Жай бөлшектер




Презентация қосу
М.ӘУЕЗОВ АТЫНДАҒЫ ОҢТҮСТІК ҚАЗАҚСТАН
УНИВЕРСИТЕТІ
ТАРИХ ЖӘНЕ ПЕДАГОГИКА ФАКУЛЬТЕТІ
«ПСИХОЛОГИЯ ЖӘНЕ АРНАЙЫ ПЕДАГОГИКА» КАФЕДРАСЫ

Тақырыбы: Жай бөлшектер

Орындаған: Бектасова Балнұр
Тобы: ТП-18-2к1
Қабылдаған:Нурбекова Аида
Оқу мақсаттары :
5.1.2.16жай бөлшектерді ортақ бөлімге
келтіру; жай бөлшектерді, аралас
сандарды салыстыру;
Сабақ мақсаттары:
Жай бөлшектер мен аралас
сандарды салыстыру ережесін
білу. Оқушыларға тақырыпты
меңгерту.
Сабақтың мақсаты:
Білімділік: Жай бөлшектер мен ондық
бөлшектерді қосу және азайтуды меңгерту және
жүйелеу. Біліктерін логикалық оймен іске асыра
білу.
Дамытушылық: Ойлау қабілеттерін, өз беттерімен
жұмыс жасауын дамыту, математикаға деген
қызығушылығын арттыру.
Тәрбиелік: Алған білімдеріне жауапкершілікпен
қарауға, өз мүмкіндігіне сенуге, үлкен жетістікке
ұмтылуға үйрету.
Ойын «Сөзді тап»
Бөлшекті қысқарта отырып, әрбір дұрыс жауапқа
сәйкес әріпті табу керек.
9 4 17 15 12 14
р; а; ж; ы; Д ; й.
15 10 51 6 16 49
Үй тапсырмасын тексеру:
а) өткен тақырыптар бойынша қайталау сұрақтары
1. Бөлшекті қысқарту дегеніміз?
2. Дұрыс бөлшек деп қандай бөлшектерді айтады?
3. Бұрыс бөлшек деп қандай бөлшектерді айтады?
4. Қандай сан берілген бөлшектерге ортақ
бөлім бола алады?
5. Толықтауыш көбейткіш деп қандай санды
айтады?
Берілген сандардың ішінен дұрыс және
бұрыс бөлшектерді ажыратып жазыңдар:
; ; .
Топқа бөлу
Бір қорап кәмпит алдымен тең 4, сосын тең 8 бөлікке бөлінген
Жаңа сабақ
Жаңа сабақтың тақырыбын ашу кезеңі.
2,>, 6, ,

Анықтама. Егер, жай бөлшек түрінде
жазылса, онда бұл бөлшекті аралас сан
деп атайды, мұндағы: a – бөлшектің
бүтін бөлігі, b – бөлшектің алымы, c –
бөлшектің алымы.
Бұрыс бөлшекті аралас санға келтіру
үшін, алымындағы санды бөліміндегі
санға бөліп, бүтін бөлігін ажыратып,
түрде жазамыз.
Бөлшектің
Бөлшектіңалымы
алымы мен
менбөлімін
бөліміннөлден
нөлденөзге
өзгебірдей
бірдей санға
санға
көбейтіп,
көбейтіп,бөлгенде
бөлгенде оның
оныңшамасы
шамасыөзгермейді
өзгермейді

a n a a:m a

b n b b:m b
Фигураның боялған бөлігін қандай
бөлшекпен беруге болады.

5 6
8 15

Бөлшекті жазыңдар:
Үштен екі бөлік -
Жүзден бір бөлік -
100
Жетіден бес -
Оннан тоғыз -
Қырықтан үш -
Мыңнан жеті-
1000
Қалай аталады:
Сантиметрдің оннан бір бөлігі- миллиметр
Дециметрдің оннан бір бөлігі- - сантиметр
Метрдің оннан бір бөлігі- дециметр
-
Дециметрдің оннан бір бөлігі- миллиметр
-
Метрдің жүзден бір бөлігі - сантиметр
Тоннаның оннан бір бөлігі - центнер
Тоннаның мыңнан бір бөлігі- килограмм
Килограммның мыңнан бір бөлігі- грамм
Минуттың алпыстан бір бөлігі - секунд
Сағаттың алпыстан бір бөлігі - минут
Сөткенің жиырма төрттен бір бөлігі - сағат
Бөлшектің қасиетін қолданып,
бөлшектердің теңдігін түсіндіріңдер:
3 1 6 2 4 16 6 24
= = = =
9 3 9 3 6 24 8 32

4 2 1 6 2 16 12 =
= = =
6 3 3 18 3 24 16 32

6 1
=
6 1
2 2
40 санының 5
бөлігі мен 60 санының
бөлігін қосуды орындаңдар.
5 2
72 санының 6 бөлігінен 81 санының
бөлінің айырмасын табыңдар.
Санның жартысы 18-ге тең.
Санды табыңдар.
Санның төрттен үш бөлігі 60-қа тең.
Осы санды табыңдар.

Бөлімі 16 тең болатын, тең бөлшекті атаңдар:

1 1 3
; ; .
2 4 8
№1. Мына шеңбер неше бөлікке бөлінген және неше бөлігі
боялған? Боялған бөлігін бөлшек түрінде жазыңдар.
(интерактивті тақтада көрсетіледі, бір оқушы жауабын
жазады)

7 5
8 8
Ал енді осы жазылған жай бөлшектерге және суретке
назар аударайықшы. Қай шеңберде боялған бөлік көп? Сонда
қай бөлшек үлкен? 7 5

8 8
Ендеше қандай қорытындыға
келеміз?
Анықтама:Бөлімдері бірдей
бөлшектердің қайсысының алымы
үлкен болса, сол бөлшек үлкен
болады
Жаңа сабақ түсініктерін нақтылау үшін жалпы
сыныптық тапсырмалар орындау.Жалпы сыныптық
жұмыс
Жұптық тапсырма
Жеке жұмыс
№1. Бөлшектерді қосуды орындаңдар:

3 5 3 5 5 7

10 10 7 7 12 12
5 4 3 6

11 11 13 13
3 9

14 14
Келесі бөлшектерді өсу ретімен жазыңдар:

2 1 7 5 1
, , , ,
3 4 12 24 6
жазбаша
4 5 6 14 16
, , , ,
24 24 24 24 24
1 5 1 7 2
, , , ,
6 24 4 12 3
Фигураның қандай бөлігі қызылмен, қандай бөлігі
сарымен, қандай бөлігі жасылмен боялғанын жазыңдар.
Әртүрлі әдісін табуға тырысыңдар.

а) б) в) г)
қызыл қызыл қызыл қызыл
3 1 2 1 2 1 6
=
2 6 = 3 6
= 3 6
= 1
сары сары
3 1 2 1
= =
6 2 6 3
жасыл жасыл
2 1 4 2
= 6
= 3
6 3
Апельсинді бес қатысушыға тең бөліп берді.
Әрқайсысына қанша бөліктен келді?
1 1
5 5
5 1 1

Букетте 15 ақ және қызыл раушан
гүлі бар. Ақ раушандар барлық
букеттің
бөлігін құрайды. Букетте қанша ақ
раушан гүлі бар?
? раушан

15 раушан
1) 15
: 3 2 10( р.)
бір болігі
Жауабы: 10 ақ раушан гүлі бар.
Бала кітаптың 45 бетін оқыды, ол
кітаптың барлық бетінің бөлігі
Кітаптың қанша беті бар?
45беті

? бет

1) 45
: 3 5 75(бет.)
бір болігі

Жауабы: кітапта 75 бет.
Математикалық диктант

1 нұсқа 1. 2 нұсқа
Берілген бөлшекті бөлімге келтіріңдер

36:
2 5
9 24:
Бөлшектердің арасынан, тең бөлшектерді теріп
алыңдар
36 : 24 :
48 36
18 18 3 9 12 12 2 6
24 96 4 12 18 72 3 9
Математикалық диктант

1 нұсқа 2 нұсқа
Бөлшектерді бірдей бөлімге
келтіріңдер
2 3 4 5
а) и а) и
7 14 9 18

1 1 1 1
б) и б) и
3 4 2 5
Математический диктант
Өзіңді тексер:

1 нұсқа 1. 2 нұсқа
Келесі бөлшекті мына бөлімге келтіріңдер
2 8 5 20
36: = 24: =
9 36 6 24
Бөлшектердің арасынан, тең бөлшектерді теріп алыңдар

36 : 24 :
48 36
18 18 3 9 12 12 2 6
24 96 4 12 18 72 3 9
18 3 9 12 2 6
24 4 12 18 3 9
Математический
Өзіңді тексер:
диктант

1 нұсқа 2 нұсқа
Бөлшектерді бірдей бөлімге
келтіріңдер
2 3 4 5
а) и а) и
7 14 9 18
4 3 8 5
14 14 18 18
1 1 1 1
б) и б) и
3 4 2 5
4 3 5 2
12 12 10 10
Рефлекция

Не үйрендік? Нені білгім
Не білдік? келеді?

Не білдік? Не үйрендік? Нені білгім
келеді? деген сұрақтарға жауап алу.
Кері байланыс
Үй жұмысы:

№1. Бөлшектерді қосу және азайтуға
өмірден мысалдар келтіріңдер.

Ұқсас жұмыстар
Бөлшек сандар немересі
Аралас сандарды қосу
Ондық бөлшектер
Аралас сан
Жай бөлшек
Ондық бөлшектер мен жай бөлшектерге амалдар қолдану. 5 сынып
ЖАЙ БӨЛШЕКТЕРГЕ АМАЛДАР ҚОЛДАНУ ТУРАЛЫ
Сандар
Жай бөлшектердің жазылуы
Жай бөлшектер жайлы
Пәндер