Ежелгі ПАЛЕОЛИТ

Презентация қосу

ТАҚЫРЫБЫ:
ТАС ДӘУІРІНДЕГІ ҚАЗАҚСТАН

Орындаған: Самғали Мұқағали
Тобы: 102 К ЗТ
ДӘРІС ЖОСПАРЫ:
1. Палеолит.
2. Мезолит.
3. Неолит.
4. Жалпы сипаттамасы, тұрақтары,
мәдениеті мен өнері.
ТАС ДӘУІРІНІҢ КЕЗЕҢДЕРІ:
палеолит (ежелгі тас ғасыры) –
б.з.б. 2, 5 млн. – 12 мың жыл
мезолит (орта тас ғасыры) –

б.з.б. 12– 5 мың жыл;
неолит (жаңа тас ғасыры)-

б.з.б. 5 мың жыл – б.з.д. III–II мыңж.
1. Ежелгі тас дәуірі адамзат тарихындағы ең
ұзаққа созылған және аса маңызды
кезеңдердің бірі болып табылады.
Ежелгі тас ғасыры-адам мен оның
шаруашылығының қалыптасуының
бастапқы уақыты. Алғашқы адам жабайы
өсетін дәндерді жеміс – жидектерді жинап
жануарларды аулаған. Ежелгі тас
дәуіріндегі адамдардың қоғамдық ұйымы
күрделі де ұзақ даму жолынан өтті. Оның
бастапқы кезеңі алғашқы төбыр-бірлесіп
қорғану және шабуыл жасау, аң аулау және
жиын терін үшіп бірлесу болды.
Адам эволюциясы

Homo erectus Homo hаbilis Homo sapiens
Ежелгі адам өз дамуында бірінен кейін
бірі келетін бірнеше кезеңдерден өтті.
Археологияда қабылданған кезеңдерге
сәйкес адамзат тарихы тас, қола және
темір дәуірлеріне бөлінеді.
Адам баласынының ең алғашқы еңбек

құралдары тастан жасалған. Осыған
байланысты алғашқы тарихи кезең тас
ғасыры деп аталған.
ПАЛЕОЛИТ
ПАЛЕОЛИТ
(древний каменный век)
(ежелгі тас ғасыры)

cоңғы
Ежелгі Б.з.д. 40-35 мың. –
Б.з.д. 800 мың. – 11-10 мың.
140 мың. орта
Б.з.д.140 мың. –
40-35 мың. Мәдениеттері:
мәдениеттері: ориньяк
олдувай солютре
ашель мадлен

Тұрақтары: Тұрақтары: Тұрақтары:
Арыстанды Тоқалы Ащысай
Шахбағатасай Обалысай Батпақ
Тәңірқазған Ақкөл Қарабас
Бөріқазған Алғабас Қанай
Ақкөл Ақтоғай Шідерті
Ежелгі ПАЛЕОЛИТ

Малтатас мәдениеті: чоппер, чоплинг
Табиғаты. Оңтүстіктегі Үнді мухиты жағынан
жылы ауа Қазақстан жеріне келіп турған.
Сондықтан Казақстанда субтропиктік ормандар
болған.
Осы кездегі Қазақстан жерін мекендеген

жануарлар: өзен, көлдердің жағасында пілдер,
шалғында жылқылар, таулы жерлерде аюлар,
мамонттар, бұғылар, бизондар, тауларда
арқарлар, тауешкілер т.с.с. Б.з.б. 100-80 мың жыл
бұрын ауа райы құрт өзгерген. Осы кезде
Қазақстанда ұзаққа созылған ауа райының
суытуы басталған. Барлық тауларды мұз басқан.
Бұл суық мерзім б.з.б. 12-5 мың жылдарға дейін
созылған.
Адамдары. Қазақстан жерін ежелгі адамдар
б.з.б. 800-140 мың жылдықтардан бастап
мекендеген. Алғашқы адамдар Қаратау жотасы
мен Қарасу тұрағында мекендеген.
Алғашқы адамдардың айналысқан істері: аң

аулау, терімшілік.
Алғашқы адамдар баспанасы: табиғи үңгірлер,

үңгіме қуыс, тау шатқалдары т.б.
Адамдар табиғаттың дүлей күшіне қарсы тұру

үшін, бірігіп аң аулап тіршілік етіп қиындықты
жеңу ұшін топпен өмір сүрді.
Орта ПАЛЕОЛИТ

Тастан жасалған еңбек құралдары (сықпалы ретушь)
ОРТА ПАЛЕОЛИТ. (Б.З.Б. 140-40 МЫҢ
ЖЫЛДЫҚТАР).
ОРТА ПАЛЕОЛИТ ДӘУІРІ ЕРТЕДЕГІ АДАМНЫҢ
ДАМУЫМЕН, МӘДЕНИЕТІ ДАМУЫНЫҢ ЖАҢАКЕЗЕҢІ
БОЛУЫМЕН ЕРЕКШЕНЕЛЕДІ.
Орта палеолитте Қазақ даласындағы жер
құрылымында күшті тектоникалық (құрылу,
өзгеру процестері–грек сөзі) қозғалыстар болып
өтті. Соның нәтежесінде таулар, төбелер пайда
болып, жерді екі рет топан суы басты. Солтүстік
Мұзды мұхиттың суы көтеріліп, ол Қазақстан
жеріне дейін келді. Орталық Қазақстанда жер
деңгейі 500 метрге дейін көтерілді. Бірнеше мың
жылдардан кейін Оңтүстікте басталған
мұздардың еруіне байланысты Қазақстан
жерінде құмды, шөлді, суы тапшы жерлер пайда
болды. Өзеңдердің қазіргі арналары қалыптаса
бастады.
Еңбек құралдары және археологиялық
ескерткіштер.
Тасты өңдеу әдісі жетілді. Еңбек құралдары

негізінен, нуклеуістен (тастан) жасалды.
Пышақ, қару ретінде үшкір тас, ағаш, тері
өңдеу үшін қырғыш тас пайдаланылды.
Археологиялық ескерткіштер Оңтүстік

Қазақстандағы Топалы шатқалы мен
Қызылрысбек тұрағынан таблыған заттар:
үшкір тас, қырғыш т.б.
СОҢҒЫ ПАЛЕОЛИТ
Өнердің тууы. Қазақстан территориясында петроглифтердің пайда болуы
CОҢҒЫ ПАЛЕОЛИТ
Өнердің қалыптасуы. Мүсіндердің, «Палеолиттік Венераның» пайда болуы

Рулық қауымдар барлық жерлерде
алдымен отбасының қамқоршысы,
бала өсіруші ана төңірігінде
топтасты, осыған байланысты
әйелдер алғашқы қауымда үстемдік
жасады, мұның өзі аналық –
матриархаттық дәуір деп аталды

.Сонымен, аналық ру өзара қандас туыстығы арқылы біріккен және
шешелері жағынан шыққан тегі бір адамдардың экзогамиялық тобы
болды.
СОҢҒЫ ПАЛЕОЛИТ

Баспаналарды салу
Соңғы палеолитте ірі хайуанаттардың азайюы
адамдардың тұрмыс жағдайларын едәуір
өзгертті. Енді орташа және ұсақ аңдарды аулау
үшін жетілдірілген жаңа құралдар қажет
болды. Аңшылар қолдарына қару алып, тамақ
іздеп, ұсақ сапар шекті. Әр түрлі іске
қолданылатын еңбек құралдары пайда болды.
Соңғы палеолитте Қазақстан жерінде адамзат
қоғамының үздіксіз ілгері дамып отырғаннын
көрсетеді.
ПАЛЕОЛИТ
МЕЗОЛИТ
(древний каменный век)
(орта тас ғасыры)

Б.з.д. ХII - V мыңж.
Каспий маңы – Тұран аймағы

Тұрақтар:
Дұзбай
Селети
Ерейментау
Шахбағатасай

Мезолит дәуірі (б.з.б. 12-5 мың жылдықтар).
Кейінгі палеолит дәуірінен кейін орта тас дәуірі (грекше «мезос» — орта деген
сөзден шыққын) мезолит дәуірі келді. Бұл дәуір тарих ғылымында өте аз
зерттелгендіктен, осы дәуірдің ескерткіштері Қазақстан жерінен аз табылған.
МЕЗОЛИТ

Салынбалы
еңбек
құралдары

Мезолит дәуірінің ең маңызды өнертабысы- садақ пен жебе. Садақ пен
жебенің ойлап табылуы өндіргіш күштер дамуында шын мәнінде
революция еді. Сайып келгенде бұл ежелгі адамның шаруашылық
өміріндегі түбірлі өзгерістерге жеткізді. Садақ пен жебеден басқа осы
кезде микролиттер- ұшбұрыш, ромб, трапеция, сегмент тәрізді ұсақ
қалақтар пайда болды.
НЕОЛИТ
ПАЛЕОЛИТ
(древний каменный век)
(жаңа тас ғасыры)
Неолит дәуірі: (б.з.б. 5-3 мың
жылдықтар).

Б.з.д. V –III мыңж.
Мәдениеттері:
Қараүңгір Атбасар
Тюлуз Маханжар
Оюклы

Тұрақтары: Сарықамыс, Құлсары, Атбасар, Қараүңгір, Барыбас

Алғашқы қоғамдық еңбек бөлінісі
Неолит дәуірінің аса маңызды белгісі табиғаттың
дайын өнімдерін иемдену яғни терімшіліктің
орнына келген өндіруші шаруашылыққа негіз
болған мал шаруашылы мен егіншіліктің шығуы
болып табылады. Шаруашылықтың жаңа түрлері
шығуының адамзат қоғамының дамыу үшін орасан
зор маңызды болды, адамның еңбек кәсібінің
саласын кеңейтті, сонымен қатар оның сипатын
сапасы жағынан өзгертті. Өндіруші
шаруашылықтың шығыу «неолиттік революция»
деп аталды. Тамақ өндіруге, жеуге жарайтын
өсімдіктерді саналы түрде өсіруге, жануарларды
қолға үйретуге, өсіруге және іріктеуге көшу адамзат
тарихында адамның от жағу өнерін меңгергенінен
кейінгі асқан зор экономикалық революция болды
НЕОЛИТ

Кәсіптердің пайда болуы, «неолиттік революция».
Неолит дәуірінде еңбек құралдары
жетілдіріліп, жаңадан бұрғылау, тастарды
тегістеу ағашты арамен кесу сияқты жаңа
технологиялық әдістері шықты, бірте-бірте
қиын өнделетін тастар тұрмысқа,
шаруашылыққа пайдаланылды, тас балталар,
кетпендер, дән үккіштер, келілер, келсаптар
жасала бастады.
Дереккөздер
↑ Қазақстан тарихы (Ерте заманнан қазіргі
кезге дейін) 4-томдық. – Алматы. Т. 1, 1996.
Тағы рефераттар

Ұқсас жұмыстар

Қазақстан территориясындағы палеолит ескерткіштері

Алғашқы адамдардың тас құралдары

Қазақстан аумағындағы алғашқы қауымдық құрылсы

Тас дәуірінің кезеңдерін ата

Қазақстанның ежелгі тарихы. Қазақстан территориясындағы ерте дәуір

Тас дәуірінің кезеңдері

Қазақстан тарихын оқытудың мақсаты мен міндеттері және оның басты кезеңдері мен тарихнамасы

Тас дәуірі

Ежелгі Грекия өркениеті

Алғашқы қауымның тарихи - мәдени маңызы

Пәндер