Бос уақыт мәдениеттілігі теориясы

Презентация қосу

Шет елдердің бос
уақыт мәдениеттілігі ісі
теориясын игеру

Ж АС АҒ АН : МЕН Д ИБА ЕВА Қ.М
ТЕКС ЕРГЕН :АБ УОВ А Р.С
ЖОСПАР:

• Бос уақыт түсінігі
• Бос уақыт теориясының
функциясы
• Бос уақыт мәдениеттілігі
теориясы
• Германиядағы бос уақыт
мәдениеті
• Шығармашылық-бос уақыттың
негізгі компоненті ретінде
• Соколовтың бос уақыт жүйесі
• Ресейдегі бос уақыт түсінігі
БОС УАҚЫТ
Бос уақыт – жұмыстан, қызметтен,
еңбектен, оқудан тыс демалатын кез.
Бос уақыттың басты қасиеті сырттан
нұсқау тілемейтін, әр адамның жеке –
байлығы. Бос уақытты барынша тиімді
пайдалану көптеген адамдарды
толғандырады.
Бос уақыт теориясы келесі
функцияларды орындайды:
рекреациялық,
коммуникативті,
дамытушы,
әлеуметтену,
гедонистік,
компенсаторлық.

Бұл функциялар бос уақытында әртүрлі іс-
шараларда жүзеге асырылады. Бос уақыттың
мәнін анықтаудағы қиындықтар, ең алдымен,
кез келген объективті түрде бар құбылыс
сияқты, оның әрқайсысы өзінің әлеуметтік
маңызды қырларының бірін ашатын әртүрлі
тәртіптегі субъектілердің болуымен
байланысты болады деп айтуға негіз бар. .
БОС УАҚЫТ
МӘДЕНИЕТТІЛІГІ
ТЕОРИЯСЫ
Бос уақыт мәдениеттілігі теориясы – бірқатар ортақ
белгілері бойынша ерекшеленетін адамдардың
ұжымдық және жеке өмір салты. Олардың өмірлік
қызметі де оқшауланған және салыстырмалы
дербестікке ие жеке нысанда жүзеге асырылады; Бұл
нормалардың, еңбек пен тұрмыстың, құқықтың,
адамгершіліктің, әдет-ғұрыптың, салт-дәстүрдің, әдет-
ғұрыптың, мінез-құлық ережелерінің жиынтығы.
ГЕРМАНИЯДАҒЫ БОС
УАҚЫТ МӘДЕНИЕТІ
Бос уақыт -Германиядағы қоғам мен
мәдениеттің ұзақ эволюциясының нәтижесінде
пайда болған ,бірақ жұмысшылардың жыл
сайынғы демалысы 20 ғасырдың
бағындырылуы болып табылады. Бос уақыт
еңбек арқылы қол жеткізілген әл-ауқаттың
өсуі нәтижесінде пайда бола бастады. Ол
белгілі бір құқықтар мен бостандықтарды (өз
уақытына еркін билік ету құқығы, одақтар
құру бостандығы және қозғалыс еркіндігі)
қамтитын және адамның өз қалауы бойынша
әрекет ету мүмкіндіктерін ашатын әлеуметтік
құбылыс.
Бос уақыттың мөлшері нақты өмірлік
жағдайға байланысты және жұмысқа
және күнделікті міндеттерді орындауға
жұмсалған уақытпен «жарысады».
Орташа алғанда, Германияның әрбір
тұрғынына күніне 3-4 сағат, екі демалыс
және мереке күндерінде 10 сағат бос
уақыт беріледі. Жыл сайынғы еңбек
демалысының ұзақтығы алты аптаға
дейін.
Германиядағы әрбір ересек адам
жылына орта есеппен 2500 сағатқа
дейін бос уақыт алады. Ұзақ уақыт
бойы неміс үй шаруашылықтары бос
уақытының 10-15 пайызын жұмсайды
Бос уақытты ұйымдастыру үшін – саяхат, мәдени іс-шаралар, спорт
және ойын-сауық орындары бар. Германияда бос уақытты
пайдалы өткізу үшін көп мүмкіндіктер бар. Мұнда тамаша
бассейндер, спорттың барлық түріне арналған спорт кешендері,
театрлар, концерттік залдар, кинотеатрлар, кітапханалар,
мұражайлар, мейрамханалар мен кемпингтер бар. Бос уақытты
ұйымдастыруда тек бос уақытты өткізуге арналған арнайы
нысандар ғана емес, табиғат пен көлік инфрақұрылымы да
маңызды рөл атқарады. Германияда тауарлар мен қызметтердің
барлық түрлерін ұсынатын жақсы дамыған «демалыс
индустриясы» да бар.
ШЫҒАРМАШЫЛЫҚ-БОС УАҚЫТТЫҢ
НЕГІЗГІ КОМПОНЕНТІ РЕТІНДЕ

Шығармашылық -бос уақытты тиімді өткізудің ең
еркін түрі. Адамның өмірі шығармашылыққа,
шығармашылық белсенділікке орын болған кезде
ғана толыққанды бола алады, өйткені адам
шығармашылықта өзінің мүмкіндіктерін жүзеге
асырады. Бос уақыттың келесі кезеңі - ойлау. Ой
толғаныс сәтінде адам өзінің басынан өткергенін,
атқарған істерін қорытындылайды, дүниемен
бірлігін, ондағы орнын сезінеді. Ойлау
тыныштандырады, тепе-теңдікті сақтайды. Ой
толғаудың 3 түрі бар: табиғатқа толғану, тарихи
толғаныс және өзіндік ой толғау. Тек жан-жақты
дамыған, үйлесімді тұлғалар ғана ойшыл бос
уақытты сезіне алады.
БОС УАҚЫТТЫҢ ҚҰНДЫЛЫҚ ЖҮЙЕСІ Е.В. СОКОЛОВТЫҢ ТІЗІМІ
БОЙЫНША КЕЛЕСІ ЭЛЕМЕНТТЕРДЕН ТҰРАДЫ:

- демалу және қозғалыс;

- ойын-сауық;

- білім беру;

- құру;

- ойлану;

- мереке.
РЕСЕЙДЕГІ БОС УАҚЫТ ТҮСІНІГІ

Ресейде бос уақытты зерттеу «кеңістігі» ретінде
– олар уақыттың контекстінде 70-80-жылдары
пайда болған.Яғни бос уақыттың Ресей де
ғасырдан астам тарихы бар. 19 ғасыр
земстволық статистиканың қалыптасуы кезінде
Кеңестік ғылымда бос уақытты жұмыстан тыс
уақыттың бір бөлігі ретінде қарастырып, жеке
тұлғаны дамытуға бағытталған іс-шаралар
кешені арқылы зерттеуге таза объективті
көзқарас басым болған. Л.А.Гордон мен
Е.В.Клопов бос уақытты белгілі бір қызмет
аясымен байланыстыруға болмайтынын
дәлелдеген, өйткені "бос уақыт – өзіндік
құндылығы бар кез келген қызмет түрін жүзеге
асырудың ерекше формасы, ерекше сипаты" деп
түсіндірген.
Ресейдегі адамдар бос уақытын әртүрлі қабылдайды. Кейбіреулері
тұлғалық мәдениеттің әлсіз дамуына байланысты өзінің өмір сүру
ортасының қалыптасу критерийлері туралы деп ойласа,
басқалардың өз талғамдары, пікірлері, бағалаулары, қалау жүйесі
бар уақыт деп түсінеді.
Ресейліктер жұмыс күндері бос уақытының көп бөлігін Интернетке
және бұқаралық ақпарат құралдарын көруге арнайды, ал ерлер
әйелдерге қарағанда 25% көп уақыт жұмсайды .
Демалыс күндері мәдени және спорттық іс-шараларға қатысу
орыстар арасында танымал - бұл үшін әйелдерге күніне 18 минут
және ерлерге 20 минут бөлінген (жұмыс күндері мұндай іс-шаралар
әлдеқайда аз - әйелдер үшін 3 минут және ер адамдар үшін 2
минут).
ҚОРЫТЫНДЫ

Қорытындылай келе,бос уақыттың адам өміріндегі
маңыздылығын түсіндім.Шетелдіктердің бос
уақытын қалай өткізетінін,оған қалай
мәдениеттілікпен қарайтынын білдім.Бо уақыт-
адамның өз уақытын қалағанынша еркін де қызық
өткізе алатынының бір көрінісі.
ПАЙДАЛАНЫЛҒАН ӘДЕБИЕТТЕР:

• Головина, Г.В. Культура досуга и культурное
формирование личности / Г.В. Головина // Вестник Моск.
Гос. Ун-та культуры и искусств. - 2011. - №1.
• Клюско, Е.М. Исторический подход к анализу
дихотомии «работа-досуг»: по материалам
зарубежных исследователей / Е.М. Клюско // Вестник
Моск. Гос. Ун-та культуры и искусств.- 2013. - №1
• Зборовский, Г.Е. Социология досуга и социология
культуры: поиск взаимосвязи / Г.Е. Зборовский //
Социологические исследования. - 2006. - №12
Назарларыңызғ
а рахмет!

Ұқсас жұмыстар

Қарым-қатынастың кәсіби мәдениеттілігі

Қартаю типтері туралы Мечниковтің теориясы және қазіргі заманғы қартаю туралы теориялар

Кітап оқу

ҚАРТАЮДЫҢ БОС РАДИКАЛДАР ТЕОРИЯСЫ

Мейіргер ісінің қыр-сыры

МӘДЕНИЕТ ЖӘНЕ ӨНЕР

Талаптардың кездейсоқ процестері мен ағындарын моделдеу

Оқиғаның шиеленісі

Мәдениет туралы түсінік

Тіршіліктің даму кезеңдері

Пәндер