәкілге
ауыстыру кезінде

Төмен деңгей пәндік терминдер мен ұғымдар бойынша қарапайым білімін және түсінігін көрсетеді
жай тапсырмаларды орындайды және тікелей нұсқаулықтарға сай орындау рәсімдеріне ілеседі 1 -2 бағаға сәйкес
ақпаратты ұсынудың әр түрлі формаларының (кестелер, графиктер және диаграммалар) негізінде жай
қорытынды қалыптастырады
жай тапсырмалардағы үлгілерді ажыратады
Орташа деңгей пәндік терминдер мен ұғымдар бойынша жеткілікті білімін және түсінігін көрсетеді 3-4 бағаға сәйкес
әдеттегі тапсырмаларды орындайды, таныс және кейбір таныс емес жағдайларда білімін сәтті түрде
қолданады
ақпаратты жалпылайды және ішінара негіздей отырып қорытынды жасайды, алынған нәтижелерге
қатысты аргументтерді келтіре алады
әдеттегі тапсырмалардағы үлгілерді ажыратады, шешудің стандартты жолдарын ұсынады және
қолданады
тапсырмалардың бекітілген жиынын шешу үшін оқу бағдарламасының басқа өрістерінен білімін,
дағдыларын кіріктіреді

Жоғары деңгей пәндік терминдер мен ұғымдар бойынша терең білімін және түсінігін көрсетеді
қиын тапсырмаларды орындайды және кең өрістегі жағдайларда білімін сәтті түрде қолданады 5 бағаға сәйкес
әр түрлі дереккөздерден алынған ақпаратты жалпылайды және толық негіздей отырып қорытынды
жасайды, алынған нәтижелерге қатысты логикалық бірізді аргументтерді келтіре алады
қиын тапсырмалардағы үлгілерді ажыратады, шешудің альтернативті және стандартты емес жолдарын
ұсынады және қолданады
тапсырмалардың кең өрісін шешу үшін оқу бағдарламасының басқа өрістерінен білімін, дағдыларын
кіріктіреді, әр түрлі стратегияларды қолданады, алынған нәтижелердің маңыздылығын және негізділігін
бағалайды
Критериалды бағалаудың ұйымдық құрылымы

ҚАЛЫПТАСТЫРУШЫ БАҒАЛАУ ЖИЫНТЫҚ БАҒАЛАУ

1. Оқу мақсаттары мен күтілетін нәтижелерді
анықтау және оқушыларға беру;
2. Нені және қандай деңгейде түсінгенін/қол

Бөлім бойынша
бағалау
1.Тоқсан ішіндегі
Бір тоқсанның жиынтық
бағалауы
1.Қорытынды рәсім әр
Білім беру деңгейлерінің
соңындағы жиынтық
бағалау
тоқсанның аяғында 1.Жоғары және орта
жеткізгенін дәлелдеуге көмектесетін сыныпта бекітілген бағалау өткізіледі кезеңді аяқтағанда
нәтижелі талдау үшін арнайы ортамен және басқа іс- рәсімдері 2.Тоқсанның оқу өткізілетін қорытынды
шарамен қамтамасыз ету; 2.Оқу мақсаттарына жеткендігі рәсім
бағдарламасы туралы шешім қабылдау 2.Пән бойынша
3. Оқушылардың дамуына ықпалын тигізетін нақты
бөлімінің оқу 3.Жылдық баға күтілген нәтижелерге сәйкес
кері байланыспен қамтамасыз ету; шығарудағы нәтижелерді оқу бағдарламасының оқу
мақсаттарына
4. Бірін-бірі бірлесе оқытудың көзіне айналдыру ескеру және тіркеу мақсаттарына жеткендігі
жеткендігі туралы (тоқсандық бағалардың туралы шешім қабылдау
үшін оқушыларды бірігуге шақыру; шешім қабылдау 3 орта арифметикалық мәні) 3.Сыртқы бағалау
5. Оқушыларды өз оқуын «құрастырушыларға» Тоқсандық баға
айналдыру шығарудағы
нәтижелерді ескеру
және тіркеу
Кері байланыс «мұғалімнен оқушыға», «оқушыдан мұғалімге», «әкімшіліктен мұғалімге»

Оқушының портфолиосы Мұғалімнің портфолиосы (мектептің қалауы бойынша)
Қалыптастырушы бағалаудың үдерісі

Қорытынды бағалау үдерісі

Бағалау жүйесінде білім алушылардың жеке
траекториясының үлгісі

Бағалауды ұйымдастыру
(білім беру мазмұнын жаңартудың мысалдары)

2-сынып
Ұзақ мерзімді жоспар. МАТЕМАТИКА, 2-сынып
І тоқсан - 9 апта ІІ тоқсан - 7 апта
Мақсаттар Мақсаттар
Бөлім Бөлімше Бөлім Бөлімше
саны саны
1.1 Натурал және рационал сандар
1.1 Натурал және рационал сандар
1A – Бөлімі 1.2 Сандармен амалдар жасау
5 2A Бөлім– қостаңбалы

Қостаңбалы сандар 4.1 Математикалық тіл және математикалық 10
моделдеу сандарды қосу және алу 2.3 Тізбектілік
4.1 Математикалық тіл және
1B – Бөлімі 1.2 Сандармен амалдар жасау математикалық моделдеу
Сандармен амалдар 4.1 Математикалық тіл және математикалық 8 1.1 Натурал және рационал сандар
құру моделдеу 2B Бөлім – уақыт өлшем
1C – Бөлімі бірліктері
1.3 Өлшемдер мен өлщем бірліктері 1.3 Өлшемдер мен бірліктер
Өлшемдер мен өлщем 3 2.4 Сандар жиынтығы және логика
бірліктері элементтері
3 бөлім 5 бөлімше 16 2C Бөлім – нақты 4.1 Математикалық тіл және
сандар жиыны математикалық моделдеу
ІІІ тоқсан - 10 апта 2.5 Комбинаторика негіздері: заттар
Мақсаттар комбинациялары
Бөлім Бөлімше
саны 3 бөлім 9 бөлімше 20
2.2 Теңдеу мен теңсіздіктер
3A –Бөлім Сандық ІV тоқсан - 8 апта
2.4 Сандар жиынтығы және логика
және әріптік өрнектер. элементтері 7 Бөлімше Мақсаттар
Теңдеулер Бөлім
2.1 Алгебралық өрнектер және түрлендіру саны
1.1 Натурал және рационал сандар 4A –Бөлім 1.2 Сандармен амалдар жасау
есептеулердің рационал 4
2.3 Тізбектілік 2.1 Алгебралық өрнектер және түрлендіру
тәсілдері
3B –Бөлім Көбейту 2.4 Сандар жиынтығы және логика 4.1 Математикалық тіл және
элементтері 6
және бөлу 4B – Бөлім математикалық моделдеу
1.2 Сандармен амалдар жасау 4
Есепті шығару жолдары 2.4 Сандар жиынтығы және логика
4.1 Математикалық тіл және математикалық элементтері
моделдеу
4C – Бөлім 3.1 Геометриялық пішіндер
1.2 Сандармен амалдар жасау Геометриялық пішіндер 3.2 Геометриялық пішіндердің өзара 10
3C –Бөлім Таблицалық
4.1 Математикалық тіл және математикалық 9 Периметр. Аудан
көбейту және бөлу орналасуы
моделдеу
3 бөлім 6 бөлімше 18
3 бөлім 10 бөлімше 22
Бастауыш білім берудің типтік оқу жоспарына сәйкес бағалау
рәсімдерінің саны, 2-сынып

№ Пәндер
Апталық
сағат
I Iт II
тоқсан ЖБ тоқсан ЖБ
Бағалау рәсімдері
II т III III
тоқсан т
IV
тоқсан
IV
т Негіздеме
саны бойын бойын бойын ЖБ бойынш ЖБ
ша ББ ша ББ ша ББ а ББ
саны саны саны саны
1 Орыс тілі 4 4 4 4 4
2 Әдебиет 3 4 4 4 4
3 Қазақ тілі (Т2) 2 4 4 4 4
Бөлімдер бойынша
4 Ағылшын тілі 2 4 4 4 4
5 Математика 4 3 3 3 3

10 апта
9 апта

7 апта

8 апта
6 Жаратылыстану 1 2 3 2 1
7 Өзін–өзі тану 1 2 2 2 2
8 Бейнелеу өнері 1 2 2 2 2 Ортақ тақырыптар
бойынша
9 Еңбекке баулу 1 2 2 2 2
10 Музыка 1 2 2 2 2
11 Дене шынықтыру 3 2 2 2 2 Бөлімдер бойынша
Оқу мақсаттары мен бағалау критерийлерінің ара қатынасы
Бөлі Ойлау
Бөлімше Оқу мақсаттары Бағалау критерийлері
м деңгейі

әне математикалық модель 1.1 Натурал және рационал сандар
Оқушы :

2.4.1.1. 100-ге дейінгі сандардың Білу
100 көлеміндегі санның моделін жазады.
графикалық моделін құру және
100 көлеміндегі санның графикалық моделін
жазу Қолдану
құрады.

Білу 100 көлемінде тура және кері санайды.
2.1.1.2 100 көлеміндегі сандарды
тура және кері санау, олардың
натурал сандар қатарындағы реттік Санның натурал сандар қатарындағы орнын
Қолдану
нөмірін анықтау анықтайды және реттік нөмірін атайды.
Екітаңбалы сандар

2.1.1.1 100-ге дейінгі сандардың
100 көлеміндегі сандардың құрылу жолын біледі,
1A –бөлім

құрылу жолын, сандар қатарындағы Білу
оларды оқи және жаза алады.
орнын білу, сандарды оқу, жазу
2.1.1.6 100 көлеміндегі екі таңбалы 100 көлеміндегі екі таңбалы сандардың разрядтық
сандардың разрядтық құрамын құрамын анықтайды;
Қолдану
анықтау және разрядтық оларды разрядтық қосылғыштардың
қосылғыштарға жіктеу қосындысына жіктейді.
1-тоқсан ішіндегі жиынтық бағалау рәсімі

Меншікті
Жиынтық бағалау
салмағы
1-бөлім бойынша жиынтық бағалау 15%

2-бөлім бойынша жиынтық бағалау 15%

3-бөлім бойынша жиынтық бағалау 20%

1-тоқсан бойынша жиынтық бағалау 50%

1-тоқсанның қорытынды бағасы 100%
№1 бөлім бойынша жиынтық бағалаудың тапсырмалар үлгісі

Білу және түсіну Қолдану
Тақырыптар

3 балл 6 балл
Санды разрядты қосылғыштар суммасына бөлшектеңіз.
1.1 Натурал және рационал сандар 28 = + 1. 93 және 95 сандары арасындағы санды жазыңыз
2. 78 санынан кейінгі санды жазыңыз
3. Санағанда 100 санының алдында тұратын санды жазыңыз
Сандарды салыстырыңыз Берілген санда үлгі бойынша үш түрлі тәсілмен жазыңыз:
23 * 32 584 * 548
4.1 Математикалық тіл және
математикалық модельдеу
Отыз сегіз
3д 38
8е
Жетпіс бес
- санды дұрыс бөлшектейді - 1 балл - белгісіз санды дұрыс жазады – 1 балл
- келесі санды дұрыс жазады – 1 балл
- алдыңғы санды дұрыс жазады – 1 балл
Дескрипторлар
- қостаңбалы санды дұрыс салыстырады -1 балл
- үш таңбалы санды дұрыс салыстырады – 1 балл
-санның графикалық моделін дұрыс құрайды – 1 балл
-санды разрядтарға дұрыс бөледі – 1 балл
-санды цифрлармен дұрыс жазады -1 балл

15 минут
МАКС балл 9
№2 бөлім бойынша жиынтық бағалаудың тапсырмалар үлгісі
Қолдану Анализ
Тақырыптар
8 балл 2 балл

Қолайлы тәсілмен есептеп шығарыңыз.
1.2 Сандармен операция 25 + 18 + 25 + 2 =
жасау Өрнектің мәнін тап:
18 – (5 + 2) = 2 + 14 – 1 =
Өрнектердің мәнін тап:
9 + 5 = 16 – 7 =
Суретте барлығы 11 дөңгелек берілген. Қызыл
дөңгелектер көк дөңгелекке қарағанда 3 дөңгелекке
кем болатындай қылып, суретті көк және қызыл
түске бояңыз.
4.1 Математикалық тіл және
математикалық модельдеу

25 минут
МАКС балл 10
Бағалау үдерісі ( «Математика» пәні, 2-сынып)
1-тоқсандық
2-бөлім бойынша 3-бөлім бойынша
1-бөлім бойынша бағалау
бағалау бағалау жиынтық Барлығы
Критерийлер бағалау

Тапсырмалар Тапсырма Тапсырма Тапсырма Тапсырма
Ұпайлар Ұпайлар Ұпайлар Ұпайлар Ұпайлар
саны лар саны лар саны лар саны лар саны
Білу және
2 3 2 3
түсіну
2.4.1.1, 2.1.1.2,
2.1.1.1, Қолдану 2 6 3 8 1 2 2 6 8 22
1.1,
1А 2.1.1.6, Болжалды
4.1
бөлімі 2.1.1.7 нәтижелер
бөліктері Саралау 1 2 2 5 3 7
оқу
мақсаттары

Синтез 1 4 1 4

Бағалау

1-бөлім
Барлығы 2-бөлім 4 3-бөлім
9 4 1-тоқсан
10 2 6 4 11 14 36
бойынша бойынша бойынша дық
бағалау бағалау бағалау бағалау 1-тоқсан бағасы
Ұпайлар …
= 100% Жылдық бағасы=
Тоқсандық бағадағы барлық тоқсандық
үлесі 15% 15% 20% 50% бойынша орташа
арифметикалық
Ең жоғары ықтимал
ұпай
1,35 1,5 1,2 10,5 14,25
Ұзақ мерзімді жоспар. ЖАРАТЫЛЫСТАНУ, 2-сынып
І тоқсан - 9 апта ІІ тоқсан - 7 апта

Мақсаттар
Бөлім Бөлімше Мақсаттар саны Бөлім Бөлімше
саны

1.1. Ғылым мен зерттеулер рөлі 1 2.3. Адам 5

Мен зерттеушімін 1.2. Табиғатты танып білу Жанды табиғат
7 1.2. Табиғатты танып білу амалдары 5
амалдары
2.1. Өсімдіктер 9 3.2. Ауа 3
1.2. Табиғатты танып білу 1.2. Табиғатты танып білу амалдары 2
Жанды табиғат 5 Заттар және олардың
амалдары
құрамы
8 3.3. Су 2
2.2. Жануарлар
2 бөлім 5 бөлімше 30
2 бөлім 5 бөлімше 17

ІІІ тоқсан - 10 апта ІV тоқсан - 8 апта

Мақсаттар Мақсаттар
Бөлім Бөлімше Бөлім Бөлімше
саны саны

3.4. Табиғи ресурстар 2 5.2 Жарық 1
Заттар және олардың құрамы
1.2. Табиғатты танып білу амалдары 7 5.3. Дыбыс 1
4.1 Жер 2 5.4 Жылу 1
Табиғат физикасы
Жер мен Ғарыш 4.2. Ғарыш 2 5.6. Магнетизм 1
4.3 Кеңістік пен уақыт 1
5.1. Күш пен қозғалыс 6 1.2. Табиғатты танып білу амалдары 7
Табиғат физикасы
1.2. Табиғатты танып білу амалдары 2
4 бөлім 7 бөлімше 22 2 бөлім 5 бөлімше 11
Ұзақ мерзімді жоспар. ЖАРАТЫЛЫСТАНУ, 2-сынып
І тоқсан - 9 апта ІІ тоқсан - 7 апта
Өтпелі Мақсаттар Өтпелі Мақсаттар
Бөлім Бөлімше Бөлім Бөлімше
тапырып саны тапырып саны
1. Барлығы 1.1 Менің отбасым 5 1.2 Мектеп және мектеп қауымдастығы

өзім 4
туралы Мен және 1.3 Менің кішкентай Отаным 2
2. Менің қоғам 3. Менің Мен және
отбасым 1.5 Құқық пен жауапкершілік 1 мектебім қоғам
мен 1.4 Денсаулық пен қауіпсіздік
достарым
2 тақырып 1 бөлім 2 бөлімше 6 2
4. Мой родной Тарих 3.5 Қазақстан тарихы: тәуелсіздік,
край ағынында мемлекеттілік және отансүйгіштік
2 тақырып 2 бөлім 4 бөлімше 9
ІІІ тоқсан - 10 апта ІV тоқсан - 8 апта
Өтпелі Мақсаттар Өтпелі Мақсаттар
Бөлім Бөлімше Бөлім Бөлімше
тапырып саны тапырып саны
2.1 Аймақта бағдарлай білу 1
Мен және 1.2 Мектеп және мектеп қауымдастығы 1
Менің елімнің 2.2 Климат және ауа-райы 1
5. Тәні саудың
қоғам 1.4 Денсаулық пен қауіпсіздік 2 7. Қоршаған табиғаты 2.3 Табиғи жағдайлар мен олардың
жаны сау 3
1.6 Мейрамдар 2 орта әсері
Тарих 3.1 Ежелгі мәдениеттер пен
3.2 Қазақстанның тарихи түп-тамыры 2 ағынында өркениеттер
Мен және
6. Салт- Тарих 3.4 Біртуар тарихи тұлғалар мен 1.3 Менің кішкентай Отаным 1
1 қоғам
дәстүр мен ағынындаи мәдениет кайраткерлері Менің елімнің
ауыз әдебиеті 8. Саяхаттар 2.4 Туризм 3
табиғаты
3.5 Қазақстан тарихы: тәуелсіздік,
3 Тарих 3.1 Ежелгі мәдениеттер пен
мемлекеттілік және отансүйгіштік 1
ағынында өркениеттер
2 тақырып 2 бөлім 6 бөлімше 11 2 тақырып 3 бөлім 7 бөлімше 12
№ 1 дүниетану пәнінен бөлім бойынша жиынтық бағалауға арналған тапсырмалар үлгісі
Білу және түсіну Қолдану Синтез
Бөлімдер
4 ұпай 2 ұпай 4 ұпай
1. Барлық отбасы мүшелерінде жиш кездесетін бірдей
нәрсе:
А) есім/аты
В) киім

С) жөні
D) туған күні
2. Сенің заттарыңды кім жинау керек? Әр отбасыда ,таңертеңгі уақытта, болуы
А) анаң мүмкін диалогты оқыңыз. Астында
В) әкең көрсетілген анасының үндеуіне, ұлының
С) сен өзің әдепсіз әрі тәртіпсіз екенің көрсететің
D) әжең жауаптардың астын сызыңыз
3. Барлық отбасы мүшелері жиналатын мейрам: - Саша, тұра ғой, мектепке баруың керек.
Мен және қоғам Мен саған таңғы ас дайындап қойдым.
А) сыныптасыңнын туған күні
В) атаңның туған күні
С) анаңның құрбысының туған күні - Тиіспе маған, менің ұйқым келіп тұр!
D) Көршінің туған күні - Рақмет, қазір тұруға тырысамын.
4. Отбасы– бұл… - Тағы да , ботқа шығар
А) анаң мен әкең - Тұрайын деп жатырмын, көп рақмет!
В) бірге тұратын ата-ана, балалар, немерелер мен жақын
туыстардан тұратын адамдар тобы
С) қызығушылықтары бір құрдас адамдар
D)Жыл бойы бір оқу бағдарламасын өтетін , бастауыш
сыныпта оқитын оқушылар
Отбасындағы адамадар бір-біріне қалай
қамқорлық көрсететінін ойланып жаз.
1.Дұрыс жауапты тапты – жөні– 1ұ. 1.Тиіспе маған, менің ұйқым келіп тұр! – 1.Бірге кеш өткізеді– 1ұ.
2.Дұрыс жауапты тапты – сен өзің– 1ұ. 1ұ. 2.Мама заботится/одевает/пеленает о своем
3.Дұрыс жауапты тапты – атаңның туған күні– 1ұ. 2.Тағы да , ботқа шығар – 1ұ. ребенке Ана өз баласвы жаны ашып/киіндіріп
Дескрипторлар 4.Дұрыс жауапты тапты - бірге тұратын ата-ана, балалар, /жөргектейді немесе құндақтайды– 1ұ.
немерелер мен жақын туыстардан тұратын адамдар тобы. – 3.Атасы инемересіне кітап оқып жеіп датыр– 1ұ.
1ұ. 4.Толық отбасымен бурге демалуға барад.к – 1ұ.

20 минут
МАХ балл 10
Бағалауға арналған негізгі құжаттар тізімі:

- Бастауыш, негізгі орта, жалпы орта білім беру бағдарламаларын
жүзеге асыратын білім беру мекемелеріндегі оқушылардың оқу
жетістіктерін критериалды бағалау ережелері
- Пәндер бойынша оқу бағдарламаларындағы «Білім алушылардың
оқу жетістіктерін бағалау» бөлімі;
- Қалыптастырушы бағалау бойынша әдістемелік нұсқаулық;
- Жиынтық бағалау бойынша әдістемелік нұсқаулық;

Ұқсас жұмыстар

ҚАЛЫПТАСТЫРУШЫ БАҒАЛАУ

Оқушының оқу жетістігін бағалау критерийлері

Критерийлерді құрастыру

Сабақ жоспары таныстырылымын жиынтық бағалау

Критериалды бағалау жүйесі

Критериалды бағалау жүйесінің мүмкіндіктері

Оқушының бағалаудан

Критериалды білім беру сапасы

Критериалды бағалау туралы ақпарат

Критериалды бағалаудың маңызы

Пәндер