Ерте балалар аутизмі синдромы бар балалар психологиясы

Презентация қосу

ҚАЗАҚСТАН РЕСПУБЛИКАСЫ БІЛІМ ЖӘНЕ ҒЫЛЫМ МИНИСТРЛІГІ
«М.ӘУЕЗОВ атындағы Оңтүстік Қазақстан университеті»
«Тарих және педагогика» факультеті
КАФЕДРА «Психология және арнайы педагогика»

Тақырыбы: Ерте балалар аутизмі синдромы бар
балалар психологиясы. Рөлдік ойын

Орындаған: Бектасова Б
Шакайдар А
ТП-18-2к1
Қабылдаған: Абдукаримова Улжан
Аутизм — (гр. autos - өзім) -
адамның сыртқы дүниеден
оқшауланып, өзімен-өзі болып,
іштей сары уайымға салынған
кездегі көңіл- күйі. Бұл терминді
1912 жылы Э. Блейхер адамның
ішкі эмоциялық кажеттіліктерімен
реттелетін және шынайы
әрекеттерге тәуелділігі шамалы
аффективтік саланың айрықша түрін
белгілеу үшін енгізген.

Аутизм ауруын бірінші ашып
зерттеген америка психиатрі Лео
Каннер. Балалық аутизмі әр түрлі
болады және зиятпен сөйлеу
дамуының деңгейлері әр түрлі
болады
Пайда болуына не әсер
етеді
Нақты дәлелденген ақпараттар жоқ. Бұрынырақ
балаларға вакцинацияның салдарынан пайда болды
деген болжам бар.Ал психоаналитиктер ойынша
ата-ананың эмоционалды салқындығынан п.б.Ең
соңғы мәліметтер бойынша аутизмге ұшыраған
балалардың тумасынан миының дамуында кінәрат
бар екені анықталды(мидың бір бөлшегі нашар
дамыса,екінші бөлігі өте жақсы
дамыған,хромосомалық өзгерістер мен зат
алмасудың бұзылуы, гендік деңгейдегі
өзгерістер).Гендік өзгерістердің п.б.,жүкті кезінде
болашақ анаға қоршаған ортаның
әсері,стресстер.Бала миының эмоцияларға жауап
беретін орталығы бұзылады.
• Баланың үш жасына дейін айқын байқалады.Ер
балаларда жиі кездеседі. Ата-анасы баланың
құрдастарымен салыстырғанда кеш дамып, әлі
сөйлемегенің байқайды. Алғашында бала керең
секілді болып көрінеді, бірақ тексеру нәтижесінде
олай емес екенін көрсетеді. Кейде бала сөйлеуді
Аутизмні бастайды, уақыт өтісімен ,сөйлеу қабілетін қайта
ң жоғалтады.Күнде бір ойыншықпен ,жалғыз
ойнайды.Тіпті ойыншықтың жарты бөлігімен ойнай
белгілері береді.Күнделікті қайталанатын тәртіптің өзгеруін
бала өте қиын қабылдайды.Бала көзге тіке
қарамайды. Зиятркерлік қабілеттері қалыптыдан
төмен. Аутизмі бар жасөспірімдер депрессияға
щалдығып, ейде эпилепсиялық ұстамалар
байқалады.
Клиникалық көрінісі

•Бала өзгеге көзіне тіке қарай
алмайды. •Интеллект бұзылысына
•Сөйлеудің бұзылысы байланыссыз сөйлеуінің
•Айналадағыларға кешеуілдеуі.
немқұрайлықпен қарайды. •Сөйлесушіге ешқашан күлмейді.
•Дискомфорт жағдайларын •Агрессиялық ұстамалар
сезінбейді. •Назарын тек бір нарсеге ғана
•Басқалармен қарым-қатынасты қояды. Сондықтан көбінесе
қажет етпейді. аутист балалар бір салада жақсы
дамыған болады.
Ерте жастағы
балалар аутизмі-
кішкентай балалардың
ми қызметінің бұзылуы
салдарынан айналадағы
адамдармен қарым-
қатынас пен байланысқа
түсу қиыншылықтарын
тудыратын психикалық
ауытқу.

Негізінен бұны ауру деп айту қиын, бұл- психикалық
дамудың бұзылуы :
Шындықтан ауытқу, өз-өзіне кету, немқұрайлылық
немесе сыртқы құбылыстарға жауапты қимыл
әрекеттердің болмауы.
Баланың миына келіп түскен ақпараттарды оның миы
қабылдамайды. Себебі миының сенсорлы жүйелері
дұрыс істемейді.
Аутизм түрлері
Каннердің ерте балалық шақтағы
аутизмы-классикалық түрі

Асперген синдромы-
аутистикалық психопатия

Ретта синдромы

Атипті аутизм
Баланың тым кеш сөйлеуі

Каннер синдромы ( аутизмнің
ауыр түрі) 3 жастан бастап
Жалғыздықты ұнатады

байқалады
Күнделікті өмірдегі тәртіптің
өзгеруіне қарсы өте сезімтал

Ешкімге еліктемейді ,үнемі бір
қимылды қайталайды

Қасындағы адамның сезімін
түсінбеуі,сөйлегенде бірде
айқайлап,бірде сыбырлап
сөйлейді.

Туғандармен мүлдем
байланысқа түспейді
Каннер синдромына
қарағанда интелектісі
айтарлықтай жоғары

( аутизмнің жеңіл түрі)
Әдетте белгілі бір салаға

Аспенгер синдромы
жоғары қызығушылық
танытып сол саланы меңгере
алады.

Логикалық ойлауы қабілеті
дамыған, сөйлей алады

Адамдармен байланысқа түсуі
қиын

Болашақта бір саланың
шебері болу мүмкін
Әдетте қыздар екі жасқа
дейін қалыпты дамып келеді
де ,бірден қабілеттерінен
айырыла бастайды

Өзі киіне алмайды,бірте-
Ретта синдромы бірте сөйлей алмай
қалмайды, қолындағы
( ең сирек әрі тек
заттарды ұстай алмайды,
қыздарда кездесетін түрі) бұлшықеттер тонусы
жоғалады

Психикалық күйреудің
салдарынан жиі ұстамалар
болады
Ер балаларда жиі
кездеседі

3-5 жасына дейін жақсы
дамып, белгісіз
себептермен бірден
түрлі қабілетін жоғалта
Процессуалды бастайды
аутизм
Ешкімге еліктемейді,
үнемі бір қимылды
қайталайды

Туғандармен мүлдем
байланысқа түспейді
Аутист балалардың психикалық дамудың
ерекшеліктері

Баладағы эмоцинальды қиындықтар

• Интелектуальдық
сфераның бұзылуы
• Сенсорлық-
моториканың бұзылуы
• Зейін, есте сақтаудың
бұзылуыЗейін, есте
сақтаудың бұзылуы
• Сөйлеу тілінің бұзылуы
Аутизм қалай емделеді?
Ең бастысы кешіктірмей тексеріліп, емделу
терапиясын ертерек бастаған дұрыс. Себебі
терапияны бала кішкентай кезінен бастаса, нәтиже
жақсы болады. Аутизмге ұшыраған адамдардың әр
қайсысының белгілері әр түрлі және әр адамға тек
өзіне тән ем түрі жүргізілуі керек. Аутизмді емдеу
үшін науқас адамның мінезі мен жүріс тұрысы
қарай терапия қолданылады. Бұл терапия балаланың
дұрыс тәртібі үшін арнайы сый береді, осылай бала
айналасымен араласып, байланысқа түседі.
Музыкатерапия
Иппотерапия

Холдинг -терапия

Пет-терапия

Құм терапиясы

Арттерапия
Инклюзивті ойындар
Артикуляциялық Әлеуметтік тұрмысқа
жаттығу бейімдеу ( үй
шаруасына)
Түзету
жұмыс
бағыттары

Бұлшықет тонусын
Көру, есту дамыту
қалыптастыру
жаттығулары
Ұсақ қол моторикасын
дамыту жаттығулары
«Айналма» ойыны.
Ойын барысы: нұсқаушы балалар арасынан барлық
баламен амандасып, əр баламен қол алысып амандасатын
баланы таңдайды. Сол бала айналма ортасында болатын
баланы таңдайды. Барлық балалар қолдарынан ұстап,
шеңбер құрады. Ортадағы баламен амандасады. Ортаға
балалар кезекпен тұрады. Сəлемдескен кезде мына
сөздер айтылады:
Балақайлар, тұрайық;
Шеңбер құра қалайық;
Сен де менің досым;
Мен де сенің досың;
Барлығымыз доспыз.
«Артығын тап» жаттығуы.
Ойын барысы: нұсқаушы берілген
суреттердің ішінен артығын табуды
тапсырады. Мысалы, қияр, асқабақ,
сəбіз, алма.
Артығы: алма.
Қорытынды
Аутизм синдромы бар балаларды оқыту және
тәрбиелеуде жаңа технологияларды қолдану маңызды,
өйткені оларда оқу материалын визуалды түрде елестете
алу қабілеті қалыптасып, дамиды. Оларға ақпаратты
жайдан, күрделіге қарай ұстанымына сай беру де
маңызды және де ақпаратты көрнекі түрде
демонстрациялау қандай іс-әрекет болсын оны әсерлі етіп
көрсетеді. Өз кезегінде бұл арнайы оқытуға да ықпал
етеді. Қазіргі кездегі заманауи құралдар, диагностикалық
әдістер және технологияларды қолдану баланың, соның
ішінде аутист баланың қызығушылығын оятады. Бұл
технологиялар аутис балаға сол кездегі өзінің
функциясын анықтап, сол кезде пайда болатын
объективті қиындықтарды анықтап, оларды қолжетімді
тәсілмен жеңуге көмектеседі. Сонымен қатар мұндай
балалардың ерекшелігіне қарай физикалық және сөйлеу
терапияларын да қолданған тиімді. Баланың оқшау
қалуы, оның мақсатсыз жоғалуын және қорқыныш
сезімін жою үшін анималотерапия әдісінің де (арнайы
үйретілген иттер, аттар және дельфиндер) ықпалы зор.
Аутизм синдромына шалдыққан балаларды оқыту,
сөйлету, яғни сөйлеу тілін қалыптастыру
мақсатында және психикалық процестерді
дамытуда заманауи әдістерді, технологияларды
дұрыс қолдану процесінде сандық және сапалық
өзгерістердің болатынын зерттеушілер атап өткен,
мысалы: аутист балалардың психикалық
функциялары дамытылған, қызығушылықтары
артқан, қарым-қатынас жасаулары жетілдірілген.
Демек, қоғамның және білім беру жүйесінің
қазіргі кездегі жаңа инновациялық
технологияларды қолдануы қомақты үлес қосуда.

Ұқсас жұмыстар

ПСИХИКАЛЫҚ ДАМУДЫҢ ТЕЖЕЛУІНІҢ ЗЕРТТЕЛУ ТАРИХЫ

Балалық шақ кезіндегі аутизм

Эмоциялық-ерік сферасының бұзылыстары

Арнайы психологияның зерттеу пәні

Аутизммен ауыратын балалардың мінез - құлқындағы сөйлеу, тірек- қимыл дамуының ерекшелігі

Аутизмді емдеудегі дельфинотерапия

Арнайы психологияның дамуы

Балалардағы аутизм

Аутизмнің шығу тарихы

Сөйлеуді дамытуға бағытталған ерте жастағы балалармен қолданылатын заманауи білім беру технологиялары мен әдістері

Пәндер