Ерте балалар аутизмі синдромы бар балалар психологиясы

ҚАЗАҚСТАН РЕСПУБЛИКАСЫ БІЛІМ ЖӘНЕ ҒЫЛЫМ МИНИСТРЛІГІ

«М. ӘУЕЗОВ атындағы Оңтүстік Қазақстан университеті»

«Тарих және педагогика» факультеті

КАФЕДРА «Психология және арнайы педагогика»

Тақырыбы: Ерте балалар аутизмі синдромы бар балалар психологиясы. Рөлдік ойын

Орындаған: Бектасова Б

Шакайдар А

ТП-18-2к1

Қабылдаған: Абдукаримова Улжан

Аутизм - (гр. autos - өзім) - адамның сыртқы дүниеден оқшауланып, өзімен-өзі болып, іштей сары уайымға салынған кездегі көңіл- күйі. Бұл терминді 1912 жылы Э. Блейхер адамның ішкі эмоциялық кажеттіліктерімен реттелетін және шынайы әрекеттерге тәуелділігі шамалы аффективтік саланың айрықша түрін белгілеу үшін енгізген.

Аутизм ауруын бірінші ашып зерттеген америка психиатрі Лео Каннер. Балалық аутизмі әр түрлі болады және зиятпен сөйлеу дамуының деңгейлері әр түрлі болады

Клиникалық көрінісі

Бала өзгеге көзіне тіке қарай алмайды.

Сөйлеудің бұзылысы

Айналадағыларға немқұрайлықпен қарайды.

Дискомфорт жағдайларын сезінбейді.

Басқалармен қарым-қатынасты қажет етпейді.

Интеллект бұзылысына байланыссыз сөйлеуінің кешеуілдеуі.

Сөйлесушіге ешқашан күлмейді.

Агрессиялық ұстамалар

Назарын тек бір нарсеге ғана қояды. Сондықтан көбінесе аутист балалар бір салада жақсы дамыған болады.

Ерте жастағы балалар аутизмі- кішкентай балалардың ми қызметінің бұзылуы салдарынан айналадағы адамдармен қарым-қатынас пен байланысқа түсу қиыншылықтарын тудыратын психикалық ауытқу.

Негізінен бұны ауру деп айту қиын, бұл- психикалық дамудың бұзылуы :

Шындықтан ауытқу, өз-өзіне кету, немқұрайлылық немесе сыртқы құбылыстарға жауапты қимыл әрекеттердің болмауы.

Баланың миына келіп түскен ақпараттарды оның миы қабылдамайды. Себебі миының сенсорлы жүйелері дұрыс істемейді.

Аутизм түрлері

Аутист балалардың психикалық дамудың ерекшеліктері

Аутизм қалай емделеді?

Ең бастысы кешіктірмей тексеріліп, емделу терапиясын ертерек бастаған дұрыс. Себебі терапияны бала кішкентай кезінен бастаса, нәтиже жақсы болады. Аутизмге ұшыраған адамдардың әр қайсысының белгілері әр түрлі және әр адамға тек өзіне тән ем түрі жүргізілуі керек. Аутизмді емдеу үшін науқас адамның мінезі мен жүріс тұрысы қарай терапия қолданылады. Бұл терапия балаланың дұрыс тәртібі үшін арнайы сый береді, осылай бала айналасымен араласып, байланысқа түседі.

Музыкатерапия

Иппотерапия

Арттерапия

Құм терапиясы

Пет-терапия

Холдинг -терапия

Түзету жұмыс бағыттары

Артикуляциялық жаттығу

Ұсақ қол моторикасын дамыту жаттығулары

Әлеуметтік тұрмысқа бейімдеу ( үй шаруасына)

Көру, есту дамыту жаттығулары

Инклюзивті ойындар

Бұлшықет тонусын қалыптастыру

«Айналма» ойыны.

Ойын барысы: нұсқаушы балалар арасынан барлық баламен амандасып, əр баламен қол алысып амандасатын баланы таңдайды. Сол бала айналма ортасында болатын баланы таңдайды. Барлық балалар қолдарынан ұстап, шеңбер құрады. Ортадағы баламен амандасады. Ортаға балалар кезекпен тұрады. Сəлемдескен кезде мына сөздер айтылады:

Балақайлар, тұрайық;

Шеңбер құра қалайық;

Сен де менің досым;

Мен де сенің досың;

Барлығымыз доспыз.

«Артығын тап» жаттығуы.

Ойын барысы: нұсқаушы берілген суреттердің ішінен артығын табуды тапсырады. Мысалы, қияр, асқабақ, сəбіз, алма.

Артығы: алма.

Қорытынды

Аутизм синдромы бар балаларды оқыту және тәрбиелеуде жаңа технологияларды қолдану маңызды, өйткені оларда оқу материалын визуалды түрде елестете алу қабілеті қалыптасып, дамиды. Оларға ақпаратты жайдан, күрделіге қарай ұстанымына сай беру де маңызды және де ақпаратты көрнекі түрде демонстрациялау қандай іс-әрекет болсын оны әсерлі етіп көрсетеді. Өз кезегінде бұл арнайы оқытуға да ықпал етеді. Қазіргі кездегі заманауи құралдар, диагностикалық әдістер және технологияларды қолдану баланың, соның ішінде аутист баланың қызығушылығын оятады. Бұл технологиялар аутис балаға сол кездегі өзінің функциясын анықтап, сол кезде пайда болатын объективті қиындықтарды анықтап, оларды қолжетімді тәсілмен жеңуге көмектеседі. Сонымен қатар мұндай балалардың ерекшелігіне қарай физикалық және сөйлеу терапияларын да қолданған тиімді. Баланың оқшау қалуы, оның мақсатсыз жоғалуын және қорқыныш сезімін жою үшін анималотерапия әдісінің де (арнайы үйретілген иттер, аттар және дельфиндер) ықпалы зор.

Аутизм синдромына шалдыққан балаларды оқыту, сөйлету, яғни сөйлеу тілін қалыптастыру мақсатында және психикалық процестерді дамытуда заманауи әдістерді, технологияларды дұрыс қолдану процесінде сандық және сапалық өзгерістердің болатынын зерттеушілер атап өткен, мысалы: аутист балалардың психикалық функциялары дамытылған, қызығушылықтары артқан, қарым-қатынас жасаулары жетілдірілген. Демек, қоғамның және білім беру жүйесінің қазіргі кездегі жаңа инновациялық технологияларды қолдануы қомақты үлес қосуда.

Ұқсас жұмыстар

ПСИХИКАЛЫҚ ДАМУДЫҢ ТЕЖЕЛУІНІҢ ЗЕРТТЕЛУ ТАРИХЫ

Балалық шақ кезіндегі аутизм

Эмоциялық-ерік сферасының бұзылыстары

Арнайы психологияның зерттеу пәні

Аутизммен ауыратын балалардың мінез - құлқындағы сөйлеу, тірек- қимыл дамуының ерекшелігі

Аутизмді емдеудегі дельфинотерапия

Арнайы психологияның дамуы

Балалардағы аутизм

Аутизмнің шығу тарихы

Сөйлеуді дамытуға бағытталған ерте жастағы балалармен қолданылатын заманауи білім беру технологиялары мен әдістері

Пәндер