Ата физикалық мектепке және сурдопедагогикалық ұйымдастыру

Презентация қосу

ҚАЗАҚСТАН РЕСПУБЛИКАСЫ БІЛІМ ЖӘНЕ ҒЫЛЫМ
МИНИСТРЛІГІ
М.ӘУЕЗОВ атындағы Оңтүстік Қазақстан университеті

ТАРИХ ЖӘНЕ ПЕДАГОГИКА» ФАКУЛЬТЕТІ
«ПСИХОЛОГИЯ ЖӘНЕ АРНАЙЫ ПЕДАГОГИКА» КАФЕДРАСЫ

Тақырыбы:Есту қабілеті зақымдалған балаларды отбасында тәрбиелеу

Орындаған: Бектасова Балнұр Мұратқызы
ТП-18-2к1
Қабылдаған: Ешенулова Эльвира Бауыржанқызы
Есту қабілеті зақымдалған балаларды отбасында тәрбиелеу, қоғамдық тәрбиеден де ерте
дамыған. Естімейтін баланы отбасында жеке оқыту тәрбиесі орьа ғасырларда белгілі болады.
естімейтңн баланы отбасында тәрбиелеу мен оқыту олардың ақыл ой қабілетін дамытумен
анықталады. Ата аналар балалардың ерте және мектепке дейінгі оқу мен синдитивті даму кездерін
жіберіп алмауға тырысады. өйткені, осы кезеңде балалардың көптешген дағдылары мен мінезі
қалыптасады.

Естімейтін баланы отбасында ерте оқыту қажеттілігін, стильін дамытудың есту қабілеті
зақымдалған балаларға қоғамдық тәрбие берудің пайда болуына дейінгі,XVIII-XIX ғасырларда озық
сурдопедагогтар айтқан. Естімейтін балаға отбасында ерте тәрбие беру қажеттілігі, туралы отандық
сурдопедагогиканың ойлары, оның ішінде В.И.Флеринің «Глухонемые, рассматриваемые вотконеми
к их состоянию и к способам образавания, самым свойственным их природе» (1835) деген еңбегінде
естімейтін балалардың тұлға ретінде дамуы мен қалыптасуының негізгі себептерінің бірі баланың
жақын адамдары, ең алдымен анасы мейірімен, махаббатымен және зейінімен баулап алу керек
екендігі айтылған. Бала тәрбиесіндегі ең бірінші адам анасы, ол баласы үшін бәрін істей алады.
В.И.Флери балалардың өмірінің бірінші жылы стилін, сөздерді үйренуі, көздері арқылы еліктеумен
іске асатын атап айтқан. Сондай ақ, В.И.Флери «естімейтін баланың жас ерекшелігі,оның үлгеріміне
байланысты деген».
Естімейтін баланы отбасында ерте тәрбие беру және
оқыту мәселесін Ф.А.Раулер кеңінен насихаттаған.
Олар естімейтін балалардың аналарына курстар және
кеңестер ұйымдастырған, ауызша стильдік
қалыптастыру жалпы және т.б. оқыту мен тәрбиелеу
мәселелерін байланысты сұрақтарға кепілдемелер
берген.
Қазіргі уақытта естімейтін баланы отбасында тәрбиелеу мәселесімен, ата
аналарға көмек ретінде Э.И.Леонгард, Е.Т.Самсонова, Е.А.Иванова,
Н.Д.Шматко, Т.В.Пелымский және т.б. еңбектерінде қаралуда. Олардың
матералдары келесі мағлұматтарды құрайды.

- Баланың арнайы
балабақшада алған
-Арнайы мектепке
даму деңгейі мен
дейінгі мектептерге
білімі сапасы ата
бармайтын, мектеп
анасын
жасына дейнгі
қанағаттандырумен
балалардың ата - Ата анасы
және т.б. ата
- Ерте жастағы аналарына арналған - Баланың интернат түріндегі
аналарға
балалармен жұмыс кепілдемелер. Ата физикалық мектепке және
сурдопедагогикалық
ұйымдастыру; аналар балаларын жағдайы; мекемелерге бергісі
кабинеттердің және
үйде тәрбиелеудің келмеуі;
орталықтардың
себебі отбасының
қызметтері, арнайы
мектепке дейігі
мектепке дейінгі
мекемелерден алыс
мекемелердің
жақта тұруы:
мұғалімдері
көмектеседі.
Мектеп жасына дейінгі естімейтін, сөйлеу тілі дамымаған баланы
отбасында тәрбиелеу.

Егер баланы туылғанан кейін 5-6айында гуілдеуі байқалмаса, 7-8 айында әртүрлі
дыбыстар шыққан жаққа қарап, көрсету керек. Егер, «балалардың есту қабілеті
төмендеген немесе, мүлдем естімейді» деген анықтама берсе, ата аналар
уайымдамай, дұрыс тәрбие беруді, есту қабіліндегі кемістіктердің орнын
толтыруды қалауы, баланың болашағына тікелей байланысты.

Көптеген ата аналар балаларының тәрбиесімен дер кезінде айналысумен
байланысты, есту қабілетінен айырлған баланың сөйлемей қалуынан сақтап,
білім алуына және еңбек етуіне жағымды ықпалын тигізеді. Естімейтін, тілі
дамымаған баланы отбасында тәрбиелеу, шыдамдылықты, төзімділікті, өте көп
күш жігерлікті талап етеді.
Егер есту қабілетіндегі бар балаларды қандай да бір себептермен дер кезінде, арнайы
мектептерге орналастыруға мүмкіндік болмаған жағдайда, балаға отбасында тәрбие беруд
ұйымдастыру керек. Бұл мақсат үшін келесілер қажет:

-Балаға жақсы физикалық дамуды қамтамасыз ету және сергектік, сауық сүйгіштік
жағдайн болдырмау;

- Ойлауын, тілін,зейінін, есте сақтау қабілеттерін дамыту;

- Баланы қоршаған ортамен қарама қайшылыққа түсу қажеттілігіне тәрбиелеу,

-Жігерлікке әділеттілікке, батылдыққа,достық сезі мге тәрбиелеу.

- Баланы өзін өзі күтуге, мәдени гигиеналық дағдыларға үйрету.
Мұны іске асыру үшін не істеу керек? Ең басты, баланың тұрмыстық жағдайын ұйымдастыру
керек. Оның жасына сай, күн тәртібін қою керек. Бала белгіленген уақыт бойынша тамақтануын,
серігуін және ойнауын, таза ауада серуендеуін (балалар ауруханасындағы) өадағалау керек;
балаларды тазалыққа үйрету керек: тамақтанар алдында, ойынан кейін қол жуу, өзінің сүлгісін, бет
орамалын білу, олармен қолдана білуі тамақ ішу барысында ұқыпты болу және т.б.

Баланың қозғалыс тәрбиесіне үлкен көңіл аудару қажет. әсіресе, минингитпен ауырған баланың
жүрісіне, өйткені осы аурудан кейін, балалардың жүрісішұғыл өзгереді: бала өрмелеуге, белге
қою,алдыға, ортақ жылжу қимылдарын қоса пайдалы. Сонымен қатар қарапайым дене шынықтыру
жаттығуларын жасауға болады. барлық қимылдарды юала ауыздан оқу арқылы жасау керек.
Мұндай жаттығулар балаларды қалыпты жүрістіқалыптастыруға, қимылдары ұйымдастыруға және
нығайтуға көмектеседі. Инфекциялы және т.б. ауруларын алдын алатын арнайы шаралар өткізу
қажет. Осы мақсатпен баланы жиі дәрігерге көрсетіп, тағайындаған шараларды орындау керек.
Балалардың сапасы, физикалық жағдайы оның ақыл ой дамуына және тәртібіне, мінезіне әсер
етеді.
Баланың әр түрлі сергектік кезінде, жесттерді қолдануға жүгінбей, қалыпты еститін балалармен
сөйлескендей түсінікті, нақты, қаттық мәнерлі түрде, балалардың бетіне қарап сқйлеу керек.
Сөздерді буынға бқлмей, толық, бала дұрыс еліктейтіндей, шынайы ырғақты сақтай отырып айту
керек. Қатты және нақтылап айту, баладағы есту қабілетінің қалдығы болса, қатты айту баланың есту
қабілетін қабылдауын дамытуға әсер етеді.

Кішкентай балалар әр нәрсеге жеңіл және оңай еліктейді. Еститін балалар қоршаған ортаға есту
қабілеті арқылы еліктейді, ал естімейтін балалар – көру арқылы, сөйлеушінің сөйлеу тілімен
ауызынан оқу арқылы еліктейді. Осы балалар ең алдымен, сөйлеу тілін түсінуді үйренеді, кейін
қолдануға кіріседі. Егер отбасы мүшелері күнделікті қолданатын сөздерді бірнеше рет бетпе-бет
қайталап айта берсе, бала ауыздан оқу арқылы түсініп, өзі де сөйлей бастайды. Әрине, естімейтін
балалар сөзі түсініксіз, мағынасыз болуы мүмкін, бірақ уақыт өте, арнайы педагогикалық әсер ету
салдарынан күнен-күнге түсінікті бола бастайды.
Балардың ауызша сөйлеу тілінің даму сәттілігі, оның тәрбие дағдыларына байланысты. Сондықтан
балалардың сұрағы және әсерлері ескеріп, ауызша сөйлеу тіліне енгізу керек.

Мектеп жасына дейінгі балаларды отбасында тәрбиелеу, ерте жас кезеңінде бастаған жұмыстың
жалғасы б.т. мектеп жаста дейінгі оқытуды, ата-аналар балардың дамуындағы негізгі жетістік теп білулері
керек. Баланың оқушыларға сәттілігін ата-аналары шектен тыс бағалатуы керек, өйткені, ол дамудың артта
қалуына, педагогткалық босап қалуына әкеп соғады. Ата-анасының бала тәрбиесі мен оқытуындағы іс-
әрекеті сәтті болса, оны арнайы балабақша да немесе топтарда жалғастыру керек. Ата-ана баланы жүйелі
түрде сурдопедагогқа кеңеске барып тұру керек, ол бала дамуын және оқу қорытындысын бақылап,
қимылдау жұмыс бағдарламасын көрсетіп, нақты кеңестер мен түзету-педагогикалық жүлделерін береді.
Егер, мүмкіндік болса, үйде тәрбиеленетін балалар қысқа ұқыптылық топтарда сурдопедагог өткізетін
сабақтарда болып тұрған жен. Мұнда ата-аналар қатысын, үйде өткізетін сабақтар жайлы кеңестер алады.

Үйде тәрбиеленетін және оқитын балалардың ата-аналары, басқа естімейтін және немесе мектеп
жасына дейінгі балалары бар отбасыларымен қарым-қатынаста болу шарт. Ата-аналар есту қабілеті
зақымдаған мектеп жасына дейінгі балаларды отбасында тәрбиелеу мен оқытуға арналған көптеген
әдебиеттер оқу керек. Ата-аналарының өз тәжірибиесі негізінде берілген бұқарамен танысу ете тығызды.

Есту қабілеті зақымдалған баларды отбасында тәрбиелеудегі негізгі талаптар мен жұмыс мазмұны, ерте
жастағы балаларды тәрбиелеу жұмысымен бірдей, бірақ, жұмыс мазмұны әртүрлі бағытта кеңейеді және
тереңдейді.

Ұқсас жұмыстар

:Психологтың бала-бақшада жұмысын жоспарлауы

Таным білім беру саласы

Ерте және мектеп жасына дейінгі, балалар дене тәрбиесінің негіздері

Мектепке дейінгі тәрбиелеу бағдарламалары мен әдістемелік құралдары

Ата аналар жиналыстары

Психикалық дамуында ауытқуы бар балалар

ПМПК ҰЙЫМДАСТЫРУ

Монтессори педагогикасының негізгі принципі

Жоғарғы сынып оқушыларының тәрбиелік деңгейін анықтау

Ойын материалдарының түрлері

Пәндер